1. ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ΄ ΛΥΚ. (2016)
(Γ΄ προσανατολισμός, θετικές σπουδές)
ΘΕΜΑ A (Moνάδες 5x5 = 25)
Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και
δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
A1. Το προϊόν οξείδωσης του Ν2 μπορεί να είναι:
α. η ΝΗ3 β. η ΝΗ2-ΝΗ2
γ. το ΝΟ δ. η ΝΗ2ΟΗ
Α2. Σε κλειστό δοχείο σταθερού όγκου έχει αποκατασταθεί η ακόλουθη χημική ισορροπία:
Ν2Ο4 (g) 2NO2 (g) – 57,2 kJ
Ποιο από τα ακόλουθα γραφήματα δείχνει το αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας
τη χρονική στιγμή t1 ;
α. β.
γ. δ.
Α3. Ποιο από τα ακόλουθα υδατικά διαλύματα μπορεί να έχει pH = 7 στους 60 o
C;
α. διάλυμα ΝαClO4 β. διάλυμα ΚΝΟ2
γ. διάλυμα HCOOH δ. διάλυμα CH3CH2OH
Α4. Ασθενής μονοπρωτική βάση Β έχει σταθερά ιοντισμού Κb = 410-7
(25 o
C). Υδατικό
διάλυμα της βάσης Β εισάγουμε υπερβολικά μεγάλη ποσότητα νερού (άπειρη αραίωση),
διατηρώντας τη θερμοκρασία 25 o
C. O βαθμός ιοντισμού της Β (στους 25 o
C) τείνει στην
τιμή:
α. 1 β. 1/3
γ. 0,25 δ. 0,8
Α5. Ποιος από τους ακόλουθους απλούς δεσμούς C-C που εντοπίζονται με βέλη διαθέτει το
μικρότερο μήκος;
α. β.
γ. δ.
2. ΘΕΜΑ B (Moνάδες 10+8+7 = 25)
Β1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα
στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή,
ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
α. Στην ιοντική ένωση ΝΗ4ΝΟ3 όλα τα άτομα αζώτου διαθέτουν αριθμό οξείδωσης +1.
β. Σε δοχείο σταθερού όγκου και σε ορισμένη θερμοκρασία έχει αποκατασταθεί η ισορ-
ροπία: CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g). Στη θέση της ισορροπίας προστίθεται
μικρή ποσότητα CO2(g). Στη νέα χημική ισορροπία, η ποσότητα σε mol του CO2 σε σχέ-
ση με την ποσότητά του στην αρχική ισορροπία δεν θα μεταβληθεί.
γ. Αν σε υδατικό διάλυμα ΗCl διαλύσουμε πλήρως μικρή ποσότητα μεταλλικού μαγνησίου,
διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία του διαλύματος, τόσο το pH όσο και η συγκέν-
τρωση των ανιόντων χλωρίου θα αυξηθούν.
δ. Όσο μεγαλύτερη είναι η ενέργεια πρώτου ιοντισμού ενός στοιχείου, τόσο ισχυρότερο
αναγωγικό μέσο είναι αυτό.
ε. Αν στο πορτοκαλί υδατικό διάλυμα που έχει αποκατασταθεί η ακόλουθη χημική ισορ-
ροπία:
2 CrO4
2-
(aq) + 2 H3O+
(aq) Cr2O7
2-
(aq) + 3 H2O(l)
(κίτρινο) (πορτοκαλί)
εισάγουμε κατάλληλη ποσότητα υδατικού διαλύματος CaF2, μπορεί να προκύψει κί-
τρινο διάλυμα τελικά (όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25 ο
C).
Na αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας.
Β2. Τα δείγματα του νιτρικού οξέος και του οξικού οξέος που φαίνονται παρακάτω, ογκομε-
τρούνται με το ίδιο διάλυμα ΝαΟΗ (αq) 0,1 M.
Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις ακόλουθες προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες,
εξηγώντας κάθε φορά την επιλογή σας:
α. Μεγαλύτερος όγκος διαλύματος ΝαΟΗ(aq) απαιτείται για να φτάσουμε στο ισοδύναμο
σημείο της ογκομέτρησης του ΗΝΟ3.
β. το pH στο ισοδύναμο σημείο στην ογκομέτρηση του ΗΝΟ3 είναι μικρότερο από το
αντίστοιχο pH της ογκομέτρησης του CH3COOH.
γ. Η φαιινολοφθαλεΐνη είναι κατάλληλος δείκτης και για τις δύο ογκομετρήσεις.
δ. Οι καμπύλες ογκομέτρησης που κατασκευάζουμε για τις δύο ογκομετρήσεις έχουν ίσο
μήκος απότομου τμήματος.
Β3. Τέσσερα δοχεία περιέχουν το καθένα τους μια από τις ενώσεις:
C6H5OH, C6H5CH2OH, C6H5COOH και HCOOH
3. Δεν γνωρίζουμε ποια ένωση περιέχεται στο κάθε δοχείο. Για να το βρούμε αριθμούμε τα
δοχεία (1, 2, 3 και 4) και εκτελούμε μερικά απλά πειράματα από τα οποία διαπιστώνουμε
ότι:
α. Μόνο το περιεχόμενο του δοχείου 1 δίνει κεραμέρυθρο υπόλειμμα με επίδραση αλκα-
λικού διαλύματος CuSO4.
β. Μόνο το περιεχόμενο των δοχείων 1 και 2 αντιδρά με μαγειρική σόδα.
γ. Μόνο το περιεχόμενο των δοχείων 1, 2 και 4 αποχρωματίζει υδατικό διάλυμα NaOH
που περιέχει 1 στγ φαινολοφθαλεΐνη.
Με βάση τα παραπάνω, να προσδιοριστεί ποια χημική ένωση περιέχεται σε κάθε δοχείο.
Να γραφούν κατάλληλες χημικές εξισώσεις.
ΘΕΜΑ Γ (Moνάδες 11+5+5+4 = 25)
Γ1. Δίνεται το ακόλουθο διάγραμμα χημικών μετατροπών:
Η ένωση Α είναι δραστικότερη από την ένωση Β στις αντιδράσεις προσθήκης στο
καρβονύλιο.
Nα γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων από Α έως P.
Γ2. 44 g ισομοριακoύ μίγματος της ένωσης (Α) και αιθανοδιάλης [(CH=O)2] κατεργάζονται
με την απαιτούμενη ποσότητα διαλύματος ΚMnO4 2 Μ (οξινισμένου με HCl) για πλήρη
αντίδραση. Να υπολογίσετε:
α. τον όγκο του διαλύματος ΚΜnO4 που αποχρωματίστηκε.
β. τον όγκο του CO2(g) που ελευθερώθηκε σε πρότυπες συνθήκες (STP).
Γ3. Σε δοχείο σταθερού όγκου V L στο οποίο περιέχονται 66 g CO2(g), 56 g CO(g) και αρκετή
ποσότητα γραφίτη (C(s)), διαβιβάζεται και η ποσότητα του CO2 που εκλύθηκε από τις ο-
ξειδώσεις του Γ2 ερωτήματος. Αποκαθίσταται η ισορροπία:
C(s) + CO2(g) 2CO(g)
Α
+RMgCl (Β)
απόλυτος αιθέρας
Γ
υδρόλυση
Δ
E
+HCN
Z
+H2O/H+
Θ
C5Η10Ο3 (Κ)
+CuO/θέρμανση
Λ
Η+
+Cl2 / περίσσεια
Μ
+H2/Ni
Π
O OH
O
O
CH3
+
P
4. που διαθέτει Κc = 6.
Στο μίγμα της ισορροπίας η συγκέντρωση του CO είναι εξαπλάσια της συγκέντρωσης
του CO2.
a. Na εξηγήσετε προς ποια κατεύθυνση μετατοπίστηκε η αμφίδρομη αντίδραση μέχρι
να αποκατασταθεί η ισορροπία.
β. Να υπολογίσετε τον όγκο V.
Γ4. Ίση ποσότητα CO2 με αυτή της παραπάνω ισορροπίας, προέκυψε και από την επίδραση
CO(g) σε 2 L διαλύματος Κ2Cr2O7
3
1
M (οξινισμένο με Η2SO4).
a. Να εξηγήσετε αν το διάλυμα Κ2Cr2O7 άλλαξε χρώμα.
β. Να υπολογίσετε την ποσότητα του CO(g) σε g που διαβιβάστηκε στο διάλυμa
Κ2Cr2O7 για την πραγματοποίηση της παραπάνω αντίδρασης.
Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C: 12, H:1, O: 16.
ΘΕΜΑ Δ (Moνάδες 5 +8+8+4 = 25)
Δ1. H σταθερά χημικής ισορροπίας (Kc ) της αντίδρασης
ΝΗ3(aq) + HCO3
-
(aq) NH4
+
(aq) + CO3
-2
(aq)
είναι ίση με 10-2
. Δίνεται για το Η2CO3: Ka1 = 10-7
, Ka2 = 10-11
a. Na εξηγήσετε αν η παραπάνω αντίδραση είναι οξειδοαναγωγική ή μεταθετική.
β. Να υπολογίσετε τη σταθερά ιοντισμού της ΝΗ3.
γ. Να υποδείξετε την κατεύθυνση προς την οποία είναι μετατοπισμένη η θέση της
παραπάνω ισορροπίας. Να εξηγήσετε την υπόδειξή σας.
Όλες οι σταθερές ιοντισμού αναφέρονται στους 25 o
C.
Δ2. Σε δοχείο μεταβλητού όγκου (έχει κινητό έμβολο), βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας
0,1 mol Ν2(g), 0,4 mol H2(g) και 0,4 mol NH3(g) σε θερμοκρασία Τ1 (σε Κ) και όγκο V1= 2L.
H απόκατεστημένη ισορροπία συμβολίζεται με την ακόλουθη χημική εξίσωση:
Ν2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)
Διατηρώντας σταθερή την πίεση στο δοχείο (ίση πάντοτε με την εξωτερική πίεση)
διπλασιάζουμε την απόλυτη θερμοκρασία στην τιμή Τ2 όπου η Τ2 είναι διπλάσια της Τ1.
Το αέριο μίγμα στη νέα χημική ισορροπία αποκτά όγκο V2 =
9
44
L
a. Να καθορίσετε την κατεύθυνση προς την οποία προχώρησε η θέση της χημικής
ισορροπίας ώστε να αποκατασταθεί η νέα χημική ισορροπία.
β. Να υπολογίσετε την ποσοτική σύσταση σε mol του αέριου μίγματος της νέας χημι-
κής ισορροπίας.
γ. Να εξηγήσετε αν η αντίδραση σύνθεσης της ΝΗ3 από τα στοιχεία της είναι εξώ-
θερμη ή ενδόθερμη.
Δ3. Ολόκληρη η ποσότητα της ΝΗ3(g) της τελικής χημικής ισορροπίας διαλύεται σε νερό και
προκύπτουν 2 L διαλύματος ΝΗ3(αq) (διάλυμα Υ1).
α. Παίρνουμε 1 L από το διάλυμα Υ1 και εισάγουμε 0,3 mol CuO(s). Na υπολογίσετε
τον όγκο του αέριου που ελευθερώνεται σε πρότυπες συνθήκες (STP).
5. β. Αναμιγνύουμε το υπόλοιπο του διαλύματος Υ1 με 1 L υδατικού διαλύματος ΝαΟΗ
0,2Μ (διάλυμα Υ2). Να υπολογίσετε το pH του διαλύματος Υ3 που προκύπτει
στους 25 o
C.
γ. Σε 1000 mL του διαλύματος Υ3 εισάγεται 1 στγ δείκτη Β με pKb = 3 και χρώματα:
όξινη μορφή: κίτρινο, βασική μορφή: μπλε.
i. Ποιο είναι το χρώμα που θα αποκτήσει το διάλυμα Υ3; Να εξηγήσετε την επιλο-
γή σας.
ii. Na υπολογίσετε τον όγκο υδατικού διαλύματος ΗΝΟ3 με pH = 1 (διάλυμα Υ4)
που πρέπει να προστεθεί στο έγχρωμο διάλυμα Υ3, ώστε να προκύψει κίτρινο
ρυθμιστικό διάλυμα (διάλυμα Υ5) με λόγο συγκεντρώσεων των δύο μορφών του
δείκτη ίσο με
100
1
.
Όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25 o
C.
Δ4. Διαθέτουμε 10 mL υδατικού διαλύματος τριπρωτικού οξέος Η3Α Co M που ογκομετρεί-
ται με πρότυπο διάλυμα ΝαΟΗ 1Μ. Με τη βοήθεια συστήματος συγχρονικής λήψης και
απεικόνισης κατασκευάστηκε η ακόλουθη καμπύλης ογκομέτρησης:
α. Να υπολογίσετε την τιμή της συγκέντρωσης Co.
β. Ποιους ηλεκτρολύτες θεωρούμε ότι περιέχει το ογκομετρούμενο διάλυμα στα
σημεία Α και Β της καμπύλης ογκομέτρησης;
γ. Na εκτιμήσετε τις τιμές των τριών σταθερών ιοντισμού του οξέος Η3Α, στηριζό-
μενοι στη μελέτη της καμπύλης ογκομέτρησης. Να εξηγήσετε πώς καταλήξατε σε
αυτές τις εκτιμήσεις.
ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ
