http://e-taksh.blogspot.gr/2015/02/104.html# Γλώσσα Ε΄ 10.4. ΄΄Η μηχανή του χρόνου΄΄

1. Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής
Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 10 – Κεφάλαιo 4 :
΄΄ Η μηχανή του χρόνου ΄΄
- Υποθετικός λόγος
- Τόνος
- Διαλυτικά
http://e-taksh.blogspot.gr
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

2. eva-edu
Η μηχανή του χρόνου
Οι επιστήμονες είπαν πως θα μπορούσαμε να κάνουμε ταξίδια στο χρόνο μόνο αν ταξιδεύαμε με την
ταχύτητα του φωτός όσο γρήγορα δηλαδή κινείται το φως. Αυτό όμως δεν γίνεται! Ούτε μπορούμε να
φτιάξουμε χρονομηχανές.
Ποιόν θα ήθελες να δεις;…………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Τι θα ρωτούσες τον Ηρακλή;…………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………
Τι άλλο θα ήθελες να δείς;……………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………
Βάλε διαλυτικά ¨ στις λέξεις όπου χρειάζεται
Μάιος καικι κορόιδο μυικός
Γράψε τι θα γινόταν αν ήθελες να ταξιδέψεις στην εποχή
που έζησε ο Ηρακλής
Διαλυτικά ¨βάζουμε όταν στη λέξη έχουμε 2 φωνήεντα
δίπλα-δίπλα και θέλουμε να τα διαβάσουμε ξεχωριστά.
Αν έχουμε αυ, αι, οι, ει, υι βάζουμε ¨ στο ι ή στο υ
Χαϊδεύω θεϊκός
Δεν βάζουμε διαλυτικά όταν το πρώτο φωνήεν έχει τόνο
άυπνος γάιδαρος
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

3. Τόνος
Ο τόνος είναι ένα ορθογραφικό σημείο και μπαίνει πάντα πάνω από το φωνήεν της
λέξης προφέρεται πιο δυνατά.
Π.χ. Ή εγώ ή εσύ.
Πού είσαι; Πώς τα περνάς;
Πού και πού τον βλέπω.
Πώς και πώς τον περιμένω.
Τόνο παίρνουν:
Οι δισύλλαβες λέξεις
Οι τρισύλλαβες λέξεις
Οι πολυσύλλαβες λέξεις
Οι μονοσύλλαβες ή, πού;, πώς;
Προσοχή!
Τονίζονται μόνο τα ερωτηματικά
επιρρήματα πού και πώς. Δεν τονίζονται
οι σύνδεσμοι που και πως.
Δηλαδή τα πού και πώς τονίζονται μόνο
όταν ρωτάμε.
Δεν τονίζονται όλες οι μονοσύλλαβες λέξεις
εκτός των ή, πού; , πώς;
Π.χ. μια, για, ποιος, …
Προσοχή όμως!
δυο – δύο, μια – μία,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

4. Διαλυτικά
Τα διαλυτικά, μαζί με τον τόνο και την απόστροφο, είναι ορθογραφικά σημάδια. Τα
διαλυτικά δείχνουν πως δύο φωνήεντα που βρίσκονται δίπλα δίπλα δε σχηματίζουν
δίψηφο φωνήεν, αλλά προφέρονται χωριστά. Μπαίνουν μόνο στα γράμματα ι και υ.
Π.χ. κοροϊδεύω, χαϊδεύω, προϋπόθεση, εργατοϋπάλληλος
Τα διαλυτικά δεν χρειάζονται όταν:
 το προηγούμενο φωνήεν έχει τόνο
Π.χ. άυπνος, κορόιδεψα, γάιδαρος, πλάι
 δεν έχουμε δίψηφο φωνήεν
Π.χ. πρωί, διυλίζω,…
Όταν μπαίνουν σ’ ένα φωνήεν που έχει τόνο, τότε μπαίνουν δεξιά και αριστερά του
τόνου.
Π.χ. Μαΐου, καΐκι,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4
Φώτης Τουλιόπουλος

5. Εγκύκλιος Παιδεία
Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Ο χρόνος είναι από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Σύμπαντος.
κανένας μέχρι τώρα δεν έχει κατορθώσει να ορίσει
επιστημονικά το τι σημαίνει και τι είναι. Η έννοια του χρόνου
αποτελούσε πάντα ένα μυστήριο για τον άνθρωπο. Τι είναι ο
χρόνος; Πώς υπολογίζεται; Πώς τιθασεύεται; Μπορεί κανείς
να τον νικήσει; Ερωτήματα που «έτρωγαν» πάντα τον
άνθρωπο. Σήμερα η σύγχρονη φυσική δέχεται ότι
ο χρόνος και ο χώρος ε
ίναιπράγματα αχώριστα και ότι μαζί σχηματίζουν ένα
ασύλληπτο
συνεχέςτεσσάρων διαστάσεων που ο Αϊνστάιν ονόμαζεχωροχ
ρόνο. Οι επιστήμονες προσπαθούν να τον κατανοήσουν, αλλά
και παλιότερα, σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, οι
άνθρωποι είχαν κατανοήσει κάποιες λεπτές εκφράσεις της
έννοιας του χρόνου - ίσως πιο πρακτικές από τις σημερινές.
Αρχικά πρέπει να κατανοηθεί κάτι απλό που συνέχεια το
παραβλέπουμε: ότι μπορεί ένα λεπτό της ώρας να έχει για
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

6. όλους μας 60 δευτερόλεπτα - γεγονός που μας βολεύει όλους
στο να οργανώσουμε τη ζωή μας σε κάποια καθημερινά και
πρακτικά ζητήματα - αλλά ουσιαστικά ο χρόνος βιώνεται
καθαρά ψυχολογικά. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό αν
σκεφτούμε ότι η συντροφιά ενός αγαπημένου προσώπου μας
φαίνεται ότι κράτησε πολύ λίγο, ενώ ένα λεπτό περιμένοντας
μπροστά σε ένα κόκκινο φανάρι φαντάζει «αιώνας», όπως
ακριβώς και κάποια λεπτά αναμονής σε ένα ραντεβού με ένα
πρόσωπο που ανυπομονούμε να συναντήσουμε.
Εκείνο που πάντα συγκινεί και εξιτάρει όλους τους
ανθρώπους όμως είναι η δυνατότητα ταξιδιών στο
παρελθόν με μια μηχανή του χρόνου.
Και σύμφωνα με τις γνώμες δυο Ρώσων μαθηματικών αυτή η
ώρα πλησιάζει.
Αν οι υπολογισμοί δύο Ρώσων μαθηματικών,
της Ιρίνα Αρέφεβα και του Ιγκόρ Βόλοβιτς, είναι σωστοί,
οποιαδήποτε εξέλιξη στην επιστήμη της Φυσικής θα ωχριά
μπροστά σε μια άλλη, πολύ πιο σημαντική εξέλιξη:
Ο επιταχυντής θα γίνει το πρώτο μηχάνημα χρόνου.
Ακούγεται πολύ υποθετικό, αν όμως οι δύο επιστήμονες
έχουν δίκιο, ο επιταχυντής που βρίσκεται σε μια υπόγεια
σήραγγα, κάπου στα γαλλοελβετικά σύνορα, θα γράψει
ιστορία τον ερχόμενο Μάιο, που πρόκειται να τεθεί σε
λειτουργία.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας (CERN)
ελπίζει πως ο επιταχυντής -στόχος του οποίου είναι
να δημιουργήσει τις συ νθήκες που υπήρχαν
στο πρώτο δισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά
το Big Bang- θα διαφωτίσει τους επιστήμονες σε ό,τι αφορά
την προέλευση του σύμπαντος. Η Αρέφεβα και ο Βόλοβιτς,
του Μαθηματικού Ινστιτούτου Στεκλόβ της Μόσχας,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

7. υποστηρίζουν ότι η ενέργεια που θα παραχθεί με τη
σύγκρουση των σωματιδίων, με ταχύτητα κοντά σε αυτήν του
φωτός, μπορεί να ανοίξει τις πύλες σεεπισκέπτες από το
μέλλον.
Σύμφωνα με τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν,
κάθε μεγάλη ποσότητα ύλης ή ενέργειας μπορεί να
παραμορφώσει το διάστημα και το χρόνο που το περιβάλλει.
Αν αυτή η ποσότητα ενέργειας ή μάζας είναι αρκετά μεγάλη, ο
χρόνος μπορεί να παραμορφωθεί τόσο πολύ ώστε μπορεί να
γυρίσει πίσω, δημιουργώντας ένα τούνελ του χρόνου, μεταξύ
παρόντος και μέλλοντος
Υπάρχει ωστόσο και η άλλη άποψη σε αυτήν τη θεωρία. Ο
δόκτωρ ΜπράιανΚοξ, μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού
Πυρηνικής Έρευνας, μεταξύ των κορυφαίων Βρετανών
ειδικών στον τομέα της Ατομικής Φυσικής, αντιμετωπίζει με
ιδιαίτερο σκεπτικισμό την άποψη των Ρώσων μαθηματικών,
χαρακτηρίζοντάς την ως τίποτα περισσότερο από μια
καλήιστορία επιστημονικής φαντασίας. «Οι συγκρούσεις της
κοσμικής ακτινοβολίας στην ανώτερη ατμόσφαιρα έχουν πολύ
περισσότερη ενέργεια απʼ όση η επιστήμη μπορεί να
παραγάγει» λέει και συμπληρώνει: «Υπάρχουν (οι
συγκρούσεις αυτές) εδώ και πέντε δισεκατομμύρια χρόνια και
δεν έχουμε ποτέ δει ταξιδιώτες του χρόνου».
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

8. Καταλήγοντας, ο
δόκτωρ Κοξ σημειώνει ότι ο κορυφαίος επιστήμονας
Στίβεν Χόκιν έχει υποστηρίξει ότι οποιαδήποτε μελλοντική
θεωρία αναφορικά με την κβαντοβαρύτητα θα αποκλείσει την
πιθανότητα ταξιδιού σ το χρόνο, τόσο επειδή το
σύμπαν συνήθως προχωρά προς την ίδια κατεύθυνση, όσο κι
επειδή τοταξίδι προς το παρελθόν δεν έχει λογική. Οι
θεωρητικοί του κυνισμού λένε εξάλλου ότι αν τα ταξίδια στο
χρόνο ήταν δυνατά, θα μας είχαν ήδη επισκεφθεί άνθρωποι
από το μέλλον, ίσως όχι φορώντας διαστημικές στολές ή
ρούχα από φοσφοριζέύφασμα, όπως συμβαίνει στις ταινίες.
Ωστόσο, οι νόμοι της Φυσικής που διατύπωσε ο Αϊνστάιν
υποστηρίζουν ότι τα ταξίδια στο χρόνο είναι δυνατά μόνον
προς το παρελθόν, μέχρι όμως το σημείο που θα ανακαλυφθεί
το πρώτο μηχάνημα χρόνου, κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα.
Αν όμως ο Μεγάλος Επιταχυντής αποδειχτεί πως είναι το
πρώτο τέτοιο μηχάνημα, το 2008 θα μπορεί να χαρακτηριστεί
ως το «σημείο 0» για τα ταξίδια στο χρόνο.
Τι είναι ο Μεγάλος Επιταχυντής;
Ο επιταχυντής είναι ένα περίπλοκο μηχάνημα, το οποίο θα
θέσει σε σύγκρουση δέσμες πρωτονίων μεγαλύτερης
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

9. ενέργειας σε πολύ υψηλές ταχύτητες, με σκοπό να
αποκωδικοποιήσει τα μυστικά του Σύμπαντος. Αποτελείται
από τουλάχιστον 1.000 μαγνήτες, οι οποίοι καταλαμβάνουν
ένα τούνελ που διατρέχει έναν δακτύλιο είκοσι επτά
χιλιομέτρων. Οι μαγνήτες
μεταφέρουν δύο δέσμες γύρω από το δακτύλιο σε ταχύτητες
που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. Σε συγκεκριμένα
σημεία κατά μήκος του δακτυλίου οι ακτίνες διασταυρώνονται,
θέτοντας τα σωματίδια σε σύγκρουση. Κάθε ένα από τα
τεράστια πειράματά του λαμβάνουν χώρα κοντά στα σημεία
των συγκρούσεων, ώστε να αιχμαλωτίσουν και να μετρήσουν
νέα σωματίδια που παράγονται κατά τις συγκρούσεις. Τα
τελευταία αναμένεται να οδηγήσουν τους επιστήμονες σε νέα
φαινόμενα, πέρα από το λεγόμενο σταθερό μοντέλο της
φυσικής, ώστε να εξηγηθούν οι αντιδράσεις των σωματιδίων
που είναι μικρότερα από τα άτομα.
Όλα αυτά όμως περί δυνατότητας ταξιδιού στο παρελθόν είναι
απλά εικασίες και υποθέσεις κάποιων επιστημόνων και
άγνωστο αν αποδειχτούν πραγματοποιήσιμες. Έως τότε η
ιδέα της επίσκεψης στο παρελθόν αλλά και στο μέλλον θα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

10. βιώνετ αι μόνο μέσα από βιβλία
επιστημονικής φαντασίας και ανάλογεςκινηματογραφικές
ταινίες.
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ στις Τρίτη, Φεβρουαρίου 17, 2009
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

11. Εγκύκλιος Παιδεία
ΔΙΑΛΥΤΙΚΑ
Χρησιμοποιούμε τα διαλυτικά στις περιπτώσεις
που θέλουμε να δείξουμε ότι τα γράμματα
των δίψηφων φωνηέντων(αυ, αι, ει,
οι, υι,ου)πρέπει ναδιαβαστούν χωριστά. Τα
διαλυτικά μπαίνουν πάντα ή στο ι ή στο υ.
Π. χ. καταπραϋντικός, πλαϊνός, θεϊκός,
κοροϊδεύω, μυϊκός,εργατοϋπάλληλος.
Τα διαλυτικά είναι περιττά και δεν τα βάζουμε:
 όταν το προηγούμενο φωνήεν έχει τόνο
Π. χ. άυπνος, κορόιδεψα κλπ
 όταν δεν έχουμε δίψηφο φωνήεν
Π. χ. πρωί, διυλιστήριο κλπ
ΑΣΚΗΣΗ
1. Βάλε τόνο και διαλυτικά όπου χρειάζεται στις
παρακάτω λέξεις:
καικι, πλαι, νεραιδα, Μαιος, γαιδουρι, γαιδαρος,
λαικος, θεικος, πρωινο,κοροιδο, κοροιδευω, κο
μπολοι, χαιδευω,
Αναρτήθηκε από ΝΙΚΟΣ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

12. Τα
διαλυτικά
Τα διαλυτικά σημειώνονται πάνω από το ι ή
το υ για να δείξουμε ότι το ι ή το υ πρέπει να τα
προφέρουμε χωριστά από το προηγούμενο
φωνήεν (α, ε, ο, υ), π.χ.: θεϊκός, ευνοϊκός,
παρανοϊκός, μυϊκός, ξεϋφαίνω, αϊτός, αϋπνία,
οϊμέ κτλ.
Δε σημειώνουμε τα διαλυτικά όταν το
προηγούμενο φωνήεν παίρνει τόνο (π.χ.,
νεράιδα, πλάι κτλ.)· και όταν δεν έχουμε
δίψηφο φωνήεν (π.χ., διυλιστήριο, πρωί,
Μωυσής κτλ.).
Παρατήρηση:
Ο συνδυασμός των πλήκτρων για την
εισαγωγή των διαλυτικών στο κείμενο
είναι: Shift + (πλήκτρο οξείας) + (φωνήεν).
Ο αντίστοιχος συνδυασμός πλήκτρων για
διαλυτικά και τόνο μαζί, είναι:Ctrl + Alt +
(πλήκτρο οξείας) + (φωνήεν).
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

13. ∂∂∂¡¡¡√√√∆∆∆∏∏∏∆∆∆∞∞∞ 3: ¶Ò˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒ Ï¤ÍÂȘ;
41
·›˙Ô˘Ì 6 8
·È¯Ó›‰È
·¤Ú·˜
‹Û˘¯Ô˜
ʈӋ
ÂÈÎfiÓ·
·ÚÔÈÌ›·
fï˜
Ô˘Ú¿
ÁÎÚ›˙Ô˜
ÊÂÁÁ¿ÚÈ
Ì·ÏfiÓÈ
Ì·ÛÙÔ‡ÓÈ
ÓÙÚ¤ÔÌ·È
͇ÛÙÚ·
„·Ï›‰È
™¿‚‚·ÙÔ
·ÏÏÔ‡
ÁÚ¿ÌÌ·
˘Èfi˜
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 11 ™ËÌÂÈÒÓˆ ·fi fiÛÔ˘˜ ÊıfiÁÁÔ˘˜ Î·È ·fi fiÛ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·ÔÙÂ-
ÏÂ›Ù·È Ë Î·ıÂÌÈ¿ ·fi ÙȘ ·Ú·Î¿Ùˆ ϤÍÂȘ, fiˆ˜ ÛÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·.
§¤ÍË ºıfiÁÁÔÈ °Ú¿ÌÌ·Ù·
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

14. ªªÈÈÏÏÒÒÒ Îη·Î·ÈÈ ÁÁÁÚÚÚ¿¿ÊÊʈˆ - ººııfififiÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÔÈ,, ÁÁÚÚ¿ÌÌÌ̷ٷٷ·Ù· Îη·Î·Î·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏÏÏÏÏ··Ï·Ï·‚‚¤¤˜˜˜
42
∞∞˘˘Á¿ Î·È ·Ù¿Ù˜.
∫·È ÙÈ ı· Ê¿Ì ··‡‡ÚÚÈÔ;
∆Ô ·˘ ÚÔʤÚÂÙ·È [·‚] ÚÈÓ ·fi ʈӋÂÓ ‹ ˯ËÚfi
Û‡ÌʈÓÔ.
¶.¯. ·‡ÚÈÔ, ·˘Á¿
ªÂ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ, ÙÔ Â˘ ÚÔʤÚÂÙ·È [ÂÊ] ‹ [‚]
ÛÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ı¤ÛÂȘ.
¶.¯. ¢¯·ÚÈÛÙÒ, ¢ÂÍ›·, ¢ÏÔÁ›·
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 12 °Ú¿Êˆ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿‰Èfi ÌÔ˘ ÙȘ ϤÍÂȘ Û ‰‡Ô ÛًϘ, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ
ÙÔ Ò˜ ÚÔʤÚÔÓÙ·È ([·Ê] ‹ [·‚]).
·˘Ï‹, ·˘ÙÔ›, Ó·˘¿ÁÈÔ, ·˘Á‹, ¡·‡ÏÈÔ, ¡·˘ÛÈο
°Ú¿Êˆ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿‰Èfi ÌÔ˘ ÙȘ ϤÍÂȘ Û ‰‡Ô ÛًϘ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ
Ò˜ ÚÔʤÚÔÓÙ·È ([ÂÊ] ‹ [‚]).
¢¯‹, Â˘Ù˘¯Ò˜, ¢ηÈÚ›·, ¢·ÁÁ¤ÏÈÔ, ‰È‡ı˘ÓÛË, ·Ó‡ı˘ÓÔ˜
√√ÈÈ ÛÛ˘˘ÓÓ‰‰˘˘··ÛÛÌÌÔÔ›› ··˘˘ Îη·ÈÈ Â¢˘
™ÙË ¡¡··‡‡·ÎÙÔ.
¶Ô‡ ı· ¿ÌÂ ÌÂ ÙÔ
··˘˘ÙÙÔΛÓËÙÔ ÙÔ˘ Ì·Ì¿;
√ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ·˘ ÚÔʤÚÂÙ·È [·Ê] fiÙ·Ó Â›Ó·È ÛÙÔ
Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ Ϥ͢ ‹ fiÙ·Ó ÙÔ ÁÚ¿ÌÌ· Ô˘ ÙÔÓ ·ÎÔ-
ÏÔ˘ı› Â›Ó·È ¿Ë¯Ô Û‡ÌʈÓÔ.
¶.¯. Ù·˘, ·˘ÙÔÎÈÓËÙ¿ÎÈ·
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

15. ∂∂∂¡¡¡√√√∆∆∆∏∏∏∆∆∆∞∞∞ 3: ¶Ò˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒ Ï¤ÍÂȘ;
43
ŸŸÌÌÔÔÈÈ·· ÛÛ‡‡ÌÌÊʈˆÓÓ··
ŒÓ· ˙‡ÁÔ˜ fiÌÔÈˆÓ Û˘ÌÊÒÓˆÓ (‚‚, ÎÎ, ÏÏ, ÌÌ, ÓÓ, , ÚÚ, ÛÛ, ÙÙ) ÚÔʤÚÂÙ·È ˆ˜ ¤Ó· Û‡Ìʈ-
ÓÔ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ˙‡ÁÔ˜ ÁÁ, Ô˘, fiˆ˜ ›‰·ÌÂ, ÚÔʤÚÂÙ·È [ÁÎ].
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ¤¯Ô˘ÌÂ Î·È fiÌÔÈ· Û‡Ìʈӷ.
¢¢››ÊÊııÔÔÁÁÁÁÔÔÈÈ
¶.¯. ·Ë‰fiÓÈ, ÎÂϷˉ¿ÂÈ, ·˚Ùfi˜, ÊÚ¿Ô˘Ï· Î.¿.
ŸÙ·Ó ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ʈӋÂÓÙ· ÚÔʤÚÔÓÙ·È Û ̛· Û˘ÏÏ·‚‹,
·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ‰›ÊıÔÁÁÔ. ™˘Ó‹ıˆ˜, ÙÔ ¤Ó· ·fi Ù· ‰‡Ô ʈӋÂÓÙ·
ÌÈ·˜ ‰ÈÊıfiÁÁÔ˘ Â›Ó·È ÙÔ [È] Î·È Û·ÓÈfiÙÂÚ· ÙÔ [Ô˘].
∆ÔÓ Á¿È‰·ÚÔ
ÎÔÚfiÈ‰Â˘·Ó ˆ˜
‰ÂÓ ÎÂϷˉ¿ÂÈ.
•ÂΛÓËÛÂ, ÙfiÙÂ,
ÎÈ ·˘Ùfi˜ Ó· ÂÈ
ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›·.
– ŒÓ·˜ ·˚Ùfi˜
ηıfiÙ·Ó ÛÙÔÓ
‹ÏÈÔ Î·È
ÏÈ·˙fiÙ·ÓÂ. ŒÓ·
·Ë‰fiÓÈ ¤Ú·ÛÂ
Î·È ÙÔ˘ ›Â
ÁÂÈ· Î·È ¯·Ú¿
ÛÔ˘.
™¿‚‚·ÙÔ ·ÏÏÔ‡ ÁÚ¿ÌÌ·
‚‚ = [‚] ÏÏ = [Ï] ÌÌ = [Ì]
ÊÂÁÁ¿ÚÈ
ÁÁ = [ÁÎ]
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

16. 44
¶Ò˜ ÚÔʤڈ Î·È Áڿʈ
ϤÍÂȘ Î·È ÊÚ¿ÛÂȘ;
EENNOOTTHHTTAA 44
ŸÙ·Ó ÁÚ¿ÊÔ˘ÌÂ, Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ì ٷ ‰È¿ÊÔÚ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÒÛÙ ӷ Û¯ËÌ·Ù›-
ÛÔ˘ÌÂ Û˘ÏÏ·‚¤˜, Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ì ·˘Ù¤˜ Û˘Óı¤ÙÔ˘Ì ϤÍÂȘ.
∆Ș ϤÍÂȘ ÙȘ ÁÚ¿ÊÔ˘Ì ¯ˆÚÈÛÙ¿ ÙË ÌÈ· ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË.
£· Ê¿Ì ηÌÈ¿ ÊÔÚ¿ ‹ ‰Â ı· Ê¿Ì ηıfiÏÔ˘ Û‹ÌÂÚ·;
∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi Û˘ÏÏ·‚ÒÓ, ÔÈ Ï¤ÍÂȘ ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
ÌÔÓÔÛ‡ÏÏ·‚˜ ηÈ, Ó·, ÁË, ÙÔ, ʈ˜ (ÌÈ· Û˘ÏÏ·‚‹)
‰ÈÛ‡ÏÏ·‚˜ ¤-Ï·, ο-Ùˆ, ¿-Ì (‰˘Ô Û˘ÏÏ·‚¤˜)
ÙÚÈÛ‡ÏÏ·‚˜ ¤-η-Ó·, ‰¤-Ì·-Ù· (ÙÚÂȘ Û˘ÏÏ·‚¤˜)
ÔÏ˘Û‡ÏÏ·‚˜ Ô-‰Ô-ÛÊ·È-ÚÈ-ÛÙ‹˜ (ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ÙÚÂȘ Û˘ÏÏ·‚¤˜)
44..11 §§¤¤ÍÍÂÂÈȘ˜,, ÛÛ˘˘ÏÏÏÏ··‚‚¤¤˜˜,, ÛÛ˘˘ÏÏÏÏ··‚‚ÈÈÛÛÌÌfifi˜˜
§§¤¤ÍÍÂÂÈȘ˜ Îη·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏ··‚‚¤¤˜˜
∆∆ÈÈ ÓÓ·· ıı˘˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ fifiÙÙ··ÓÓ ÁÁÚÚ¿¿Êʈˆ
√È Ï¤ÍÂȘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi Û˘ÏÏ·‚¤˜. ∫·ıÂÌÈ¿ ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ
ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ Û˘ÏÏ·‚¤˜ Ù˘ Ϥ͢ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ fiÓÔÌ·.
°Ú¿Êˆ Ì ÌÈ· ϤÍË:
ñ ÙȘ ϤÍÂȘ ˘fi„Ë, ÚÔ¿ÓÙˆÓ, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÂÍ·ÈÙ›·˜, ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜,
ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ, ˆÛÙfiÛÔ, ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜, ηÏËÛ¤Ú·.
ñ Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο ·fi ÙÔ ‰ÂηÙÚ›· ˆ˜ ÙÔ ‰ÂηÂÓÓ¤·.
ñ ÌÂÚÈΤ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜ (ηıÂÙ›, ÔÔÈÔÛ‰‹ÔÙÂ, ηıÂÌÈ¿).
ñ ÙËÓ ÚfiıÂÛË Û Ì ÙË ÁÂÓÈ΋ Î·È ÙËÓ ·ÈÙÈ·ÙÈ΋ ÙÔ˘ ¿ÚıÚÔ˘
(ÛÂ+ÙÔ˘ = ÛÙÔ˘, ÛÂ+ÙËÓ = ÛÙËÓ).
¶ÚÔ·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û· ¶·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û· §‹ÁÔ˘Û·
Ù· ¯˘ ‰Úfi ÌÔ˜
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

17. ªÈÏÒ Î·È Áڿʈ - ºıfiÁÁÔÈ, ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È Û˘ÏÏ·‚¤˜
45
™™˘˘ÏÏÏÏ··‚‚ÈÈÛÛÌÌfifi˜˜
∫∞¡√¡∞™ 1
ŒÓ· Û‡ÌʈÓÔ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô ʈӋÂÓÙ· Û˘ÏÏ·‚›˙ÂÙ·È Ì ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÊˆÓ‹ÂÓ.
¶.¯. ¤-¯ˆ
∫∞¡√¡∞™ 2
∆· ‰›„ËÊ· ʈӋÂÓÙ·, ÔÈ ‰›ÊıÔÁÁÔÈ Î·È ÔÈ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ› ·˘ Î·È Â˘ ‰Â ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È.
¶.¯. Ô˘-Ú·-Ófi˜, Á¿È-‰·-ÚÔ˜, Ó·‡-Ù˘
∫∞¡√¡∞™ 3
¢‡Ô Û‡Ìʈӷ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô ʈӋÂÓÙ· Û˘ÏÏ·‚›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÊˆÓ‹ÂÓ ÌfiÓÔ
fiÙ·Ó ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ·˘Ù¿ ÂÏÏËÓÈ΋ ϤÍË.
¶.¯. ·-ÙÌfi˜ (ÙÌ
¡ÙÌ‹Ì·)
¢È·ÊÔÚÂÙÈο ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È: ÙÔ ÚÒÙÔ ¿ÂÈ Ì ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ÚÔËÁÂ›Ù·È Î·È ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÂ
ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›.
¶.¯. ¤Ú-¯ÔÌ·È
∫∞¡√¡∞™ 4
∆Ú›· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Û‡Ìʈӷ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô ʈӋÂÓÙ· Û˘ÏÏ·‚›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ·ÎfiÏÔ˘-
ıÔ ÊˆÓ‹ÂÓ ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ·Ú¯›˙ÂÈ ÂÏÏËÓÈ΋ ϤÍË Ì ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ù· ‰‡Ô ÚÒÙ· ·fi ·˘Ù¿.
¶.¯. ·-ÛÙÚ¿ÊÙˆ (ÛÙ
¡ÛÙ¤ÁË), ÛÊ˘Ú›-¯ÙÚ· (¯Ù
¡¯Ù›˙ˆ)
¶Ò˜ ÌÔÚÒ Ó· Îfi„ˆ ÌÈ· ϤÍË ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜
fiÙ·Ó ‰Â ¯ˆÚ¿ÂÈ Ó· ÙË ÁÚ¿„ˆ ÔÏfiÎÏËÚË;
∞ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Û˘ÏÏ·‚ÈÛÌÔ‡.
™‹ÌÂÚ· ÎÔ˘Ú¿ÛÙËη Ôχ. ∏ Ù¿ÍË Ì·˜ ηı¿ÚÈÛ ٤ÛÛÂÚ· ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ· ·Ú·-
Ï›·. ¶‹Ú·Ì ̷˙› Ì·˜ Ï·ÛÙÈο Á¿ÓÙÈ· Î·È Û·ÎԇϘ. ¢ÂÓ ÌÔÚ›˜ Ó· Ê·-
ÓÙ·ÛÙ›˜ fiÛ· ÛÎÔ˘›‰È· ·Ê‹ÓÔ˘Ó ›Ûˆ ÙÔ˘˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ! ∫·È ÙÈ ‰Â Ì·˙¤-
„·ÌÂ: Ï·ÛÙÈΤ˜ Û·ÎԇϘ, ¯·ÚÙÈ¿, οı ÏÔÁ‹˜ ÎÔ˘ÙÈ¿ Î·È ÌÔ˘Î¿ÏÈ·, ηÚ-
Ô˘˙fiÊÏÔ˘‰Â˜, Û·Ṳ̂Ó˜ ηڤÎϘ. ª¤¯ÚÈ Î·È ÌÂÚÈΤ˜ Âٷ̤Ó˜ ÛÊ˘Ú›-
¯ÙÚ˜ ‚ڋηÌÂ!
w
w
w
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

18. ªªÈÈÏÏÒÒÒ Îη·Î·ÈÈ ÁÁÁÚÚÚ¿¿ÊÊʈˆ - ººııfififiÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÔÈ,, ÁÁÚÚ¿ÌÌÌ̷ٷٷ·Ù· Îη·Î·Î·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏÏÏÏÏ··Ï·Ï·‚‚¤¤˜˜˜
46
¢È·ÊÔÚÂÙÈο ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È: ÙÔ ÚÒÙÔ ¿ÂÈ Ì ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ÚÔËÁÂ›Ù·È Î·È Ù· ˘fiÏÔÈ·
Ì ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›.
¶.¯. ¿Ó-ıÚˆÔ˜
∫∞¡√¡∞™ 5
∆· fiÌÔÈ· Û‡Ìʈӷ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ÚÒÙÔ ¿ÂÈ Ì ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ÚÔËÁÂ›Ù·È Î·È
ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›.
¶.¯. ÊÂÁ-Á¿ÚÈ, Û‡Ó-ÓÂÊÔ
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ÔÚÈṲ̂ӷ ʈӋÂÓÙ· Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ¯·ıÔ‡Ó
fiÙ·Ó ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ‰›Ï· Û ¿ÏÏ· ʈӋÂÓÙ· ‹ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ۇÌ-
ʈӷ. ∆Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·˘Ùfi ÙÔ Ï¤Ì ··ÏÔÈÊ‹ ʈӋÂÓÙÔ˜.
44..22 ∞∞··ÏÏÔÔÈÈÊÊ‹‹ ÊʈˆÓÓ‹‹ÂÂÓÓÙÙÔÔ˜˜
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, fiÙ·Ó ‰‡Ô ʈӋÂÓÙ· Û˘Ó·ÓÙÈÔ‡ÓÙ·È
̤۷ Û ÌÈ· ϤÍË, ÙÔ ¤Ó· ·fi Ù· ‰‡Ô ··Ï›ÊÂÙ·È.
∞˘Ùfi Ô˘ ¯¿ÓÂÙ·È Â›Ó·È ÙÔ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÈÛ¯˘Úfi.
ππÛÛ¯¯˘˘ÚÚfifi AAÛÛııÂÂÓÓ¤¤˜˜
¡ÈÎfiÏ·Ô˜
¡¡ÈÎfiÏ·˜
·Ú·¤Ê·Á·
¡·Ú¿Ê·Á·
[·] > [Ô] > [Ô˘] > [Â] > [È]
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

19. ∂∂∂∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞ 44444:::: ¶¶¶ÒÒÒÒÒ˜˜˜˜˜˜ ÚÚÚÚÔÔÊÊÊʤ¤¤ÚÚÚÚˆˆ Î·È Áڿʈ ϤÍÂȘ Î·È ÊÚ¿ÛÂȘ;
47
∏ ··ÏÔÈÊ‹, fï˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋. ªÂÚÈΤ˜
ÊÔÚ¤˜, Ì¿ÏÈÛÙ·, ‰Â Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·ıfiÏÔ˘!
¶.¯. ‰ÂηÂÊÙ¿
™ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ʈӋÂÓÙÔ˜ Ô˘ ¯¿ıËΠÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ì ÙËÓ ·fiÛÙÚÔÊÔ (’) (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 4.3).
∏ ∞ÁÁÂϛӷ Ó· ¤ÚıÂÈ
ÙÔ ·fiÁÂ˘Ì·.
∏ ∞ÁÁÂϛӷ Ó· ’ÚıÂÈ
Ù’ ·fiÁÂ˘Ì·.
ŸÙ·Ó ÌÈ· ϤÍË ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Û ʈӋÂÓ Î·È Ë ÂfiÌÂÓË ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi
ʈӋÂÓ, ÙfiÙ ¯¿ÓÂÙ·È Â›Ù ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ʈӋÂÓ Ù˘ ÚÒÙ˘
Ϥ͢ ›Ù ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ʈӋÂÓ Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ Ϥ͢, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ
ÙÔ ÔÈÔ ·fi Ù· ‰‡Ô Â›Ó·È ÈÔ ·ÛıÂÓ¤˜. ¶.¯.:
ÙÔ ¿ÏÔÁÔ
¡Ù’ ¿ÏÔÁÔ (¯¿ÓÂÙ·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ʈӋÂÓ
Ù˘ ÚÒÙ˘ Ϥ͢)
ÌÔ˘ ¤ÚÈÍÂ
¡ÌÔ˘ ’ÚÈÍ (¯¿ÓÂÙ·È ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ʈӋÂÓ
Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ Ϥ͢)
™Â ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¯¿ÓÂÙ·È ¤Ó· ʈӋÂÓ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô Û‡Ìʈӷ. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó·
Á›ÓÂÈ Â›Ù ̤۷ ÛÙËÓ ›‰È· ϤÍË Â›Ù ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ Ϥ͢, fiÙ·Ó ·ÎÔÏÔ˘ı› ϤÍË Ô˘
·Ú¯›˙ÂÈ ·fi Û‡ÌʈÓÔ.
ÛÈÙ¿ÚÈ
¡ÛÙ¿ÚÈ
∞·ÏÔÈÊ‹ ʈӋÂÓÙÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô Û‡Ìʈӷ ̤۷ ÛÙËÓ ›‰È· ϤÍË
ʤÚ ÙÔ
¡Ê¤Ú’ ÙÔ
∞·ÏÔÈÊ‹ ʈӋÂÓÙÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ‰‡Ô Û‡Ìʈӷ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ Ϥ͢
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ʈӋÂÓÙÔ˜ Ô˘ ¯¿ıËΠÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ì ÙËÓ ·fiÛÙÚÔÊÔ (’).
∆Ô Â›ÚÚËÌ· ̤۷ ÁÚ¿ÊÂÙ·È ¯ˆÚ›˜ ·fiÛÙÚÔÊÔ Ì ÙÂÏÈÎfi ˜
fiÙ·Ó ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Ù·È ·fi ϤÍË Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi Û‡ÌʈÓÔ.
¶.¯. ªÂ˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·
ŸÙ·Ó ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Ù·È ·fi ϤÍË Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ʈӋÂÓ,
ÙfiÙ ÙÔ Ì¤Û’ ÁÚ¿ÊÂÙ·È Î·ÓÔÓÈο Ì ·fiÛÙÚÔÊÔ.
¶.¯. ª¤Û’ ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ·
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

20. ªªÈÈÏÏÒÒÒ Îη·Î·ÈÈ ÁÁÁÚÚÚ¿¿ÊÊʈˆ - ººııfififiÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÔÈ,, ÁÁÚÚ¿ÌÌÌ̷ٷٷ·Ù· Îη·Î·Î·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏÏÏÏÏ··Ï·Ï·‚‚¤¤˜˜˜
48
¶·›ÚÓÔ˘Ó ÙfiÓÔ:
ñ ÔÈ ‰ÈÛ‡ÏÏ·‚˜ ϤÍÂȘ
ñ ÔÈ ÙÚÈÛ‡ÏÏ·‚˜ ϤÍÂȘ
ñ ÔÈ ÔÏ˘Û‡ÏÏ·‚˜ ϤÍÂȘ
ñ ÔÈ ÌÔÓÔÛ‡ÏÏ·‚˜ ϤÍÂȘ ‹, Ô‡; Ò˜;
◊ ÂÁÒ ‹ ÂÛ‡.
¶Ô‡ ›ӷÈ; ¢Â ÌÔ˘ › Ô‡ ›ӷÈ.
¶Ò˜ Ù· ¤Ú·Û˜; ¢Â Ì·˜ › Ò˜ Ù·
¤Ú·ÛÂ.
44..33 ∆∆fifiÓÓÔÔ˜˜ Îη·ÈÈ ¿¿ÏÏÏÏ·· ÔÔÚÚııÔÔÁÁÚÚ··ÊÊÈÈÎο¿ ÛÛËËÌÌ››··
ã ¶ÚÔÛ¤ÍÙ fï˜!
∆ÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ Ù·
ÂÚˆÙËÌ·ÙÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Ò˜
Î·È Ô‡. ¢¢ÂÂÓÓ ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÂȉÈÎÔ›
Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ ˆ˜ Î·È Ô˘, Ô
·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi˜ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ˜ Ô˘ ηÈ
ÙÔ ·Ó·ÊÔÚÈÎfi Ô˘.
ªÂ Ï›Á· ÏfiÁÈ·, Ù· Ô‡ Î·È Ò˜
ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÌÂ
·˘Ù¿ ÚˆÙ¿ÌÂ!
∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË Û˘ÏÏ·‚‹ Ô˘ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È, ÌÈ· ϤÍË ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
Ô͇ÙÔÓË Ô ÂÚ¢ÓËÙ‹˜, Ë ÁÈ·ÁÈ¿, ÙÔ ¯ˆÚÈfi
ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙË Ï‹ÁÔ˘Û·
·ÚÔ͇ÙÔÓË Ô Ê›ÏÔ˜, Ë ·ÚÎÔ‡‰·, ÙÔ ‰¿ÛÔ˜
ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û·
ÚÔ·ÚÔ͇ÙÔÓË Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, Ë ı¿Ï·ÛÛ·, ÙÔ fiÓÔÌ·
ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÚÔ·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û·
∆∆ÈÈ ÓÓ·· ıı˘˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ fifiÙÙ··ÓÓ ÁÁÚÚ¿¿Êʈˆ
™ËÌÂÈÒÓˆ ÙËÓ ·fiÛÙÚÔÊÔ ÌfiÓÔ fiÙ·Ó ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ô˘ ·ı·›ÓÂÈ ··-
ÏÔÈÊ‹ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ‹ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ Ϥ͢.
√ ÙfiÓÔ˜ (ã) Ì·›ÓÂÈ ¿Óˆ ·fi ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ Ù˘
Ϥ͢ Ô˘ ÚÔʤÚÂÙ·È ÈÔ ‰˘Ó·Ù¿ (χÎÔ˜,
Ô‰fiÛÊ·ÈÚÔ). ∞Ó Â›Ó·È ÎÂÊ·Ï·›Ô, Ô ÙfiÓÔ˜
Ì·›ÓÂÈ ÌÚÔÛÙ¿ ·fi ÙÔ ÊˆÓ‹ÂÓ (ÕÁÁÂÏÔ˜).
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

21. ∂∂∂∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞ 44444:::: ¶¶¶ÒÒÒÒÒ˜˜˜˜˜˜ ÚÚÚÚÔÔÊÊÊʤ¤¤ÚÚÚÚˆˆ Î·È Áڿʈ ϤÍÂȘ Î·È ÊÚ¿ÛÂȘ;
49
√ ÙfiÓÔ˜ Ì·›ÓÂÈ ÛÙË Ï‹ÁÔ˘Û·, ÛÙËÓ ·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û·, ÛÙËÓ ÚÔ·Ú·-
Ï‹ÁÔ˘Û·, ÔÙ¤ fï˜ ‰ÂÓ Ì·›ÓÂÈ ÚÈÓ ÙËÓ ÚÔ·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û·.
¶.¯. ΢ÓËÁfi˜, ·ÁÂÏ¿‰·, ¤Ú‰Èη
™ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È Ô ÙfiÓÔ˜ ‰Â ̤ÓÂÈ ¿ÓÙ· ÛÙËÓ ›‰È· Û˘ÏÏ·‚‹.
¶.¯. Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ – ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ‰¤Óˆ – ¤‰ÂÓ·, Ê·›ÓÔÌ·È – Ê·ÈÓfiÌ·ÛÙÂ
√È ÌÔÓÔÛ‡ÏÏ·‚˜ ϤÍÂȘ ÁÂÓÈο ‰ÂÓ ·›ÚÓÔ˘Ó ÙfiÓÔ (ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ ·Ú·¿Óˆ).
¶.¯. ηÈ, Ó·, ÌÔ˘, ʈ˜, ÁË, ÁÂÈ·
ÓfiÌÔ˜ – ÓÔÌfi˜ fiÙ – ÔÙ¤
fi‰È· – ԉȿ ¿ÏÏ· – ·ÏÏ¿
fiÚÔ˜ – ÔÚfi˜
√È ·‰‡Ó·ÙÔÈ Ù‡ÔÈ ÙˆÓ ÚÔÛˆÈÎÒÓ ·ÓÙˆÓ˘ÌÈÒÓ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 8.1) ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È fiÙ·Ó ˘¿Ú¯ÂÈ Î›Ó-
‰˘ÓÔ˜ Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ÎÙËÙÈΤ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜. √È ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÎÙËÙÈΤ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜, fï˜, ›ӷÈ
¿ÙÔÓ˜.
øÛÙfiÛÔ, fiÙ·Ó ÔÈ ·‰‡Ó·ÙÔÈ Ù‡ÔÈ ÙˆÓ ÚÔÛˆÈÎÒÓ ·ÓÙˆÓ˘ÌÈÒÓ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÚ›ÙˆÛË Ó·
ÌÂډ¢ÙÔ‡Ó Ì ÙȘ ÔÌfi˯˜ ÎÙËÙÈΤ˜, ÙfiÙ ‰ÂÓ ·›ÚÓÔ˘Ó ÙfiÓÔ.
¶.¯. ∆È Ì·˜ Ϙ;
∂›Û˘, ·›ÚÓÔ˘Ó Î·ÓÔÓÈο ÙfiÓÔ ÔÈ Ï¤ÍÂȘ Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ÌÔÓÔÛ‡ÏÏ·‚˜ ‡ÛÙÂÚ· ·fi
··ÏÔÈÊ‹ οÔÈÔ˘ ʈӋÂÓÙfi˜ ÙÔ˘˜.
¶.¯. ›Ӓ ·Ó¿ÁÎË, ‰Â›Í’ ÙÔ
ŒÓ·˜ ÚËÌ·ÙÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ Ô˘ ¤ÌÂÈÓ fï˜ ¿ÙÔÓÔ˜ ÌÂÙ¿ ·fi ··ÏÔÈÊ‹ ʈӋÂÓÙÔ˜ ‰ÂÓ ·Ó‚¿˙ÂÈ
ÙÔÓ ÙfiÓÔ ÛÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË Ï¤ÍË.
¶.¯. ÌÔ˘ ¤ÚÈÍÂ
¡ÌÔ˘ ’ÚÈÍÂ
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, Ô ÙfiÓÔ˜ Ì ‚ÔËı¿ÂÈ Ó· ͯˆÚ›˙ˆ ϤÍÂȘ Ô˘
ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·. µÏ.
Î·È ÂÓfiÙËÙ· 18.3 (ÙÔÓÈο ·ÚÒÓ˘Ì·).
∏ ‰·ÛοϷ ÌÔ‡ › (= Ë ‰·ÛοϷ › ے Â̤ӷ)
∏ ‰·ÛοϷ ÌÔ˘ › (= Ë ‰È΋ ÌÔ˘ ‰·ÛοϷ ›Â) ÎÙËÙÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· – ‰ÂÓ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È
ÚÔÛˆÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· – ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ·ÏÏ¿
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

22. ªªÈÈÏÏÒÒÒ Îη·Î·ÈÈ ÁÁÁÚÚÚ¿¿ÊÊʈˆ - ººııfififiÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÔÈ,, ÁÁÚÚ¿ÌÌÌ̷ٷٷ·Ù· Îη·Î·Î·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏÏÏÏÏ··Ï·Ï·‚‚¤¤˜˜˜
50
ŒŒÁÁÎÎÏÏÈÈÛÛËË ÙÙÔÔ˘˘ ÙÙfifiÓÓÔÔ˘˘
¢¢ÈÈ··ÏÏ˘˘ÙÙÈÈÎο¿ –– ··fifiÛÛÙÙÚÚÔÔÊÊÔÔ˜˜ –– ˘˘ÔÔ‰‰ÈÈ··ÛÛÙÙÔÔÏÏ‹‹
∞˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ fiÙ·Ó ¤¯Ô˘ÌÂ:
·) Ú‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È ·fi ·‰‡Ó·ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ·ÓÙˆÓ˘ÌÈÒÓ
.¯. +
¡ , + +
¡
‚) Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ‹ Â›ıÂÙ· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È ·fi ÎÙËÙÈΤ˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜
.¯. +
¡ ,
+
¡
Á) ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ‹ ¿ÎÏÈÙ˜ ÌÂÙÔ¯¤˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·È ·fi ·ÛıÂÓ›˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜.
.¯. +
¡ , +
¡ „¿¯ÓÔÓÙ¿˜ ٷٷ„¿¯ÓÔÓÙ·˜·¤Ó·ÓÙ› Ì·˜Ì·˜·¤Ó·ÓÙÈ
Ë fiÌÔÚÊ‹ Û·˜ Ù¿ÍËÛ·˜ Ù¿ÍËË fiÌÔÚÊË
Ô ‰¿ÛηÏfi˜ Ì·˜Ì·˜Ô ‰¿ÛηÏÔ˜
¿Ú ÙÔ‡ ÙÔÙÔÙÔ˘¿ÚÂοÏÂÛ¤ ÙËÓÙËÓοÏÂÛÂ
¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, fiÙ·Ó Û˘Ó‰˘¿˙ˆ ÌÈ· ϤÍË Ì ̛· ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·ÛıÂÓ›˜ ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜
(ÂÁÎÏÈÙÈο) (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ˜ 8.1 Î·È 8.2), ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒ ¤Ó·Ó ÂÈϤÔÓ ÙfiÓÔ, Ô ÔÔ›Ô˜
¤ÊÙÂÈ Â›Ù ÛÙË Ï‹ÁÔ˘Û· Ù˘ ÚÒÙ˘ Ϥ͢ ›Ù ÛÙËÓ ÚÒÙË ·fi ÙȘ ‰‡Ô ·ÓÙˆÓ˘Ì›Â˜.
∞˘Ùfi ϤÁÂÙ·È ¤ÁÎÏÈÛË ÙÔ˘ ÙfiÓÔ˘.
√ ‰¿ÛηÏfi˜ Ì·˜, Ô Î‡ÚÈÔ˜ ªËÓ¿˜
ηıfiÙ·Ó ·¤Ó·ÓÙ› Ì·˜ Ôχ ÛÎÂÊÙÈÎfi˜
ÂΛÓÔ ÙÔ Úˆ›.
ªÈ· ÂÈÓ·Ṳ̂ÓË ·ÏÂÔ‡ Û˘Ó¿ÓÙËÛ ¤Ó·Ó ηÎÔÌÔ›ÚË Á·˚‰·Ú¿ÎÔ Û’ ¤Ó· ¯ˆÚ¿ÊÈ. ™Î¤-
ÊÙËΠÏÔÈfiÓ Ó· ÙÔÓ ÎÔÚÔ˚‰¤„ÂÈ, Î·È ÙÔ˘ › ˆ˜ Û ¤Ó· Ï·˚Ófi ÂÚÈ‚fiÏÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó·˜
ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˜ Ï·¯·ÓfiÎËÔ˜ Ì ̷ÚÔ‡ÏÈ· Î·È ÌÈ˙¤ÏÈ·.
– £’ ·ÎÔ‡Ûˆ ÙËÓ ·ÏÂÔ‡, ÛΤÊÙËÎÂ Ô Á¿È‰·ÚÔ˜. ∂‰Ò ÛÙÔ Ï¿È Â›Ó·È. ∞˜ ÂÙ·¯ÙÒ Ó· Ú›-
͈ ÌÈ· Ì·ÙÈ¿.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

23. ∂∂∂∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞ 44444:::: ¶¶¶ÒÒÒÒÒ˜˜˜˜˜˜ ÚÚÚÚÔÔÊÊÊʤ¤¤ÚÚÚÚˆˆ Î·È Áڿʈ ϤÍÂȘ Î·È ÊÚ¿ÛÂȘ;
51
∆· ‰È·Ï˘ÙÈο (å)
∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ ÙfiÓÔ, fiÙ·Ó ÁÚ¿ÊÔ˘ÌÂ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠·ÎfiÌ·
‰‡Ô ÔÚıÔÁÚ·ÊÈο ÛËÌ¿‰È·: Ù· ‰È·Ï˘ÙÈο Î·È ÙËÓ ·fiÛÙÚÔÊÔ.
Á·˚‰·Ú¿ÎÔ˜, ÎÔÚÔ˚‰Â‡ˆ
¢Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ ‰˘Ô ʈӋÂÓÙ· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÙÔ ¤Ó· ‰›Ï· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ
‰Â Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ‰›„ËÊÔ ÊˆÓ‹ÂÓ, ·ÏÏ¿ ÚÔʤÚÔÓÙ·È ¯ˆÚÈÛÙ¿.
Á¿È‰·ÚÔ˜, Ï¿È
¢Â ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È fiÙ·Ó ÙÔ ÚÒÙÔ ·fi Ù· ‰˘Ô ʈӋÂÓÙ· ÙÔÓ›˙ÂÙ·È.
ŸÙ·Ó Ì·›ÓÔ˘Ó Û’ ¤Ó· ʈӋÂÓ Ô˘ ·›ÚÓÂÈ ÙfiÓÔ, ÙfiÙ Ì·›ÓÔ˘Ó ‰ÂÍÈ¿ Î·È ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÙÔ˘
ÙfiÓÔ˘: ª·˝Ô˘.
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 13 °Ú¿Êˆ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿‰Èfi ÌÔ˘ ÙȘ ϤÍÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ‰È·Ï˘ÙÈο
fiÔ˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È.
ı›Ԙ, ÂÚÁ·ÙÔ˘·ÏÏËÏÈÎfi˜, ¯·È‰Â‡ˆ, η›ÎÈ, ıÂÈÎfi˜, ηٷÚ·˘ÓÙÈÎfi˜,
‰È˘ÏÈÛÙ‹ÚÈÔ, ¿˘ÓÔ˜, ÎÔÚÔȉ‡ˆ, ˘ÈÔıÂÙÒ, Ì˘ÈÎfi˜, ÌÔÈÚÔÏfiÈ, ÓÂڿȉ·
∏ ·fiÛÙÚÔÊÔ˜ (’)
∏ ·fiÛÙÚÔÊÔ˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ì fiÙÈ ¤Ó· ʈӋÂÓ ¤¯ÂÈ ··ÏÂÈÊı›.
¶.¯. Ù’ ¿ÏÔÁÔ, ÌÔ˘ ’ÚÈÍÂ, ʤڒ ÙÔ
∏ ˘ԉȷÛÙÔÏ‹ (,)
∏ ˘ԉȷÛÙÔÏ‹ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ
·) ÁÈ· Ó· ͯˆÚ›ÛÔ˘Ì ٷ ·Î¤Ú·È· ·fi Ù· ‰Âη‰Èο „ËÊ›· ÂÓfi˜ ·ÚÈıÌÔ‡.
¶.¯. 23,54
‚) ÁÈ· Ó· ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÙÔ ·Ó·ÊÔÚÈÎfi fi,ÙÈ (¯ˆÚ›˜ ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÂÙ¿ ÙÔ ÎfiÌÌ·, ‚Ï. ÂÓfiÙËÙ·
8.6) ·fi ÙÔ ÂȉÈÎfi fiÙÈ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 14.1).
¶.¯. ª·˜ ¤ÊÂÚ·Ó fi,ÙÈ ˙ËÙ‹Û·ÌÂ.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

24. ªªÈÈÏÏÒÒÒ Îη·Î·ÈÈ ÁÁÁÚÚÚ¿¿ÊÊʈˆ - ººııfififiÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÔÈ,, ÁÁÚÚ¿ÌÌÌ̷ٷٷ·Ù· Îη·Î·Î·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏÏÏÏÏ··Ï·Ï·‚‚¤¤˜˜˜
52
∏ ÙÂÏ›·
44..44 ™™ËËÌÌ››·· ÛÛÙÙ››ÍÍˢ˜
¯ÚËÛÈÌÔ-
ÔÈ›ٷÈ
ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜
ÚfiÙ·Û˘ (ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÂÈ
‰È·ÎÔ‹)
√ °È¿ÓÓ˘ ¤Ê˘ÁÂ.
ÛÂ
Û˘ÓÙÔÌÔÁڷʛ˜
Ì.Ã.
ÛÙËÓ ÒÚ·
13.40
ÁÈ· Ó· ¯ˆÚ›Ûˆ
„ËÊ›· ÌÂÁ¿ÏˆÓ
·ÚÈıÌÒÓ
1.235.780
,
.
∆Ô ÎfiÌÌ· ¯ˆÚ›˙ÂÈ...
·) ϤÍÂȘ ·Û‡Ó‰ÂÙ˜
¶.¯. ªÔ˘ ÚfiÛÊÂÚ·Ó Î·Ê¤, ÁÏ˘Îfi Î·È ·Ó·„˘ÎÙÈÎfi ÛÙÔ ·ÂÚÔÏ¿ÓÔ.
‚) ÊÚ¿ÛÂȘ ̤۷ ÛÙËÓ ›‰È· ÚfiÙ·ÛË
¶.¯. ªÔ˘ ·Ú¤ÛÔ˘Ó Ù· ·ÏÈ¿ ·˘ÙÔΛÓËÙ·, Ù· ÌÈÎÚ¿ Û›ÙÈ·, ÔÈ ‰È·ÎÔ¤˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·.
Á) ·Û‡Ó‰ÂÙ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ
¶.¯. ∞Ó‚‹Î·Ì ÙÔ ‚Ô˘Ófi, ÊÙ¿Û·Ì ÛÙÔ Î·Ù·Ê‡ÁÈÔ, Ì›ӷÌ ÂΛ Ì›· ̤ڷ Î·È ÌÂÙ¿ ÍÂÎÈÓ‹Û·-
Ì ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹.
‰) ‰Â˘ÙÂÚ‡ԢÛ˜ / ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ·fi ÙȘ ·ÚȘ
¶.¯. ∞Ó ı¤ÏÂȘ Ó· ·˜ ÛÙÔ ¯ˆÚÈfi, Ú¤ÂÈ Ó· ¿ÚÂȘ ÙÔ ·˘ÙÔΛÓËÙÔ.
∆· ÛËÌ›· ÛÙ›Í˘ Â›Ó·È Ë ÙÂÏ›· . Ë ‰ÈÏ‹ ÙÂÏ›· / ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ÙÂÏ›· :
Ë ¿Óˆ ÙÂÏ›· Ø Ù· ÂÈÛ·ÁˆÁÈο « »
ÙÔ ÎfiÌÌ· , ÙÔ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈÎfi ;
ÙÔ ı·˘Ì·ÛÙÈÎfi ! ÙÔ ÂÓˆÙÈÎfi -
ÔÈ ·ÚÂÓı¤ÛÂȘ ( ) Ë ·‡Ï· –
Ë ‰ÈÏ‹ ·‡Ï· – – Ù· ·ÔÛȈËÙÈο ...
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

25. ∂∂∂∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞ 44444:::: ¶¶¶ÒÒÒÒÒ˜˜˜˜˜˜ ÚÚÚÚÔÔÊÊÊʤ¤¤ÚÚÚÚˆˆ Î·È Áڿʈ ϤÍÂȘ Î·È ÊÚ¿ÛÂȘ;
53
∏ ¿Óˆ ÙÂÏ›· ‰Â›¯ÓÂÈ
¶.¯. ∞˘Ùfi ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·ÚÔ‡˙ÈØ Â›Ó·È ÂfiÓÈ.
‰È·ÎÔ‹ ÌÈÎÚfiÙÂÚË ·fi ·˘Ù‹ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ Ë ÙÂÏ›·, ·ÏÏ¿
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi ·˘Ù‹ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙÔ ÎfiÌÌ·.
∏ ‰ÈÏ‹ ÙÂÏ›· (¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ÙÂÏ›·) ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ
¶.¯. √È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜
ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ›ӷÈ:
Ë ∞ı‹Ó·, Ë £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË,
Ë ¶¿ÙÚ·.
¶.¯. √ √Ú¤ÛÙ˘ ›Â:
«£¤Ïˆ ÌÈ· ÙÔ‡ÚÙ· ÁÈ· Ù·
ÁÂÓ¤ıÏÈ¿ ÌÔ˘».
fiÙ·Ó
··ÚÈıÌÔ‡ÌÂ
ÌÈ· ÛÂÈÚ¿
Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ
ÛÙÔÓ Â˘ı‡
ÏfiÁÔ
∆Ô ÂÚˆÙËÌ·ÙÈÎfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ ÚfiÙ·Û˘ Ë ÔÔ›· ›ӷÈ
¢ı›· ÂÚÒÙËÛË (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 16.4 µ).
¶.¯. ¶fiÙ ı· ʇÁÂȘ;
∆Ô ı·˘Ì·ÛÙÈÎfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ ÚfiÙ·Û˘ Ë ÔÔ›·
ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ı·˘Ì·ÛÌfi, ‰È·Ù·Á‹ ‹ ··ÁfiÚ¢ÛË. ∂›Û˘, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÌÂ
ÌÈ· ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË Û ÎÏËÙÈ΋.
¶.¯. ∆È ˆÚ·›· Ô˘ ÂÚ¿Û·Ì ÛÙË Ã›Ô!
ŒÏ· ‰ˆ!
ªËÓ ÌÂȘ ̤۷!
¢·Ó¿Ë!
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

26. ªªÈÈÏÏÒÒÒ Îη·Î·ÈÈ ÁÁÁÚÚÚ¿¿ÊÊʈˆ - ººııfififiÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÁÔÈ,, ÁÁÚÚ¿ÌÌÌ̷ٷٷ·Ù· Îη·Î·Î·ÈÈ ÛÛ˘˘ÏÏÏÏÏÏÏÏ··Ï·Ï·‚‚¤¤˜˜˜
54
∆Ô ÂÓˆÙÈÎfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ›ٷÈ:
·) ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜, fiÙ·Ó ‰Â ¯ˆÚ¿ÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË Ë Ï¤ÍË Î·È
Ú¤ÂÈ Ó· ÙËÓ Îfi„Ô˘Ì (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 3.3 – Û˘ÏÏ·‚ÈÛÌfi˜)
¶.¯. ·ÂÚfi-
ÛÙ·ÙÔ
‚) ÁÈ· Ó· ÂÓÒÛÂÈ ‰‡Ô ϤÍÂȘ
¶.¯. ÌÈ· Â›Û΄Ë-·ÛÙÚ·‹
∏ ·‡Ï· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Û ¤Ó·Ó ‰È¿ÏÔÁÔ ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ì fiÙÈ ·ÏÏ¿˙ÂÈ ÙÔ ÚfiÛˆÔ Ô˘
ÌÈÏ¿ÂÈ.
– ¶fiÙ ı· ·˜ ‰È·ÎÔ¤˜;
– ∆ÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ. ∂Û‡;
– ∂ÁÒ, Ì¿ÏÏÔÓ, ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ È·!
∏ ‰ÈÏ‹ ·‡Ï· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· Ó· ¯ˆÚ›ÛÂÈ ÊÚ¿ÛÂȘ.
¶.¯. √ °È¿ÓÓ˘ ı· ¤ÚıÂÈ –ÂÏ›˙ˆ– Û‹ÌÂÚ·.
™Â ÂÈÛ·ÁˆÁÈο ÎÏ›ÓÔ˘Ì ٷ ÏfiÁÈ· οÔÈÔ˘, fiÙ·Ó
ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ÌÂٷʤÚÔ˘Ì οÙÈ fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ Â›Â.
¶.¯. «∂˘Ù˘¯Ò˜», Ì·˜ ›Â, «‹Úı·Ù ӈڛ˜».
∂ÈÛ·ÁˆÁÈο ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ, Â›Û˘, Û ٛÙÏÔ˘˜ Î·È ÁÈ·
Ó· ·Ú·ı¤ÛÔ˘Ì ÌÈ· ¤ÎÊÚ·ÛË Ï¤ÍË ÚÔ˜ ϤÍË.
¶.¯. ∆Ô ‚È‚Ï›Ô «√ ÌÈÎÚfi˜ Ú›ÁÎË·˜» ÌÔ˘ ¿ÚÂÛ Ôχ.
...ÙÔ ÏÂÁfiÌÂÓÔ «Ì‹ÏÔ Ù˘ ŒÚȉԘ»
∆· ·ÔÛȈËÙÈο ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È:
·) ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ì fiÙÈ ÌÈ· ÚfiÙ·ÛË ‹ ÛΤ„Ë ¤ÌÂÈÓ ·ÙÂÏ›ˆÙË.
¶.¯. £· ’Ù·Ó ˆÚ·›· Ó·…
∞¯! N· ÌÔÚÔ‡Û˜ Ó· ¤ÚıÂȘ…
‚) ÁÈ· Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ÌÈ· ϤÍË ‹ ÊÚ¿ÛË Ô˘ ÚÔÔÚ›˙ÂÙ·È Ó· ¤ÚıÂÈ ˆ˜ ¤ÎÏËÍË ÁÈ· ÙÔÓ
·Ó·ÁÓÒÛÙË.
¶.¯. •·ÊÓÈο, ÂÓÒ Î·ıfiÌÔ˘Ó ÛÙË ı¤ÛË ÌÔ˘, Ì‹Î ÛÙÔ ı¤·ÙÚÔ… Ô Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜!
√È ·ÚÂÓı¤ÛÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ó· ·ÔÌÔÓÒÛÔ˘Ó ÌÈ·
ϤÍË, ÊÚ¿ÛË ‹ ÚfiÙ·ÛË Ô˘ ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÌÈ· ¿ÏÏË
ÊÚ¿ÛË ‹ ÚfiÙ·ÛË, Î·È Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜.
¶.¯. √ ¡›ÎÔ˜ (ÌÈ· Ô˘ ÌÈÏ¿Ì ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ) ¤Ú¯ÂÙ·È Î¿ı ̤ڷ
ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜.
¡· ‚¿ÏÔ˘Ì ٷ ˘fiÏÔÈ·
·È¯Ó›‰È· Ì·˜ Û ·˘Ùfi.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

27. ∂∂∂∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞ 44444:::: ¶¶¶ÒÒÒÒÒ˜˜˜˜˜˜ ÚÚÚÚÔÔÊÊÊʤ¤¤ÚÚÚÚˆˆ Î·È Áڿʈ ϤÍÂȘ Î·È ÊÚ¿ÛÂȘ;
55
44..55 ∆∆ÂÂÏÏÈÈÎÎfifi --ÓÓ
À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÚÈṲ̂Ó˜ ϤÍÂȘ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ ÙÂÏÈÎfi -Ó ¿ÏÏÔÙ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Î·È ¿ÏÏÔÙ ¯¿ÓÂÙ·È.
∞˘Ù¤˜ ›ӷÈ:
ñ ÙÔ ¿ÚıÚÔ ÙËÓ
ñ Ë ÚÔÛˆÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ·˘Ù‹Ó, ÙËÓ
ñ Ù· ÌfiÚÈ· ‰ÂÓ Î·È ÌËÓ
™ÙÔÓ ÁÚ·Ùfi ÏfiÁÔ, ÙÔ ÙÂÏÈÎfi -Ó ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È ¿ÓÙ· ÛÙÔÓ
ÂÓÈÎfi ÙÔ˘ ·ÚÛÂÓÈÎÔ‡ ÔÚÈÛÙÈÎÔ‡ Î·È ·fiÚÈÛÙÔ˘ ¿ÚıÚÔ˘ (ÙÔÓ,
¤Ó·Ó) ÁÈ· Ó· ·ÔʇÁÂÙ·È Ë Û‡Á¯˘ÛË Ì ÙÔ Ô˘‰¤ÙÂÚÔ ÔÚÈ-
ÛÙÈÎfi Î·È ·fiÚÈÛÙÔ ¿ÚıÚÔ (ÙÔ, ¤Ó·).
¶.¯. ÙÔÓ Ó¤Ô (¿ÓÙÚ·) ·ÏÏ¿ ÙÔ Ó¤Ô (›‰ËÛË)
¤Ó·Ó Ó¤Ô (¿ÓÙÚ·) ·ÏÏ¿ ¤Ó· Ó¤Ô (›‰ËÛË)
∆Ô ÙÂÏÈÎfi -Ó ÁÚ¿ÊÂÙ·È ¿ÓÙ· ÛÙÔ ¿ÚıÚÔ ÙˆÓ, ÛÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ·˘ÙfiÓ, ÙÔÓ Î·ıÒ˜
Î·È ÛÙÔ Û·Ó.
¶.¯. ÙˆÓ ı·Ï·ÛÛÒÓ, ·˘ÙfiÓ ı¤ÏÂÈ, ÙÔÓ ÊÒÓ·ÍÂ, Û·Ó Ï‡ÎÔ˜
√È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙÔ ÙÂÏÈÎfi -Ó fiÙ·Ó Ë Ï¤ÍË Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ʈӋÂÓ ‹
·fi Ù· Û‡Ìʈӷ Î, , Ù, Ù· ‰›„ËÊ· Û‡Ìʈӷ Ì, ÓÙ, ÁÎ Î·È Ù· ‰ÈÏ¿ Í, „.
¶.¯. ÙËÓ Â›‰·, ÙËÓ ÎÔ¤Ï·, ÙËÓ ÓÙÔ˘Ï¿·, ‰ÂÓ Í¤Úˆ
ÕÚ·, ÔÈ Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ¯¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ÙÂÏÈÎfi -Ó fiÙ·Ó Ë ÂfiÌÂÓË
ϤÍË ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ¤Ó· ·fi Ù· ˘fiÏÔÈ· Û‡Ìʈӷ: ‚, ‰, Á,
Ê, ı, ¯, Ì, Ó, Ï, Ú, Û, ˙.
¶.¯. ÙË ‰·ÛοϷ, ÙË ı˘Ì‹ıËη, ‰Â ı¤Ïˆ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

28. Πηγή: poodeftikidask.com 1
Όνομα: ............................................................ Τάξη: ......... Ημερομηνία: ...........
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
΄Ηδη από τον καιρό που ζούσε, ο φημισμένος Χ. Τζ.
Γουέλς, συγγραφέας του κλασικού πλέον
μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας «Η Μηχανή
του Χρόνου», αναγορεύτηκε ως 'ο άνθρωπος που είδε το
αύριο'. Πάντως, αν μπορούσε να κοιτάξει το μέλλον,
ακόμη κι ο ίδιος ο Χ. Τζ. Γουέλς θα είχε μείνει έκπληκτος
βλέποντας ότι το πιο διάσημο βιβλίο του μεταφέρθηκε
στη μεγάλη οθόνη όχι μόνο μία, αλλά δύο φορές.
Παρότι πολλά έχουν αλλάξει στα πάνω από 100
χρόνια που μεσολάβησαν από τότε που γράφτηκε το
ομώνυμο βιβλίο, το όραμα του Χ. Τζ. Γουέλς για το
μέλλον κι η γοητευτική ιδέα του 'ταξιδιού μέσα στο
χρόνο' συνεχίζει να δίνει τροφή στη φαντασία του κόσμου. Ο παραγωγός Γουόλτερ Πάρκς
σχολιάζει, "Υπήρχε μια εποχή, κάπου εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, όπου ταινίες
σαν το '20.000 Λεύγες κάτω απ΄ τη Θάλασσα' και 'Ταξίδι στο Κέντρο της Γης' άναβαν
φωτιές στη φαντασία όλων μας, και πρόγονος όλων αυτών των ταινιών ήταν Η Μηχανή
του Χρόνου σε σκηνοθεσία του Τζορτζ Παλ. Σήμερα έχουμε τέτοιο επίπεδο τεχνολογίας
που μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε ένα μελλοντικό κόσμο όπως ακριβώς τον
φαντάστηκε ο Χ. Τζ. Γουέλς, κάτι που παλιότερα ήταν απαγορευτικό, ενώ σήμερα είναι
εφικτό. Ταυτόχρονα, υπάρχει κάτι το ξεχωριστό στην ιστορία αυτού του άντρα με το
γιλέκο, τη γραβάτα και το σακάκι που μπαίνει μέσα σ΄ αυτή την πανέμορφη, φτιαγμένη
στο χέρι μηχανή της βικτοριανής εποχής και ταξιδεύει στο μέλλον, το οποίο ευτυχώς
παραμένει ακόμη και σήμερα τόσο συναρπαστικό όσο και τότε."
Υπάρχει και μια παράξενη σύμπτωση που
συνδέει τον Χ. Τζ. Γουέλς με τη συγκεκριμένη
εκδοχή της ταινίας του 2002. Ο σκηνοθέτης της
τωρινής ταινίας Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, ο
Σάιμον Γουέλς είναι ο δισέγγονος του συγγραφέα.
Πάντως δεν ήταν οι οικογενειακοί δεσμοί, αλλά η
επιτυχημένη δουλειά του Γουέλς στον τομέα των
κινουμένων σχεδίων και ιδιαίτερα η συνεργασία
του ως συν-σκηνοθέτης στη μεγάλη επιτυχία της
DreamWorks, Ο Πρίγκιπας της Αιγύπτου, που
ώθησαν τους παραγωγούς να του το
εμπιστευτούν
Στην καινούργια αυτή εκδοχή της ταινίας, οι δημιουργοί της έκαναν κάποιες
αλλαγές, ξεκινώντας απ΄ το ότι έδωσαν ένα όνομα στον ταξιδιώτη του χρόνου: Αλεξάντερ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

29. Πηγή: poodeftikidask.com 2
Χαρτντέγκεν. Απ΄ τη στιγμή που απέκτησε όνομα, έπρεπε να αποκτήσει κι ένα πρόσωπο,
το οποίο κατέληξε να είναι αυτό του βραβευμένου Αυστραλού ηθοποιού, ΓΚΑΪ ΠΙΡΣ.
Ο ΓΚΑΪ ΠΙΡΣ μάς αποκαλύπτει ότι από τη στιγμή που είχε δει, μικρό παιδί ακόμη τότε, την
ταινία του Τζορτζ Παλ «Η Μηχανή του Χρόνου», είχε καταληφθεί από την έμμονη ιδέα του
ταξιδιού μέσα στο χρόνο. Όπως σχολιάζει ο ίδιος, "Το ταξίδι στο χρόνο είναι η πιο ακραία
περίπτωση 'ταξιδιού' που θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ένας άνθρωπος. Είναι η έσχατη
διαφυγή μας -από το να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής, είναι πολύ καλύτερο για
όλους μας, με τη δύναμη της φαντασίας, να ξεφεύγουμε σε οράματα του μέλλοντος ή στις
αναμνήσεις του παρελθόντος. Αυτό που από την αρχή έβαλα στο μυαλό μου, ήταν η
σκέψη ότι: το να δραπετεύσει ο Αλεξάντερ σε κάποιο μελλοντικό χρόνο, ήταν για αυτόν
όχι μόνο μια εμμονή αλλά και κάτι απόλυτα πραγματοποιήσιμο. Δεν πιστεύω ότι ξέρει τι
ακριβώς ψάχνει εκεί, γιατί όταν θέτει σε ενέργεια τον επιταχυντή και βλέπει τον μετρητή
του χρόνου να αλλάζει αστραπιαία, απλά νιώθει ότι δεν ανήκει στο χρόνο στον οποίο ζει...
κάτι που μας διακατέχει όλους μας σε κάποιες στιγμές στη ζωή μας.
α. Χρησιμοποιώ το λεξικό για να δώσω τη σημασία των πιο κάτω λέξεων
 εφικτό: .....................................................................................................
.....................................................................................................
 υφίσταμαι: .....................................................................................................
.....................................................................................................
 εμμονή: .....................................................................................................
.....................................................................................................
 σκηνοθέτης: .....................................................................................................
.....................................................................................................
 μυθιστόρημα: .....................................................................................................
.....................................................................................................
β. Υπογραμμίζω τη σωστή επιλογή, έτσι ώστε να δίνεται το σωστό νόημα
1. Το βιβλίο που έγραψε ο Χ. Τζ. Γουέλς έγινε: α. Θεατρικό έργο
β. Κινηματογραφική ταινία
γ. Ποίημα
2. Ο ήρωας της ταινίας «Η μηχανή του χρόνου» φορούσε α. στολή αστροναύτη
β. σακάκι και γιλέκο
γ. στολή δύτη
3. Ο σκηνοθέτης της ταινίας «Η μηχανή του χρόνου» είναι: α. δισέγγονος του συγγραφέα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

30. Πηγή: poodeftikidask.com 3
β. αδελφός του συγγραφέα
γ. φίλος του συγγραφέα
4. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας του 2002 είναι: α. Ο Τόμ Κρούζ
β. Ο Γκάϊ Πίρς
γ. Ο Σιλβέστερ Σταλόνε
5. Μια σημαντική αλλαγή που έκαναν οι παραγωγή στη νέα ταινία ήταν ότι:
α. μεγάλωσαν τη μηχανή
β. έδωσαν όνομα στον ήρωα
γ. έδωσαν άλλο τέλος
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
α. Γράφω τις λέξεις που ακολουθούν στην κατάλληλη στήλη έτσι ώστε να
φαίνεται τι μέρος του λόγου είναι η καθεμιά
ταξιδεύω, πλοίο, μηχανή, γρήγορος, ψηλά, αστραπιαίος, φαντάζομαι, φαντασία, το, η,
αργά, σκηνοθετώ, φανταστικός, πριν, τα
ΡΗΜΑΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΑΡΘΡΑ
β. Μετατρέπω τις παρακάτω προτάσεις από ονοματικές σε ρηματικές
 Ταξίδι στο κέντρο της Γης
.........................................................................................................................
 Μεταφορά στη μεγάλη οθόνη
.........................................................................................................................
 Ξεκίνημα της μηχανής
.........................................................................................................................
 Γράψιμο του βιβλίου
.........................................................................................................................
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

31. Πηγή: poodeftikidask.com 4
γ. Μεταφέρω τις παρακάτω προτάσεις από τον Ενεστώτα στο Μέλλοντα
Στιγμιαίο και Μέλλοντα Εξακολουθητικό
 Ταξιδεύω στο χρόνο με τη μηχανή
Μ. Στιγμιαίος: .............................................................................................
Μ. Εξακολουθητικός: .............................................................................................
 Γράφω ένα μυθιστόρημα
Μ. Στιγμιαίος: .............................................................................................
Μ. Εξακολουθητικός: .............................................................................................
 Ξεφεύγω από τις δυσκολίες
Μ. Στιγμιαίος: .............................................................................................
Μ. Εξακολουθητικός: .............................................................................................
δ. Συμπληρώνω τις προτάσεις με τα επίθετα «πολύς-πολλή-πολύ» και το
επίρρημα «πολύ»
 Το ταξίδι στο χρόνο είναι ............................. δύσκολο.
 Στις ταινίες παίζουν....................... ηθοποιοί
 Ο Χ. Τζ. Γουέλς ήταν ένας ............................. καλός συγγραφέας.
 Ο Χ. Τζ. Γουέλς είχε ............................. φαντασία
 Στην πρώτη προβολή της ταινίας μαζεύτηκε ............................. κόσμος.
ε. Μεταφέρω τις προτάσεις που ακολουθούν από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο
 - Πήγαινε γρήγορα στο δωμάτιό σου
............................................................................................................................
 - Φρόντισε τα λουλούδια του κήπου
............................................................................................................................
 - Μην κάθεσαι πολύ κοντά στην τηλεόραση
............................................................................................................................
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

32. Ταξιδεύοντας στο χρόνο
Ίσως και να μην είναι ανέφικτο...
Φανταστείτε ότι έχετε ήδη διαβάσει αυτό το άρθρο και κατόπιν
μπαίνετε θαρραλέα σε μια χρονομηχανή η οποία θα σας μεταφέρει στο
παρελθόν, ακριβώς τη στιγμή πριν αρχίσετε να διαβάζετε το άρθρο.
Τι θα κάνατε; Θα ξαναδιαβάζατε το άρθρο. Σύμφωνα με πολλούς
φυσικούς, αν δεχτούμε ότι είναι δυνατό να επιστρέψετε στο παρελθόν,
θα σας ήταν αδύνατο να το αλλάξετε. Τελικά μπορούν να
πραγματοποιηθούν τα ταξίδια στο χρόνο; Πώς θα μπορούσαμε να
κατασκευάσουμε μια χρονομηχανή; Ζητήσαμε τη γνώμη μερικών από
τους κορυφαίους ειδικούς.
Σχετικός χρόνος
Όταν μιλάμε για ταξίδια στο χρόνο πρέπει να διακρίνουμε τα ταξίδια
στο μέλλον από τα ταξίδια στο παρελθόν. Τα πρώτα, τα οποία είχε
προφητεύσει από το 1895 ο Χέρμπερτ Γουέλς στο βιβλίο του Η
Μηχανή του Χρόνου, μπορούν αναμφισβήτητα να πραγματοποιηθούν.
«Οι αρχές της Θεωρίας της Σχετικότητας καθορίζουν ότι η ροή του
χρόνου εξαρτάται από το πού βρισκόμαστε κι από το πώς κινούμαστε
μέσα στο σύμπαν», εξηγεί ο Κιπ Θορν, καθηγητής φυσικής στο
Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια(ΗΠΑ), ίσως η μεγαλύτερη
αυθεντία στα επιστημονικά ταξίδια στο χρόνο. Μέχρι το 1905 κανείς
δε θα τολμούσε να διατυπώσει αυτή την πρόταση, αφού όλοι
θεωρούσαν ότι ο χρόνος είναι σαν ένας ποταμός που ρέει προς μία
μόνο κατεύθυνση και είναι πάντα ίδιος για όλους τους παρατηρητές
(απόλυτος χρόνος). Όμως ο Αϊνστάιν απέδειξε ότι ο χώρος και ο
χρόνος δεν είναι ούτε ξεχωριστές ούτε απόλυτες οντότητες, αλλά
διαμορφώνουν έναν ενιαίο φυσικό ιστό τεσσάρων διαστάσεων: το
χωρόχρονο.
Τα ξαναλέμε το 2102
Να μερικές από τις συνέπειες: «Αν ταξιδεύαμε με ταχύτητα κοντά
στην ταχύτητα του φωτός ή αν πλησιάζαμε στο χείλος μιας Μαύρης
Τρύπας -πρώην αστέρι με τόσο πυκνή συγκέντρωση ύλης ώστε ούτε
το φως δεν μπορεί να διαφύγει από την έλξη του-, το ρολόι μας θα
επιβραδυνόταν σε σχέση με τα ρολόγια των φίλων και συγγενών μας
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

33. στη Γη», διευκρινίζει ο Θορν. «Μπορεί να επιστρέψουμε στη Γη μετά
από μία ώρα και να διαπιστώσουμε πως πέρασαν ένα εκατομμύριο
χρόνια». Για να έχουμε μια τέτοια εμπειρία θα πρέπει να
κατασκευάσουμε σκάφη ασύγκριτα πιο γρήγορα από τα σημερινά. Ο
Ρώσος αστροναύτης Σεργκέι Αβντέγεφ, ο οποίος επί δύο χρόνια
βρίσκεται σε τροχιά στο σκάφοςMIR, με ταχύτητα 30 χμ./ώρα, έχει
κερδίσει μόνο ένα πεντηκοστό του δευτερολέπτου και είναι ο
άνθρωπος που έχει ταξιδέψει στο μέλλον περισσότερο απ’
οποιονδήποτε άλλο. Όμως στον επιταχυντή σωματιδίων του CERN,
στη Γενεύη, στοιχειώδη σωματίδια -όπως τα ηλεκτρόνια- αποκτούν
ταχύτητα σχεδόν ίση μ’ εκείνη του φωτός και ο χρόνος γι’ αυτά ρέει
ένα εκατομμύριο φορές πιο αργά από το δικό μας.
Παράλληλα σύμπαντα
Και τα ταξίδια στο παρελθόν; Σύμφωνα με τη Θεωρία της
Σχετικότητας, είναι εφικτά. Η βαρύτητα μπορεί να στρεβλώνει το
χωρόχρονο μέχρι του σημείου να αλλάζει την κατεύθυνση του χρόνου,
ακόμα και να την αντιστρέφει. Είστε δύσπιστοι; Είναι φυσικό. Το ίδιο
δύσπιστοι είναι και πολλοί ειδικοί επιστήμονες. Ο Ρότζερ Πένροουζ,
διάσημος μαθηματικός στην Οξφόρδη, εξηγεί: «Πιστεύω ότι το ταξίδι
στο παρελθόν προσκρούει στην τρέχουσα αντίληψή μας για το
σύμπαν». Το πρόβλημα δεν είναι ότι ο χρόνος καμπυλώνεται, αλλά
στα παράδοξα που προκύπτουν. Αν επιστρέφαμε στο παρελθόν θα
μπορούσαμε να έχουμε δολοφονήσει κάποιο πρόγονό μας, άρα θα ήταν
αδύνατο να υπάρχουμε σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί διαπρεπείς
φυσικοί πιστεύουν ότι αυτά τα παράδοξα μπορούν να λυθούν,
τουλάχιστον θεωρητικά. Ο Ντέιβιντ Ντόιτς, Άγγλος φυσικός από το
πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, υποστηρίζει ότι η ιστορία μπορεί να
διακλαδώνεται και να δημιουργεί άλλα σύμπαντα παράλληλα με το
δικό μας.
…και κυκλικός χρόνος
Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, υπάρχει κι ένας άλλος περισσότερο
αποδεκτός τρόπος για την επίλυση των παραδόξων: να δεχτούμε ότι
υπάρχουν χρονικοί βρόχοι, κλειστές χρονοειδείς καμπύλες στις οποίες
το παρελθόν συμβαίνει μόνο γιατί το μέλλον έχει ήδη συμβεί και τα
συμβάντα διαδέχονται το ένα το άλλο κυκλικά, με απαράλλαχτο
τρόπο. Για να διευκρινίσει αυτή την έννοια, ο Τζον Μπάροου,
καθηγητής θεωρητικής φυσικής στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ,
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

34. δίνει ένα παράδειγμα: «Φανταστείτε ότι ταξιδέψατε πίσω στο χρόνο
και ετοιμάζεστε να πυροβολήσετε τον εαυτό σας, που βρίσκεται σε
παιδική ηλικία. Είστε αποφασισμένοι να δημιουργήσετε ένα
παράδοξο. Προτείνετε το όπλο κατά του εαυτού σας, παιδί ακόμα
στην αγκαλιά της μητέρας σας. Πυροβολείτε, όμως ένα παλιό τραύμα
στον ώμο σας -που έγινε στο παρελθόν, όταν πέσατε από την αγκαλιά
της μαμάς σας- σας κάνει να αστοχήσετε. Η μητέρα σας τρομάζει από
τον πυροβολισμό, αφήνει το παιδί να πέσει από την αγκαλιά της κι
αυτό χτυπά τον ώμο του». Σύμφωνα με μια μελέτη του Θορν και του
Ρώσου αστροφυσικού Ιγκόρ Νόβικοφ, η απουσία παράδοξων
εξασφαλίζεται από μια βασική αρχή της φυσικής: την Αρχή της
Ελάχιστης Δράσης. Σύμφωνα μ’ αυτή, τα αντικείμενα πέφτουν
κατακόρυφα και όχι ζιγκ-ζαγκ. Το μοναδικό εμπόδιο στα
χρονοταξίδια είναι πως δεν μπορούμε να ταξιδέψουμε σε μια εποχή η
οποία προηγείται της κατασκευής της χρονομηχανής.
Χρονικές δίνες
Από ειρωνεία της τύχης, ο πρώτος που συνέλαβε τη δυνατότητα
ταξιδιών στο χρόνο βάσει αποδεκτών φυσικών θεωριών (της Γενικής
Σχετικότητας) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους μελετητές της
μαθηματικής λογικής: ο Κουρτ Γκέτελ. Αυτός κατάλαβε το 1949 ότι
από τις εξισώσεις της Θεωρίας της Σχετικότητας προέκυπτε κάτι
πολύ παράξενο. Σ’ ένα υποθετικό περιστρεφόμενο σύμπαν θα ήταν
δυνατό να ταξιδέψουμε γύρω γύρω και να επιστρέψουμε όχι μόνο στο
σημείο εκκίνησης αλλά και στη στιγμή της εκκίνησης. Πράγματι, σ’
αυτό το θεωρητικό σύμπαν το βέλος του χρόνου «στρεβλώνεται» και
αναμειγνύεται με το χώρο. Μια κυκλική διαδρομή στο χώρο αυτό θα
ήταν κυκλική και στο χρόνο: ένας χρονικός βρόχος.
Βασιζόμενος σε μια παρόμοια αρχή, ο Φρανκ Τίπλερ, καθηγητής στο
Tulane University(ΗΠΑ), σχεδίασε το 1974 μια χρονομηχανή η οποία
αποτελούνταν από έναν κύλινδρο που όταν περιστρεφόταν
δημιουργούσε τοπικά μια δίνη στο χωρόχρονο. Για να πάει κάποιος
μπρος ή πίσω στο χρόνο θα πρέπει να περιστραφεί στην κατεύθυνση
περιστροφής της δίνης ή αντίστροφα.
περιοδικό Focus, τεύχος 32, Οκτώβριος 2002
Πηγή: ΚΑΛΙΤΣΑ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34