Contenu connexe
Similaire à Rasdhar ni-vartao-part-1
Similaire à Rasdhar ni-vartao-part-1 (6)
Rasdhar ni-vartao-part-1
- 1. Page |1
રસધારની વાર્ાાઓ - ૧
‘સૌરાષ્ટ્રની રસધાર’ માાંથી ચાંટેલી કથાઓ
ઝલેયચંદ ભેઘાણી
11 - 2010
પ્રથભ ઈ – વંસ્કયણ
http://aksharnaad.com Page 1
- 4. Page |4
અક્ષય-નાદ
ભનુબાઈ ંચોી યચચત ક્રાસવક ગુજયાતી નલરકથા ―ઝેય તો ીધાં છે
જાણી જાણી ‖ અંતગગત એક વંલાદભાં કશેલાયું છે , “કભગસ્લાતંત્ર્મ જ જ્ઞાન ,
કભાગકભગસલલેક ળીખલે , કભગભાં સુધાયા કયલાનો સલલેક ફતાલે એ જ
બણતય, ફાકી તો તકગ દુષ્ટતા.” જ્ઞાન ભેલલાની આણી વંસ્કૃસતની
આદદભ ધ્ધસત એટરે ગુરુ સળષ્મ યં યા , ગુરુ કશે, સળષ્મ વાંબે , ભનન
કયે , આચયણભાં ઉતાયલાનો પ્રમત્ન કયે . શલેના વભમભાં જ્માયે જ્ઞાનનો
અથગ અથોાર્જન ૂયતો વીભીત યશી ગમો છે એલાભાં આજની અને નલી
http://aksharnaad.com
- 5. Page |5
ેઢીઓભાં વંસ્કાયસવિંચનનુ ં કાભ વાદશત્મગુરુઓએ જ કયવુ ં યહ્ુ. આણા
ં
વદનવીફે આણા રોકજીલનને , વંસ્કૃસતને અને મ ૂલ્મોને દળાગ લતી અનેક
કૃસતઓ ભશાન યચનાકાયોએ આી છે . “વૌયાષ્રની યવધાય” કે એની
કથાઓ સલળે અજાણ્મો શોમ એલો ગુજયાતી , ખયે ખય ગુજયાતી કશેલાલો ન
જોઈએ. ભાયી-અભાયી-આણી આજની ેઢી ખ ૂફ ઝડી યુગભાં જીલે છે ,
ઝડે ળીખે છે , અને એથીમ લધુ ઝડે ભ ૂરી જામ છે . કભાગકભગસલલેક અશીં
ક્ાંમ નથી , ભોટા ભોટા ભેનેજભેન્ટ ગુરુઓ ણ વંસ્કાય સવિંચન કે
રોકવંસ્કૃસતના ઘટડા તો ન જ ાઈ ળકે ને?
ંૂ
http://aksharnaad.com
- 6. Page |6
રગબગ જુરાઈ-2010થી જેનુ ં ટાઈકાભ અને ઈ-ુસ્તક સ્લરૂ
આલાનુ ં કાભ ળરૂ કયે લ ું તે “યવધાયની લાતાગઓ” ઈ-સ્લરૂને રઈને ,
લાંચનની વગલડતા ખાતય ફે બાગભાં ઈ-પ્રકાસળત કયલાનુ ં નક્કી કયુું છે .
એ અંતગગત પ્રથભ બાગ પ્રસ્તુત છે . ટાઈ ભાટે ગોારબાઈ ાયે ખ
(http://gopalparekh.wordpress.com)ની ભશેનત, તેભાંથી ભ ૂરો ળોધલા,
સુધાયલા અને ઈ-ુસ્તક સ્લરૂ આલાની ભાયી ભશેચ્છા વાથે નોકયી
છીના ફચેરા વભમની ભશેનત અને ઉજાગયા આજે રેખે રાગી યહ્ાં છે
એ લાતનો આનંદ છે .
http://aksharnaad.com
- 7. Page |7
આ ઈ-ુસ્સ્તકા પ્રવ ૃસિભાં વતત પ્રોત્વાશન આલા ફદર શ્રી ભશેન્રબાઈ
ભેઘાણી અને “યવધાયની લાતાગઓ” ઈ-સ્લરૂે પ્રકાસળત કયલાની
યલાનગી ફદર શ્રી જમંતબાઈ ભેઘાણીનો જેટરો આબાય ભાનુ ં , ઓછો
જ ડલાનો. એ ફંને પ્રેયણાદાતાઓને લંદન. આળા છે આ પ્રમત્ન આને
વંદ આલળે. ક્ષસતઓ અને સુધાયા રામક ફાફતો ય ધ્માન દોયળો તો
આબાયી થઈળ.
- જીજ્ઞેળ અધ્મારૂ, ધનતેયવ વલ. વં. 2066
http://aksharnaad.com
- 8. Page |8
સ્નેશીશ્રી ગોારબાઈ તથા જજજ્ઞેળબાઈ,
તભાયા વંદેળા ભળ્મા. આબાયી છં. ભેઘાણી વાદશત્મની વંદ
કયે રી વાભગ્રી તભે ઈન્ટયનેટ દ્વાયા ભોકી ભેરો છો એ જાણી
આનંદ થમો. દુસનમાબયભાં લવતા ગુજયાતી લાચકો ાવે આ
લાનગી શોચળે એ વયવ ઘટના ગણાળે. તભાયા આ નેક
અચબમાનભાં વહના વાથ અને શુબેચ્છા શોમ જ
ુ , તેભાં ભાયી
શુબકાભના ણ ઉભેરું છં.
- શ્રી જમંતબાઈ ભેઘાણી – પ્રવાય, 1888, આતાબાઈ એલન્યુ, બાલનગય
http://aksharnaad.com
- 9. Page |9
ુ
અનક્રભણણકા
1. ચાંયાજ લાો ............................................................................................. 11
ંૂ
2. ધધીનાથ અને સવદ્ધનાથ ............................................................................. 37
3. દીકયો! .......................................................................................................... 73
4. ઢેઢ કન્માની દુલા ! ........................................................................................ 93
5. કાસનમો ઝાંડો ............................................................................................ 104
6. ઘોડી અને ઘોડેવલાય ................................................................................... 128
http://aksharnaad.com
- 10. P a g e | 10
7. બીભો ગયાણીમો .......................................................................................... 158
8. દે ાદે ...................................................................................................... 196
9. દુશ્ભન ........................................................................................................ 213
10. ભશેભાન .................................................................................................... 241
11. ચભાયને ફોરે ........................................................................................... 252
12. અણનભ ભાથાં .......................................................................................... 269
13. વીભાડે વય ચચયાણો ................................................................................ 301
http://aksharnaad.com
- 11. P a g e | 11
1. ચાંયાજ લા
ભટંુ બકડું શત.ંુ શફવીના ભઢા જેવ ંુ અંધારં ુ શત.ંુ ક્ાંક ક્ાંક લીજીના
વાલા થતા શતા. તેભાં બાદયન ંુ ડશફૄં ાણી કઇ જગણના બગલા
અંચા જેવ ંુ દે ખાત ંુ શત.ંુ
ુ
એ અંધાયે જેતય ગાભભાં શાર જમાં ―ચાંયાજની ડેરી‖ નાભે ઓખાત
ખાંચ છે , તમાંની દયફાયી ડઢી ની નાની ફાયી ઊઘડી અને જુલાન
યજ ૂત ચાંયાજ લા જ ંગર જલા નીકળ્મ (લાા યજ ૂત લટરીને
કાઠી થમા શેરાંની આ લાત શલાન વંબલ છે .) એક શાથભાં ટણરમ
http://aksharnaad.com
- 12. P a g e | 12
છે , ફીજ શાથ ફગરભાં દાફેરી તયલાયની મ ૂઠ ઉય છે . અંગે ઓઢેર
કાભ લયવાદના ઝીણા ઝીણા ઝયભરયમા છાંટા ઝીરત આલે છે .
એકાએક યજ ૂત બાદયની બેખડ ઉય થંબી ગમ. કાન ભાંડયા.
આઘેઆઘેથી કઇ યત ંુ શમ ને બેફૄં ગાત ંુ ણ શમ એલા સ ૂય વંબામ
છે . કઇ ફાઇ ભાણવન ંુ ગફૄં રાગય.ું
―નક્કી કક વનયાધાય ફન – દીકયી!‖ એભ ભનભાં ફરીને ચાંયાજે ગ
ઉાડયા. તયલાય ફગરભાંથી કાઢીને શાથભાં રઇ રીધી. કાછટી છડી
નાખી, અલાજની રદળા ફાંધીને એકદભ ચાલ્મ. થડેક ગમ તમાં ચખ્ ંુ
ચધાય યણ ંુ વંબાણ. લીજીને વફકાયે ફે ઓા લયતાણા.
ંુ
http://aksharnaad.com
- 13. P a g e | 13
“ભાટી થાજે, કુ કભી!” એલી શાકર દે તા ચાંયાજે નદીની રે રી બેખડ
ંૂ ંૂ
ઉય ગાય ્દતાં ્દતાં દટ દીધી. નજીક ગમ. તમાં ઊબ યશી ગમ.
કઇ આદભી ન દીઠ. ભાત્ર તેજના ફે ઓા જ દે ખમા. અંગ ચખખાં ન
દે ખાણાં, ણ શતી ત સ્ત્રીઓ જ. એક ગામ છે ને ફીજી રુએ છે .
“કણ, ચાંાયાજ લા કે?” ગાતા ઓાએ ભીઠે કં ઠે ૂછ્.ું
ંુ
“શા, તભે કણ ફાઇય? અટાણે આંશીં ળીદ કલ્ાંત કય છ?”
“ચાંયાજ લાા! ફીળ નરશિં કે?”
“ફીઉં ળીદ? હું યજ ૂત છં.”
http://aksharnaad.com
- 14. P a g e | 14
“તમાયે અભે અવયાઉં છીએ.”
“અવયાઉં! આંશીં ળીદ ?”
“આંશીં કારે વાંજે જુદ્ધ થાળે. આ બાદયભાં રુવધય ખકળે.”
“તે?”
“એભાં ભખયે ફે જણ ભયળે. શેર તાય ઢરી જગડ ; ને ફીજ ત ંુ
ચાંાયાજ લા. એભાં શેરા ભયનાય વાથે આ ભાયી ભટે યી ફે ‖નને
લયવ ંુ ડળે , એટરે ઇ કલ્ાંત કયે છે ; ને ફીજા ભયનાય ચાંાયાજને ભાયા
શાથથી લયભાા યલાની છે ; તેથી હું ધભંગ ગાઉં છં.”
http://aksharnaad.com
- 15. P a g e | 15
બકડું લેગે લશી જલા રાગય ંુ ને ફેમ ઓા વંકડાલા ભંડયા. રુદનના
સ ૂય અંધાયાભાં ત ૂટતા ત ૂટતા શેફકાં જેલા ફનલા રાગમા. થડક છાતીએ
ચાંયાજ ૂછે છે , “શે અવયા! ભાયે ાદય જુદ્ધ કેવ ંુ ? ભેં ત કઇ શાયે લેય
નથી કમાા. લસ્તી ને યાજા લચ્ચે લશાર લતે છે .”
“ચાંયાજ! આંશીં રદલ્રીન ંુ કટક ઊતયળે. શાલ્ય ંુ આલે છે , ભાય ભાય કયત.ંુ
એક જણને ાે તારં ુ આ્ ંુ ાટ યામ છે .”
“કણ એક જણ ? શ ંુ ા ?”
http://aksharnaad.com
- 16. P a g e | 16
“તાય ભચી , એને કક જગીએ યાજી થઇ લયદાન ભાગલાન ંુ કહ્ ં ુ ,
કભવતમા ભચીએ ભાગય ંુ કે “હું ણચિંતવ ંુ તે શાજય થામ.” ફરે ફંધામેર
જગીએ તસ્મા લેચીને એક દીલી ઉતાયી ભચીને દીધી , કહ્ ં ુ કે ―જા,
ચભાય! પ્રગટજે. ચાય દૂ ત નીકળે , કશીળ તે કયળે. કડ ભાગીળ ત તરં ુ
ૂ
નગય યાળે.”
“છી?”
“છી ત,ચાંયાજ! ભચીડે ભધયાતે દીલી પ્રગટી. ચાય રપયસ્તા નીકળ્મા.
કાભીએ ભાગય ંુ કે રદલ્શીની ળાશજાદીને રંગ વતી આણ.”
http://aksharnaad.com
- 17. P a g e | 17
ચાંયાજના શૈમાભાંથી અંધાયે વનવાવ ડય.
“છી ત, ચાંયાજ! યજ યાતે ળેજાદીને રંગ વતી ભંગાલે. ફૂર જેલી
ળેજાદી ચાભડાંની દુગંધે જાગી જામ , ભચી ફીને એનાથી અગ યશે.
બકડે ાછ રંગ રપયસ્તા ાવે રદલ્રી શોંચાડાલે.”
બકડું બાંગલા રાગય ંુ , ઓા ઝાંખા થલા રાગમા. લાત કશેનાયીન
અલાજ ઊંડ ફન્મ , “એભ કયતાં , ચાંયાજ! છ ભરશને ળેજાદીન ંુ ળયીય
ુ ંુ
સકાણ, હુયભે પવરાલી-ટાલી ફેટીને શૈમાની લાત ૂછે . દીકયીએ
અંતયની લેદના લણાલી. ાદળાશને વલગત ાડી. ાદળાશે ળીખવય ંુ કે ,
“ફેટી! આજ ૂછતી આલજે ; ક્ું ગાભ ? ક્ યાજા ? તે કણ ? ને નાભ
http://aksharnaad.com
- 18. P a g e | 18
ંુ
શ? “એ પ્રભાણે તે રદલવની ભધયાતે ભચીન ઘયભાં આવ ભયડીને
ંુ ંુ
ળેજાદી ફેઠી થઇ, ૂછ્, છ ભરશને સદયી ફરી તેથી યાજી થઇને ભચીએ
નાભઠાભ દીધાં. એ એંધાણે ાદળાશન ંુ કટક ચડ્ ંુ છે . કારની યાતે આણે
ુ ંુ
ફેમ સયાયીભાં વંગાથી શશ. ચાંાયાજ! ભાટે હું આજ શયખ બયી ગાઉં
છં.”
એ જ લખતે ફીજા ઓાએ જાણે કે જરટમાં ીંખમાં , ચીવ ાડી. અને
યરઢમાના ફૂટતા તેજભાં ફેમનાં અંગ ઓગી ગમાં.
બાદય યતી યતી લશેતી શતી. આબની શજાય આંખભાંથી ઝીણાં ઝીણાં
ુ
આંસડાં ડતાં શતાં. ચાંયાજ આઘે આઘે ભીટ ભાંડીને બેખડ ઉય ઊબ
http://aksharnaad.com
- 19. P a g e | 19
શત અને વાદ ાડીને ફરત શત , “ય ભા , ય ભા! હું જગડાને શેર
નરશ ભયલા દઉં!”
ાઘડીન આંટ રઇ જાણનાય એકેએક જેતયીઓ જુલાન ને ઘયડ
ુ
ુ
યજ ૂત ડઢીભાં શરક્ છે . ળયણાઇઓ વવિંધડાના વેંવાટ ખેંચી યશી છે .
અને તયઘામ ઢર ધ્રવકાલત જગડ ઢરી ઘ ૂભે છે . જુલાનની ભજાઓ
ુ ુ
પાટે છે . કેવરયમા યં ગનાં યં ગાડાં ઊકે છે .
“ઇ ભચકાને ફાંધીને ચીયી નાખ! ઇ કુ કભીને જીલત વગાલી
દ્ય!” ડામયાના જુલાનએ યીરડમા કમાં. ણ એ ફધાને લાયત ચાંયાજ
ધીયે ગે કશેલા રાગમ , “ફા! થલાની શતી તે થઇ ગઇ. એભાં ભચીને
http://aksharnaad.com
- 20. P a g e | 20
ભામે આજ કાંઇ જુદ્ધ અટકળે ? અને ઇ ત ગાભ ફધાન ંુ ા. યાજાને
યૈ મત વહુન ંુ ા. નકય યજ ૂતને ગાભ ટીંફે કઇને આલી કભતમ સ ૂઝે જ
કેભ? ણ શલે આ જગડા ઢરીને શ ંુ કયવ ંુ છે ?”
“ફા ચાંયાજ!” એન વતા એફરલા ફલ્મ , “ઘા લાે ઇ અયજણ!
લીય શમ ઇ અવયાને લયે . એભાં નાતમજાતમ ન જલામ. ભાય જગડ
ુ
ે‖ર ોંખાત. જેતયને ઝાઝ જળ ચડળે.”
“ણ ફા!ુ ઓરી વ લયવની યં બા આજ બકડે કાંઇ યતી ‖તી! ફહુ જ
લશરં ુ યતી‖તી, ફા!ુ એના ભનખમ ધ ૂર ભળે. ભાટે કહું છં કે જગડને
કઠાની ભારીકય આજન રદલવ ૂયી યાખીએ.”
http://aksharnaad.com
- 21. P a g e | 21
“ઇ તે કેભ ફને , ચાંયાજબાઇ!” ફીજા જુલાનએ કહ્ ં ુ , “એન તયઘામ
લગડયા વલના કાંઇ શ ૂયાતન થડું ચડલાન ંુ ? ફીજા શાથની ડાંડી ડયે કાંઇ
ભાથાં ડે ને ધડ થડાં રડે?‖
“ત ચાંયાજ, હું જુક્તત સઝાડું.” એબરલાાએ ધ્માન શોંચાડ્.ું
ુ
“જગડાને રઇ જાલ કઠાને ભાથે. તમાં એના રડરને દયડે ફાંધી લા ,
શાથ છટા યાખ ને શાથભાં ઢર આ. ઊંચે ફેઠ ફેઠ એ લગાડે , ને શેઠે
ધીંગાણ ંુ ચારે. ણ ભજબ ૂત ફાંધજ. જજ, તડાલી ન નાખે!”
http://aksharnaad.com
- 22. P a g e | 22
“વાચી લાતછે ફાની ,” કશીને જુલાન અંગ કવલા રાગમા. કેવરયમાં
ુ
લ ૂગડાંન ઘટાટ ફંધાઇ ગમ. વમારા જેલી તયલાય વજાઇ ગઇ, ગાઢા
ંુ
કસફા ઘાલા રાગમા અને ―છે લ્રી લાયની અંજણય ંુ , ફા! ી લ્મ!
ાઇ લ્મ! ‖ એલા શાકટા થમા. તડક નમ્મ. સ ૂયજ ધધ થલા રાગમ.
ંૂ
ગગનભાં ડભયી ચડતી દે ખાણી.
“જ, બાઇ જગડા! વાભે ઊભ ંુ એ ાદળાશન ંુ દકટક. આણા જણ છે
ાંખા. જેતાણ ંુ આજ ફાઇ જાળે. તને ફાંધ્મ છે તે આટરા વારુ. ભજાય ંુ
ંુ ુ
તડી નાખજે. ણ તયઘામ થબાલીળ ભા! આ કઠા વાભા જ અભાયાં
ભાથાં ડે ને ધડ રડે એલ ઢર લગાડયે યાખજે!”
http://aksharnaad.com
- 23. P a g e | 23
શ ૂયાતને થયક થયક કં ત જગડ ઢરી ચકચ ૂય આંખે ચાંયાજની વાભે
નીયખી યહ્ય. કવકવીને એની કામા ફંધાઇ ગઇ છે . ધ્ર ૂવાંગ! ધ્ર ૂવાંગ!
ધ્ર ૂવાંગ! એની ડાંડી ઢર ઉય ડલા રાગી. અને ડેરીભાંથી લાા
યજ ૂતન ંુ કેવયી દ દાંતભં તયલાય રઇ શાથભાં બારા વત ંુ દટ દે ત ંુ
નીકળ્ય.ું
ણ ન યશી ળક્ જગડ ઢરી ! ભાથે કવકવાટ ફાંધ્મમ ન યશી ળક્.
ુ
કામયને ણ ાણી ચડાલનાયી એની ફે ભજાઓભાં કણ જાણે ક્ાંથી
ંુ
જભ ઊબયાણ. કઠા નીચે ફેઉ વૈન્મની ઝીંકાઝીંક ભંડાલાને શાં કે ઘડી-
ફઘડી જામ છે . તયલાયનાં તયણ ફંધાઇ ગમા છે . અને યણઘેલ ૂડ
http://aksharnaad.com
- 24. P a g e | 24
ચાંયાજ ભખયે ઘ ૂભી યહ્ય છે ુ
, તમાં આંશીં જગડાની ભજાઓએ અંગ
ઉયના ફંધ તડી નાખમા. ગાભાં ઢર વાથે એને ઊંચા કઠા ઉયથી
રડરન ઘા કમો , અને વહુથી શેરાં એના પ્રાણ નીકી ગમા વહુથી
પ્રથભ એને ભયલાન ંુ વયજેલ ં ુ શત ંુ તે વભથમા ન થય.ું
―આગે છે લ્રી ઊઠત, ેરી ઊઠમ ાંત,
ભ ૂાભાં ડી ભ્ાંત, જભણ અબડાવય,ુ જગડાં! [1]
[શે જગડા ઢરી! ત ંુ ત નીચા કન
ૂ , અગાઉ ત તાયે વહુથી છે લ્રી
ંગતભાં જભલા ઊઠલાન ંુ શત ંુ , ણ આજ યદ્ધફૃી જભણભાં ત તેં શેરી
ુ
http://aksharnaad.com
- 25. P a g e | 25
ંગતભાં ફેવીને તયલાયના ઘા ફૃી જભણ જભી રીધ.ું તેં ત
ભ ૂવતઓભાં ભ્ાંવત ડાલી. બજન તેં અબડાલી નાખય ંુ ]
જગડ ડય અને ચાંયાજે વભળેય ચરાલી. કેલી ચરાલી ?
ખાંડા તણ ખરડમે, શલ! ાયીવ રકમ.
કય દીધા કરફે, આડા એબરયાઉત! [2]
ુ
[એ યાજા ! તેં ત યદ્ધક્ષેત્રફૃી જભણભાં ખાંડાના ઝાટકા ીયવલા
ભાંડયા.એટલ ંુ ફધ ંુ વયવણ ંુ કયં ુ કે શે એબરના ત્ર ! મવરભાન જદ્ધાઓ
ુ ુ
http://aksharnaad.com
- 26. P a g e | 26
ફૃી જભલા ફેઠેરા ભશેભાનએ શાંઉ! શાંઉ! કયી આડા શાથ દીધા , અથાાત
તેઓ તાયા શ ૂયાતનથી ત્રાવી ગમા.]
વય ગી વાફ તણા, ભાથે ભે વથમા,
(તમ) ચાં ચામે ના, ઓા એબરયાઉત! [3]
[ચાંાયાજના ભાથા ઉય ત તીય , ગી અને બારાંઓન લયવદ
લયવત શત. તે છતાં એ એબર લાાન દીકય કઇ ઓથ રઇને એ
લયવાદભાંથી ઊગયલા ભાગત નથી, અથાાત નાવત નથી]
ત ંુ તાાં આલધ તણી, ચકલત ચ ૂક્ ના,
http://aksharnaad.com
- 27. P a g e | 27
વળમ મ તા વદા, અથમો ચ ૂકે એબરયાઉત! [4]
ુ
[શે એબર લાાના ત્ર ! વવિંશ જેલ વનળાનફાજ ણ જયાક ઉતાલ
થઇને કદી કદી તાની તયાભાં વળકાયને ચ ૂકી જામ છે : ણ ત ંુ તાયાં
ુ
આયધન એકેમ ઘા ન ચ ૂક્.]
એ ઊબા થમેરા ધડને જાને કે છાતીએ નલી આંખ નીકી. તયલય
લીંઝત ંુ ધડ ળત્રઓન ંુ ખફૄં કયત ંુ કયત ંુ
ુ , પજને ભઢા આગ નવાડત ંુ
ઠેઠ રાઠી સધી શાંકી ગય.ું તમાં જઇને એ થાકેલ ં ુ ધડ ઢી ડ્.ું જુલાન
ુ
ુ ુ
ચાંયાજ તાની લાટ જનાયીની ાવે સયાયીભાં વવધાવમ.
http://aksharnaad.com
- 28. P a g e | 28
ુ
જગડા ઢરીન છગ (ાણમ) જેતયના એ કઠા ાવે છે ને
ચાંયાજની ખાંબી રાઠીને ટીંફે શજુ ઊબી છે . ચાંયાજ ત ખી ગમ ,
ણ ાદળાશના શૈમાભાં કેલ પડક ફેવી ગમ?
તળાશે તગયીમાં નૈ, શ ાછાં જામ,
ચાં છાફાંભાંમ, ઊઠે એબરયાઉત! [5]
[ાદળાશ ાવે પ્રબાતે ભારણ ફૂરછાફ રઇને ફૂર દે લા ગઇ. દળાશે
ૂછ્ ંુ કે ―ળેનાં ફૂર છે ?‖ ભારણ કશે કે ―ચં‖ ―અયયય, ચં‖ કયત
ાદળાશ ચભકે છે ; ―ચં‖ ફૂરન ંુ નાભ વાંબતાં ણ એને રાગે છે કે
http://aksharnaad.com
- 29. P a g e | 29
ુ
ક્ાંક ચાં (ચાંયાજ) છાફડીભાંથી ઊઠળે! ભારણ ષ્ની છાફડી રઇ
ાછી ચારી જામ છે .]
“ના, ફા એબર લાા! એભ હું ઘડ રેલાન નથી. ઇ ત ચાંાયાજ
લા ંડે બયડામયા લચ્ચે આલીને દાન કયે ત જ ભાયે ઘડ ખે , નરશ
ત હું આંશીં ભાય દે શ ાડીળ. હું મ ૂલાનાં દાન રઉં કાંઇ?”
એબર લાાની આંખભાં ાણી આવમાં , શવીને ફલ્મ, “ગઢલા, ગાંડ થા
ભાં. ચાંાયાજ તે શલે ક્ાંથી આલે ? ભયે રા ભાણવને શાથે ક્ાંમ દાન
થમેરાં જાણમાં છે ? અને ચાંાયાજ કશીને ગમ છે કે ઘડ ગઢલીને દઇ
દે જ.”
http://aksharnaad.com
- 30. P a g e | 30
ચાયણ એકન ફે થમ નરશ. એ ત રાંઘણ ઉાય રાંઘણ ખેંચલા રાગમ ,
ચાંયાજ લાાને સ્ભળાનભાં ફાે રા તમાં જઇને ફેઠ અને ણફયદાલલા
રાગમ. આખયે ચાંયાજ લાાન ંુ પ્રેત દે ખાય.ું ચાયણને લચન દીધ ંુ કે “જા
ગઢલા, વલાયે ડામય બયીને ઘડ તૈમાય યાખજે, હું આલીળ.”
ચાયણે જઇને દયફાયને લાત કયી. દયફાય શસ્મા ; વભજી રીધ ંુ કે ચાયણ
બાઇથી ેટભાં ભ ૂખ વશેલાતી નથી એટરે આ જુક્તત કયી છે . આલી યીતે
ડામય બયાળે ; આને જ ચાંાયાજ લાાને નાભે દાન કયી દે શ ંુ ; ચાયણ
પવરાઇ જાળે; આણે ચાયણ-શતમાભાંથી ઊગયશ. ચાયણને લાફૄં કયાવય.ું
ંુ
http://aksharnaad.com
- 31. P a g e | 31
ફીજે રદલવે વલાયે ડામય જામ્મ , ઘડાને વજ્જ કયી રાલલભાં આવમ ,
ચાયણ લાટ જઇને ઊબ. આખ ડામય શાંવી કયલા રાગમ , વહુને થય ંુ કે
આ બા થડક ડ કયીને શભણાં ઘડ રઇ રેળે. તમાં ત ઉગભણી રદળા
તયપ ફધાની નજય પાટી યશી. સ ૂયજનાં રકયણ ની અંદયથી તેજરુ
ુ
ચાલ્મ આલે છે . આલીને ઘડાની રગાભ ઝારી અને ચાયણના શાથભાં
રગાભ મ ૂકી લણફલ્મ ાછ એ રુ સ ૂમારકને ભાગે વવધાલી ગમ!
ુ
ંુ
“ખભા! ખભા તને ફા!” એલી જમ ફરાલીને ચાયણ ઘડે ચડય. આખ
ડામય થંબી ગમ અને ચાયણે દુશ કહ્ય -
કભ વલણ બાયથ કીમ, દે શ વલણ દીધાં દાન,
http://aksharnaad.com
- 32. P a g e | 32
લાા! એ વલધાન, ચાંા! કેને ચડાલીએ? [6]
[ભાથા વલના જુદ્ધ કયં ુ અને દે શ વલના દાન દીધાં: એલાં ફે દુરાબ ણફરુદ
અભે ફીજા કને ચડાલીએ , ચાંાયાજ લાા ? એ ત એકરા તને જ
ચડાલામ]
ુ
ભાયલાડન એક ફાયટ ચારત ચારત જેતય આલી શોંચ્મ. એબર
લાા ાવે જઇને એણે વલાર કમો , “યજ ૂત, હું ભાગ ંુ તે દે ળ ? તભે ત
દાનેશ્વયી ચાંાયાજના વતા છ.”
એબર લા ફલ્મ :”બરે ફાયટ! ણ જઇ વલચાયીને ભાગજ, શાં !”
http://aksharnaad.com
- 33. P a g e | 33
ફાયટ કશે “ફાા, તભને તાને જ ભાંગ ંુ છં.”
ુ
એબર લાાને અચંફ રાગમ. એ ફલ્મ , “ફાયટ , હું ત બઢ્ઢ છં , ભને
રઇને ત ંુ શ ંુ કયલાન શત ? ભાયી ચાકયી તાયાથી ળી યીતે થળે ? તેં આ
કઇ યીતની ભાગણી કયી?”
ફાયટે ત તાની ભાગણી ફદરી નરશ , એટરે એ વ ૃદ્ધ દયફાય તાન ંુ
યાજાટ ચાંાયાજથી નાનેયા દીકયાને બાલીને ફાયટની વાથે ચારી
નીકળ્મા. યસ્તે જતાં દયફાયે ૂછ્ ંુ : “શેં ફાયટ ! વાચેવાચ ંુ કશેજ ; આલી
વલણચત્ર ભાગણી ળા ભાટે કયી ?”
http://aksharnaad.com
- 34. P a g e | 34
ફાયટે શવીને કહ્ ં ુ , “ફા ભાયલાડભાં તેડી જઇને ભાયે તભને યણાલલા
છે .” એબર લાા શવી ડયા ને ફલ્મા , ”અયે ગાંડા , આ ત ંુ શ ંુ કશે છે ?
આટરી ઉંભયે ભને ભાયલાડભાં રઇ જઇને યણાલલાન ંુ કાંઇ કાયણ?”
ફાયટ કશે:” કાયણ ત એ જ કે ભાયે ભાયલાડભાં ચાંાયાજ લાા જેલ
લીય નય જન્ભાલલ છે , દયફાય!”
એબર લાાએ ફાયટન શાથ ઝારીને ૂછ્ ંુ , “ણ ફાયટ , તાયા
ભાયલાડભાં ચાંાયાજની ભા ભીનદે લી જેલી કઇ જડળે કે ? ચાંાયાજ
કને ેટે અલતયળે?”
http://aksharnaad.com
- 35. P a g e | 35
“કેલી ભા?”
“વાંબ તમાયે . જે લખતે ચાંાયાજ ભાત્ર છ ભરશનાન ંુ ફાક શત તે
લખતે હું એક રદલવ યણલાવભાં જઇ ચડેર. ાયણાભાં ચાંયાજ સ ૂત
સ ૂત યભે છે . એની ભાની વાથે લાત કયતાં કયતાં ભાયાથી જયક અડલ ં ુ
થઇ ગય.ું ચાંયાજની ભા ફલ્માં, શાં, શાં, ચાંયાજ દે ખે છે , શાં!”
“હું શવીને ફલ્મ , ―જા યે ગાંડી. ચાંયાજ છ ભરશનાન ંુ ફાક શ ંુ વભજે ?‖
ફાયટ! હું ત આટલ ં ુ કહું છં , તમાં ત ચાંયાજ ડ્ ંુ પેયલીને ફીજી ફાજુ
જઇ ગમ. હું ત યાણીલાવભાંથી ફશાય ચાલ્મ આવમ , ણ ાછથી એ
http://aksharnaad.com
- 36. P a g e | 36
ળયભને રીધે ચાંયાજની ભાએ અપીણ ીને આઘાત કમો. ફર ,
ફાયટ! આલી વતી ભાયલાડભાં ભળે?”
ંુ
વનયાળ થઇને ફાયટે કહ્: “ના.”
ુ
“ફવ તમાયે , શાર ાછા જેતય.”
ચાં ઢય ાયણે, એબર અવમા કયે .
મ ૂઇ ભીણરદે , વરંકણ વાભે ગે . [7]
http://aksharnaad.com
- 37. P a g e | 37
ંૂ
2. ધધીનાથ અને વવદ્ધનાથ
“તેં દુ ‖ની લાત ંુ શારી આલે છે , બાઇ! અયધી વાચી ને અયધી ખટી. શજાય
લયવની જૂવનય ંુ લાત!ંુ કણ જાણે ળી ફાફત શળે ?”
એટલ ંુ ફરીને એ બઢ્ઢા ભારધાયીએ રદળાઓને છે ડે ભીટ ભાંડી. એક
ુ
શજાય લા શેરાંના અક્ષય લાંચ્મા. થડુંક શસ્મ. ડાંગને ટે કે ઊબાં ઊબાં
ુ
એણે ચરભ વગાલી. એની ધી દાઢીભાંથી ધભાડા નીતયલા રાગમા.
ંુ
ગટેગટા ઊંચે ચડલા રાગમા. ભોં ભરકાલી એણે કહ્:
http://aksharnaad.com
- 38. P a g e | 38
“ઇ ફધ ંુ આવ ંુ , બાઇ! આ ધભાડા જેવ.ું અભાયા વયઠભાં ત કૈં ક ટાઢા
ુ
ૉ‖યના ગાટા શારે છે ; ણ હું ત ઢાંકને ડુંગયે ડાંગન ટે ક રઇ ને
જમાયે ચરભ ચેતવ ંુ છં ંૂ
, તમાયે ભને ધધીનાથ-વવદ્ધનાથની જડી
જીલતીજાગતી રાગે છે .શજાય લયવ ત ભાયી આંખના રકાયા જેટરાં જ
ંૂ ંૂ
ફની જામ છે . આ ધલાડાની ફૂં ક જેલ ધધીનાથ અને આ આગની ઝા
જેલ શેભલયણ ફૃડ વવદ્ધનાથ શાજયાશજૂય રાગે છે .”
“લાત ત કશ!”
http://aksharnaad.com
- 39. P a g e | 39
“અયે , લાત કેલી ? ઇ ત ટાઢા ‖યના! ફે ઘડી ગાટા શાંકીને ડફાં
ચાયીએ. થડીક યાત ્ ૂટે ! આ ત લે ‖રાંની લાત ંુ, ભઢાભઢ શારી આલે ,
એના કં ઇ આંકડા થડા ભાંડેર છે ?”
એટલ ંુ ફરતાં એની આંખભાં ચરભન કેપ ચડત ગમ. આંખના ્ ૂણા
રારચટક ફન્મા, એને ડાંગને ટે કે અજલાી યાતે લાત ભાંડી...
ધધીનાથન ંુ અવર નાભ ત ધધ ; જાતન કી. આ લાંવાલડ દીભન
ંૂ ંૂ
યે ‖ત. હું ીઉં છં એલી ફજયના લાડા લાલત. જરભ કીને ેટ ણ
જીલ યલાણ દમાદાનભાં. રશિંવા નાભ ન કયે . લયવલયવ ફજયનાં
http://aksharnaad.com
- 40. P a g e | 40
ડતર લેચીને જામ ણગયનાયને ભેે. નાણ ંુ શમ એટલ ં ુ ગયીફગયફાંને
ખલયાલી દ્યે . ાછ આલીને ફજય લાલલા ભાંડે.
ધીયે ધીયે તે ધધ ને ણગયનાય ફેમ એકાકાય થાલા ભાંડયા. જેવ ંુ ધ્માનતેવ ંુ
ંૂ
રદરન ંુ ગજુ ;ં જેવ ંુ અન્ન તેલ ઓડકાય ; ધધાનેત ણગયનાયન ંુ જ ધ્માનયાત
ંૂ
ને દી રાગી ગય.ું એન આતભ લધલા ભાંડય. વંવાયની ગાંઠ લછૂટીગઇ.
ફજયના લાડા ગાય ંુ ાવે બેાલીને એ ત ણગયનાયભાં ચાલ્મ ગમ.
ૂ
કઇક ટક ઉય ફેવીને ધ ૂણી ધખાલી , તસ્મા આદયી દીધી. એભ ફાય
ુ
લયવે ણગયનાયની ગપાઓભાંથી ગે ફના ળબ્દ વંબાણા કે ંૂ
“ધધીનાથ!
ધધીનાથ! નલ નાથ બે દવભ નાથ ત ંુ ધધ.”
ંૂ ંૂ
http://aksharnaad.com
- 41. P a g e | 41
“અશારેક!‖ ળબ્દની વાથે ગરુ દત્તે ધ્માન ધયં ુ અને નલ નાથન ંુ સ્ભયણ
ુ
કય.ું સ્ભયણ કયતાં ત જગવવદ્ધ ભછે ન્દયનાથ , જરંધયનથ, ળાંવતનાથ,
એલા નલ નાથ ગરુની વન્મખ શાજય થઇ ગમા. ગરુ ફલ્મા “જગંદય ,
ુ ુ ુ
આણી જભાતભાં આજ નલ વવદ્ધ આવમ છે . તભે નલ નાથ બેા એ
દવભ ધધીનાથ તભાયી ંગતભાં જગભાં ૂજાળે. ભાય આળીલાાદ છે .
ંૂ
તભાયી ચરભ વાપી એને આ.” (વાપી=ગાંજ ીલા ભાટે ચરભની વાથે
ૂ
લ ૂગડાન ટકડ યાખલાભાં આલે છે તેને ―વાપી‖ કશે છે .)
જગંદયનાથ ફધા બેા થામ તમાયે એક વાપીએ ચરભ ીએ. ફીજાને
ંૂ
ચરભ આે. ણ વાપી ન આે. ધધીનાથને ચરભ આી. વાપી
http://aksharnaad.com
- 42. P a g e | 42
આતાં નલે વવદ્ધ કચલાણા. ગરુદેલે કાયણ ૂછ્.ું નલનાથએ ્રાવ
ુ ુ
કમો “ગરુદેલ , ધધ નાથ ખય , ણ એન ંુ દૂ ધ શરકું છે ; એ દૂ ધ કક દી
ુ ંૂ
ંૂ
એને શાથે કક કા કાભ કયાલળે. એટરે ધધીનાથજી શજી લધાયે ત
કયે , લધાયે શદ્ધુ દ્ધ કયે , છી અભે વાપી આીએ.”
અને ગરુ દત્તન ફર ડય કે “ધધીનાથ! ફાય લયવ ફીજાં ; આબભાં
ુ ંૂ ુ
જઇ ધ ૂણી પ્રગટ! જાલ ફા! ચયાવી વવદ્ધને ંગતભાં તભાયી લાટ
જલાળે.”
આબની અલવધ ણ ૂયી થઇ અને ત કયી ધધીનાથ ાછા ગરુ ાવે
ુ ંૂ ુ
આવમા. પયી ગરુએ નલ નાથને શાજય કમાં. અને ફધાએ વાથે ભી એક
ુ
http://aksharnaad.com
- 43. P a g e | 43
વાપીએ ચરભ ીધી. ણ નલેમ નાથ અંદયઅંદય કશેલા રાગમા કે
”આનાથી ત જીયલાળે નરશ. એ શરકું દૂ ધ છે ; ક‖ક દી ને કક દી એ ન
કયલાના કાભ કયી ફેવળે.”
તેજની જીલત જમત જેલા ધધીનાથ જગતભાં ઘ ૂભલા રાગમા. ઘ ૂભતાં
ંૂ
ઘ ૂભતાં અયલલ્રીને ડુંગયે ણચતડગઢભાં એભન ંુ આલવ ંુ થય.ું
ણચતડના યાણાએ ગરુને ઝાઝાં ભાન દીધાં. ગરુના ચયણભાં ડીને યાણ
ુ ુ
યાતે ાણીએ યમ. યાણાના અબયબમાા યાજભાં વલાળેય ભાટીની ખટ
શતી. ભયણ ટાણે ફાની આગ રઇને ભઢા આગ શારનાય દીકય
નશત.
http://aksharnaad.com
- 44. P a g e | 44
ધધીનાથે ધ્માન ધય.ું યાણાના બાગમભાં એણે ફે દીકયા રખેરા લાંચ્મ ;
ંૂ
ણ એક જગી , ને એક વંવાયી. એણે કહ્ ં ુ , “યાણાજી ! ફાય લયવે ાછ
આવ ંુ છં. ફે કું લય તાયે ઘયે યભતા શળે. ગરુની આજ્ઞા છે કે આભાંથી એક
ુ
તાય ને એક ભાય. તૈમાય યાખજે. તે દી ‖ આંસ ુ ાડલા ફેવીળ ભાં. ફાય
લયવે ાછ આવ ંુ છં.”
ફાય લયવને જાતાં ળી લાય ? જટાધાયી જગીએ ણચતડને ાદય અશારેક
જગાવમ. એટરે યાજાયાણી ફેમ યાજકું લયને આંગીએ રઇ ફશાય
નીકળ્માં. ફેભાંથી એક ઘયાણે લ ૂગડે બાંગી ડત , અને ફીજ ભેરેઘેરે
શેયલેળે. યાજાયાણી કડ કયીને તેજીર દીકય યાખલા ભાગતાં શતાં ણ
ૂ
http://aksharnaad.com
- 45. P a g e | 45
તેજની વલભ ૂવત કાંઇ ભેરે લ ૂગડે ઢાંકી યશે ? ને એમ ધધીનાથની નજય
ંૂ
ફશાય યશે ? ભેરાઘેરાને જ જગીએ ઉાડી રીધ. ફાય લયવન ફાક
દટ દઇને ગરુને કાંડે ફાઝી ડય. ભાતાવતા નજયે દે ખે તેભ એ ફાય
ુ
લયવના ફાકે ભાથ ંુ મડાલી બગલા શેયાવમાં. બભ ૂત ધયી ચારી
ંૂ
નીકળ્મા. યાજા યાણી ખફ ખફ આંસ ુ ાડતાં ણચતડગઢ ાછા લળ્માં.
ધધીનાથે ચેરાને વવદ્ધનાથ કયી થાપ્મ. એના કાનભાં ગરુભત્ર ફૂં ક્
ંૂ ુ ં
અને બેખના ાઠ બણાલતા બણાલતા આ આણે ઊબા છીએ તમાં આલી
શોંચ્મા. આ ઢાંક તે દી નશત.ંુ આંશીં ત પ્રેશાટણ નગયી શતી.
ચેરાઓને ગરુએ કહ્ ં ુ “ફા, હું આ ડુંગયભાં ફાય લયવની વભાવધ રગાવ ંુ
ુ
http://aksharnaad.com
- 46. P a g e | 46
છં. તભે વો ઘયઘય ઝી પેયલીને આંશીં વદાવ્રત યખજ. ભ ૂખમાંદુખમાં
ુ
અને અંગને તાનાં ગણી ાજ. ભાયી તસ્માભાં ન્માઇ
ૂયજ.” એભ ફરીને ધધીનાથે આવન લાળ્ય.ું
ંૂ
લાંવેથી ચેરાઓની કેલી ગવત થઇ ગઇ ? નગયીભાં ઝી પેયલે , ણ
કઇએ ચટી રટ ન દીધ. દમા ભાનન છાંટમ ન ભે એલાં રક
લવતાં‖તાં. ણ વત્તય-અઢાય લયવન વવદ્ધનાથ ત યાજન ંુ ફીજ શત ;
વભજુ શત ; એણે એક્કે ક ચેરાને એક્કે ક કુ શાડ કડાલી કહ્ ં ુ કે શાડભાં
રાકડાં લાઢી નગયભાં જઇ બાયીઓ લેચ અને આ ભશેનતથી ઉદય
http://aksharnaad.com
- 47. P a g e | 47
બય! જગીન ધયભ શયાભન ંુ ખાલાન ન શમ. કઠાભાં જયે નરશિં , જાઓ
જ ંગરભાં.
ફીજ દી , ત્રીજ દી , અને ચથ દી થતાં ત કુ શાડા ભેરી-ભેરીને ફધા
ચેરાએ ભાયગ ભાપ્મા. ફાકી યહ્ય એક ફા વવદ્ધનાથ. યાણા કુ ન ંુ ફીજ,
એભાં પેય ન ડે. પ્રબાતને શય પ્રાગડના દયા ફૂટયા શેરાં ત આશ્રભ
લાી ચી , ઝાડલાને ાણી ાઇ , વવદ્ધનાથ લનભાં ઊડી જામ. વાંજે
ફતણની ફાયી ફાંધી ળશેયભાં લેચી આલે. નાણ ંુ નરશ જેવ ંુ નીજે. તેન
રટ રે. આખા ગાભભાં એક જ ડળી એલી નીકી કે જે એને યટરા
http://aksharnaad.com
- 48. P a g e | 48
ંુ
ટીી આે. એ શતી કું બાયની ડળી. અઢાય લયવના સલાા ફૃાા
ફાા જગીને જઇ ડળી રી રી શેત ઢે છે .
ુ
આભ ફાય લયવ સધી ફા વવદ્ધનાથે બાયી ઉાડી વદાવ્રત ચરાવમાં.
ભાથ ંુ છરાઇને જીલાત ડી. સલાી કામા ખયીને! કેટલક વશેલામ ? દુ:ખ
ંુ ંુ
ત ણચત્તડની ભરાતભાં કઇ રદલવ દીઠું નશત.ંુ અને આંશીં એના
ંૂ ંૂ
એકરાના ઉય જ બાય આલી ડય. વવદ્ધનાથ મગ મગ આ ીડા
લેઠત અનાથની વેલા કમે ગમ. ફાય લયવે ધધીનાથન ંુ ધ્માન ૂરં ુ
ંૂ
થય.ું આંખ ઉઘાડીને ગરુએ આશ્રભ નીયખમ. આટરા ફધા ચેરકાભાંથી
ુ
http://aksharnaad.com
- 49. P a g e | 49
એક વવદ્ધનાથને જ શાજય દે ખમ. ૂછ્ ંુ કે ફીજા ફધા ક્ાં છે ુ
? ચતય
વવદ્ધનાથે ભટંુ ેટ યાખીને ખટ જલાફ લાળ્મ; ગફૃ ટાલી રીધા.
ુ
ઘણાં લયવન થાક્ વવદ્ધનાથ તે રદલવે ફયે ઝાડલાને છાંમડે જ ંી
ગમ છે . ળીા લાતયાની રે ‖યે રે ‖યે એની ઉજાગયબયી આંખ ભી ગઇ
છે . ગરુજી ચેરાનાં અઢક ફૃ નીયખી યહ્યા છે . વળષ્મના ફૃડા બેખ ઉય
ુ
અંતય ઠરલામ છે . તે લખતે વવદ્ધનાથે ડ્ ંુ પેયવય.ું ભાથા ઉયન ંુ ઓઢણ
વયી ડ્.ું ભાથે એક ભાખી ફેઠી. ગરુને લશેભ આવમ. ાવે જઇને જય ંુ ,
ુ
ભાથાભાં ખફ ભીઠું વભામ એલડું ઘારં ુ ડ્ ંુ છે . ગંધ લછૂટે છે .
“કાંઇ નરશ, ફા ુ ! ગ ૂભડું થય ંુ છે .” વભદયેટા વવદ્ધનાથે વાચ ંુ ન કહ્.
ંુ
http://aksharnaad.com
- 50. P a g e | 50
“વવદ્ધનાથ!” ગરુની ભ્ર ૂકુ રટ ચડી: “જગ શેમો છે એ ભ ૂરીળ ભાં. અવતથી
ુ
તાયી જીબ ત ૂટી ડળે. ફર વાચ,ું ગરુદુશાઇ છે .”
ુ
ંૂ
વવદ્ધનાથ ધીય યશીને લાત કશેત ગમ. તેભ તેભ ધધીનાથની
આંખભાંથી ધભાડા છૂટતા ગમા. તવીન ંુ અંતય ખદખદી ઊઠ્.ું
ુ
અડતાીવ લયવની તસ્માન ઢગર વગીને બડકા નાખત શમ તેવ ંુ
ફૃ ફંધાઇ ગય.ું શૈમાભાંથી “શામ! શામ! ”” એભ શાશાકાય નીકી આબને
અડલા ભાંડયા , “અયે શામ શામ! જગતનાં ભાનલી! દમા યલાયી યહ્યાં!
ભાય ફાર વવદ્ધનાથ ભાથાની મડભાં કીડા ડે તમાં સધીમે બારયય ંુ ખેંચે!
ંૂ ુ
અને ભાયી તસ્મા! બડકે બડકે પ્રરેકાય ભચાલી દઉં! ભાયે તસ્માને શ ંુ
http://aksharnaad.com
- 51. P a g e | 51
કયલી છે ! વવદ્ધનાથ! ફચ્ચા! દડ , ઓરી કું બાયણને ચેતાલ. ભાંડ બાગલા.
ાછં લાીને ન જલે શોં, આજ હું પ્રેશાટણને રટાવ ંુ છં.”
એટલ ંુ કશેતાં ત આશ્રભ કાંપ્મ. ઝાડલાં ધ ૂણમાં. અને ત્રારશ! ત્રારશ!
કાયત વવદ્ધનાથ શાથ જડીને કયગયે છે કે “ગરુદેલ! ગરુદેલ! તસ્માનાં
ુ ુ
ણમ એભ નથી ખલાં. અયે ફા!ુ ભાનલીઓ ત ફધાંમ ભાટીનાં. એનાં
ુ
ેટ છીછયાં જ શમ. એની વામ ંુ ન જલામ. આણા બેખ વાભે જુઓ.
ગજફ કય ભા ! રાખખની શતમા, વનવાવા, કલ્ાંત કેભ જમાં ને વાંબળ્માં
જાળે, ગરુદેલ?”
ુ
http://aksharnaad.com
- 52. P a g e | 52
ણ ગફૃ લામાા ન યહ્યા. તસ્માને ભંડયા શભલા. શાથભાં ખપ્ય ઉાડ્ ંુ ;
ુ
ધયતી યતી શમ એવ ંુ ધીરં ુ ધણેણલા રાગી. ડુંગય ડલ્મા. રદળાના ડદા
પાડીને લન લછૂટલા રાગમા. છે લ્રી લાય ગરુએ કહ્: ”વવદ્ધનાથ ! શલે
ુ ંુ
કભાનભાંથી તીય છૂટે છે . દડ ; દડ, કું બાયણને ચેતાલ , ભાંડે બાગલા ,
ાછં ન જુએ, નરશ ત સ ૂકાં બેાં રીરાંમ ફળે, ફચ્ચા!”
વવદ્ધનાથે દટ દીધી , તાને યજ યટરા ઘડી દે નાયી ભાડીને ચેતાલી ,
છકયાંને આંગીએ રઇ ડવી બાગે છે , અને આંશીં ાછ ધધલામેર
ંૂ
ંૂ
ધધીનાથ શાથભાં ખપ્ય ઉાડી તાની તભાભ તસ્માને કાયે છે ,
“ઓ ધયતી ભૈમા! ટ્ટણ વ દટ્ટણ! અને ભામા, વ વભટ્ટી!”
http://aksharnaad.com
- 53. P a g e | 53
એભ કાયીને એણે ખપ્ય ઊંધ ંુ લાળ્ય.ું લાતાં જ લામયા લછૂટયા ,
આંધી ચડી , લાદાં ત ૂટી ડયાં. ભટા શાડ મ ૂભાંથી ઊડી-ઊડીને
ઊંધા ટકાણા. પ્રેશાટણ નગયી જીલતજાગત ૃથલીના ેટાભાં દટાઇ
ંૂ
ગઇ. એક પ્રેશાટણ નરશ , ણ એલાં ચયાવી ાટણ તે દી ધધીનાથે
તાના ખપ્ય શેઠ ઢાંક્ાં અને એના ભશાકં ભાં ભામા તભાભ વભટ્ટી
ફનીને ગાયદ થઇ ગઇ.
ઓરી કું બાયણ જાતી શતી બાગતી , ણ વીભાડે જાતાં એની ધીયજ ્ ૂટી.
પ્રરમની ચીવ વાંબીને એણે ાછ જય.ું ભા ને છકયાં તમાં ને તમાં
ાણકા ફની ગમાં. એ શજી ઊબાં, ઢાંકને વીભાડે!
http://aksharnaad.com
- 54. P a g e | 54
આવ ંુ ભશાા કયનાય એ જગીને ભાટે આબ ુ અને ણગયનાય ભાથે ણ
શાશાકાય ફરી ગમ. નલ નાથ અને ચયાવી વવદ્ધએ અલાજ દીધ
કે, “આજથી એની ચરભવાપી ફંધ કય!” કં ઇક લોની કભાણી લેચીને
ંૂ ંૂ
ધધીનાથ વભાવધભાં ફેઠ. વવદ્ધદ્ધઓ વલના એન એ યાંક ધધ કી થઇ
ગમ. “બાઇ! ગભે તેલ તમ કીન ંુ દૂ ધ ના?”
આં અશીં ફાા જગી વવદ્ધનાથન ંુ શ ંુ ફન્ય ંુ ? ડુંગયે ઊબીને એણે
પ્રેશાટણ દટાત ંુ દીઠું. દટ્ટણ ૂરં ુ થમા છી એન જીલ જ ંપ્મ નરશ. ગરુએ
ુ
કયે રા કાા કાભન ંુ પ્રામવિત ળી યીતે થામ એ વલચાયે એને તમાંથી ખવલા
દીધ નરશ. અયે યે! ઘડી શેરાં જમાં શજાય નય નાયી ને નાનાં છકયાં
http://aksharnaad.com
- 55. P a g e | 55
કલ્રર કયતાં શતાં તમાં અતમાયે કઇ શોંકાય દે લા ણ શાજય નરશ ? હું
વવદ્ધનાથ: ગરુએ ઉથાપ્ય ંુ તે હું થા ંુ ત જ ભાયી વવદ્ધદ્ધ વાચી. કઇક આ
ુ
નગયીન અવધકાયી આલળે. હું લાટ જઇળ , ભાયાં ત વંઘયીળને એવ ંુ
વલચાયીને એ કં કુલયણા ફાાજગીએ આવન બીડ્.ું નાળ ાભેરા એ
થાનક ઉય એનાં નેત્રની અમ ૃતધાયાઓ છંટાલા રાગી , ફે લ ં ુ શત ંુ તે
ફધ ંુ તેના ણમને નીયે ઠયલા રાગય.ું
ુ
એ...રદલવ વાંજ નભતી શતી. ઓછામા રાંફા થમા શતા. પ્રેશાટણન ંુ
ખંડેય ખાલા ધાત.ંુ એભાં ફે જીલતાં ભાનલી બટકે છે . ધ ૂ ઉખેી ઉખેી
ગતે છે .અંદય ઊંધા લી ગમેરાં ાણણમાયાં , ખાયણણમા ને વભટ્ટી થઇ
http://aksharnaad.com
- 56. P a g e | 56
ુ
ગમેર ધાતનાં લાવણ નીયખે છે . ભાને ધાલતાં ફચ્ચાંનાં ભડદાં એભ ને
એભ જાભી ગમેરાં જુએ છે . જઇ જઇને ફેમ ભાનલી યલે છે . જગી
વવદ્ધનાથે ફેમને જમાં, ફરાવમાં, ૂછ્ ંુ “કણ છ?”
“આ અબાગી નગયીની હું યાજયાણી. આ ભાય ફેટ નાગજણ જેઠલ.”
“કેભ કયીને ફચી નીકળ્માં ?”
“યાજાથી રયવાભણે હું ભાયે વમય તાજે ગમેરી. કું લય ભાયી બે હ્ત.”
“ફચ્ચા નાગજણ! હું તાયી જ લાટ જત શત. ત ંુ આવમ , ફા? ભાયી
દુલા છે તને કે :
http://aksharnaad.com
- 57. P a g e | 57
જેવ રંકેળ તેવ ઢં કેળ,
દુશ્ભન ભાય લવાલ દે ળ.
[જેલ રંકાન સ્લાભે યાલણ શત તેલ જ ત ંુ આ ઢં કામેરી નગયીન સ્લાભી
ફનીળ. તાયી ઢં ક(ઢાંક)રંકા નગયીને તરે આલળે. ભાટે , ફેટા, પયી લાય
આંશીં આણે નગય લવાલીએ.]
ઢં કામેરા પ્રેશાટણને ટીંફે નવ ંુ નગય ફંધાલા રાગય.ું ઢાંકે ત ફીજાં
નગયને તાની રયદ્ધદ્ધ વવદ્ધદ્ધભાં ઢાંકી દીધાં. વવદ્ધનાથે તાની કયણીના
જયે લસ્તીની લેરડી કાલી મ ૂકી. નાગાજણ ચેર અને વવદ્ધનાથ ગરુ
ુ ,
ફે જણાની જડરીએ ફે રી લાડીને વજીલન કયી. ઓલ્મમ જગી અને
http://aksharnaad.com
- 58. P a g e | 58
આમ જગી, ણ ફેભાં કેટલ ં ુ અંતય! ગરુના ભશાદહ્યરા દં ડ બયત બયત
ુ
જુલાન જગી યાજી થાત શત. તાન ંુ જીવય ંુ એને રેખે રાગત ંુ શત.ંુ
દુવનમાભાં વંશાય વશેર છે ; વયજવ ંુ દહ્યલ ં ુ છે , ફા! વવદ્ધનાથે વયજી
જાણય.ું
ણ કાન આલલ છે ના ! એક દી નાગાજણ જેઠલે આલીને શાથ
જડયા.
“કેભ, ફચ્ચા ?”” જગીએ ૂછ્.ું
“ળી”
http://aksharnaad.com
- 59. P a g e | 59
“આે કશેલ ંુ કે જેવ રંકેળ તેવ ઢં કેળ !”
“શા.”
“ત ફવ, ભાયી ઢાંક રંકા વયખી વનાની ફની જામ એટલ ં ુ કયી આ.”
“નાગજણ!” ગરુએ વનવાવ નાખમ, “એલ અયથ રીધ? આ વમ ૃદ્ધદ્ધ ઓછી
ુ
રાગી, તે વને રબાણા, યાજ?”
“આન ંુ લેણ છે .”
“લેણે લેણ વાચ ંુ કયવ ંુ છે ?”
http://aksharnaad.com
- 60. P a g e | 60
“શા.”
“ત છી ઢાંકની ગવત ૂયે ૂયી રંકા વયખી વભજજે , યાજા! વનાની રંકા
યાણી શતી.”
“રપકય નરશ.”
“તને બાગમ ભરાલે છે , યાજા! ણ ખેય , શલે ૂરં ુ કયીળ. નાગાજણ!
ુ
ઉગભણ ંુ મગીય ાટણ છે . તમાંન યાજા ળાયલણ (ળાણરલાશન) ગરશર ;
ંુ ુ
એને ઘેય વનદે લ વતી ; એ જગભામા આલીને જેટરી ગાય કયે , એટલ ં ુ
વન ંુ થઇ જામ, ફરાવ?”
ંુ
http://aksharnaad.com
- 61. P a g e | 61
“ફરાલ.”
“અધભા નરશ કમા ને ?”
“ભા-જણી ફન ભાનીળ.”
“ળાણરલાશન વાથે લેય ારલળે ?”
“યે ગરુદેલ! હું નાગાજણ, હું જેઠલ, ઝૂઝી જાણ ંુ છં.”
ુ
ંુ ુ
છી ત વવદ્ધનાથે તફ છડયાં. મગીયને ભશેરેથી વતી વનયાણીન
રંગ યાતભાં ઢાંકને ગઢે ઊતમો. વતી જાગી , જગી આઘેય ઊબ યહ્ય.
http://aksharnaad.com
- 62. P a g e | 62
નાગાજણે શાથ જડયા: “ફન, ભને તાય ભા-જણમ બાઇ ભાનજે. અધયભ
કાજે નથી આણી તને. ભાયી ઢાંક વનાની કયલી છે , ત ંુ જગભામાને શાથે
જયા ત ંુ પેયલાલવ ંુ છે . ભાયે કટકાંગયે તાયા શાથ પેયલ, ફા !”
યજ ફરાલે. યજ ઓી કયાલે ,ાછી શોંચાડે. છે લ્રે રદલવે નાગાજણ
શાથ જડીને ઊબ યહ્ય, ”ફન, કં ઇક કાડાની કય ભાગી રે.”
“ટાણે ભાગીળ, બાઇ !”
કશીને યાણી ચારી ગઇ. આખી લાત યાજા ળાણરલાશનને કશી. યાજા ફૃઠય.
ફૃઠેર યાજાએ વયઠની બભ ઉય વેન શાંક્ાં. કઇ કશે કે એ ત
http://aksharnaad.com
- 63. P a g e | 63
ળાણરલાશન, એટરે કે ળાને દાણે દાણે એકેક ઘડેવલાય ઊઠે એલ ભંત્ર
જાણનાય. કથા ને કથા ળા બયીને યાજા નાગાજણને દં ડલા શાલ્મા
આલે છે .
આંશીં ત ઢાંક રંકા જેલા ઝગયા કયે છે . છત્રીવ-છત્રીવ ત એના કનકકટ
ળબે છે . ગરુ વવદ્ધનાથ એ અક્કે ક કઠા ઉય નાગાજણને રઇને ચડત
ુ
ગમ. ચડીચડીને એણે આગભ બાખમાં. જુગજુગની બવલષ્મલાણી કાઢી ,
ક્ાયે શ ંુ શ ંુ ફનળે , જેઠલા કુ ની કેલી ચડતીડતી થાળે એન કારેખ
ઉકેરી-ઉકેરી વવદ્ધનાથે કશી વંબાવમા. છી યજા ભાગી.
http://aksharnaad.com
- 64. P a g e | 64
“નાગાજણ! શલે ત ભને યજા દે , ફચ્ચા! ગરુએ ભાયે કાયણે ભશાા
ુ
આદય.ું એણે ત લેચીને શતમા ફરાલી. એ ફધા ભેર ધઇને હું શલે ભાયે
ભાગે જાઉં છં. અભાયા ંથ અઘય છે , ફા! તાયી વન્ભવત થાજ! તાય
કા ચાલ્મ આલે છે , ણ ત ંુ વતન ંથ ચ ૂકીળ ભાં! ફાકી ત તેં જીલી
જાણય.ું તને ભતન બ ળ યહ્ય છે ?”
જુલાન વવદ્ધનાથ ભાગે ડયા. એક ત ક્ષત્રીમ અને લી ણચતડગઢન ંુ
કુ ; તેભાં બળ્માં જગનાં તેજ , લીયબદ્ર જેલ એ ભશાજવત. ભકી રટે
અશારેક! અશારેક! ફરત , દુવનમાને જગાડત , કઇ અંધાયી ગપાભાં
ુ
ચાલ્મ ગમ.
http://aksharnaad.com
- 65. P a g e | 65
નાગાજણન કા નજીક ને નજીક આલત જામ છે . ળાણરલાશનની
વભળેય ઝફકે છે . કનકકટે ચડીને યાજા ભયણણમ થઇને ફેવી યહ્ય.
ળાણરલાશનની પજે ઢાંક પયતાં દે યાતંબ ૂ તાણી રીધા. કટ ઉય ભાય
ચરાલલા ભાંડય. ણ જગીન દીધેર ગઢ ત ૂટત નશી ; એક વળરા ણ
ચવ દે તી નથી.
“કઇ નાગાજણન ંુ ભસ્તક રાલી આે ? હું એ એક ભાથ ંુ રઇને ાછ જાઉં.”
ળાણરલાશન યાજાએ વાદ ાડય.
http://aksharnaad.com
- 66. P a g e | 66
એક ચાયણને કુ ભતમ સ ૂઝી , એણે શકાય દીધ. ચાયન ઢાંક નગયભાં
ચાલ્મ. આગરા વભમભાં ત ચાશે તેલી રડાઇઓ ચારતી શમ તમ
ચાયણ, પકીય કે વાધને કઇ અટકાલત ંુ નશત.ંુ ચાયણ ળત્રક્ષન , તણ
ુ ુ
એ ત ચાયણ: એન એલ બયવ , બયવે ભ ૂરીને દયલાને નગયભાં
આલલા દીધ.
ુ
અને કામખા ચાયણે જઇને નાગાજણના દવોંદીને જગાડય. “આલી જા ,
વગઠે યભીએ. શડભાં તતાના યાજાન ંુ ભાથ ંુ ભેરીએ.”
તે રદલવે ત , બાઇ! યાજાનાં ભાથાં અને ભાન ણ ચાયણને જ શાથ
વચલાતાં ખયાં ને ! કભવતમા દવોંદીએ ચાટભાં નાગાજનન ંુ ળીળ ભાંડ્.ું
http://aksharnaad.com
- 67. P a g e | 67
ળાણરલાશનના કરડમા ચાયણે કડના ાવા ઢાળ્મા, ભનભાન્મા દાલ આણમા,
ૂ ૂ
જીતમ, ભાટી થમ. કશે કે “રાલ તાયા યાજાન ંુ ભાથ.ું ”
દવોંદી શ ંુ ભોં રઇને જાત ! ણ નાગાજણને કાને લાત શોંચી અને
રરકાયી ઊઠય , “અયે , ભાય દવોંદી ! એનાં લેણ ભાથી ત ભાયી આંટ
ચારે. શજાય રારચ લચ્ચેમ એન ંુ ાણી ન ભયે . એના ખાભાં ક્ષત્રીમ
ભાથ ંુ ભેરીને વનબામ ફની સ ૂઇ જામ; ફરાલ એ ચાયણને.”
ંૂ
દવોંદી કાંતે ગે નીચી મડી ઘારીને યાજાની ાવે આલી ઊબ યહ્ય.
ણ નાગાજણની આંખભાં એને ન દે ખમ ક્રધ કે ભોં ઉય ન દીઠ ઉદ્વેગ.
એના શઠ ત ચાયણ વામ ંુ ભયક ભયક શવતા શતા. એની છલાડે
http://aksharnaad.com
- 68. P a g e | 68
ળાણરલાશન યાજાન ચાયણ ણ આલી ઊબ. વનાની થાી ભંગાલી
યાજાએ ચાયણને શાથભાં દીધી , “આજ ભને ફૃડ કયી દે ખાડય , ચાયણ! ત ંુ
ભારં ુ ભાથ ંુ શડભાં શામો ન શત ત હું ગઢ ફાય ન નીકત અને જગત
ભારં ુ જુદ્ધ જલા ન ાભત. અને શલે ?” દુશ્ભન યાજાના દવોંદી તયપ નજય
કયી નાગાજણ ફલ્મ , “શલે ત ભાથા લગયન ંુ ધડ ઉલ્કાાત ભાંડળે.
ચાયણ! આ ભાથ ંુ રઇને તાયા યાજાને આજે અને કશેજે કે નાગાજણના
ધડ વાભે ભયદ શ ત ઝૂઝજે અને તાયી જગભામા યાણીભાને - ભાયી
ફનને કશેજે બાઇન ંુ જુદ્ધ જલા ફશાય નીકે .”
http://aksharnaad.com
- 69. P a g e | 69
એટલ ંુ ફરીને નાગાજણે તયલાયન ઘવયક દીધ. ભાથ ંુ જઇ ડ્ ંુ
થાીભાં, રઇને દવોંદીએ દુશ્ભનના ચાયણને દીધ.ું ચાયણે દટ દીધી.
દયલાજા ફશાય નીકી ગમ.
આંશીં નાગાજણન ંુ કફંધ (ધડ) ઊઠ્.ું ફે શાથભાં ફે વભળેય રીધી , અને
ભસ્તક વલના ભાગે ચાલ્ય.ું ઉય યગતની ળેડય ફૂટતી આલે છે , ભાથે
જાણે યાતી કરણગય ંુ યભે છે અને છાતીએ જાણે ફે આંખ ફૂટી છે .
લીય ચાલ્મ , તયલાય લીંઝી , ળાણરલાશનના વૈન્મભાં ત્રાટક્. ઘ ૂભલા
ુ
રાગમ. ળત્રઓનાં ભાથાં છે દાલા રાગમાં , વૈન્મ બાગય.ું યાજા બાગમ ,
http://aksharnaad.com
- 70. P a g e | 70
ાછ કફંધે દટ દીધી. ળાણરલાશનન કા આલી શોંચ્મ , ઉગાય
નશત.
એલી અણીને વભમે વનયાણી નીકી. યસ્ત ફૃંધીને આડી ઊબી યશી.
ારલ ાથમો. તયલાય લીંઝત ંુ કફંધ જાણે ફશેનને દીઠી શમ તેભ થંબી
ગય.ું તયલાય ઢાી દીધી અને શાથ જાણે કં ઇ આલા જત શમ એભ
ઊંચ ગમ. જાણે કફંધ ૂછે છે કે, “ફન, ભાગી રે.”
“લીયા ભાયા! તે દી લેણ દીધ ંુ‖ત ંુ કે કાડની કય આીળ. આજ ભાગ ંુ છં કે
ભાયા ચ ૂડાને કાયણે તાયાં શ ૂયાતન ળભાલી રે, બાઇ!”
http://aksharnaad.com
- 71. P a g e | 71
ળબ્દ વાંબીને ધડ ટાઢંુ ડ્.ું વભળેય બોંમ ય ભેરી ઢી ગય.ું
શજાય રાળ યગદાઇ યશી શતી એલા યણથભાં વભી વાંજે ગરુ
ુ
ુ
વવદ્ધનાથ દે ખાણા , અને નાગાજણના ળફ ાવે ફેવીને જગંદયે આંસડાં
તકાવમાં. તમાં ને તમાં એણે વભાવધ રીધી.
“આલાં અભાયાં ભારધારયયનાં ગપ્ાં , બાઇ ! ભરુકી લાત ંુ શારી આલે છે .
ંુ
અભે ત યાતને ટાઢે ‖યે ડફાં ચાયીએ અને આલા ગગા શાંકીને
યાત વલતાડીએ.”
http://aksharnaad.com
- 72. P a g e | 72
એટલ ંુ ફરીને એ બઢ્ઢ ભારધાયી ાછી ચરભ ેટાલી ધભાડાના ગટા
ુ ુ
કાઢલા રાગમ, અને રાર રાર આંખે ભીત ભાંડી યહ્ય. ધયતીની વીભાડા
ઉય કઇ જગીના જટાજૂટની રટ જેલી લાદીઓ ઝૂરતી શતી. ઊગત
સ ૂયજ, કઇ અફધ ૂતની રારઘ ૂભ આંખ યતી યતી ણફડાતી શમ એલ ,
લાદીએ લીંટાત શત.
http://aksharnaad.com
- 73. P a g e | 73
3. દીકય!
“આા દે લાત! આ તભ વારુ થઇને શકાની ફજયન ંુ ડતલ ં ુ આણય ંુ છે .
ભીઠી ફજય શાથ ડી , તે ભનભાં થય ંુ કે આ ફજયન ધલાડ ત આા
ંુ
ંૂ
દે લાતની ઘટભાં જ ળબે.”
એભ કશીને બયદામયાભાં એક કાઠી અલી લચ્ચલચ ફેઠેર એક ડછંદ
રુની વાભે તભાકુ ન ંુ ડતલ ં ુ ધયે છે અને જાણે કઇ ખંરડમાની ાવે
ુ
નજયાણ ંુ રેત શમ તેલ એ રુ જયાક ડકી શરાલે છે . એની વનાના
ુ
લેઢલાી આંગીઓ દાઢીના કાતયા ઉય યભે છે .
http://aksharnaad.com
- 74. P a g e | 74
તમાં ત ફીજ કાઠી ઊબ થામ છે , આા દે લાત! આ નલનકય શકમ હું
ગંગા-જભની તાય ભઢાલીને ખાવ તભાયા વાટુ જ રાલેર છં. વારં ુ યાચ ત
ઠેકાણે જ ળબે ને, ફા!”
થડુંક ભોં ભરકાલીને આ દે લાત શકાની બેટ સ્લીકાયે છે .
“... ને આ ઊનની દી” એભ કશેતા ત્રીજા બાઇ આગ આલે છે , “આા
દે લાત, તભાયી ઘડીને ભાથે આ ભળફૃ જેલી થઇ ડળે. ઘડીન ંુ રડર નરશ
છરામ. ખાવ ફનાલીને આણી છે , શોં!”
http://aksharnaad.com
- 75. P a g e | 75
ચરાા ગાભના ચયા ઉય દયફાય ઓઘડ લાાનાં આઇને કાયજે કાઠી
ંુ
ડામય એકઠ ભે ર છે તમાં તભાભ કાઠીઓની ભીટ પતત ગદાાના
ગરઢેયા દે લાત લાંકને ભાથે જ ઠયી ગઇ છે .
દે લાતને જ યીઝલલા વારુ વહુ ભથે છે . દે લાતની આંખ કયડી થામ એ
લાતન તભાભને પપડાટ છે . દે લાત લાંક જેન દુશ્ભન ફને તેન ંુ ગાભડું
ત્રણ રદલવભાં ટીંફ ફને.
આઘેની એક થાંબરીને થડ રડર ટે કલીને એક આઘેડ અલસ્થાન ભદા
ફેઠેર છે . છે ડીની રાંઠ બીડી છે . એની મ ૂછ પયકી યશી છે . એના શઠ
ભયક ભયક થામ છે . ડખે ફેઠેરા કાઠીને એ શલે વાદે ૂછે છે ,
http://aksharnaad.com
- 76. P a g e | 76
“કાઠીઓભાં આ કઢીચટ્ટાણ ંુ ક્ાયથી ેઠું બાઇ? જેની આટરી ફધી
બાટાઇ કયલી ડે છે એલ ભાંધાતા કણ છે ઈ દે લાત લાંક?”
“ચ ૂ, બાઇ ચ ૂ! આા રાખા! ત ંુ શજી છકરં ુ છ. તારં ુ રાખાાદય શજી
દે લાતના ઘડાના ડાફરા શેઠ ડ્ ંુ નથી રાગત.ંુ નીકય તમ આા
ંુ
દે લાતને તાયી તીની કેરયય ંુ દે લા દડય જાત.”
“હુ? ભાયા આંફાની કેરયય ંુ હું દે લાતને ડયથી દે લા જાઉં ? ના, ના એથી ત
ં
બલ ંુ કે સ ૂડા , ટ ને કાગડા ભાયાં પરને ઠરે. કાઠીના દીકયા ત વહુ
વયખા, કણ યાંક , ને કણ યાણા! આલી યજલાડી બાટાઇ ભાયાથી ત
ખભાતી નથી.”
http://aksharnaad.com
- 77. P a g e | 77
ફરનાય રુન અલાજ ઊંચ થમ. એના ફર ડામયાને કાને ડયા
ુ ,
અને લચ્ચલચ ફેઠેર વલકયા કાઠી દે લાત લાંકન ંુ કાંધ એ લાત કયનાય
તયપ કયડું થય.ું ધગે ર ત્રાંફા જેલી યાતી આંખ ઠેયલીને એણે ૂછ્ ંુ , “ઇ
કણ મછા ચાંદા કયે છે તમાં ફેઠ ફેઠ? ઉઘાડું ફર ને, ફાા!”
ુ
“આા, દે લાત લાંક! ” આદભીએ થડક્ા વલના જલાફ દીધ , “ઇ ત હું
રાખ લા છં ને બણ ંુ છં કે કાઠીના દીકયા વહુ વયખા; છતાં કાઠી ઊઠીને
યજલાડી બાટાઇ કયલા ફેવી જામ , ઇથી ત આા દે લાતને ણ દુ:ખ
થાવ ંુ જલે, શયખાવ ંુ ન જલે.”
“આા રાખા લાા! તમેં ત શલે રાખાાદય પયતા ગઢ ફંધાલજે, ફા!”
http://aksharnaad.com
- 78. P a g e | 78
“ત ંુ તાયે ચડી આલજે , આા દે લાત! હું નાની ગાભડીન ધણી ગઢ ત શ ંુ
ચણાવ,ું ણ ાણીન કવળમ બયીને ઊબ યશીળ ; આા દે લાતને
ળબતી ભશેભાનગવત કયીળ.”
“રે તમાયે , રાખા લાા! ” એભ ફરીને દે લાત લાંકે તાની અંજણભાં
કસફ રીધ શત તે ધયતી ઉય ઢી નાખમ ને કહ્ ં ુ
ંુ , “રાખાાદયને
ભાથે જ હું ભીઠાના શ શાંકંુ ંુ
, ત ત ગદાાન દે લાત લાંક જાણજે ,
નીકય.... ”
http://aksharnaad.com
- 79. P a g e | 79
“શાં, શાં, શાં, ગજફ કય ભાં ફા!” એભ કયત ડામય આડ ડય. ઘયડીમા
કાઠીઓએ દે લાતના ગ ઝારીને કહ્ ં ુ , “આા , રાખ લા ત ફાક
છે , એને ફલ્માન ંુ બાન નથી. તભાયે વભદયેટ યાખવ ંુ જલે.”
“ના ના , આા દે લાત! ભારં ુ નતરં ુ અપય જાણજે , શોં કે! ” એભ કશીને
રાખ લા તયલાય બાર રઇને ઊઠી ગમ. ઘડીએ ાણીને નીકળ્મ.
કશેત ગમ, “કાઠી ત વંધામ વભલરડમા. કાઠીભાં ઊંચનીચ ન શમ ;ણ
ૂં ુ
તભે વહુએ ફી ફી ને દે લાત જેલા એક ભટા લટાયાની ્ળાભત ભાંડી છે .
ભાયે ત દે લાતને કે દલ્રીના ધણીને નજયાણાં દે લાન ભખ નથી , ફાંધે
એની તયલાય, અને ઘા લાે ઇ અયજણ; એભાં બેદબાલ ન શમ.”
http://aksharnaad.com