Slides studiedagen blended learning ontwikkelen.

1. Foto: @almagami
Studiedagen
Fontys Educatief Centrum
Wilfred Rubens
www.wilfredrubens.com

2. Programma dag 1
• E-learning en blended learning
• Modellen blended learning
• Blended learning ontwikkelen (stappenplan)
• Aandachtspunten (tussendoor)

3. Leerdoelen
Na afloop van deze studiedagen zijn jullie in staat
• beter beeld te schetsen van de veelzijdigheid van
blended learning
• aan te geven welke concrete mogelijkheden er zijn om
opleidingen meer 'blended' te maken
• te beschrijven wat komt kijken bij de ontwikkeling van
blended learning
• een stappenplan te gebruiken voor de ontwikkeling van
blended learning op het niveau van het curriculum en de
les

4. E-learning anno 1999…
"MyBookScanner,June12,2011" by Floppydog66 (talk). Original uploader was Floppydog66 at en.wikipedia - Transferred from
en.wikipedia(Original text : I (Floppydog66 (talk)) created this work entirely by myself.). Licensed under Creative Commons Attribution 3.0 via
Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:MyBookScanner,June12,2011.JPG#mediaviewer/
File:MyBookScanner,June12,2011.JPG

5. Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia
Commons. http://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg

6. Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia
Commons. http://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg
Actief leren: hogere scores,
vaker slagen (Freeman,
2014)

7. Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia
Commons. http://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg
Actief leren: hogere scores,
vaker slagen (Freeman,
2014)
Van e-learning
naar i-learning

8. Opvattingen over leren
• Actieve rol lerenden, meer ‘controle’ en
autonomie lerenden
• Samenwerkend leren (ook multidisciplinair
en in netwerken)
• Belang feedback

9. E-learning
Diverse vormen van
leren waarbij
Internettechnologie
wordt gebruikt

10. Blended learning
E-learning
Diverse vormen van
leren waarbij
Internettechnologie
wordt gebruikt

11. Flipped
classroom
Blended learning
E-learning
Diverse vormen van
leren waarbij
Internettechnologie
wordt gebruikt

12. ‘Blended learning’

13. Gedistribueerd & contigu
‘Blended learning’

14. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
‘Blended learning’

15. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Diverse technologieën
‘Blended learning’

16. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Veel & minder ICT
Diverse technologieën
‘Blended learning’

17. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Op school & elders
Veel & minder ICT
Diverse technologieën
‘Blended learning’

18. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Op school & elders
Veel & minder ICT
Samenwerkend & individueel
Diverse technologieën
‘Blended learning’

19. Gedistribueerd & contigu
Synchroon & asynchroon
Gestuurd & zelfgestuurd
Op school & elders
Veel & minder ICT
Samenwerkend & individueel
Diverse technologieën
‘Blended learning’

20. Foto: @almagami
Blended learning
ontwikkelen

21. 10

22. Business drivers
Doelen
Modellen blended learning
Waarom?
Wat?
Hoe? Waarmee?

23. Foto: Alex Castella
Nodig?
Recept
Technieken
Gereedschap
Ingrediënten
Vakmanschap
Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner

24. Foto: Alex Castella
Foto: nnecapa
Nodig?
Recept
Technieken
Gereedschap
Ingrediënten
Vakmanschap
Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner

25. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs

26. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs
• Curriculum

27. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs
• Curriculum
• Didactiek

28. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie

29. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden

30. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden
• Docenten

31. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Onderwijs
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden
• Docenten
• ‘Leerlandschap’

32. Stappenplan blended
learning ontwikkelen

33. 1. Context (externe invloeden)
2. Huidige situatie (inclusief issues)
3. Doelen blended learning
4. Model blended learning
5. Overwegen leertechnologieën
6. Leerdoelen analyseren
7. Leerinhouden identificeren
8. Didactiek (praktische keuzes)
9. Hoe beoordelen?
10.Beoordelen van overwogen leertechnologieën

34. 1. Context (externe invloeden)
2. Huidige situatie (inclusief issues)
3. Doelen blended learning
4. Model blended learning
5. Overwegen leertechnologieën
6. Leerdoelen analyseren
7. Leerinhouden identificeren
8. Didactiek (praktische keuzes)
9. Hoe beoordelen?
10.Beoordelen van overwogen leertechnologieën
Reflectie!

35. Context
Waarom blended learning?
Foto: Stockfoto © wu kailiang #2077680

36. Business drivers
Externe invloeden die van invloed zijn op Fontys, en die
leiden tot een koersverandering op het gebied van onderwijs

37. Business drivers voor
blended learning
Voorbeelden (ter illustratie)
• Arbeid wordt meer kennisintensief
• Time-to-market is lang
• Brede acceptatie internet
• Kosten opleiden zijn fors toegenomen
• Noteer de drie belangrijkste business drivers om blended learning binnen Fontys in
te voeren:
• Géén doelen of resultaten!!!!

38. Business drivers voor e-
learning (2)
• Ordenen
• Prioriteren

39. Huidige situatie

40. Waardoor kenmerkt jullie huidige
onderwijs zich?

41. Foto: Stockfoto © Maksym Yemelyanov #7908742
Welke technologieën gebruik je en ken je?
Bestudeer de lijst.
Valt jullie wat op?

42. Doelen blended learning?
Foto: Stockfoto © wu kailiang #2077680
Flexibilisering en
personalisering
Efficiëntie verbeteren
Zicht op voortgang verbeteren
Leeromgeving vergroten
Krachtige leeromgeving realiseren

43. Doelen blended learning?
Foto: Stockfoto © wu kailiang #2077680
www.govote.at
……

44. Modellen ‘blended learning’

45. Modellen: Doel en variabelen
• Doel: helpt bij visie ontwikkelen
• Online leren bij instituut of online leren
elders
• Mate van ICT-gebruik

46. Leren
bij
instituut
en
elders

47. Leren
bij
instituut
en
elders
• Rotation
(minimaal
één
online
leeractiviteit)

48. Leren
bij
instituut
en
elders
• Rotation
(minimaal
één
online
leeractiviteit)
• Verrijkt
virtueel
(consequente
afwisseling)

49. Leren
bij
instituut
en
elders
• Rotation
(minimaal
één
online
leeractiviteit)
• Verrijkt
virtueel
(consequente
afwisseling)
• Self
mix
(online
cursussen
en
contigue
cursussen)
Horn
&
Staker,
2012

50. Leren
bij
instituut
‘Student teachers Kindergarten 1898’ by Ontario
Ministry of Education –
This image is available from the Archives of Ontario
under the item reference code RG 2-257, Acc. 13522

51. Leren
bij
instituut
• Flex
(vooral
online
leren
bij
instelling)
‘Student teachers Kindergarten 1898’ by Ontario
Ministry of Education –
This image is available from the Archives of Ontario
under the item reference code RG 2-257, Acc. 13522

52. Leren
bij
instituut
• Flex
(vooral
online
leren
bij
instelling)
• Lab
rotatie
(afwisseling
computerlokaal-­‐
leslokaal)
‘Student teachers Kindergarten 1898’ by Ontario
Ministry of Education –
This image is available from the Archives of Ontario
under the item reference code RG 2-257, Acc. 13522

53. Leren
bij
instituut
• Flex
(vooral
online
leren
bij
instelling)
• Lab
rotatie
(afwisseling
computerlokaal-­‐
leslokaal)
• Klas
rotatie
(‘stations’
in
leslokaal)
‘Student teachers Kindergarten 1898’ by Ontario
Ministry of Education –
This image is available from the Archives of Ontario
under the item reference code RG 2-257, Acc. 13522

54. Grofweg
11
modellen
Weinig
ICT Veel
ICT
Rotation
Verrijkt
virtueel
Self
mix
Flex
Lab
rotatie
Klas
rotatie
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X

55. Wat
is
je
doel
en
je
context?
Weinig
ICT Veel
ICT
Rotation
Verrijkt
virtueel
Self
mix
Flex
Lab
rotatie
Klas
rotatie

56. Jullie
model:
www.govote.at,
….
Weinig
ICT Veel
ICT
Rotation
Verrijkt
virtueel
Self
mix
Flex
Lab
rotatie
Klas
rotatie

57. Relatie model -doelen

58. Type applicaties
overwegen
Nu of straks?

59. Wat kan makkelijker,
gebruiksvriendelijker, plezieriger,
efficiënter en/of effectiever?
Wat kan straks, wat nu nog niet kan?

60. Bron: Ruben Puentedura

61. Welke (type)
leertechnologieën
overweeg je waarvoor?
• Herdefinitie
• Vernieuwing
• Versterking
• Substitutie

62. Foto: Stockfoto © Yanik Chauvin #12198844
Aandachtspunt: focus!

63. Foto: Stockfoto © Yanik Chauvin #12198844
Aandachtspunt: focus!
Ook op
applicaties

64. Leerdoelen

65. Voorbeeld leerdoelen
Na afloop van deze studiedagen zijn jullie in staat
• beter beeld te schetsen van de veelzijdigheid van
blended learning
• aan te geven welke concrete mogelijkheden er zijn om
opleidingen meer 'blended' te maken
• te beschrijven wat komt kijken bij de ontwikkeling van
blended learning
• een stappenplan te gebruiken voor de ontwikkeling van
blended learning op het niveau van het curriculum en de
les

66. Jullie leerdoelen
Na afloop van deze cursus zijn lerenden in staat
Kies met z’n tweeën een cursus. Beschrijf de leerdoelen
van je cursus op deze manier…..

67. Aandachtspunt: voorkom vrijblijvendheid

68. Aandachtspunt: voorkom vrijblijvendheid
Het is ook te vrijblijvend. De drie docenten controleren niet
of leerlingen sms’jes beantwoorden.
Achteraf constateren zij dat sommige leerlingen veel
sms’jes hebben
beantwoord en andere weinig. (...) Excuses
voor het niet beantwoorden van sms’jes (geen beltegoed,
een lege batterij, geen
tijd) worden gemakkelijk geaccepteerd.
Bron: Caseverslag EXMO 1: ROC Aventus
Coollearning

69. Leerinhouden

70. Jullie leerinhouden
• Welke leerstof wordt nu bestudeerd (inclusief klassikale
instructie)?
• Hoe kan bestaande leerstof worden verrijkt met of
vervangen door online content?
• Hoe kan leerinhouden worden geleerd met een andere
didactische aanpak?
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen?

71. Voorbeeld: motivatie en leren
• Nu: drie artikelen lezen, presentatie maken door
studenten
• Anders: online video met online vragen en feedback
• Andere didactische aanpak: onderzoek doen,
samenwerkend leren
• Risico’s: tijdsinvestering, kosten, expertise video

72. Jullie leerinhouden (jullie
voorbeeld)
• Welke leerstof wordt nu bestudeerd (inclusief klassikale
instructie)?
• Hoe kan bestaande leerstof worden verrijkt met of
vervangen door online content?
• Hoe kan leerinhouden worden geleerd met een andere
didactische aanpak?
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen?

73. Aandachtspunt:
voorkom verzwaring studielast

74. Aandachtspunt:
voorkom verzwaring studielast
ICT niet alleen ‘erbij’, maar ook in plaats van

75. Didactiek

76. Bron: http://www.flickr.com/photos/fotologic/410355440/

78. Bron: http://www.flickr.com/photos/cobalt/2112140545/

79. Jullie didactiek
• Welke praktische didactische keuzes maak je?
• Welke typen samenhangende leeractiviteiten kies je?
Waarom?
• Hoe presenteer je bijvoorbeeld informatie?
• Hoe faciliteer je het verwerken en toepassen van de
informatie? Hoe geef je feedback?
• Welke nieuwe leeractiviteiten kunnen dankzij de
overwogen leertechnologieën worden uitgevoerd?
• Hoe kunnen bestaande leeractiviteiten worden versterkt
met de overwogen leertechnologieën?
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen?

80. Voorbeeld: motivatie en leren
• Zelftoets om voorkennis te activeren
• Maak een artefact (video, presentatie) met daarin vijf
belangrijke, evidence-informed, aanbevelingen voor
docenten in het HBO t.a.v. bevorderen van motivatie
studenten
• Online forum: vragen over de opdracht
• Concept delen, voor datum x
• Minimaal drie maal feedback geven (vormgeving,
inhoud verantwoording)
• Aanpassen concept en inleveren voor datum y
• Risico’s?

81. Eisen onderwijsontwerp
Realistische problemen oplossen (taak laten zien,
betrokkenheid bij taak, progressie in complexiteit)
Bestaande voorkennis activeren als basis voor nieuwe
kennis
Nieuwe kennis demonstreren (voorbeelden, visualisaties,
voordoen)
Nieuwe kennis laten toepassen (feedback!)
Nieuwe kennis in praktijk integreren
Merrill, 2002

82. Jullie didactiek (jullie voorbeeld)
• Welke praktische didactische keuzes maak je?
• Welke typen samenhangende leeractiviteiten kies je?
Waarom?
• Hoe presenteer je bijvoorbeeld informatie?
• Hoe faciliteer je het verwerken en toepassen van de
informatie? Hoe geef je feedback?
• Welke nieuwe leeractiviteiten kunnen dankzij de
overwogen leertechnologieën worden uitgevoerd?
• Hoe kunnen bestaande leeractiviteiten worden versterkt
met de overwogen leertechnologieën?
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen?

83. Aandachtspunt:
duidelijkheid is extra belangrijk

84. Aandachtspunt:
duidelijkheid is extra belangrijk
Meerdere interpretaties, onhelderheden, ontbrekende
zaken: ruis, veel vragen, extra werk

85. Aandachtspunt:
duidelijkheid is extra belangrijk
Meerdere interpretaties, onhelderheden, ontbrekende
zaken: ruis, veel vragen, extra werk
Check, check, check

86. Beoordelen

87. Jullie manier van beoordelen
• Welke formatieve en summatieve
beoordelingsstrategieën wil je gebruiken?
• In hoeverre kunnen de overwogen technologieën het
beoordelen versterken?
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen?

88. Voorbeeld: motivatie en leren
• Zelftoets (formatief)
• Peer feedback artefact (formatief)
• Docentbeoordeling artefact (summatief)
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen:
beoordelingscriteria niet helder, vorm overheerst inhoud,
studenten maken zelftoets niet….

89. Jullie manier van beoordelen
(jullie voorbeeld)
• Welke formatieve en summatieve
beoordelingsstrategieën wil je gebruiken?
• In hoeverre kunnen de overwogen technologieën het
beoordelen versterken?
• Wat zijn daarvan de risico’s en beperkingen?

90. Welke leertechnologieën
overweeg je waarvoor?
• Herdefinitie
• Vernieuwing
• Versterking
• Substitutie

91. Beoordelen van de
overwogen leertechnologieën
• Moedigen tools lerenden aanmoedigen leermaterialen te
bestuderen en toe te passen, kennis te ontwikkelen of te
construeren en kritisch denken bevorderen?
• Onthouden (remembering).
• Begrijpen (understanding, interpreteren, samenvatten,
vergelijken en verklaren).
• Toepassen (applying).
• Analyseren (analyzing, bijvoorbeeld het bij elkaar brengen van
bronnen of het ontwikkelen van hyperteksten).
• Evalueren (evaluating).
• Creëren (creating)

92. Foto: @almagami
Studiedagen
Fontys Educatief Centrum
Wilfred Rubens
www.wilfredrubens.com

93. Programma dag 2
• Terugblik dag 1 (opfrissen)
• Jullie vragen n.a.v. dag 1
• Mijn ervaringen
• Jullie herontwerp
• Reflectie op herontwerp
• Motivatieonderzoek en herontwerp

94. Terugblik dag 1
• www.govote.at,
• Business drivers
• Huidige situatie
• Doelen blended learning
• Model blended learning

95. 1. Context (externe invloeden)
2. Huidige situatie (inclusief issues)
3. Doelen blended learning
4. Model blended learning
5. Overwegen leertechnologieën
6. Leerdoelen analyseren
7. Leerinhouden identificeren
8. Didactiek (praktische keuzes)
9. Hoe beoordelen?
10.Beoordelen van overwogen leertechnologieën

96. 1. Context (externe invloeden)
2. Huidige situatie (inclusief issues)
3. Doelen blended learning
4. Model blended learning
5. Overwegen leertechnologieën
6. Leerdoelen analyseren
7. Leerinhouden identificeren
8. Didactiek (praktische keuzes)
9. Hoe beoordelen?
10.Beoordelen van overwogen leertechnologieën
Reflectie!

97. Jullie vragen n.a.v. dag 1

98. Mijn ervaringen
Ervaringen eerdere MOOC (belasting docent, belasting
deelnemers, doorlooptijd, geen subgroepen)
Overleg en Google Doc
Kader (MOOC, studiebelasting, live sessies, OpenU,
onderscheid gecertificeerd-gratis)
Doelstellingen (relatie studiebelasting) en rode draad
(inhoud en didactiek)
Diversiteit doelgroep
Taakverdeling, summiere bewaking overall
….

99. Jullie herontwerp

100. 1. Context (externe invloeden)
2. Huidige situatie (inclusief issues)
3. Doelen blended learning
4. Model blended learning
5. Overwegen leertechnologieën
6. Leerdoelen analyseren
7. Leerinhouden identificeren
8. Didactiek (praktische keuzes)
9. Hoe beoordelen?
10.Beoordelen van overwogen leertechnologieën

101. 1. Context (externe invloeden)
2. Huidige situatie (inclusief issues)
3. Doelen blended learning
4. Model blended learning
5. Overwegen leertechnologieën
6. Leerdoelen analyseren
7. Leerinhouden identificeren
8. Didactiek (praktische keuzes)
9. Hoe beoordelen?
10.Beoordelen van overwogen leertechnologieën
Reflectie!

102. Reflectie

103. Kijk naar
motivatieonderzoek!
Foto: OU
Foto: UoR
M. Csikszentmihalyi,T.Anderson, C.
Dalsgaard & M. Paulsen,T.Amabile

105. Foto: Bas Kers
Sociale
verbondenheid

106. Foto: Bas Kers
Sociale
verbondenheid
Relatie aangaan
Positief bekrachtigen
Eigen ervaringen delen
Constructieve feedback
Synchrone
communicatie

107. Foto: Darden United

108. Progressie zien: wat gaat goed?

109. Vragen?

110. Vragen?
wilfred@wilfredrubens.com
@wrubens
http://www.slideshare.net/wrubens
http://www.wilfredrubens.com