ธรรมเนียมว่าด้วยชื่อแซ่ของชาวจีน การตั้งชื่อ ที่มาของแซ่ แซ่ยอดนิยม ชื่อรอง ฉายา ฯลฯ โดย อ.กฤชวรรธน์ โล่ห์วัชรินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น A brief introduction to Chinese names and family names by Grichawat Lowatcharin, Khon Kaen University. The presentation is in Thai.

1. ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับประเทศจีน ชื่อแซ่ของชาวจีน กฤชวรรธน์ โล่ห์วัชรินทร์ วิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น ธรรมเนียมและความเป็นมา

10. แซ่กับถิ่นที่อยู่ 梁 ( เหลียง ) 罗 / 羅 ( หลัว ) 邝 ( ขว้าง ) กว่างตง 梁 ( เหลียง ) 陆 ( ลู่ ) กว่างซี 郑 / 鄭 ( เจิ้ง ) 林 ( หลิน ) 谢 ( เซี่ย ) ฝูเจี้ยน 汪 ( วัง ) อันหุย 徐 ( สฺวี ) 朱 ( จู ) เจียงซู 毛 ( เหมา ) 沈 ( เฉิน ) เจ้อเจียง 胡 ( หู ) 廖 ( เลี่ยว ) เจียงซี 胡 ( หู ) หูเป่ย์ 谭 / 譚 ( ถาน ) หูหนาน 河 ( เหอ ) 邓 / 鄧 ( เติ้ง ) ซื่อชวน

11. แซ่กับถิ่นที่อยู่ ( ต่อ ) 吴 / 吳 ( อู๋ ) กุ้ยโจว 杨 / 楊 ( หยาง ) ยฺหวินหนาน 程 ( เฉิง ) เหอหนาน 高 ( เกา ) กานซู 万 / 萬 ( หว่าน ) หนิงเซี่ย 薛 ( เซฺว ) ส่านซี 鲍 / 鮑 ( เป้า ) ชิงไห่ 马 / 馬 ( หม่า ) ซินเจียง 孔 ( ข่ง ) ซานตง 董 ( ต่ง ) 郭 ( กัว ) ซานซี 潘 ( พาน ) มองโกเลียใน 于 ( ยฺหวี ) ภาคอีสาน

12. แซ่ของจักรพรรดิ 刘 หลิว ราชวงศ์ฮั่น 朱 จู ราชวงศ์หมิง 杨 หยาง ราชวงศ์สุย 李 หลี่ ราชวงศ์ถัง 赵 จ้าว ราชวงศ์ซ่ง

15. แซ่ที่พบมากในประเทศจีน 李 หลี่ 7.9% 张 จาง 7.1% 王 หวัง 7.4%

16. แซ่ที่พบมากในประเทศไทย 10 อันดับ 陈 เฉิน ตั้ง 林 หลิน ลิ้ม 李 หลี่ ลี้ 黄 หวง อึ้ง 吴 อู๋ โง้ว 许 สฺวี่ โค้ว 张 จาง เตียว / เตีย 郑 เจิ้ง แต้ 刘 หลิว เล่า / เล้า 王 หวัง เฮ้ง

23. ชื่อประเภทต่างๆ ชื่อรอง ( 字 ) ชื่อที่บุคคลอื่นตั้งให้เมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ ( ชาย 20, หญิง 15) ฉายา ( 号 ) ชื่อที่ตั้งเอง อาจมีหลายชื่อ สะท้อนความสนใจ รูปร่างหน้าตา ความสำเร็จ หรือที่อยู่อาศัย ฯลฯ สมญานาม ( 诨名 ) ชื่อที่ผู้อื่นเรียก มีพื้นฐานมาจากลักษณะรูปร่างหน้าตา จูเก่อ ( 诸葛 ) แซ่ เลี่ยง ( 亮 ) ชื่อตัว ข่งหมิง ( 孔明 ) ชื่อรอง ว่อหลง ( 卧龙 ) ฉายา

24. พระนามจักรพรรดิ พระสมัญญานาม ( 谥号 ) พระนามที่ถวายให้หลังจากสวรรคตแล้ว ซึ่งตั้งโดยคำนึงถึงคุณงามความดีที่เคยกระทำไว้ หากมีพระอัจฉริยภาพหรือทรงคุณูปการ มักจะปรากฏคำว่า “เหวิน” ( 文 ) หรือ “อู่” ( 武 ) หากไม่น่ายกย่องสรรเสริญ จะปรากฏคำว่า “ลี่” ( 厉 - ขั้นเลวร้าย ) หรือ “โยว” ( 幽 - เงียบสงัด ) พระอารามนาม ( 庙号 ) พระนามที่ถวายให้หลังจากสวรรคตแล้ว เพื่อจารึกในแท่นบูชา ณ ศาลบรรพบุรุษ หากเป็นปฐมจักรพรรดิ จะใช้คำว่า “ไท่จู่” ( 太组 ) , “ เกาจู่” ( 高组 ) หรือ “ซื่อจู่” ( 世祖 ) ส่วนจักรพรรดิลำดับต่อมาจะใช้คำว่า “ไท่จง” ( 太宗 ) , “ เกาจง” ( 高宗 ) หรือ “ซื่อจง” ( 世宗 ) รัชศก ( 年号 ) ชื่อช่วงเวลาที่จักรพรรดิปกครอง ในอดีตจักรพรรดิบางพระองค์อาจมี รัชศกหลายชื่อ ตั้งแต่ราชวงศ์หมิงเป็นต้นมามักปรากฏว่าตั้งชื่อรัชศกเพียงครั้งเดียว

25. พระนามจักรพรรดิ ( ต่อ ) หลี่ ( 李 ) แซ่ หลงจี ( 隆基 ) ชื่อตัว จื้อเต้าต้าเชิ่งต้าหมิงเสี้ยวหวงตี้ ( 至道 大圣大明 孝皇帝 ) : หมิงหวง ( 明皇 ) สมัญญานาม เสฺวียนจง ( 玄宗 ) พระอารามนาม เซียนเทียน ( 先天 ) ไคหยวน ( 开元 ) เทียนเป่า ( 天宝 ) รัชศก ถังเสฺวียนจง