http://xristx.blogspot.gr/2013/04/13.html#.WQs1aUWLTIV Γλώσσα Δ΄. Επανάληψη 13ης Ενότητας: ΄΄Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι΄΄

1. Γλώσσα Δ΄ Τάξης - Επανάληψη 13ης Ενότητας:
΄΄ Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι ΄΄
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1

2. η) Περάσαμε πολύ ωραία, στη γιορτή του Νίκου: (τρώω)
……………………………… , (πίνω) ………………………………, χορέψαμε και παίξαμε
διάφορα παιχνίδια.
ΕΕννόόττηητταα 1122
ΧΧααίίρρεε,, ωω χχααίίρρεε,, ΕΕλλεευυθθεερρίίαα!!
Σ’ αυτή την ενότητα δεν έχει Γραμματική !!!
Γιούπιιιιιιιιιιιι !!!!!!!!!!!!!!!
ΕΕννόόττηητταα 1133
ΌΌλλοοιι δδιιααφφοορρεεττιικκοοίί,, όόλλοοιι ίίδδιιοοιι
ΌΌλλοουυ ττοουυ κκόόσσμμοουυ τταα ππααιιδδιιάά
Σύνθετες λέξεις βλ. σελ. 47
Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!
Η λέξη γη όταν ενώνεται με άλλες λέξεις, κάποιες φορές
γράφεται διαφορετικά!
• Όταν είναι α΄ συνθετικό γίνεται γεω –
π.χ. γεωγραφία
• Όταν γίνεται β΄ συνθετικό γίνεται –γειος, -γεια, -γειο
π.χ. ο υπόγειος, η υπόγεια, το υπόγειο
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.2

3. Ασκήσεις
1. Να γράψεις τις σύνθετες λέξεις
α) υπό + γη = ………………………………………………………
β) γη + πεδίο = ………………………………………………………
γ) γη + μετρώ = ………………………………………………………
δ) από + γη = ………………………………………………………
ε) ίσος + γη = ………………………………………………………
στ) γη + λόγος = ………………………………………………………
ζ) γη + μετρώ = ………………………………………………………
η) γη + πόνος = ………………………………………………………
θ) προς + γη = ………………………………………………………
ι) γη + σφαίρα = ………………………………………………………
Ομώνυμα
Οι λέξεις που, ενώ ακούγονται το ίδιο, γράφονται διαφορετικά και έχουν
διαφορετική σημασία λέγονται ομώνυμα.
π.χ. κερί – καιροί (αυτό που ανάβουμε στην εκκλησία – οι εποχές, τα
χρόνια)
χίλια - χείλια (ο αριθμός 1000 – το εξωτερικό μέρος του στόματος)
Ασκήσεις
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων επιλέγοντας
τη σωστή λέξη από την παρένθεση.
(Αν χρειαστείς βοήθεια, χρησιμοποίησε το λεξικό σου)
α) (πάλι – πάλη)
Τι θέλεις ………………………………… και μου τηλεφωνείς;
Η ελληνορωμαϊκή ………………………………… αποτελεί ολυμπιακό
αγώνισμα.
β) (αυτί – αυτή)
Ο δάσκαλος του τράβηξε το ………………………………… .
………………………………… δεν είναι η καινούρια δασκάλα;
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.3

4. γ) (κλίμα – κλήμα)
Ήτανε στραβό το …………………………………, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος.
Ο γιατρός του συνέστησε ν’ αλλάξει ………………………………… .
δ) (πήρα – πείρα)
………………………………… το αυτοκίνητο κι έφυγα.
Είναι ένας καθηγητής, φιλόδοξος αλλά χωρίς …………………………………
ε) (χήρος – χοίρος)
Το γουρούνι λέγεται αλλιώς και ………………………………… .
Ο κ. Γεωργίου είναι ………………………………… τα τελευταία 5 χρόνια.
2. Να γράψεις δίπλα σε κάθε λέξη μια ομώνυμή της.
α) μίλα …………………………………
β) λίρα …………………………………
γ) στύλοι …………………………………
δ) νοίκι …………………………………
ε) κουτή …………………………………
στ) πια …………………………………
ζ) μέλλει …………………………………
η) κλίνω …………………………………
θ) φυλή …………………………………
ι) πείσω …………………………………
ια) πιο …………………………………
ΤΤοο σσχχοολλεείίοο ττοουυ κκόόσσμμοουυ
Οριστικές α
ντωνυμίες
Οι αντωνυμίες που ορίζουν και ξεχωρίζουν ένα πρόσωπο ή ένα πράγμα από
άλλα του ίδιου είδους λέγονται οριστικές αντωνυμίες.
Οι οριστικές αντωνυμίες είναι οι εξής:
α) Το επίθετο ίδιος, ίδια, ίδιο μαζί με το οριστικό άρθρο: ο ίδιος, η ίδια, το
ίδιο.
π.χ. Ήρθε ο ίδιος ο πατέρας του.
β) Το επίθετο μόνος, μόνη, μόνο χωρίς οριστικό άρθρο αλλά με τη γενική των
αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας : μόνος μου, μόνη σου, μόνο του
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.4

5. π.χ. Η Φανή φροντίζει μόνη της τον κήπο.
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.5

6. Ενικός αριθμός
Α΄ πρόσωπο Β΄ πρόσωπο Γ΄ πρόσωπο
ονομ. μόνος, μόνη, μόνο μου μόνος, μόνη, μόνο σου μόνος, μόνη, μόνο του
γεν. μόνου, μόνης, μόνου μου μόνου, μόνης, μόνου σου μόνου,μόνης, μόνου του
αιτ. μόνο, μόνη, μόνο μου μόνο, μόνη, μόνο σου μόνο, μόνη, μόνο του
Πληθυντικός αριθμός
Α΄ πρόσωπο Β΄ πρόσωπο Γ΄ πρόσωπο
ονομ. μόνοι, μόνες, μόνα μας μόνοι, μόνες, μόνα σας μόνοι, μόνες, μόνα τους
γεν. μόνων μας μόνων σας μόνων τους
αιτ. μόνους, μόνες, μόνα μας μόνους, μόνες, μόνα σας μόνους,μόνες,μόνα τους
Τα επίθετα ίδιος και μόνος όταν βρίσκονται ανάμεσα σε άρθρο και ουσιαστικό
είναι επιθετικοί προσδιορισμοί και όχι οριστικές αντωνυμίες.
π.χ. Τα ίδια πράγματα λέμε και δε συνεννοούμαστε! (επιθετικός προσδ.)
Ήταν ο μόνος κάτοικος του χωριού. (οριστική αντωνυμία)
Ασκήσεις
1. Να υπογραμμίσεις τις οριστικές αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις.
α) Αύριο θα μας επισκεφτεί ο ίδιος ο υπουργός.
β) Τα τελευταία χρόνια η γιαγιά ζει μόνη της στο χωριό.
γ) Δεν είναι ο ίδιος που γνώρισα και αγάπησα, έχει αλλάξει πολύ.
δ) Μόνος μου τα λέω, μόνος μου τ’ ακούω.
ε) Ο υπάλληλος ήθελε να μιλήσει μόνος του με τον ίδιο τον πρόεδρο.
2. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά με τη σωστή οριστική αντωνυμία.
α) Η Ειρήνη προσπάθησε ………………………………… να βρει τη λύση, χωρίς
βοήθεια.
β) Δεν ενδιαφέρεται ούτε για ………………………………… τον εαυτό της.
γ) Πώς μπόρεσε η Μήδεια να σκοτώσει ………………………………… της τα παιδιά.
δ) Μετά το θάνατο τον γωνιών τους τα παιδιά ζουν ………………………………… στον
κόσμο.
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.6

7. ΤΤαα δδιικκααιιώώμμαατταα ττωωνν ππααιιδδιιώώνν
Οι χρόνοι των
ρημάτων
Σε πολλά μαθήματα μέχρι τώρα έχουμε αναφερθεί στους χρόνους των
ρημάτων της ενεργητικής και της παθητικής φωνής. Υπενθυμίζουμε ότι οι
χρόνοι των ρημάτων είναι ο ενεστώτας, ο παρατατικός, ο αόριστος, ο
εξακολουθητικός μέλλοντας, ο στιγμιαίος μέλλοντας, ο παρακείμενος, ο
υπερσυντέλικος και ο συντελεσμένος μέλλοντας.
Οι χρόνοι χωρίζονται σε παροντικούς, παρελθοντικούς και μελλοντικούς.
Παροντικοί λέγονται οι χρόνοι που αναφέρονται στο παρόν και είναι οι εξής:
ο ενεστώτας και ο παρακείμενος.
Παρελθοντικοί λέγονται οι χρόνοι που αναφέρονται στο παρελθόν και είναι ο
παρατατικός, ο αόριστος και ο υπερσυντέλικος.
Μελλοντικοί λέγονται οι χρόνοι που αναφέρονται στο μέλλον και είναι ο
εξακολουθητικός μέλλοντας, ο στιγμιαίος μέλλοντας και ο συντελεσμένος
μέλλοντας.
Ασκήσεις
1. Να κάνεις τη χρονική αντικατάσταση των ρημάτων: τηλεφωνείτε,
κολυμπάει
Ενεστώτας: …………………………………………..…., ………………………...………………….
Παρατατικός: …………………………………………..…., ………………………...………………….
Αόριστος: …………………………………………..…., ………………………...………………….
Εξακολ. μέλλ. : …………………………………………..…., ………………………...………………….
Στιγμ. μέλλ. : …………………………………………..…., ………………………...………………….
Παρακείμενος: …………………………………………..…., ………………………...………………….
Υπερσυντέλικος: …………………………………………..…., ………………………...………………….
Συντελ. μέλλ. : …………………………………………..…., ………………………...………………….
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.7

8. 2. Να αντιστοιχίσεις τα ρήματα της στήλης Α με σο σωστό χρόνο της στήλης
Β.
Α Β
έχουν οργανώσει αόριστος
διασχίζουν εξακολουθητικός μέλλοντας
ακολουθούσαμε συνοπτικός μέλλοντας
λιποθύμησε συντελεσμένος μέλλοντας
θα αντιδράσει ενεστώτας
είχες ασχοληθεί υπερσυντέλικος
θα έχω χρεώσει παρακείμενος
θα επισκέπτεστε παρατατικός
ΗΗ 55ηη ΒΒαασσιικκήή ΑΑρρχχήή ττωωνν ΔΔιικκααιιωωμμάάττωωνν
ττωωνν ΠΠααιιδδιιώώνν
Οικογένειες λέξεων βλ. σελ. 52
Π ού – που / Πώς –
πως
Οι λέξεις που και πως υπάρχουν αρκετές φορές μέσα σε προτάσεις, άλλοτε
παίρνουν τόνο και άλλοτε όχι.
Οι λέξεις πού και πώς παίρνουν τόνο όταν βρίσκονται:
• σε ευθείες ερωτήσεις (κύριες προτάσεις που στο τέλος βάζουμε
ερωτηματικό)
π.χ. Πού ήσουν τόση ώρα;
Πώς σε λένε;
• σε πλάγιες ερωτήσεις (δευτερεύουσες προτάσεις που περιέχουν
ερώτηση, αλλά δε βάζουμε ερωτηματικό στο τέλος)
π.χ. Με ρώτησε πού ήμουν τόση ώρα.
Με ρώτησε πώς με λένε.
• σε εκφράσεις πού και πού, αραιά και πού, πώς και πώς, από πού
και ως πού, πού να στα λέω!, πώς!
π.χ. Πώς βαριέμαι!
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.8

9. Οι λέξεις που και πως δεν τονίζονται όταν δεν είναι μία από τις
παραπάνω περιπτώσεις.
π.χ. Αυτό που θέλεις δεν μπορεί να γίνει.
Μου είπε πως δεν αισθάνεται καλά.
Ασκήσεις
1. Να βάλεις τόνο στο που και στο πως όπου χρειάζεται.
α) Πως το λένε το παιδί που μιλούσες;
β) Και που να μάθεις αυτά που έγιναν χτες βράδυ!
γ) Έμαθα πως ήσουν άρρωστος χτες. Πώς είσαι σήμερα;
δ) Δεν μ’ αρέσουν τα γλυκά αλλά τρώω αραιά και που.
Ειδικοί
σύνδεσμοι
Υπάρχουν προτάσεις που δεν έχουν ολοκληρωμένο νόημα και δεν μπορούν να
σταθούν μόνες τους στο λόγο. Οι προτάσεις αυτές λέγονται δευτερεύουσες. Οι
δευτερεύουσες που συμπληρώνουν το περιεχόμενο των ρημάτων των κύριων
προτάσεων και εισάγονται με τους ειδικούς συνδέσμους ότι, πως, που λέγονται
ειδικές προτάσεις.
π.χ. Νομίζω ότι κάνεις λάθος.
Τι πιστεύεις πως συμβαίνει σ’ αυτή την περίπτωση;
Είναι κρίμα που δε σε κάλεσαν.
Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!
Δεν πρέπει να μπερδεύουμε το πως με το πώς. Το πως
είναι ειδικός σύνδεσμος, ενώ το πώς είναι τροπικό επίρρημα
και το χρησιμοποιούμε όταν ρωτάμε.
π.χ. Δεν ξέρω πώς το κατάλαβε.
Μου έστειλε μήνυμα πως είναι καλά.
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.9

10. Ασκήσεις
1. Να υπογραμμίσεις τις ειδικές προτάσεις στα παρακάτω παραδείγματα.
α) Ακούστηκε ότι θα έχουμε φασαρίες αύριο.
β) Υποσχέθηκε σε όλους ότι θα προσπαθήσει για το καλύτερο.
γ) Η αδελφή του του είπε ότι προτιμούσε να μείνει στο σπίτι.
δ) Κατά βάθος ήξερε πως θα νοσταλγούσε πολύ την πατρίδα του.
ε) Δεν είναι αλήθεια πως άργησα πολύ στο ραντεβού.
2. Να κυκλώσεις στις παρακάτω προτάσεις το πώς όταν είναι ειδικός
σύνδεσμος.
α) Υποψιάζομαι πως αυτός φταίει για όλα.
β) Δεν ξέρω πώς να του πω αυτό που συνέβη.
γ) Δεν ήξερα πως έπρεπε πρώτα να τηλεφωνήσω.
δ) Πώς πιστεύει πως θα καταφέρει αυτά που λέει;
ε) Αποδείχτηκε πως η συσκευή ήταν ελαττωματική.
ΕΕννόόττηητταα 1144
ΤΤοο ααννθθρρώώππιιννοο θθααύύμμαα
ΎΎμμννοοςς σσττοονν άάννθθρρωωπποο
Οικογένειες λέξεων βλ. σελ. 52
mgavala
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.10

11. 72
10. Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι
Όλου του κόσμου τα παιδιά
1.Συμπλήρωσε τα κενά με τις ομόηχες λέξεις της παρένθεσης.
(κουτή, κουτί, πόλη, πόλοι, κλίση, κλήση, λίπη, λείπει, λίρα, λύρα)
α) Το παραδοσιακό όργανο των Κρητικών είναι η …………………… .
β) Είχα μια …………………… στο τηλέφωνό μου από το Γιώργο.
γ) Οι …………………… της Γης είναι δύο, ο Βόρειος και ο Νότιος.
δ) Το χοιρινό κρέας έχει τα περισσότερα …………………… .
ε) ∆εν είναι τόσο …………………… όσο δείχνει.
στ) Ο παππούς μού χάρισε μια χρυσή …………………… .
ζ) Ο Στάθης …………………… για δεύτερη μέρα από το σχολείο.
η) Το Μόναχο είναι μια μεγάλη …………………… της Γερμανίας.
θ) Το πλοίο πήρε αμέσως …………………… και βυθίστηκε.
ι) ∆ε θέλω να χαλάσει η καινούρια μου κούκλα γι’ αυτό την έχω ακόμα μέσα στο
…………………… της.
2. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις και συμπληρώνω τα κενά.
α) Ο …………………… (γη+άνθρακας) είναι ένα ορυκτό που περιέχει άνθρακα.
β) Το αγαπημένο μου μάθημα είναι η …………………… (γη + γράφω).
γ) Η πατάτα λέγεται αλλιώς και …………………… (γη + μήλο).
δ) Ο εργάτης άνοιξε μια τρύπα στο έδαφος με το …………………… (γη + τρυπάνι).
ε) Στον …………………… (γη + φυσικός) χάρτη μπορούμε να διακρίνουμε τα ποτάμια και
τις λίμνες της χώρας μας.
στ) Η …………………… (γη + λόγος) είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη σύσταση της
γης, την ιστορία της και τις μεταβολές της.
ζ) Πάμε στο …………………… (γη + πεδίο) να παίξουμε ποδόσφαιρο;
η) Ποιος μπορεί να βρει την Ελλάδα στην …………………… (ύδωρ + γη) σφαίρα, ρώτησε
η δασκάλα.
θ) Η …………………… (μέση +γη) θάλασσα βρέχει και τη χώρα μας.
ι) Είναι πολύ όμορφο αυτό το μέρος! Είναι ένας …………………… (επί + γη) παράδεισος!
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.11

12. 73
Το σχολείο του κόσμου
Συμπλήρωσε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τη σωστή οριστική
αντωνυμία.
α) Ο μεγάλος μου αδερφός αποφάσισε να πάει στο εξωτερικό και να ζήσει ……………… .
β) Μίλησα με ……………………… τον πρόεδρο της εταιρίας για την πρόσληψή σου.
γ) Εγώ ……………………… άφησα τα κλειδιά σου πάνω στο τραπέζι.
δ) Μέχρι να έρθει η πυροσβεστική, προσπαθούσαν ……………………… να σβήσουν τη φωτιά.
ε) Προσπάθησε ……………………… και θα δεις ότι μπορείς να τα καταφέρεις.
στ) ∆εν το πιστεύω αν δεν το δω με ……………………… μου τα μάτια.
ζ) Πήρες καινούριο αυτοκίνητο ή έχεις ακόμα ………………………;
η) ∆ε γίνεται να παίξω ……………………… με αυτό το επιτραπέζιο. Χρειάζονται δύο ή
περισσότεροι παίκτες.
Οριστικές αντωνυμίες
Οριστικές ονομάζονται οι αντωνυμίες που δείχνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή
πράγμα ξεχωρίζει από άλλα πρόσωπα, ζώα ή πράγματα του είδους του.
Οι οριστικές αντωνυμίες είναι:
• το επίθετο ίδιος μαζί με το άρθρο: ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο
• το επίθετο μόνος, μόνη, μόνο με τους αδύνατους τύπους της προσωπικής
αντωνυμίας (μόνος μου, μόνη μου, μόνο του κτλ.)
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.12

13. 74
Βρες και γράψε τα ρήματα και τα υποκείμενά τους στο παρακάτω κείμενο.
«Η ανοιξιάτικη μπόρα ξέσπασε ξαφνικά. Όσο έβρεχε, κανένα ζώο δε βγήκε από τη
φωλιά του. ∆έχτηκαν με ευγνωμοσύνη το δώρο που τους έκανε η φύση. Όταν
σταμάτησε, πετάχτηκαν όλα και χάρηκαν τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Το
βρεγμένο χώμα έδωσε ζωή στα λουλούδια και τα έκανε ακόμα πιο ευωδιαστά.»
Ρήμα Υποκείμενο Ρήμα Υποκείμενο
1. …………………… ………………………………… 6. …………………… …………………………………
2. …………………… ………………………………… 7. …………………… …………………………………
3. …………………… ………………………………… 8. …………………… …………………………………
4. …………………… ………………………………… 9. …………………… …………………………………
5. …………………… ………………………………… 10. …………………… …………………………………
Το Υποκείμενο
Υποκείμενο ενός ρήματος είναι το ουσιαστικό που απαντάει στην ερώτηση ποιος;
Είναι πάντα σε πτώση ονομαστική.
Ένα ρήμα μπορεί να έχει ένα υποκείμενο που απουσιάζει και εννοείται, να έχει
περισσότερα από ένα ή να μην έχει καθόλου υποκείμενα. Επίσης, δύο ή
παραπάνω ρήματα μπορεί να έχουν το ίδιο υποκείμενο.
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.13

14. 75
Τα δικαιώματα των παιδιών
1. Υπογράμμισε τα ρήματα και κύκλωσε τα αντικείμενά στις παρακάτω
προτάσεις:
α) Ο καπετάν Ανδρέας έπιασε σήμερα τσιπούρες και μπαρμπούνια.
β) Ο Ηρακλής έκοψε μια αγριελιά και από τον κορμό της έφτιαξε ένα βαρύ ρόπαλο.
γ) Η γιαγιά μου έφτιαξε κουλουράκια και τυροπιτάκια και κέρασα τους συμμαθητές
μου και τους φίλους μου.
δ) Την ώρα των Μαθηματικών λύσαμε πολλά προβλήματα και επιτέλους
καταλάβαμε τα κλάσματα.
ε) Ο Πέτρος ανυπομονεί για τον αυριανό αγώνα ποδοσφαίρου με τους φίλους του.
στ) Όλου του κόσμου τα παιδιά χρειάζονται αγάπη και φροντίδα.
ζ) Επιτέλους ήρθατε!
2. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με ένα δικό σου αντικείμενο, που θα συνοδεύεται
από ένα κατάλληλο επίθετο, όπως στο παράδειγμα. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις
άρθρα (ο, η, το, ένας, μια, ένα) ή αόριστες αντωνυμίες (κάποιος, μερικές, λίγο
κ.ά.) μαζί με τα επίθετα.
α) Στα γενέθλιά μου φάγαμε μια νόστιμη τούρτα.
β) Η χορωδία τραγούδησε ……………………… ……………………… στη γιορτή.
γ) Κάθε μέρα παίζουμε ……………………… ……………………… στο διάλειμμα.
δ) Έγραψα την αντιγραφή μου με ……………………… ……………………… γράμματα.
ε) Αγοράσαμε ……………………… ……………………… από το βιβλιοπωλείο.
στ) Ζωγράφισα …………………… ……………………… για το διαγωνισμό ζωγραφικής.
Αντικείμενο
Αντικείμενο ενός ρήματος είναι το ουσιαστικό που απαντάει στην ερώτηση τι; ή
ποιον; και είναι πάντα σε πτώση αιτιατική. Κάποιο ρήμα μπορεί να έχει δύο ή
περισσότερα αντικείμενα ή να μην έχει καθόλου αντικείμενο. Ακόμα δύο ή
παραπάνω ρήματα μπορεί να έχουν το ίδιο αντικείμενο.
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.14

15. 76
Η 5η
Βασική αρχή των ∆ικαιωμάτων των Παιδιών
1. Συμπλήρωσε τα κενά με το πού, που, πώς, πως.
α) Έμαθα ………… ήσουν άρρωστος χθες. ………… είσαι σήμερα;
β) Μόλις ………… προλάβαμε το σχολικό.
γ) ………… θα πάμε για παιχνίδι το Σαββατοκύριακο;
δ) Μου άρεσε πολύ το βιβλίο ………… μου έδωσες να διαβάσω. Πες μου από …………
το πήρες για να πάω να προμηθευτώ και τα υπόλοιπα της σειράς.
ε) Περιμένω ………… και ………… τις καλοκαιρινές διακοπές.
στ) ………… το ήξερες ………… θα ερχόμουν σήμερα;
ζ) Χαίρομαι ………… έγινες γρήγορα καλά!
η) ………… να στα λέω τι έγινε χθες, μόλις έφυγες.
ι) Το ξέχασα ………… έπρεπε να φέρουμε σήμερα και το βιβλίο της Ιστορίας.
2. Υπογράμμισε στο παρακάτω κείμενο τις ερωτηματικές προτάσεις.
– Πώς και τελείωσες τόσο νωρίς τα μαθήματά σου, Άγγελε;
– Σκέφτηκα πως αν τελειώσω γρήγορα θα έχω περισσότερο χρόνο για παιχνίδι.
– Πολύ καλή σκέψη! Πού να σ΄ τα λέω! Μόλις τηλεφώνησε ο θείος και είπε πως
θα έρθει αργότερα να μας δει.
– Υπέροχα! Και προχθές αναρωτιόμουν πού χάθηκε αυτός ο θείος.
– Είχε δουλειές που τον ανάγκαζαν να ταξιδεύει συνέχεια. Μιλούσαμε καθημερι-
νά στο τηλέφωνο και ρωτούσε πώς τα πας με το σχολείο και πού θέλεις να σε πάει,
όταν θα βρει χρόνο.
– Θα του πω πως θέλω να με πάρει σε κάποιο από τα ταξίδια του, που να μη
χρειάζεται όμως να ταξιδέψουμε με αεροπλάνο, γιατί τα φοβάμαι τα αεροπλάνα.
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.15

16. 77
3. Υπογράμμισε τους ειδικούς συνδέσμους στις παρακάτω προτάσεις.
α) Μας ανακοίνωσαν πως η πτήση μας θα καθυστερήσει.
β) Υποψιάζομαι πως μου λες ψέματα.
γ) Με ρώτησε πώς να πάει στο ∆ημαρχείο και της είπα ότι είναι δύο τετράγωνα πιο
κάτω.
δ) Θυμάμαι που πήγαμε στο χωριό και η γιαγιά μας είπε πως σε λίγο θα μας έψηνε
μια ωραία πίτα.
ε) Μη μου πεις ότι δεν ξέρεις πού μένει η Σοφία!
στ) Ο Αλέκος θα χαρεί πολύ που του στείλατε χαιρετίσματα.
4. Χρησιμοποίησε τους ειδικούς συνδέσμους ότι, πως, που, και συμπλήρωσε
τις προτάσεις όπως θέλεις.
α) Ο δάσκαλος μάς ενημέρωσε ………………………………………………………………………………………
β) Κατά βάθος ήξερε ……………………………………………………………….........................................
γ) Πολύ χάρηκα ………………………………………………………………………………………………………………
δ) Πηγαίνοντας στο σχολείο, θυμήθηκα ………………………………………………………………………
ε) Μου τηλεφώνησε η Στέλλα και μου είπε …………………………………………………………………
στ) Πρέπει να πείσεις και τους άλλους …………………………………………………………………………
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.16

17. 78
5. Τοποθέτησε τις λέξεις της παρένθεσης στην οικογένεια που ανήκουν. Αυτές
που περισσεύουν γράψ΄τες στην τέταρτη στήλη. Ανήκουν στην ίδια οικογένεια;
Σε ποια;
(γήπεδο, ανεμιστήρας, παιδάκι, πεδιάδα, γόνιμος, παιδίατρος, στρατόπεδο,
πρόγονος, ανεμόσκαλα, άγονος, ανεμοδαρμένος, πεδινός, παιδεύω, εγγονός,
ανεμόβροχο, παιδιαρίζω, οικόπεδο, απάνεμος, πρωτόγονος, ανεμίζω,
παιδικός, απόγονος, εκπαίδευση, οροπέδιο)
άνεμος πεδίο γόνος ………………….
……………………… ……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ……………………… ………………………
6. Γράψε λέξεις που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τις παρακάτω:
τροχός καιρός νέος
……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ………………………
……………………… ……………………… ………………………
7. Από κάθε σειρά να διαγράψεις 2 λέξεις που δεν ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
α) μαρτυρώ, μαρτυρία, Μάρτης, μαρτυρικός, μάλλινος, μάρτυρας
β) οδοστρωτήρας, οδοντίατρος, οδός, οδικός, οδυνηρός, οδοκαθαριστής
γ) κουρτίνα, κουρελής, κουρελιασμένος, κουρέλι, κουρελιάζω, κούρεμα
δ) σπιτικός, σπιτόγατος, σπίτι, σπόρια, σπέρνω, σπιτονοικοκυρά
΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.17

18. Ενότητα 13α
Όλου του κόσμου τα παιδιά
Ευνίκη Τοκατλή
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.18

19. Ενότητα 13β Το σχολείο του κόσμου
Ευνίκη Τοκατλή
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.19

20. Ενότητα 13γ Τα δικαιώματα των παιδιών
Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.20

21. Ενότητα 13 Η 5η
βασική αρχή των δικαιωμάτων του παιδιού
Ευνίκη Τοκατλή
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.21

22. Κριτήριο 13
Ο γλάρος σελ.152
1) Σε τι διαφέρει η ζωή του γλάρου από τη ζωή του
ανθρώπου;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
2) Τι σημαίνουν οι δυο τελευταίοι στίχοι του ποιήματος;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3) Ποια είναι τα θέματα στα οποία αναφέρεται η ποίηση
του Ελύτη;
..................................................................................................
..................................................................................................
4)
5)
6)
Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.22

23. 7)
8)
9)
10)
Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.23

24. Όκμμα:___________________________________________________________
1. Ακξύω και γοάθω
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Να ζρμπληοώζεηε ζηα κεμά ηωμ παοακάηω ποξηάζεωμ ηη ζωζηή ξμόηςη λένη
Τμ γμονμύκη ιέγεηαη αιιηώξ θαη ___________(πμίνμξ, πήνμξ)
Τμ παναδμζηαθό μμοζηθό όνγακμ ζηεκ Κνήηε είκαη ε _________(ιύνα, ιίνα)
Η Ειπίδα είκαη ________(ρηιή, ρειή) θαη όμμνθε θμπέια.
Ο δάζθαιμξ μαξ έβαιε κα ___________(θιίκς,θιείκς) έκα νήμα.
Ο ___________(ηείπμξ, ημίπμξ) ημο δςμαηίμο μμο είκαη βαμμέκμξ πνάζηκμξ.
Έκηςζα μεγάιε ________(ιύπε, ιίπε), επεηδή δεκ έγναρα θαιά ζημ δηαγώκηζμα.
3. Να αμαγμωοίζεηε ηξρπ ςοόμξρπ και ηιπ θωμέπ ηωμ παοακάηω οημάηωμ
emathima.gr
Χοόμξπ Φωμή Ποόζωπξ Αοιθμόπ
Θα δοζθμιεύμμαη
Βνήθα
Είπα θιεηδςζεί
Θα δηαβάζεηξ
Θα έπς θμημεζεί
Νηνεπόμμοκ
Λύκεη
Έπς δεηήζεη
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.24

25. 4. Να ζρμπληοώζεηε ηιπ ξοιζηικέπ αμηωμρμίεπ ζηα κεμά ηωμ παοακάηω ποξηάζεωμ
________ μ δηεοζοκηήξ ημο έδςζε ζογπανεηήνηα.
Έηζη όπςξ κηύζεθε ηηξ απόθνηεξ μ Μηπάιεξ ήηακ _________μ παππμύξ ημο.
Μενηθά πνάγμαηα πνέπεη κα ηα θάκμομε ________ γηα κα μαζαίκμομε.
Είδαμε με ηα __________ ηα μάηηα ημ ηναθάνηζμα.
Οη επηηοπίεξ δεκ ένπμκηαη από ________. Χνεηάδεηαη πνμζπάζεηα.
_______ απμθάζηζε κα παναηηεζεί θαη κα αιιάλεη δμοιεηά.
5. Να ζρμπληοώζεηε πώπ ή πωπ, πξύ ή πξρ ζηα κεμά ηωμ παοακάηω ποξηάζεωμ
_______ μπόνεζε κα θάκεη αοηά _______ έθακε;
______ θαη _____ πεγαίκς ζημ πςνηό γηα κα επηζθεθζώ ημκ παππμύ μμο.
_____ έγναρεξ ζημ δηαγώκηζμα;
_____ κα ζηα ιές! Πάζαμε μεγάιε δεμηά.
_____ έζπαζεξ ημ πόδη ζμο;
Να θάκεηξ αοηό _____ ζμο ιές.
Πενημέκς _____ θαη _____ ηηξ θαιμθαηνηκέξ δηαθμπέξ.
6. Να διξοθώζεηε ηιπ παοακάηω λένειπ
εκπέδερζη μεηαςιοείζξμαι καλιηέςμηπ ιδιεηαιοόηηηα Κημωμία
ζξμαηεικόπ δηθέμμα επεζηίμμκαξ μηθνμζθμπεηθόξ απμδέπμμε
7. Να ζςημαηίζεηε ξικξγέμειεπ λένεωμ
emathima.gr
γη
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
τροχός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.25

26. Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα για την 13η ενότητα
Δ' Δημοτικού (Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι).
Κριτήριο Αξιολόγησης
Τάξη: Δ΄
Μάθημα: Γλώσσα
Ενότητα: 13η
ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ
Ονοματεπώνυμο:
Ημερομηνία:
Α. Ακούω και γράφω
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Β. Εργασίες
1. Βάλε τόνο στα που όπου χρειάζεται.
α) Νομίζω ότι ξέρεις που θα πας.
β) Τον ρώτησα που μένει.
γ) Που θα πας φέτος στις διακοπές;
δ) Σου αγόρασα τα ψώνια που μου ζήτησες.
ε) Το σπίτι που αγοράσαμε είναι ολοκαίνουριο.
στ) Δε μου αρέσει η ζωγραφιά που έκανες.
2. Βάλε τόνο στα πως όπου χρειάζεται.
α) Πιστεύω πως έχει δίκιο.
β) Πως σε λένε μικρή μου;
γ) Φαίνεται πως όλοι έχουν φύγει.
δ) Με ρώτησες πως θα φύγεις;
ε) Άκουσα πως είναι καλό παιδί.
στ) Είπες πως θα έρθεις, αλλά δεν ήρθες.
3. Υπογράμμισε τα υποκείμενα στις παρακάτω προτάσεις.
α) Τα παιδιά κολυμπούσαν ανέμελα. (...................................)
β) Τα ροδάκινα ωρίμασαν πολύ. (...................................)
γ) Ο κύριος Βασίλης ήταν ναυτικός. (...................................)
δ) Τα νερά της λίμνης πάγωσαν από το δυνατό κρύο. (...................................)
ε) Το σχολείο μας έχει μαθητές από διάφορα μέρη του κόσμου. (...................................)
https://e-didaskalia.blogspot.gr
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.26

27. στ) Έχουμε ένα δάσκαλο για τη γυμναστική. (...................................)
ζ) Οι δάσκαλοι συχνά φορούν ρούχα του τόπου τους. (...................................)
η) Οι γείτονες και οι περαστικοί χαμογελούν και κοιτάζουν με ενδιαφέρον τις πινακίδες μας.
(.......................................................)
θ) Μερικοί μάλιστα χειροκροτούν. (...................................)
ι) Εκείνη τη μέρα παρελαύνουμε φορώντας κάτι χαρακτηριστικά από τον τόπο μας.
(...................................)
4. Συμπλήρωσε τα κενά με την κατάλληλη οριστική αντωνυμία.
α) Η Άσπα φοβάται να κοιμηθεί ........................... στο σπίτι, όταν λείπει ο Γιώτης ταξίδι.
β) Εσύ και ο αδερφός σου έχετε ............................ προτιμήσεις.
γ) ............................. η Δήμητρα έφυγε, δεν την υποχρέωσε κανείς.
δ) Παιδιά, και το επόμενο πρόβλημα μπορεί να λυθεί με ............................. τρόπο.
ε) Η Φανή και η Γιάννα φτιάχνουν ................................... τα ρούχα τους.
στ) Η γιαγιά μου συνήθιζε να λέει: «...................... τα λέω, ........................ τ’ ακούω».
ζ) Ο Κώστας μένει ....................... σ’ ένα τεράστιο σπίτι στη Χαλκίδα.
η) Η Έφη μού έφτιαξε .......................... ένα υπέροχο κολιέ.
θ) Η Στέλλα άρχισε να κλαίει κι έφυγε από το δωμάτιο, γιατί ήθελε να μείνει ...................... για λίγο.
ι) Στο θέατρο πήγα τελικά .................................. .
5. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό πρόσωπο των ρημάτων που βρίσκονται
στην παρένθεση.
( φοβάμαι, αγωνίζομαι, στολίζομαι, δανείζομαι, ποτίζομαι, σκαλίζομαι, φιλιέμαι, φαίνομαι,
ντύνομαι)
α) Σας το λέω, δεν πρέπει να ............................... συνέχεια χρήματα.
β) Ο κήπος .............................. και ............................... καθημερινά από τον κηπουρό.
γ) Οι άνθρωποι αυτοί .............................. σκληρά για να ζήσουν.
δ) Τα δύο ξαδέλφια, όποτε βρεθούν, ................................. και .......................... με αγάπη.
ε) Όταν πηγαίνω σε μια γιορτή, ................................. και ............................... ωραία.
στ) Γιώργο, γιατί ............................... να του μιλήσεις; Δε .............................να είναι κακός άνθρωπος.
https://e-didaskalia.blogspot.gr
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.27

28. Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρρή «Το γαϊτανάκι». Σ΄ αυτό
ένας σοφός άνθρωπος, ο Νικόλας, κάνει το γύρο του κόσμου για να πείσει τους ανθρώπους να δώσουν τα
χέρια και να φτιάξουν ένα γαϊτανάκι – σύμβολο παγκόσμιας αγάπης και φιλίας – που θα αγκαλιάζει όλη τη
Γη. Η υπέροχη εκείνη μέρα φτάνει...
Ο Νικόλας κοιτούσε με μάτια θαμπωμένα από τα δάκρυα. Χιλιάδες νέοι περνούσαν από μπροστά
του. Γαλανομάτηδες με ξανθά μαλλιά, μελαχρινοί με μαύρα μάτια, ερυθρόδερμοι με πολύχρωμα φτερά
δίνανε τα χέρια σ΄ αυτό το γαϊτανάκι που αγκαλιάζει τη Γη. Τους άκουγε να τραγουδάνε, να μιλάνε και
να φωνάζουν. Ο Γιόχαν έσφιγγε το χέρι του Γιάννη και έλεγε: «Πόσο κουτοί ήμασταν να μη μιλάμε ο
ένας στον άλλον. Μοιάζεις του αδελφού μου». Ο Γιάννης έλεγε: «Δε θα είμαι πια μόνος τα βράδια του
χειμώνα, θα κάνουμε παρέα και θα λέμε ιστορίες».
Δ. Ασκήσεις
α) Τι βλέπει ο Νικόλας και γιατί τα μάτια του δακρύζουν;
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
β) Πώς κρίνεις την ιδέα του Νικόλα; Πώς θα ήταν ο κόσμος αν αυτή η ιδέα γινόταν
πραγματικότητα;
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
https://e-didaskalia.blogspot.gr
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.28

29. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ – 13ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: _______________________________________________________
1. Ξαναγράψτε τις παρακάτω λέξεις χωρίς ορθογραφικά λάθη:
εκπέδευση: ___________ κινονοία: ___________ καλιτέχνης: ___________
επηστίµονας: ___________ δικέωµα: ___________ ανεξάρτιτως: ___________
µεταχιρείζοµαι: ___________ εισόγιο: ___________ πήστη: ___________
πρωσγείωση: ___________ γαιοπόνος: ___________ γεοµετρία: ___________
2. Συµπληρώστε τα γράµµατα που λείπουν στις παρακάτω λέξεις και βάλτε τόνο, όπου
χρειάζεται:
∆ιαπολ__τισµ__κός Φ__λος Απογ__ωση
Φ__λλο Οικογέν__α Υπόγ__ο
Π__στεύω Φ__ναχτά Χρ__άζοµαι
Φ__νάζω Φ__λο __µως
3. Να συµπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων επι-
λέγοντας τη σωστή λέξη από την παρένθεση:
α) (όρη-όροι)
Οι __________ της συµφωνίας ήταν αποδεκτοί από όλους.
Πήραν τα __________ και τα βουνά, αλλά δεν κατάφεραν να τον
βρουν πουθενά.
β) (λίπη-λείπει)
Ο Γιώργος __________.Πήγε στο Βέλγιο για δουλειές.
Το χοιρινό κρέας έχει περισσότερα __________ από το µοσχαρί-
σιο κρέας.
γ) (κλίµα-κλήµα)
Ήτανε στραβό το __________, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος.
Ο γιατρός τού συνέστησε ν’ αλλάξει __________.
δ) (αυτί-αυτή)
Ο δάσκαλος του τράβηξε το __________.
__________ δεν είναι η καινούρια δασκάλα;
ε) (χήρος-χοίρος)
Το γουρούνι λέγεται αλλιώς και __________.
Ο κ. Γεωργίου είναι __________ τα τελευταία πέντε χρόνια.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.29

30. 4. Να γράψετε τα παρακάτω ρήµατα στο ίδιο πρόσωπο του παρατατικού και του αορί-
στου:
Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος
υψώνει ύψωνε ύψωσε
τυλίγουν
κρέµεται
πέφτουµε
διαλύονται
καλύπτετε
κυλώ
5. Αντιστοιχίστε τα ρήµατα της στήλης Α µε το σωστό χρόνο της στήλης Β:
έχουν οργώσει αόριστος
διασχίζουν εξακολουθητικός µέλλοντας
ακολουθούσαµε συνοπτικός µέλλοντας
λιποθύµησε συντελεσµένος µέλλοντας
θα αντιδράσει ενεστώτας
είχες ασχοληθεί υπερσυντέλικος
θα έχω χρεώσει παρακείµενος
θα επισκέπτεστε παρατατικός
6. Να συµπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε πού
ή που, πώς ή πως:
α) ______ έκανε η γιαγιά µου ______ µε είδε ξαφνικά µπροστά της!
β) ______ µπόρεσε να κάνει αυτά ______ έκανε;
γ) Το βράδυ ______ επέστρεψα µε ρώτησε ______ τα περάσαµε.
δ) ______ µας άρεσε εκεί ______ πήγαµε!
ε) Ο πατέρας µου υποσχέθηκε ______ θα µου δώσει τα χρήµατα
______ χρειάζοµαι.
στ) ______ και ______ κάποια φώναζε: «Νοµίζω ______ έρχεται ο
διευθυντής».
ζ) Τον ρώτησα ______ του φάνηκε το σπίτι ______ αγόρασα.
7. Να γράψετε τις παρακάτω λέξεις στην οικογένεια όπου ανήκει η καθεµία απ’ αυτές:
γονιός, κοινωνικός, κοινότητα, απόγονος, κοινοτικός, εγγονός, κοινωνία, ακοινώνητος, γόνι-
µος, πρόγονος, συγκοινωνίες, άγονος, κοινόχρηστα, πρωτόγονος, επικοινωνία.
Κοινός:_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Γόνος: _____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.30

31. 8. Οι παρακάτω λέξεις είναι οικογένεια της λέξης άνεµος. Να τις χωρίσετε σ’ αυτές που
δηµιουργήθηκαν µε παραγωγή και σ’ αυτές που δηµιουργήθηκαν µε σύνθεση:
ανεµίζω, ανεµόβροχο, ανέµισµα, ανεµιστήρας, ανεµοζάλη, ανεµικό, ανεµοδαρµένος, ανεµό-
σκαλα, ανεµοστρόβιλος, απάνεµος.
Με παραγωγή Με σύνθεση
9. Συµπληρώστε τα παρακάτω κενά µε τη σωστή ορι-
στική αντωνυµία:
Α) Η Ειρήνη προσπάθησε ____________ να βρει τη λύση,
χωρίς καµιά βοήθεια.
Β) ∆εν ενδιαφέρεται ούτε για ____________ τον εαυτό
της.
Γ) Πώς µπόρεσε η Μήδεια να σκοτώσει ____________ της
τα παιδιά;
∆) ∆εν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος. ____________ αποφάσι-
σαν ν’ αφήσουν την πόλη και να ζήσουν στο χωριό.
Ε) Άλλαξες αυτοκίνητο ή έχεις ακόµα ____________;
Γκουτσίδης Αντώνιος
βαθµός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.31

32. Επανάληψη Γλώσσα – 13η
Ενότητα
Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………………………………… Πώς τα πήγα;
1. Ακούω και Γράφω
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Συμπληρώστε τα γράμματα που λείπουν.
εκπ__δευση, μεταχ__ρίζομαι, υπόγ__ ο, γε__ πόνος, προσγ__ ωση,
φ __ λλο, φ __ λος, δικ __ ωμα, φ __ νάζω, φ __ ναχτά
3. Να βάλετε τόνους στο που και στο πως, όπου χρειάζεται.
• Που να στα λέω! Έγινε χαμός!
• Που θες να ξέρω τι έχει στο μυαλό του!
• Μου είπε πως θα έρθει να παίξουμε.
• Περιμένω πως και πως τις διακοπές του καλοκαιριού.
• Που και που ονειρεύομαι πως ταξιδεύω σε άλλους τόπους .
• Δεν βρήκα το βιβλίο που ζήτησες στο βιβλιοπωλείο.
• Πως σε λένε;
• Αραιά και που πηγαίνουμε βόλτα στο λούνα παρκ.
• Πως θα ήθελα να μπορούσα να πετάξω!
• Δεν κατάλαβα πως έγινε και έπεσα από τη σκάλα …
4. Να βάλετε τις παρακάτω λέξεις στη στήλη που πρέπει.
εκπαιδεύω, ευωδιαστός, κοινωνία, σωματική, εκπροσωπώ, χαίρομαι,
δικαίωμα, επιστήμονας, μελαμψός, ψυχολογικό, πληροφόρηση, νοιάζομαι
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.32

33. 5. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες οριστικές αντωνυμίες.
Δεν μπορώ να λύσω ……………………………………… την άσκηση. Κάνω συνέχεια το ………………… λάθος.
Η μητέρα μου έχει τη γιορτή και τα γενέθλιά της ………………………………… μέρα!
Κάνει όλες τις δουλειές ……………… του.
Είσαι ο ……………… άνθρωπος που μπορώ να εμπιστευτώ.
6. Υπογραμμίστε το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις.
• Ο παππούς μου φροντίζει τον κήπο μας.
• Η Χριστίνα και η Μαρία είναι συμμαθήτριες.
• Την κυκλοφορία ρυθμίζουν οι τροχονόμοι.
• Το βιβλίο βρίσκεται πάνω στο τραπέζι.
• Με την ασπιρίνη έπεσε ο πυρετός.
7. Να συμπληρώσετε τα ρήματα στον παρακάτω πίνακα.
Εγώ φροντίδα
Εσύ φροντίδα
Αυτός χρειάζεται φροντίδα
Εμείς φροντίδα
Εσείς φροντίδα
Αυτοί φροντίδα
8. Να φτιάξετε μια μικρή αφίσα με θέμα «Τα δικαιώματα των παιδιών». Μην ξεχάσετε να δώσετε
τίτλο στην αφίσα και να γράψετε το βασικό σύνθημα.
Μπορείτε να δώσετε έναν ταιριαστό τίτλο
στην παραπάνω εικόνα;
ΤΙΤΛΟΣ: ..………………………………………… ……
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
Γιάννης Σαλονικίδης
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.33

34. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ
Όνοµα:__________________________________________________
1. Συµπληρώνω τα κενά µε τη σωστή λέξη:
Η ___________ είναι σκληρό άθληµα.
(πάλι – πάλη)
Θα πάµε _________ για ψώνια στην πόλη.
Όταν δεν έγραψα καλά στο κριτήριο ένιωσα µεγάλη___________
(λίπη – λύπη)
Τα φαγητά µε πολλά_______ κάνουν κακό στην υγεία.
Στο φυλλάδιο της γλώσσας πρέπει να ________ένα ρήµα.
(κλείνω – κλίνω)
Επειδή κάθοµαι στο πρώτο θρανίο __________ την πόρτα της τάξης.
Το _________από το έλατο τσιµπάει.
(φίλο- φύλλο)
Έχω έναν καλό ____________ στη Γερµανία.
Η ____________είναι φυλλοβόλο δέντρο.
(µιλιά – µηλιά)
Από την τροµάρα µου κόπηκε η ______________
2. Σχηµατίζω σύνθετες λέξεις:
Είναι κάτω από τη γη (υπό + γη) ______________________
Κάνει το αεροπλάνο (από + γη)______________________
Κάνει το αεροπλάνο (προς + γη)______________________
Είναι µαθηµατικά (γη + µετρώ) _________________________
Είναι ίσα µε τη γη (ίσος + γη)_______________________
∆ουλεύει µε τα φυτά (γη + πόνος)_____________________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.34

35. 3. Συµπληρώνω την κατάλληλη οριστική αντωνυµία:
Οι φοιτητές για λόγους οικονοµίας κάθονται στο _________δωµάτιο.
Τις ασκήσεις των µαθηµατικών τις λύνω_____________.
Το καινούριο µας σπίτι το βάψαµε________________.
Είδαµε µε ______________µας τα µάτια το τρακάρισµα.
Με το Γιάννη έχουµε ____________ αυτοκίνητο.
Η Μαρία_______________ κέντησε όλο το τραπεζοµάντιλο.
4. Κλίνω το ρήµα νοιάζοµαι:
5. Τονίζω τα που και πως όπου χρειάζεται:
Περιµένω πως και πως το καινούριο µου ποδήλατο.
Μου άρεσε το παιχνίδι που µου αγόρασες.
Αραιά και που πηγαίνω στην Αθήνα να δω τη θεία µου.
Είµαι σίγουρος πως θα περάσεις τις εξετάσεις.
Που να σου τα λέω! Ο Νίκος πέρασε όλα τα µαθήµατα µε δέκα.
Είναι σωστό που πολλοί άνθρωποι βοηθάνε τους φτωχούς.
Πως έγραψες στο διαγώνισµα;
Με ρώτησε πως λύνεται η άσκηση.
Γιάννης Κίκας
Εγώ νοιάζοµαι
Εσύ
Αυτός, -ή, -ό
Εµείς
Εσείς
Αυτοί, -ές, -ά
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.35

36. ΟΝΟΜΑ:……………………………………………………
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΤΗΣ 13ΗΣ
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
1. Γράψε σωστά τις λέξεις:
προσγίωση εκπέδευση πληροφόριση κοινονία ψιχολογικός
δικέωµα µεταχηρίζοµαι αποδαίχοµε απογείοση εκπρωσοπώ
Ιδιεταιρότητα παρελάβνω επηστίµονας καλιτέχνης ευοδιαστός
θοριά υγία χριάζετε ασφάλια λέξοις
2. Βρες τις σύνθετες λέξεις
Γη+ πόνος= Άνω + γη =
Γη+ λόγος= Κάτω + γη =
Γη+ γραφή= Υπό + γη =
Γη+ φυσικός= Υπέρ + γη =
3. Να κάνεις χρονική αντικατάσταση των ρηµάτων( στο πρόσωπο που είναι!)
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ µορφώνεσαι
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
ΕΞΑΚΟΛ. ΜΕΛ.
ΣΤΙΓΜ. ΜΕΛ.
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛ.
4. Να κάνεις γραµµατική αναγνώριση των υπογραµµισµένων λέξεων της πρότασης:
Στο διαπολιτισµικό σχολείο δεν πηγαίνουν παιδιά από τις ίδιες φυλές.
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
5. Βάλε τόνο όπου χρειάζεται:
• Πάµε στο χωριό που µένει ο παππούς , αραιά και που .
• Μας ρώτησαν πως να πάνε στο ταχυδροµείο.
• Μ’αρέσει που και που να γυµνάζοµαι, εδώ που τα λέµε…….
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.36

37. 6. Κάνε οικογένειες λέξεων
7. Γράψε οµόηχες λέξεις
φύλλο
Νίκη
σήκω
τοίχοι
φυλή
8. Πολλά παιδιά δουλεύουν αντί να πηγαίνουν σχολείο και µάλιστα δεν πληρώνονται καλά ή και καθόλου.
Γράψε µερικές σκέψεις σου για το τι πιστεύεις :
Είναι επιτρεπτό αυτό να γίνεται;
Μήπως αναγκάζονται να το κάνουν ;Αν ναι ποιοι; Γιατί;
Τι νοµίζεις ότι θα έπρεπε να γίνει; Να πληρώνονται καλύτερα ή να πάνε σχολείο;
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………..
ΑΝΘΙΜΟΥ ΣΟΦΙΑ
ψυχή σώµακοινωνία
ΠΩΣ ΤΑ ΠΗΓΕΣ;……………………………………………………
ΠΟΥ
∆ΥΣΚΟΛΕΥΤΗΚΕΣ;…………………………………………..
………………………………………………………………………..
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.37

38. 1
ΟΝΟΜΑ:…………………………………………………….. ……./05/2008
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ 13η
ΕΝΟΤΗΤΑ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1)Βρείτε τη σωστή λέξη και συµπληρώστε τις προτάσεις. Κάτω από κάθε
πρόταση γράψτε µια δική σας πρόταση µε τη λέξη που δε
χρησιµοποιήσατε.
• Ο …………………………….(τοίχος, τείχος) είναι ……………………(ψηλός, ψιλός).
• …………………………………………………………………………………………………………………………
• …………………………………………………………………………………………………………………………
• Έκανε το ……………………………(γύρο, γύρω) του κόσµου µε ένα αερόστατο.
• …………………………………………………………………………………………………………………………
• ……………………….. (κλίνω, κλείνω) τα ρήµατα µε µεγάλη ευκολία.
• …………………………………………………………………………………………………………………………
2)Να υπογραµµίσετε τα ρήµατα µε τα υποκείµενά τους στις παρακάτω
προτάσεις.
Η Μαρία έφαγε όλη τη σοκολάτα.
Το σχολείο έχει µαθητές από όλο τον κόσµο.
Όταν ήρθε ο µαύρος γάτος όλοι φύγαµε γρήγορα.
Ο Κώστας είπε στην Ιωάννα το µυστικό του.
Τα παιδιά της τάξης µου κέρδισαν στους σχολικούς αγώνες.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.38

39. 2
3)Να κλίνετε σε όλα τα πρόσωπα το παρακάτω δικαίωµα των παιδιών.
Εγώ έχω δικαίωµα να µορφώνοµαι.
Εσύ……………………………………………………………………………………………………………………
Κάθε παιδί………………………………………………………………………………………………………..
Εµείς…………………………………………………………………………………………………………………
Εσείς…………………………………………………………………………………………………………………
Όλα τα παιδιά………………………………………………………………………………………………………….
4)Να συµπληρώσετε στις παρακάτω προτάσεις µε τα: πως, πώς, που,
πού
Από …………. Θα πάρουµε το τρένο;
Καλύτερα να πηγαίνετε ………….. και …………… στον παππού σας.
Δεν ξέρω ………… κατέληξα απένταρος.
Δεν µπορώ να πω ………….. δεν το ήξερα.
Ντρέποµαι …………… έφαγα όλο το γλυκό.
Φύγαµε ………… και ………….. γιατί µας κατάλαβαν.
……… να στα λέω! Πάθαµε µεγάλη ζηµιά.
Μα ……….. έπεσες ρε παιδί µου;
5) Να συµπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω λέξεις.
απογ……ωση δικ……ωµα φ…..λλο προσγ…..ωση
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.39

40. 3
εκπ……δευση µεταχ…..ρίζοµαι φ…λόσοφος µεγάφ…..νο
π…στός µ…κροσκοπικός κ…..νωνία παρελα….νω
6)Να συµπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις µε τις οριστικές
αντωνυµίες. (µονός, µόνη, µόνο ό ίδιος, η ίδια, το ίδιο)
Ένα παιδί στεκόταν …………………. παράµερα.
-Έλα εδώ, του φώναξε ο δάσκαλος. Πώς σε λένε;
- Φώντα, φώναξε η Μαρία.
-Θέλω να µου το πει ……………………. , είπε ο δάσκαλος.
Όταν πλησίασε ο Φώντας , ο δάσκαλος κατάλαβε ότι ήταν το……………….. παιδί
που είχε δει προχτές …………………….. στο πάρκο.
-Με λένε Φώντα , είπε το παιδί.
-Και γιατί κάθεσαι…………………….., δεν έχεις φίλους;
-Όχι είµαι …………………………, µόλις ήρθαµε µε τους γονείς µου στο χωρίο σας.
-Τα παιδιά του σχολείου να είσαι σίγουρος πως θέλουν να σε κάνουν παρέα,
αλλά πρέπει να τους το ζητήσεις ο ……………………
ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.40

41. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: _______________________________________________ 19/4/2013
1. Ακούω και γράφω.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_____________________________________________________
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. Συµπλήρωσε τις προτάσεις, βάζοντας της λέξης της παρένθεσης που
ταιριάζει.
Η Παναγιώτα θα γίνει πολύ ……………………………… (ψιλός/ψηλός) και όµορφη κοπέλα.
Ο δάσκαλος µας έβαλε να ………………………………… (κλείνω/κλίνω) το ρήµα παίζω.
Η ……………………………… (φιλί/φυλή) των Ίνκας (Ινδιάνοι Κεντρικής Αµερικής) είχαν
αναπτύξει πολύ τις τέχνες και τις επιστήµες!
Στο γυµναστήριο γίνονται καθηµερινά µαθήµατα …………………………….. (πάλη/πάλι)
Η νονά µου, όταν παντρεύτηκε, της έκαναν δώρο πολλές χρυσές ………………………….
(λίρα/λύρα)
5
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.41

42. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: _______________________________________________ 19/4/2013
3. Ένωσε τη λέξη γη µε τις άλλες και φτιάξε σύνθετες λέξεις.
• γη + γράφω η …………………………………… • υπό + γη το ……………………………
• ίσος + γη το ……………………………… • γη + µετρώ η ……………………………
• γη + τρυπάνι το …………………………………… • γη + λόγος η ……………………………
• προς + γη η …………………………………… • γη + πόνος ο ……………………………
4. Συµπλήρωσε τα κενά µε την κατάλληλη οριστική αντωνυµία (ίδιος,
-α,-ο ή µόνος,-η,-ο).
Εµένα δε µε αφήνουν να έρθω …………………………….. στην κατασκήνωση, είπε ο Άκης.
Η Άννα φορούσε ένα φόρεµα από ύφασµα που ήταν ……………………………. µε τις κουρτίνες
του σαλονιού µας.
Μερικά πράγµατα πρέπει να τα κάνουµε …………………………….. για να µαθαίνουµε.
Είδαν τους κακοποιούς µε ……………………………………….. τα µάτια.
Και το επόµενο µαθηµατικό πρόβληµα λύνεται µε ……………………………….. τρόπο.
Δεν αποµακρύνεται από τους γονείς της, γιατί ……………………………….. φοβάται.
Οι επιτυχίες δεν έρχονται από ………………………………….. . Χρειάζεται προσπάθεια.
5. Συµπλήρωσε τις προτάσεις µε πού ή που και πώς ή πως.
Να κάνεις αυτό ………… σου λέω.
Δε µας είπες ………… θα πας το τριήµερο του Αγίου Πνεύµατος.
Πήγα στο νοσοκοµείο να δω ………… είναι ο φίλος µου µετά το ατύχηµα ………… είχε.
Περιµένω τις διακοπές ………… και ………… για να ξεκουραστώ.
Αγαπητή µου Νίκη, δε µας είπες ………… λένε τη φίλη σου.
Αν και είµαστε καλοί φίλοι, τώρα πια βλεπόµαστε αραιά και ………….
Σου αγόρασα τα ψώνια ………….. µου ζήτησες, µαµά!
Θεώρησαν ………… θα σε ενοχλήσουν και δεν ήρθαν.
6. Σύνδεσε τις λέξεις ή προτάσεις µε τον κατάλληλο ειδικό σύνδεσµο.
Λέει τόσα ψέµατα, ……….. πια δεν τον πιστεύω.
Δεν έχω διαβάσει και φοβάµαι ………… δε θα γράψω καλά στο διαγώνισµα.
Η Ε.Μ.Υ ανακοίνωσε …………. αύριο θα βρέχει σε πολλές περιοχές της χώρας.
Η αλήθεια είναι ………… χωρίς το Νίκο στην παρέα µας δεν περνάµε καλά.
Νοµίζω ……….. η γιορτή της Εύης έγινε. Είναι κρίµα ………… δε σε κάλεσε.
7. Να γράψεις 5 λέξεις που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
φως πρώτος τροχός παιδί
…………………………. …………………………. …………………………. ………………………….
…………………………. …………………………. …………………………. ………………………….
…………………………. …………………………. …………………………. ………………………….
…………………………. …………………………. …………………………. ………………………….
…………………………. …………………………. …………………………. ………………………….
Παλάνης Αθανάσιος
8
7
9
6
20
ΣΚΟΡ
55
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.42

43. 10ο Κριτήριο Αξιολόγησης
Τάξη: Δ΄
Μάθημα: Γλώσσα
Ενότητα: 13η
ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ
Ονοματεπώνυμο:
Ημερομηνία:
Α. Ακούω και γράφω
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Β. Εργασίες
1. Βάλε τόνο στα που όπου χρειάζεται.
α) Νομίζω ότι ξέρεις που θα πας.
β) Τον ρώτησα που μένει.
γ) Που θα πας φέτος στις διακοπές;
δ) Σου αγόρασα τα ψώνια που μου ζήτησες.
ε) Το σπίτι που αγοράσαμε είναι ολοκαίνουριο.
στ) Δε μου αρέσει η ζωγραφιά που έκανες.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.43

44. 2. Βάλε τόνο στα πως όπου χρειάζεται.
α) Πιστεύω πως έχει δίκιο.
β) Πως σε λένε μικρή μου;
γ) Φαίνεται πως όλοι έχουν φύγει.
δ) Με ρώτησες πως θα φύγεις;
ε) Άκουσα πως είναι καλό παιδί.
στ) Είπες πως θα έρθεις, αλλά δεν ήρθες.
3. Υπογράμμισε τα υποκείμενα στις παρακάτω προτάσεις.
α) Τα παιδιά κολυμπούσαν ανέμελα. (...................................)
β) Τα ροδάκινα ωρίμασαν πολύ. (...................................)
γ) Ο κύριος Βασίλης ήταν ναυτικός. (...................................)
δ) Τα νερά της λίμνης πάγωσαν από το δυνατό κρύο. (...................................)
ε) Το σχολείο μας έχει μαθητές από διάφορα μέρη του κόσμου.
(...................................)
στ) Έχουμε ένα δάσκαλο για τη γυμναστική. (...................................)
ζ) Οι δάσκαλοι συχνά φορούν ρούχα του τόπου τους. (...................................)
η) Οι γείτονες και οι περαστικοί χαμογελούν και κοιτάζουν με ενδιαφέρον τις
πινακίδες μας. (.......................................................)
θ) Μερικοί μάλιστα χειροκροτούν. (...................................)
ι) Εκείνη τη μέρα παρελαύνουμε φορώντας κάτι χαρακτηριστικά από τον τόπο μας.
(...................................)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.44

45. 4. Συμπλήρωσε τα κενά με την κατάλληλη οριστική αντωνυμία.
α) Η Άσπα φοβάται να κοιμηθεί ........................... στο σπίτι, όταν λείπει ο Γιώτης
ταξίδι.
β) Εσύ και ο αδερφός σου έχετε ............................ προτιμήσεις.
γ) ............................. η Δήμητρα έφυγε, δεν την υποχρέωσε κανείς.
δ) Παιδιά, και το επόμενο πρόβλημα μπορεί να λυθεί με ............................. τρόπο.
ε) Η Φανή και η Γιάννα φτιάχνουν ................................... τα ρούχα τους.
στ) Η γιαγιά μου συνήθιζε να λέει: «...................... τα λέω, ........................ τ’ ακούω».
ζ) Ο Κώστας μένει ....................... σ’ ένα τεράστιο σπίτι στη Χαλκίδα.
η) Η Έφη μού έφτιαξε .......................... ένα υπέροχο κολιέ.
θ) Η Στέλλα άρχισε να κλαίει κι έφυγε από το δωμάτιο, γιατί ήθελε να μείνει
...................... για λίγο.
ι) Στο θέατρο πήγα τελικά .................................. .
5. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με το σωστό πρόσωπο των ρημάτων
που βρίσκονται στην παρένθεση.
( φοβάμαι, αγωνίζομαι, στολίζομαι, δανείζομαι, ποτίζομαι, σκαλίζομαι, φιλιέμαι,
φαίνομαι, ντύνομαι)
α) Σας το λέω, δεν πρέπει να ............................... συνέχεια χρήματα.
β) Ο κήπος .............................. και ............................... καθημερινά από τον κηπουρό.
γ) Οι άνθρωποι αυτοί .............................. σκληρά για να ζήσουν.
δ) Τα δύο ξαδέλφια, όποτε βρεθούν, ................................. και .......................... με
αγάπη.
ε) Όταν πηγαίνω σε μια γιορτή, ................................. και
............................... ωραία.
στ) Γιώργο, γιατί ............................... να του μιλήσεις; Δε
.............................να είναι κακός άνθρωπος.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.45

46. Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρρή
«Το γαϊτανάκι». Σ΄ αυτό ένας σοφός άνθρωπος, ο Νικόλας, κάνει το γύρο του
κόσμου για να πείσει τους ανθρώπους να δώσουν τα χέρια και να φτιάξουν ένα
γαϊτανάκι – σύμβολο παγκόσμιας αγάπης και φιλίας – που θα αγκαλιάζει όλη τη Γη.
Η υπέροχη εκείνη μέρα φτάνει...
Ο Νικόλας κοιτούσε με μάτια θαμπωμένα από τα δάκρυα. Χιλιάδες νέοι
περνούσαν από μπροστά του. Γαλανομάτηδες με
ξανθά μαλλιά, μελαχρινοί με μαύρα μάτια, ερυθρόδερμοι
με πολύχρωμα φτερά δίνανε τα χέρια σ΄ αυτό το γαϊτανάκι
που αγκαλιάζει τη Γη. Τους άκουγε να τραγουδάνε, να
μιλάνε και να φωνάζουν. Ο Γιόχαν έσφιγγε το χέρι του
Γιάννη και έλεγε: «Πόσο κουτοί ήμασταν να μη μιλάμε ο
ένας στον άλλον. Μοιάζεις του αδελφού μου». Ο Γιάννης
έλεγε: «Δε θα είμαι πια μόνος τα βράδια του χειμώνα, θα
κάνουμε παρέα και θα λέμε ιστορίες».
Δ. Ασκήσεις
α) Τι βλέπει ο Νικόλας και γιατί τα μάτια του δακρύζουν;
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
...........................................................................................................................
......................................................................................................................................
β) Πώς κρίνεις την ιδέα του Νικόλα; Πώς θα ήταν ο κόσμος αν αυτή η ιδέα γινόταν
πραγματικότητα;
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
............................................................................................................................
Θανάσης Πρέντζας
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.46

47. τώρατώρατώρατώρα
εγώ ποτίζω
εγώ ποτίζοµαι
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.47

48. χθες συνέχεια
εγώ πότιζα
εγώ ποτιζόµουν
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.48

49. χθες µία φορά
εγώ πότισα
εγώ ποτίστηκα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.49

50. µέχρι τώρα
εγώ έχω ποτίσει
εγώ έχω ποτιστεί
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.50

51. µέχρι χτες
εγώ είχα ποτίσει
εγώ είχα ποτιστεί
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.51

52. αύριο µια φορά
εγώ θα ποτίσω
εγώ θα ποτιστώ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.52

53. αύριο συνέχεια
εγώ θα ποτίζω
εγώ θα ποτίζοµαι
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.53

54. µέχρι αύριο
εγώ θα έχω ποτίσει
εγώ θα έχω ποτιστεί
Ειρήνη ΤσουκάτουΕιρήνη ΤσουκάτουΕιρήνη ΤσουκάτουΕιρήνη Τσουκάτου
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.54

55. µµÚÚÚ››ÛÛÎΈˆ ÙÙÈȘ˜˜ ÛÛ¯¯¤¤ÛÛÂÂÈȘ˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ÏÏϤ¤¤ÍÍÍ͈Ó
210
1188..22 ™™˘˘ÓÓÒÒÓÓ˘˘ÌÌ·· –– ∞∞ÓÓÙÙÒÒÓÓ˘˘ÌÌ·· ((··ÓÓÙÙ››ııÂÂÙÙ··))
1188..33 √√ÌÌÒÒÓÓ˘˘ÌÌ·· –– ¶¶··ÚÚÒÒÓÓ˘˘ÌÌ··
™˘ÓÒÓ˘Ì· ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Ϥ-
ÍÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÚ›Ô˘ ÙËÓ ›‰È· ÛËÌ·Û›·.
∞ÓÙÒÓ˘Ì· (·ÓÙ›ıÂÙ·) ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ï¤ÍÂȘ
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙ›ıÂÙË ÛËÌ·Û›·.
·¿˜ – ÈÂÚ¤·˜
Ï¢Îfi˜ – ¿ÛÚÔ˜
Ì·Ì¿˜ – ·Ù¤Ú·˜
Î.¿.
„ËÏfi˜ – ÎÔÓÙfi˜
ÏÔ‡ÛÈÔ˜ – ÊÙˆ¯fi˜
fiÌÔÚÊÔ˜ – ¿Û¯ËÌÔ˜
¿Óˆ – οو
ÁÂÌ›˙ˆ – ·‰ÂÈ¿˙ˆ
·Ó‚·›Óˆ – ηÙ‚·›Óˆ
Î.¿.
Ô ‰·ÓÂÈÎfi˜ – Ô ‰·ÓÈÎfi˜ (·fi ÙË ¢·Ó›·)
ÙÔ ‰È¿ÏÂÈÌÌ· (ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô) – ÙÔ ‰È¿Ï˘Ì· (˘ÁÚÔ‡)
ۋΈ (¿Óˆ) – Û‡ÎÔ (ÊÚÔ‡ÙÔ)
‹Ú· (οÙÈ) – (·˘Ùfi˜ ¤¯ÂÈ) ›ڷ
Ë ÂÊÔÚ›· (ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ˘ËÚÂÛ›·) – Ë Â˘ÊÔÚ›· (ÏÔ‡ÛÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹)
ÎÏ›ӈ ÙËÓ fiÚÙ· – Îϛӈ ¤Ó· Ú‹Ì·
ÙÔ Îϛ̷ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ – ÙÔ ÎÏ‹Ì· ÛÙËÓ ·˘Ï‹ Ì·˜ (ÎÏËÌ·Ù·ÚÈ¿, ·Ì¤ÏÈ)
Ô ÎÚÈÙÈÎfi˜ (·˘Ùfi˜ Ô˘ ·ÛΛ ÎÚÈÙÈ΋) – Ô ÎÚËÙÈÎfi˜ (·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË)
Ë Ï›Ú· (ÓfiÌÈÛÌ·) – Ë Ï‡Ú· (ÌÔ˘ÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ)
Ô ÏÈÌfi˜ (›ӷ) – Ô ÏÔÈÌfi˜ (·ÚÚÒÛÙÂÈ·)
Ô fiÚÔ˜ (Û˘Ìʈӛ·) – ÙÔ fiÚÔ˜ (‚Ô˘Ófi)
ۋΈ (Ú‹Ì·) – Û‡ÎÔ (ÙÔ ÊÚÔ‡ÙÔ)
Ô ÙÔ›¯Ô˜ (ÛÈÙÈÔ‡) – ÙÔ Ù›¯Ô˜ (Ù˘ fiÏ˘)
ÙÔ Ê‡ÏÏÔ (‰¤ÓÙÚÔ˘) – ÙÔ Ê‡ÏÔ (·ÚÛÂÓÈÎfi ‹ ıËÏ˘Îfi)
Ô „ËÏfi˜ (Ô˘ ¤¯ÂÈ ‡„Ô˜) – Ô „ÈÏfi˜ (ÏÂÙfi˜)
Î.¿.
√ÌÒÓ˘Ì· Â›Ó·È ÔÈ Ï¤ÍÂȘ Ô˘ ÚÔʤÚÔÓÙ·È ÙÔ ›‰ÈÔ
·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.55