1. Nafta i zemni gas
Strahinja Milojković 83
OŠ "Jovan Dučić“
2014/15
2. Nafta i zemni gas
Nafta i zemni gas su fosilna goriva i
najvažniji su izvori energije na našoj
planeti.
Organsko poreklo ovih jedinjenja
krije objašnjenje prisustva ove
energije.
Nafta i zemni gas su nastali
raspadanjem organizama u dubini
zemlje pod dejstvom visoke
temperature, pritiska i u odsustvu
kiseonika. Zbog toga sadrže
organska jedinjenja ukojima je
nagomilana velika količina hemijske
energije.
Ta energija se oslobađa njihovim
sagorevanjem u vidu toplotne
energije
3. Nafta i zemni gas
Smatra se da je nafta nastala izumiranjem
i taloženjem životinjskih organizama koji
su pre više miliona godina živeli u morima.
Ovako nataložene supstance raznim
poremećajima dospele su duboko u
zemlju i tu su se u odsustvu vazduha na
povišenim temperaturama razgradile na
ugljovodonike i razna jedinjenja sa
kiseonikom, sumporom i azotom, koji čine
glavne sastojke nafte i zemnog gasa.
4. Nafta i zemni gas
Zemni gas uglavnom se sastoji od
metana, i manjih količina etana,propana
i butana
Zemni gas se sistemom cevi sprovodi do
fabrika ili gradske plinske mreže na koju
su priključena domaćinstva koja ga
koriste kao gorivo.
On se koristi i u hemijskoj industriji kao
sirovina za proizvodnju mnogih
supstanci.
5. Nafta i zemni gasNafta je gusta, uljasta tečnost, tamne boje i
neprijatnog mirisa.
Njen sastav je složen i zavisi od mesta njenog
nalaženja
Naftu najvećim delom čine ugljovodonici,alkani,
cikloalkani i aromatični ugljovodonici.U njoj su i
manje količine organskih jedinjenja sa kiseonikom,
azotom ili sumporom
Do naftnih nalazišta na kopnu ili pod morem
dolazi se bušenjem. Nafta se zatim sistemom cevi
odvodi do rafinerije na preradu.
Nafta je smeša i prerađuje se postupkom
destilacije- tj.razdvaja se na više frakcija(delova)
u kojima se nalaze različiti ugljovodonici.
Taj postupak naziva se frakciona destilacija nafte .
Nafta se uvodi u postrojenja i zagreva na 300°C-
500°C .Lakše isparljive frakcije, koje sadrže
ugljovodonike sa manjim brojem ugljenikovih
atoma dižu se ka vrhu, a teže isparljive spuštaju se
na dno kolone
6. Nafta i zemni gas
Najvažnije frakcije nafte u tečnom agregatnom
stanju su benzin,petroleum, dizel ulje i ulje za
podmazivanje
Najvažnija frakcija nafte čvrstog agregatnog stanja
je asfalt-
Benzin se koristi kao gorivo za automobile.
Petroleum kao rastvarač, dizel ulje kao gorivo za
dizel motore i kao lož ulje, a ulje za podmazivanje
kao mazivo zamotore i mašine.
Asfalt se koristi za izgradnju puteva i kao izolacioni
materijal u građevinarstvu.
7. Nafta i zemni gasDanas preovladava mišljenje da je nafta nastala od masnih i voštanih
supstanci različitih sitnih životinjskih i biljnih morskih organizama -
planktona. Pod povoljnim uslovima, koji su vladali u dalekim geološkim
dobima, živele su i razmnožavale se u toplim morskim zalivima velike
količine tih organizama; uginuvši one su se taložile na morsko dno.
U sredini siromašnoj kiseonikom počelo je, zbog delovanja anaerobnih
bakterija, razaranje belančevina i drugih lako raspadljivih organskih
materija. Otpornije masne i voštane supstance gomilale su se onda u
obliku mulja - sapropela. Taj osnovni materijal morao je posle, nanosom
rečnog mulja, biti pokriven zaštitnim slojem. Pod pritiskom zemljanih
slojeva, i kod nešto povišene temperature, mast se pretvarala najpre u
prabitumen, a onda u naftu
S druge strane postoji mišljenje da nafta potiče iz neispitanih i
nedovoljno poznatih dubina Zemlje. Tome u prilog govore nalazi nafte u
vulkanskim područjima (na Kamčatki), nagomilavanje nafte u velikim
dubinama u mineralima kristalastog porekla (Venecuela) i nalazi nafte u
pukotinama litosfere u dnu Indijskog okeana
U principu, primena prirodnog gasa se može podeliti na njegovu
primenu kao goriva (bilo za grejanje ili pokretanje SUS motora) i u
hemijskoj industriji (kao izvor vodonika pri proizvodnji azotnih đubriva,
potencijalno i za gorive ćelije). Koristi se u domaćinstvima, kao kao
energent za grejanje, odnosno kuvanje. Domaćinstva se snabdevaju
kućnim razvodom plina.Koristi se u industriji, kao energent za grejanje.U
poslednje vreme se sve više koristi i na vozilima, kao alternativno gorivo
pre svega motornim benzinima, ali i dizel gorivu - to u sabijenom obliku
(većinom) - kao komprimovani prirodni gas, a eventualno i kao tečni
prirodni gas
