CSDL

1. CHƯƠNG 5
Ngôn ngữ SQL
(Structured Query
Language)
1

2. Giới thiệu SQL
 Là ngôn ngữ chuẩn để truy vấn và thao tác
trên CSDL quan hệ
 Là ngôn ngữ phi thủ tục
 Khởi nguồn của SQL là SEQUEL - Structured
English Query Language, năm 1974)
 Các chuẩn SQL
 SQL89
 SQL92 (SQL2)
 SQL99 (SQL3)
2

3. Nội dung chính
 Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu: tạo bảng,
sửa cấu trúc bảng̣, xóa bảng
 Ngôn ngữ thao tác dữ liệu: thêm, xóa, sửa
dữ liệu, và truy vấn dữ liệu.
 Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu: cấp quyền và
thu hồi quyền sử dụng trên cơ sở dữ liệu.
 Tương quan giữa SQL và ngôn ngữ ĐSQH
3

4. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
 Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu (DDL– Data
Definition Language)
 Bao gồm:
 Lệnh tạo bảng (CREATE...)
 Lệnh sửa cấu trúc bảng (ALTER...)
 Lệnh xóa bảng (DROP...)
4

5. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
 Ngôn ngữ thao tác dữ liệu (DML – Data
Manipulation Language)
 Bao gồm:
 Lệnh thêm dữ liệu (INSERT...)
 Lệnh sửa dữ liệu (UPDATE...)
 Lệnh xóa dữ liệu (DELETE...)
 Truy vấn dữ liệu (SELECT...)
5

6. Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu
 Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu (DCL – Data
Control Language)
 Bao gồm:
 Lệnh cấp quyền cho người sử dụng cơ sở
dữ liệu (GRANT...)
 Lệnh thu hồi quyền hạn của người sử dụng
cơ sở dữ liệu (REVOKE...)
6

7. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Tạo bảng (1)
 Cú pháp
CREATE TABLE tên_bảng
(
tên_cột1 kiểu_dữ_liệu [not null],
tên_cột2 kiểu_dữ_liệu [not null],
…
tên_cộtn kiểu_dữ_liệu [not null],
khai báo khóa chính, khóa ngoại, ràng buộc
toàn vẹn
) 7

8. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Tạo bảng (2)
Các kiểu dữ liệu SQL Server Oracle
Chuỗi ký tự varchar(n), char(n), varchar2(n),
Text nchar(n),
nvarchar2(n)
Số tinyint,smallint,int number(n),
numeric, decimal, number(n,m)
float, real
Ngày tháng smalldatetime, date
datetime
8

9. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Tạo bảng (3)
Cho lược đồ CSDL “quản lý đề án cty” như sau
NHANVIEN (MaNV, HoNV, TenLot, TenNV, Phai,
Luong, Phong, NgaySinh, DiaChi, Ma_NQL)
PHONGBAN (MaPHG, TenPHG, TrPHG,
NG_NhanChuc)
DEAN (MaDA, TenDA, DDIEM_DA, Phong)
PHANCONG (MaNV, MaDA, ThoiGian)
DIADIEM_PHG (MaPHG, DIADIEM)
THANNHAN (MaNV, TenTN, Phai, NGSinh,QuanHe)
9

10. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Tạo bảng (4)
 Ví dụ: câu lệnh để tạo một bảng nhân viên
CREATE TABLE NHANVIEN
( MANV varchar(10) NOT NULL,
HONV varchar(50) NOT NULL, TENLOT varchar(50) NOT NULL,
TENNV varchar(50) NOT NULL, NGAYSINH datetime,
PHAI varchar(3) NOTNULL, DIACHI varchar(100),
MA_NQL varchar(10),
PHONG varchar(10),
LUONG numeric,
CONSTRAINT PK_NV PRIMARY KEY (MANV),
CONSTRAINT FK_NV_PB FOREIGN KEY (PHONG)
REFERENCES PHONGBAN (MAPHG) )
10

11. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Sửa cấu trúc bảng (1)
 Thêm thuộc tính
ALTER TABLE tên_bảng ADD tên_cột
kiểu_dữ_liệu
 Ví dụ: thêm cột Ghi_chú vào bảng nhân viên
ALTER TABLE NHANVIEN ADD GHI_CHU
varchar(20)
 Sửa kiểu dữ liệu thuộc tính
ALTER TABLE tênbảng ALTER COLUMN
tên_cột kiểu_dữ_liệu_mới
11

12. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Sửa cấu trúc bảng ( 2)
 Ví dụ: sửa kiểu dữ liệu của cột Ngày sinh
ALTER TABLE NHANVIEN ALTER COLUMN
NGAYSINH SMALLDATETIME
 Xóa thuộc tính
ALTER TABLE tên_bảng DROP COLUMN
tên_cột
 Ví dụ: xóa cột Ghi_chú từ bảng nhân viên
ALTER TABLE NHANVIEN DROP COLUMN
GHI_CHU
12

13. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Sửa cấu trúc bảng ( 3)
 Thêm ràng buộc toàn vẹn
UNIQUE tên_cột
PRIMARY KEY tên_cột
ALTER TABLE <tên_bảng>
ADD CONSTRAINT FOREIGN KEY tên_cột
<tên_ràng_buộc> REFERENCES tên_bảng
(cột_là_khóa_chính) [ON
DELETE CASCADE] [ON
UPDATE CASCADE]
CHECK (tên_cột
điều_kiện) 13

14. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Sửa cấu trúc bảng ( 4)
 Ví dụ
 ALTER TABLE NHANVIEN ADD CONSTRAINT
PK_NV PRIMARY KEY (MANV)
 ALTER TABLE NHANVIEN ADD CONSTRAINT
FK_NV_PB FOREIGN KEY (PHONG)
REFERENCES PHONGBAN(MAPHG)
 ALTER TABLE NHANVIEN ADD CONSTRAINT
CHK CHECK ( PHAI IN (‘Nam') OR (‘Nu’))
 ALTER TABLE NHANKHAU ADD
CONSTRAINT UQ_NK UNIQUE (CMND)
14

15. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Sửa cấu trúc bảng ( 5)
 Xóa ràng buộc toàn vẹn
ALTER TABLE tên_bảng DROP
CONSTRAINT tên_ràng_buộc
 Ví dụ
ALTER TABLE NHANVIEN DROP
CONSTRAINT FK_NV_PB
15

16. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu
Xóa bảng
 Cú pháp
DROP TABLE tên_bảng
 Ví dụ: xóa bảng (table) nhân viên
DROP TABLE NHANVIEN
 Ví dụ: xóa bảng (table) phân công
DROP TABLE PHANCONG
16

17. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Thêm dữ liệu vào bảng
 Cú pháp
INSERT INTO tên_bảng VALUES (giá_trị_1,
giá_trị_2,…, giá_trị_n)
INSERT INTO tên_bảng (cột1, cột2) VALUES
(giá_trị_1, giá_trị_2)
 Ví dụ
INSERT INTO NHANVIEN VALUES (‘001’,
‘Vuong’, ‘Ngoc’, ‘Quyen’, ’01/01/1977’, ‘Nu’,
’450 Trung Vuong, Ha Hoi’, ‘12345’, ‘QL’,
2000)
17

18. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Sửa dữ liệu của bảng
 Cú pháp
UPDATE tên_bảng SET cột_1 = giá_trị_1,
cột_2 = giá_trị_2 [WHERE điều_kiện]
 Ví dụ: Sửa họ nhân viên có mã số ‘001’ thành
‘Nguyen’
UPDATE NHANVIEN SET HONV = ‘Nguyen’
WHERE MANV=‘001’
18

19. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Sửa dữ liệu của bảng
 Cú pháp
 Ví dụ: Sửa họ tên của nhân viên có mã số
‘001’ thành ‘Nguyen Thanh Tung’ và ngày sinh
mới là 1/1/1978
UPDATE NHANVIEN SET HONV = ‘Nguyen’,
TENLOT = ‘Thanh’, TENNV = Tung’,
NGAYSINH=‘1/1/1978’
WHERE MANV=‘001’
19

20. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Xóa dữ liệu trong bảng
 Cú pháp
DELETE FROM tên_bảng [WHERE
điều_kiện]
 Ví dụ: xóa nhân viên có mã số ‘001’
DELETE FROM NHANVIEN
WHERE MANV=‘001’
 Ví dụ: xóa toàn bộ nhân viên
DELETE FROM NHANVIEN
20

21. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Câu truy vấn SELECT
 Câu truy vấn tổng quát
SELECT [DISTINCT] tên_cột | hàm
FROM bảng
[WHERE điều_kiện]
[GROUP BY cột]
[HAVING điều_kiện]
[ORDER BY cột ASC | DESC]
21

22. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (1)
 Toán tử so sánh
=
>
<
>=
<=
<>
 Toán tử logic: AND, OR, NOT
 Phép toán: +, - ,* , /
22

23. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (2)
 Các toán tử so sánh khác
 BETWEEN - định nghĩa một đoạn giá trị liên tục
 IS NULL - kiểm tra giá trị thuộc tính có null hay không
 LIKE – kiểm tra chuỗi ký tự tương tự
 IN – kiểm tra giá trị thuộc tính có thuộc tập hợp các giá
trị đã định nghĩa hay không
 EXISTS – mang giá trị TRUE nếu mệnh đề so sánh
trả về ít nhất một bộ (record), FALSE nếu ngược lại
23

24. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (3)
 Toán tử BETWEEN
 Ví dụ
 SELECT * FROM NHANVIEN WHERE
year(NGAYSINH) BETWEEN 1965 AND 1977
 SELECT n.MANV, n.TENNV, p.TENPHG
FROM NHANVIEN n, PHONGBAN p
WHERE n.PHONG=p.MAPHG
AND n.LUONG NOT BETWEEN 1000 AND
3000 24

25. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (4)
 Toán tử IS NULL
 Ví dụ
a. SELECT * FROM NHANVIEN
WHERE MA_NQL IS NOT NULL
b. SELECT h.MAHV,h.HOTEN,h.DIACHI
FROM HOCVIEN h, BIENLAI b
WHERE h.MAHV=b.MAHV AND b.TIENNOP IS
NULL 25

26. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (5)
 Toán tử LIKE
 So sánh chuỗi tương đối
 Cú pháp: s LIKE p, p có thể chứa % hoặc _
 % : thay thế một chuỗi ký tự bất kỳ
 _ : thay thế một ký tự bất kỳ
 Ví dụ SELECT * FROM NHANVIEN
WHERE HONV LIKE ‘Nguyen%’
26

27. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (6)
 Toán tử IN
 Ví dụ
a. SELECT * FROM NHANVIEN
WHERE PHONG IN (‘NC’,’QL’,’DH’)
b. SELECT MANV, TENNV, DIACHI
FROM NHANVIEN
WHERE MANV NOT IN (SELECT MANV
FROM 27

28. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Toán tử truy vấn (7)
 Toán tử EXISTS
 Ví dụ
a. SELECT d.TENDA, p.TENPHG FROM PHONGBAN p,
DEAN d
WHERE p.MAPHG = d.PHONG
AND EXISTS (SELECT pc.MADA FROM PHANCONG
pc
WHERE d.MADA=pc.MADA)
b. SELECT * FROM NHANVIEN n WHERE NOT EXISTS
(SELECT * FROM DEAN d WHERE NOT EXISTS
(SELECT * FROM PHANCONG p WHERE
28

29. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề GROUP BY (1)
 Mệnh đề GROUP BY
 Chia các dòng thành các nhóm dựa trên tập con của
các thuộc tính
 Tất cả các thành viên của nhóm đều thỏa các thuộc
tính này.
 Mỗi nhóm được mô tả bằng một dòng các thuộc tính,
được giới hạn bởi:

Các thuộc tính chung của tất cả thành viên thuộc
nhóm (được liệt kê trong mệnh đề GROUP BY).

Các phép toán trên nhóm. 29

30. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề GROUP BY (2)
Chia các dòng thành các
a nhóm dựa trên tập con
a của các thuộc tính
b
b
c
nhóm
c
c
c
c
d
d
d
Các thuộc tính GROUP
30
BY

31. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề GROUP BY (3)
 Các hàm SQL cơ bản
 COUNT: Đếm số bộ dữ liệu của thuộc tính
 MIN: Tính giá trị nhỏ nhất
 MAX: Tính giá trị lớn nhất
 AVG: Tính giá trị trung bình
 SUM: Tính tổng giá trị các bộ dữ liệu
31

32. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề GROUP BY (4)
 Ví dụ: tìm tổng lương, lương lớn nhất, lương ít nhất và
lương trung bình của các nhân viên
SELECT SUM(LUONG), MAX(LUONG),
MIN(LUONG), AVG(LUONG) FROM NHANVIEN ;
 Ví dụ: tìm tổng lương, lương lớn nhất, lương ít nhất và
lương trung bình của các nhân viên phòng “Nghiên
cứu”
SELECT SUM(LUONG), MAX(LUONG),
MIN(LUONG), AVG(LUONG) from NHANVIEN ,
PHONGBAN WHERE MAPHG=PHONG AND
TENPHG='Nghien cuu';
 Ví dụ: cho biết số lượng nhân viên
32
SELECT COUNT(*) FROM NHANVIEN;

33. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề GROUP BY (5)
 Ví dụ
SELECT n.MANV, n.TENNV, n.PHONG,
MIN(p.THOIGIAN) thap_nhat,
MAX (p.THOIGIAN) cao_nhat,
AVG(p.THOIGIAN) trung_binh,
SUM (p.THOIGIAN) tong_so_gio
FROM NHANVIEN n, PHANCONG p
WHERE n.MANV=p.MANV
GROUP BY n.MANV, n.HOTEN, n.PHONG
33

34. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề HAVING
 Mệnh đề HAVING
 Lọc kết quả theo điều kiện, sau khi đã
gom nhóm
 Điều kiện của HAVING là các thuộc
tính trong danh sách GROUP BY và
các phép tính toán khác.
34

35. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Mệnh đề HAVING
 Ví dụ: cho biết tên từng phòng ban và tổng số nhân
viên, mức lương trung bình của các phòng có mức
lương trung bình trên 2000
SELECT p.TENPHG, COUNT(*) so_luong_nv,
AVG(n.LUONG) luong_tb
FROM NHANVIEN n, PHONGBAN p
WHERE n.PHONG = p.MAPHG
GROUP BY p.TENPHB
HAVING AVG(n.LUONG) > 2000
35

36. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Truy vấn con (Subquery)
 Subquery
 Các mệnh đề SELECT được lồng vào
nhau
 Kết quả của câu SELECT này là điều kiện
của câu SELECT khác.
 Các mệnh đề SELECT được nối với nhau
bằng các phép so sánh <,>,<>,=,>=,<=,
IN, EXISTS, ALL, ANY, SOME,…
36

37. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu
Truy vấn con (Subquery)
 Ví dụ
 Liệt kê nhân viên có số giờ làm việc nhiều nhất
trong công ty.
SELECT n.MANV, n.TENNV, SUM (p.THOIGIAN)
FROM NHANVIEN n, PHANCONG p
WHERE n.MANV = p.MANV
GROUP BY n.MANV, n.HOTEN
HAVING SUM (p.THOIGIAN) >= ALL (SELECT
SUM(THOIGIAN) FROM PHANCONG GROUP BY
37

38. Tương quan giữa SQL và ĐSQH
• Phép chọn: σ<condition>(<relation>) tương ứng mệnh đề
WHERE trong SQL
• Phép chiếu: Π <attribute-list> (<relation>) tương ứng mệnh
đề SELECT trong SQL
• Các phép toán tập hợp: Hợp tương ứng mệnh đề UNION
trong SQL
• Tích Descartes (R × S: tên khác nhau ) tương ứng mệnh
đề FROM trong SQL
• Kết (theta): chỉ là các liên từ trong điều kiện
– Equi-join: Tất cả đều là phép so sánh bằng
– Natural Join: Kết trên các thuộc tính có cùng tên
– Outer Join: 1) kết o fr and s, 2) r, not s, 3) s, not r
38

39. Tương quan giữa SQL và
ĐSQH
• Phép chia: R/S, tìm các thể hiện trong R
thỏa tất cả các bộ trong S
Ví dụ: SELECT C.TENNV
FROM NHANVIEN C
WHERE C.MANV = ‘001’
Cách tiếp cận:
–Mệnh đề FROM tạo tích Descartes của
các bảng được liệt kê.
39

40. Tương quan giữa SQL và ĐSQH
– Mệnh đề WHERE gán các dòng vào trong C
theo trình tự và tạo bảng chỉ chứa các dòng
thỏa điều kiện.
– Mệnh đề SELECT chỉ lưu lại các cột được
liệt kê
– Tương đương với: πTenNVσMaNV=‘001’(NhanVien)
40