Interview met Wiro Kuipers over 'taboes' voor het VVP magazine voor financiële professionals (nummer 4, juni 2016) - van de hand van Willem Vreeswijk.

1. 20 | VVP NR 4 JUNI 2016
INSPIRATIE
Wiro Kuipers:
‘Niet alles is economie.’

2. NR 4 JUNI 2016 VVP | 21
INSPIRATIE
JUIST IN DE FINANCIËLE SECTOR IS NOG VEEL TE WIN-
NEN ALS HET OM BETEKENIS GAAT. STERKER NOG, FI-
NANCIEEL DIENSTVERLENERS MET EEN ROEPING ZIJN
HELAAS NOG OP ÉÉN HAND TE TELLEN. AAN HET WOORD
IS WIRO KUIPERS DIE MET
‘ZIN IN DE ZAAK’ BOUWT
AAN BETEKENISVOLLE
ORGANISATIES.Taboes in de
financiële sector
TEKST WILLEM VREESWIJK
K
uipers studeerde bestuurskunde en speciali-
seerde zich in identiteitsmarketing (wie ben
je als team en als organisatie en wat wil je
betekenen voor de samenleving?). Hij werkte
onder meer als ambtenaar en bij een advies-
bureau. Zeven jaar geleden begon hij voor
zichzelf om meer impact met zijn werk te kunnen be-
reiken. Anderhalf jaar geleden ging hij met zijn partner
Judith van Oostrom van start met ‘Zin in de Zaak’. Kui-
pers: “Zin is de rode draad van mijn werkzaamheden: of
het nu bij de gemeente is, in een bedrijf of als onderne-
mer – ik zoek telkens naar het ‘waartoe’ mensen doen
wat ze doen. En ik probeer te zorgen dat eenieder zin
heeft om daaraan te werken. Ik houd ervan om energie
los te maken.”
Betekenis is voor Kuipers een cruciaal woord. “We ko-
men uit een tijd dat waarde vooral in geld werd uitge-
drukt. Maar lang niet alles wat waarde heeft of waar-
devol is, is in geld uit te drukken. Je ziet dat steeds meer
mensen zich bewust worden van het feit dat wij men-
sen onderdeel zijn van de aarde. Zorgen we niet goed
voor de natuur, dan zorgen we ook niet goed voor ons-
zelf. Vooral jongeren zien steeds vaker in dat we sa-
men moeten bouwen aan een samenleving waar we
zelf in geloven en waar onze kinderen en kleinkinderen
ook nog goed in kunnen leven. Mensen willen bijdra-
gen aan een betere samenleving en willen werken bij
bedrijven die een zinvolle bijdrage leveren aan de sa-
menleving. Bedrijven die er alleen op uit zijn om steeds
meer geld te verdienen, passen niet meer bij de huidige
tijd. Aan deze oude wereld willen mensen hun talenten
niet langer verspillen.
“Rijk worden is niet langer de belangrijkste drijfveer van
veel mensen. Mensen willen een bijdrage leveren, ze
willen ertoe doen en van betekenis zijn. Ze hebben een
andere kijk op bezit, op delen, op concurrentie, op me-
dewerkers, op klanten en op de samenleving als geheel.
Vandaar ook dat ik niet zo gediend ben van het woord
‘betekeniseconomie’. Niet alles hoeft immers economie
te zijn. Wel gaat het om de intentie. De intentie om de
samenleving of de wereld beter of mooier te maken.”
METHODIEKEN
“Wij geloven in mensen. Elk mens kan het verschil ma-
ken voor een ander. Als je maar weet wat je talent is en
wat je in beweging zet. En als je daar zelf maar in ge-
looft. Geloof is een belangrijke drijfveer voor mensen
en we helpen je graag het jouwe te vinden en ernaar te
handelen.”
Hoe bereik je dat dan? Kuipers: “Door inzicht te verkrij-
gen, inspiratie op te doen, intenties te bepalen, ideeën
te genereren, interacties aan te gaan en uiteindelijk na-
tuurlijk impact te hebben.”
‘Zin in de Zaak’ helpt intenties te verduidelijken met
methodieken als Lego Serious Play, ID-trajecten, kern-
waardensessies, purpose walks en de e-course van

3. 22 | VVP NR 4 JUNI 2016
INSPIRATIE
The Happy Startup School. Deze betekenisschool uit
Brighton kwam ook over het voetlicht bij de krachtige
documentaire ‘Rendement van geluk’ van VPRO Tegen-
licht van april dit jaar. Kuipers is mentor van de online
Home School in Nederland, een e-course van vier we-
ken. “Met deze e-course leer je jezelf beter kennen, en
hoe jij van betekenis kunt zijn. Deze ‘opleiding’ leert je je
behoeften, passie en kwaliteiten te herkennen en geeft
je inspiratie om werk te maken van de ideeën waar je
warm voor loopt – en die daadwerkelijk uit te proberen.”
Kuipers – die de Happy Startup School al een aantal ja-
ren kent en onder meer meeging met een aantal Lear-
ning Journeys – mag het Engelstalige lesmateriaal ge-
bruiken en begeleidt vervolgens de Nederlandse deel-
nemers die over het materiaal met elkaar sparren en er-
varingen uitwisselen. Binnenkort gaat een derde leer-
gang van start.
TABOES
Kuipers, die ook een aantal financials heeft begeleid,
ziet nog een aantal taboes in het bedrijfsleven. De eer-
ste is de ‘waarom’-vraag. “Nog altijd stellen veel bedrij-
ven deze cruciale vraag niet. Onder druk van politiek,
toezichthouders, media en consumentenorganisaties
begrijpen ze vaak wel dat er iets moet veranderen en
uiteindelijk komt er in hun onderneming een afdeling
mvo waar één of hooguit een paar mensen werkzaam
zijn. Daadwerkelijk verandert er echter weinig. Sterker
nog, door zo’n afdeling op te richten, heeft een orga-
nisatie het gevoel aan alle maatschappelijke eisen te-
gemoet te komen en voldoet men daarmee keurig aan
de wet- en regelgeving en de roep uit de samenleving.
Daar gaat het echter niet om. Wel of je zuivere intenties
hebt en in de spiegel durft te kijken.
“Uitwijken naar belastingparadijzen mag dan legaal
zijn, wie zijn gezond verstand gebruikt, weet dat dit
niet integer is. Dat geldt ook voor de beloning van be-
stuurders van financials. Ook als bonussen niet verbo-
den zijn door de wetgever, dan nog kun je op je vingers
natellen dat het sentiment in de samenleving momen-
teel anders is. Je kunt ook wel prediken dat je eerlijk
bent, zoals een verzekeraar nog niet zo lang geleden
deed, maar als je echt eerlijk wilt zijn, heeft dat verre-
gaande consequenties die zo’n concern nog niet kan
aankan of kan overzien. Je slaat dan in feite de plank
mis. Heel vervelend voor het eigen concern, maar ei-
genlijk nog vervelender omdat een hele bedrijfstak
hiervan de dupe is.
“Dit zag ik ook terug bij studenten die de commercial
van Triodos Bank ‘Volg je hart, gebruik je hoofd’ be-
keken. Een prachtige boodschap en pas op het laatst
wordt duidelijk dat het verhaal van een bank afkom-
stig is. Studenten waren diep onder de indruk van de
boodschap, maar haakten af toen ze wisten dat het
een commercial van een bank was. Dat heeft niets met
Triodos te maken, wel met de reputatie van de bedrijfs-
tak als geheel.”
Vaker dan bij banken ziet Kuipers bij verzekeraars te-
rug dat zij van betekenis voor de samenleving willen
zijn. “Maar”, zo voegt hij er cynisch aan toe, “bij zorg-
verzekeraars zie je dat vooral in november als het jacht-
seizoen voor nieuwe klanten is geopend.”
Een ander taboe is het geluk van medewerkers. “Er zijn
tal van voorbeelden van bedrijven die succesvol zijn
juist omdat ze investeren in het geluk van medewer-
kers. Logisch ook. Een onderneming bestaat uit men-
sen. Een bedrijf bestaat bij de gratie van mensen. Je
doet het met elkaar. Komen ze met tegenzin naar het
werk, dan heb je een probleem. Als je binnenkomt, voel
je het meteen. Maar als ze met plezier naar het werk
gaan, is er een andere energie. Geef je ze inspraak, laat
je ze hun talenten gebruiken, laat je ze meedenken en
zorg je ervoor dat ze een echte verbinding met klanten
maken, dan kan een organisatie floreren.”
Volgens Kuipers is er vooral in de financiële sector nog
veel te winnen. “Hier werken weinig mensen met een
roeping voor het vak. Veel medewerkers zijn vastge-
roest in het systeem, hebben angst voor verandering,
angst voor hun leidinggevenden, angst voor collega’s,
klanten, toezichthouders en zitten hun dagen uit. On-
begrijpelijk voor dienstverlenende organisaties. Blijk-
baar omarmen al deze mensen een systeem waar ze
niet gelukkig van worden en vinden ze het niet belang-
rijk om zelf te leren en zichzelf te ontplooien. Het lijkt
wel of er bij veel medewerkers een gebrek aan zelf-
waardering is. Anders is de angst en hulpeloosheid van
veel mensen nauwelijks te verklaren.”
LEREN SPELEN
‘Spelen’ is ook zo’n taboe. “Spelen is de perfecte manier
om te creëren en te leren. Helaas denken veel ouderen
dat spelen iets voor kinderen is. Spelen stelt kinderen
in staat te variëren en te experimenteren en zichzelf te
‘Bedrijven die durven
spelen, presteren beter’

4. NR 4 JUNI 2016 VVP | 23
ontwikkelen. Het brengt ze in een staat van flow. Dan is
het toch vreemd als we als volwassenen het spelen ver-
leerd zijn.”
Kuipers verwijst naar een uitspraak van toneelschrijver
George Bernard Shaw: ‘We don’t stop playing becau-
se we grow old; we grow old because we stop playing’.
“Wij leren teams, organisaties, individuen weer spelen.
Door te spelen brengen we mensen weer tot nieuwe
ideeën, creaties, manieren, inzichten, visies en verbin-
dingen. En tot verse energie: want spelen is niet alleen
heel zinvol, maar ook nog eens hartstikke leuk. Bedrij-
ven die we leren spelen, presteren beter.”
De kracht van Lego Serious Play is volgens Kuipers dat
iedereen in een bedrijf of organisatie gehoord wordt,
dat iedereen aan bod komt, zijn steentje bijdraagt en
dat alle ideeën en creativiteit maximaal worden benut.
“Door met de speciaal samengestelde set Lego-steentjes
te werken kunnen alle lastige onderwerpen en vraag-
stukken worden vastgesteld en besproken, waarbij de
deelnemers zelf betekenis geven aan hun gebouwde
modellen. Middels story telling vertellen ze hun eigen
verhaal aan de andere deelnemers. De facilitator en de
andere deelnemers stellen verhelderende vragen, delen
nieuwe inzichten en benoemen onderlinge verbanden.
Elke deelnemer is op deze manier honderd procent be-
trokken bij het proces en bij de oplossing.”
Ook ‘delen’ en ‘om hulp vragen’ zijn nog altijd taboes.
“Elk mens heeft zo’n 50.000 gedachten per dag, waar-
van er zo’n 1.000 tot 2.000 origineel zijn, dat wil zeggen
anders dan de gedachten van de dag ervoor. Hierbij zit-
ten dan weer één of twee briljante gedachten. Zet een
aantal mensen bij elkaar en je hebt dagelijks meerdere
briljante gedachten. Nu kunnen deze mensen hun ge-
dachten voor zichzelf houden, maar je kunt ze ook de-
len. Dan kun je samen verder.
“Ook kun je stimuleren dat mensen om hulp durven
te vragen. Er zijn altijd wel mensen die kunnen en wil-
len helpen, alleen vragen we zo weinig om ondersteu-
ning. Of je nu vraagt op welke manier de brandnetels
het beste uit je tuin kunnen worden verwijderd of hoe
je Almelo aantrekkelijk voor toeristen kunt maken, er
zijn altijd wel mensen die een goed antwoord kunnen
bedenken en willen helpen om het voor elkaar te krij-
gen.”
Wiro Kuipers in actie.
Wie is Wiro Kuipers?
Wiro Kuipers is strategisch adviseur en facilitator, ge-
richt op betekenismaximalisatie van organisaties en
ondernemers – en op het activeren van werkgeluk. Hij
werkt vanuit een bestuurs- en bedrijfskundige basis,
aangevuld met identiteitsmarketing, veranderma-
nagement, gelukswetenschap en speelse methodie-
ken (zoals Lego Serious Play). Hij heeft ervaring in zo-
wel publieke als de private sector, in leidinggevende-
en adviesrollen en als ondernemer.