Presentatie Stefanie de Beer en Wilte Zijlstra (AFM) bij Vide Jaarcongres 2016 "Toezicht in de moderne maatschappij"
•Télécharger en tant que PPTX, PDF•
1 j'aime•738 vues
Presentatie Stefanie de Beer en Wilte Zijlstra (AFM) bij Vide Jaarcongres 2016 "Toezicht in de moderne maatschappij" [12 april 2016] Hoe de rollen worden omgedraaid. https://www.videnet.nl/actuele_activiteiten/17771878/12-04-2016-Vide-Jaarcongres-2016-Toezicht-in-de-moderne-maatschappij-
Recommandé
Recommandé
Contenu connexe
Similaire à Presentatie Stefanie de Beer en Wilte Zijlstra (AFM) bij Vide Jaarcongres 2016 "Toezicht in de moderne maatschappij"
Similaire à Presentatie Stefanie de Beer en Wilte Zijlstra (AFM) bij Vide Jaarcongres 2016 "Toezicht in de moderne maatschappij" (16)
Plus de Wilte Zijlstra
Plus de Wilte Zijlstra (15)
Presentatie Stefanie de Beer en Wilte Zijlstra (AFM) bij Vide Jaarcongres 2016 "Toezicht in de moderne maatschappij"
- 1. Stefanie de Beer Wilte Zijlstra 12 april 2016 Consumenten en hun gedrag Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres1
- 2. Voorstellen Stefanie de Beer Stefanie.deBeer@afm.nl Wilte Zijlstra Wilte.Zijlstra@afm.nl Twitter: @wilte 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres2
- 3. Opwarmen 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres3
- 4. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres4
- 5. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres5
- 6. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres6
- 7. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres7
- 8. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres8
- 9. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres9
- 10. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres10
- 11. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres11
- 12. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres12
- 13. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres13
- 14. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres14
- 15. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres15
- 16. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres16
- 17. Geheugentest 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres17
- 18. Noteer de afbeeldingen die je hebt gezien 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres18
- 19. Ging het goed? Helikopter Koeien Appel Agent Muziek Wasmachine Klok Hond 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres19
- 20. Waarin verschilden deze paren? Helikopter Koeien Appel Agent Muziek Wasmachine Klok Hond 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres20
- 21. Framing: het effect van volgorde Opening (Primacy) Closing (Recency) Attention/Retention Time 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres21
- 22. De AFM & Consumentengedrag • De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten. Als onafhankelijke gedragstoezichthouder dragen wij bij aan duurzaam financieel welzijn in Nederland. • Daarbij hanteert zij een realistisch beeld van de consument 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres22
- 23. De AFM & Consumentengedrag • We onderschatten de continue invloed van onze evolutionaire geschiedenis. • Menselijk gedrag valt niet te overrulen of uit te zetten. • Zeker niet met rationele regels. • Hooguit bewust gedrag als uitzondering. 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres23
- 24. Olifantenpaadjes 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres24
- 25. 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres25
- 26. 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres26
- 27. De financiële consument 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres Homo economicus Max Zoekt uitgebreid naar relevante informatie Zoekt nauwelijks naar informatie Verwerkt informatie grondig Verwerkt informatie vluchtig Vindt financiële zaken belangrijk Vindt financiële zaken moeilijk en saai Plant voor de lange termijn Let meer op de korte termijn Neemt weloverwogen, rationele beslissing Stelt uit en is tevreden met suboptimale keuze 27
- 28. De AFM & Consumentengedrag Waarvoor gebruiken we kennis over consumentengedrag? 1) Evil nudges tegengaan 2) Positieve sturing bij belangrijke financiële beslissingen 3) Effectiviteit van wet- en regelgeving verbeteren 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres28
- 29. Biases en heuristieken, wat zijn dat? Consumenten wijken af van het ideale beslisproces onder invloed van biases en heuristieken Heuristieken zijn mentale vuistregels die we gebruiken om snelle, intuïtieve beslissingen te maken Als heuristieken systematisch leiden tot incorrecte of niet- rationele beslissingen, spreken we van een bias 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres29
- 30. Bias: status quo bias 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres30
- 31. Bias: sociale vergelijking • 45015 keer is deze website in de afgelopen maand geraadpleegd 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres31
- 32. Bias: ankers 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres32
- 33. Bias: affect 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres33 • Niet “geld lenen” maar “geld bestellen”
- 34. Bias: present bias • Snel geld nodig? 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres34
- 35. Bias: present bias • Krijg €200 transactietegoed 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres35
- 36. Bias: home bias/ familiarity bias • Nederland-fonds 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres36
- 37. Counter- nudging 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres http://chicagounbound.uchicago.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=5773&context=uclrev 37
- 38. Evil nudges 12 april 2016 Filmpje Boiler Room: Scene 'first sale' Hoe een ‘financieel dienstverlener’ misbruik kan maken van de voorkeuren, overtuigingen en heuristieken van een consument Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres38
- 39. Heuristieken en biases 12 april 2016 Affect (inspelen op gevoel) Ankers Beschikbaarheidsheuristiek Verliesaversie (angst voor verlies) Overschatting Present bias Sociale vergelijking Spijt Status quo bias Voorkeur voor zekerheid Zichtbaarheid Op welke biases, heuristieken en kenmerken van ons beslisgedrag speelt de verkoper in? (bespreek met buurman/vrouw) Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres39
- 40. Effect en onderzoek Aantonen dat je gedrag hebt beïnvloed 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres40
- 41. Intentie ≠ gedrag 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres Choi J, Laibson D, Madrian B, Metrick A. (2006) Saving for Retirement on the Path of Least Resistance. In: McCaffrey E, Slemrod J Behavioral Public Finance: Toward a New Agenda. New York: Russell Sage Foundation; 2006 p. 304-351 ≠ 41
- 42. Toezicht en Effectmeting. Het kán! 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres 70 (inter)nationale voorbeelden van effectmeting (2010) http://www.pro- facto.nl/site/index.php?option=com_content&view=a rticle&id=185 42
- 43. 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres Maryland Scientific Methods Scale 1 Samenhang tussen interventie en uitkomstvariabele na interventie 2 Score voor en na interventie op de uitkomstvariabele, zonder (vergelijkbare) controlegroep 3 Score op de uitkomstvariabele voor en na interventie,gemeten in een experimentele en vergelijkbare controlegroep 4 #3 met controle voor andere variabelen die de uitkomstvariabele beïnvloeden 5 Score op de uitkomstvariabele voor en na invoering van de beleidsinterventie, waarbij de interventie ‘at random’ is toebedeeld aan een experimentele en een controlegroep Anekdote, Case study, eenmalige uitvraag Nul- en éénmeting Randomized Control Trial causaliteit aannames 43
- 44. Test, Learn, Adapt - RCT 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres https://www.gov.uk/government/publications/test-learn-adapt-developing-public-policy-with-randomised-controlled- trials 44
- 45. Design Randomised Controlled Trial 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres45
- 46. Onderzoek transparantie & toezicht: Zeven random groepen Tekst over: Nadruk op Hoe/proces Nadruk op Waarom Boete van AFM AFM Boete vernietigd Herbeoordeling rentederivaten Geen tekst (controle) 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres46
- 47. Oratie Femke de Vries 29 maart 2016 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres Leidt transparantie tot meer vertrouwen in de toezichthouder? https://www.afm.nl/nl-nl/professionals/nieuws/2016/mrt/femke-de-vries-oratie Antwoord: Workshopronde 2 of: 47
- 48. Effectmeting brief FCA – Field Trial 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres http://www.fca.org.uk/your- fca/documents/occasional-papers/occasional-paper-2 48
- 49. Test Onderwerp en inhoud digitale nieuwsbrief 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres49
- 50. Use Google AdWords to prototype and test a book title 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres http://boingboing.net/2010/10/25/howto-use-google-adw.html 50
- 51. 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres http://www.slideshare.net/onlinedialogue/online-persuasion-door-bart-schutz-voor-thuiswinkel-update-2012 51 Voorbeelden meten online persuasion
- 52. Casus: positieve sturing hypotheek Gedragsdoel Mensen treffen tijdig voorzieningen voor het aflossen van hun aflossingsvrije hypotheek of beleggingsrekeninghypotheek Welke interventie? Wat en hoe meten? 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres52
- 53. Take home • Afwijking ideale beslisproces door biases en heuristieken • Nudge for good • Meet op juiste manier wat mensen doen 12 april 2016Consumenten en hun gedrag - VIDE Congres53
Notes de l'éditeur
- Put the best choices first or last: their "primacy" or "recency" may encourage people to choose them.
- We kiezen voor de snelste route; de weg van de minste weerstand.
- Onze beslissingen worden gestuurd door emotie.
- Informatieverstrekking/ waarschuwingen zijn niet voldoende om ons gedrag te veranderen (integendeel!).
- Maar eerst dit gedrag begrijpen! Dan pas beïnvloeden. Belangrijk: we zijn allemaal een beetje homo economicus én een beetje max. In welke mate je een Max bent is deels persoonsgebonden (of je een maximizer of een satisficer bent is een stabiel persoonskenmerk) maar ook contextafhankelijk. Hoeveel wilskracht we kunnen opbrengen om ons als een HE te gedragen verschilt per onderwerp (bv wel voor een nieuwe telefoon, niet voor een verzekering) HE= slow thinking, of system 2, Max=fast thinking, of system 1. NB: 1 is niet beter of slechter dan de ander. Vaak klinkt “rationeel” als een positief waardeoordeel, maar rationeel in klassiek economische zin betekent alleen dat mensen voorkeuren hebben en handelen naar deze (stabiele) voorkeuren. Dat doen ze door grondige afweging te maken van voor- en nadelen div opties. Rationeel is dus geen oordeel over uiteindelijke keuze die je maakt, ook als dit een “domme” of “” verstandige” keuze is. En dezelfde uitkomst kan zowel het gevolg zijn van een rationeel als een beperkt rationeel keuzeproces. Maar: markten en ons toezicht gebaseerd op HE-mensbeeld (mensen maken grondige afwegingen obv stabiele voorkeuren) en dat is wél een probleem, omdat we daardoor mogelijk problemen niet goed zien of verkeerde oplossingen voorstellen. Is geen nieuwe kennis, veel van bekendste werk Kahneman bv al best oud (eind jaren 70) en Keynes schreef in de jaren 30 al over animal spirits. Maar inzichten zijn lang aan de marge gebleven, heersende paradigma was homo economicus. Is deels ideologisch en deels omdat werken met dat paradigma makkelijker is: veel makkelijker te modelleren en daarmee eenvoudiger voorspellingen te doen. Maar alleen jammer dat die voorspellingen vaak niet kloppen. Crisis heeft belangrijke rol gespeeld bij populariseren alternatieve of “heterodoxe” stromingen binnen economie en daarmee ook inzichten gedragseconomie
- Social proof: Bijvoorbeeld: mensen zijn geneigd op de voorkeur van de meerderheid af te gaan (social proof). Deze heuristiek is nuttig als je in een onbekende stad een restaurant uit moet kiezen… … maar dezelfde vuistregel werkt ook kuddegedrag in de hand en helpt te verklaren waarom mensen op de piek van de beurskoersen instappen Nog een voorbeeld: mensen kiezen niet graag voor “extreme” opties en kiezen bij 3 (of 5, of 7…) opties vaak voor de middelste Dat is niet zo erg als je koffie of een ijsje koopt (toch?)… … maar kan bij financiële producten suboptimale keuzes opleveren (denk aan dekking bij schadeverzekering, risicoprofielen enz) B/Heuristieken toelichten, teruggrijpen op FCA paper Self-efficacy is the extent or strength of one's belief in one's own ability to complete tasks and reach goals (dus: je overschat de kans dat je in staat zult zijn de komende weken niet te snoepen, of veel te sporten
- Rationeel: in alle situaties op zoek naar het allerbeste alternatief In werkelijkheid: onbewuste keuze, geen actieve keuze. Ontwijken van complexiteit. Bijvoorbeeld in: woekerpolisdossier. Keuze is te complex. Vermijden van onzekerheid. Kop in het zand. In belang van consument zou zijn: automatisch pensioensparen. In belang van onderneming: automatische keuzes: ‘als u niets doet dan gaat u automatisch…’. In belang van onderneming: dakpansparen: Er zijn geen banken meer in Nederland die ‘dakpansparen’ aanbieden, mooie rentes voor nieuwe klanten. En binnen een maand of drie is dat weer weg gewerkt naar het gewone renteniveau. De status quo bias is door veel gedragswetenschappers geconstateerd. Het houdt in dat mensen in een keuzecontext een disproportionele voorkeur vertonen voor de huidige situatie in plaats van één van de alternatieven. Deze bias wordt aangetoond door experimentele tests die respondenten vragen een keuze te maken tussen verschillende alternatieven zoals de keuze voor een werkgever of een kleur auto. Wanneer een alternatief wordt gepositioneerd als de status quo, neemt de populariteit van dat antwoord toe. Bij het toevoegen van meer keuzemogelijkheden neemt de relatieve voorkeur voor de status quo toe. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat met het toevoegen van meer keuzemogelijkheden de verwachte tijdsinvestering hoger wordt. Samuelson en Zeckhauser (1988) tonen in hun onderzoek bijvoorbeeld aan dat bij vier keuzemogelijkheden het effect van de status quo zo sterk is dat deze keuzemogelijkheid een voorkeur verkrijgt boven alternatieve keuzemogelijkheden, zelfs als deze keuzemogelijkheid in een neutrale setting (geen enkele optie is de status quo) slechts bij 9% van de deelnemers de voorkeur geniet. Het bestaan van de status quo bias wordt aan meerdere factoren toegeschreven. Een aantal daarvan zijn loss aversion, endowment effect, mere exposure, inertia, confirmation bias, en regret avoidance.
- Social proof Social proof (sociaal bewijs, ook bekend als informatieve sociale invloed) is een psychologisch fenomeen waarbij mensen het gedrag van andere aannemen in een poging om correct gedrag te vertonen in een bepaalde situatie. Rationeel gezien kan het een slimme tactiek zijn om te vertrouwen op informatie die anderen hebben. In de praktijk blijkt echter dat dit fenomeen er juist toe leidt dat mensen zich ‘blind staren’ op deze optie en te snel convergeren naar één enkele keuze. Hierdoor worden beslissing gemaakt door (grote) groepen individuen die gebaseerd zijn op zeer weinig informatie. Bijvoorbeeld: bij de keuze voor een dienstverlener ga je af op de aanbeveling van één bekende.
- Toelichting ET CK: hebben gekeken welke biases/heuristieken rol spelen bij keuze voor consumptief krediet (obv lit). Paar “veelbelovende” getest in experimentele setting, o.a. anchoring. Rationeel gezien maakt de schaalgrootte niet uit voor je keuze voor hoogte van krediet In werkelijkheid word je sterk beinvloed. Nu nadenken als toezichthouders: als we weten dat dit zo werkt, wat moeten we daar dan aan doen?
- Je hebt NU iets nodig. Nu de lusten, later de lasten. Dat je niet precies weet hoe het werkt, of het niet precies kunt overzien, maakt op dit moment niet uit. Later blijkt misschien dat er een probleem is.
- Present bias: Een belegger kiest bijvoorbeeld voor de dienstverlening van een bepaalde aanbieder, omdat hij daar transactietegoed krijgt bij het openen van een rekening. Is dit schadelijk? Ja, want speelt ook nog eens in op neiging van mensen om te veel te handelen.
- Home/familiarity bias: mensen houden van het bekende. In de context van beleggen zorgt de home bias er voor dat mensen in plaats van een goed gespreide portefeuille vooral Nederlandse aandelen of aandelen van bekende bedrijven kopen. Vraag: is hier sprake van inspelen op biases op manier die schadelijk is voor de klant? Kan ook juist in het belang van de klant zijn: Hollands bezit klinkt herkenbaar maar wordt erg ruim gedefinieerd. Zou daardoor best een goed gespreid fonds kunnen zijn.
- Deze is voor het filmpje op de volgende slide. Prints uitdelen. In tweetallen bespreken welke ze terugzien
- Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen tijdig voorzieningen treffen voor het aflossen van hun aflossingsvrije hypotheek of beleggingsrekeninghypotheek? Hoe komen we erachter wat werkt?