http://e-taksh.blogspot.gr/2014/10/2-4.html# Γλώσσα Ε΄. Ενότητα 2. Κεφάλαιο 4: ΄΄Υπόγειες διαδρομές΄΄

1. Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής
http://e-taksh.blogspot.gr/
Γλώσσα Ε΄- Ενότητα 2 - Κεφάλαιo 4 :
΄΄ Υπόγειες διαδρομές΄΄

2. eva-edu
Υπόγειες διαδρομές
Ο υπόγειος σιδηρόδρομος είναι ένα τρένο κάτω από το χώμα που πηγαίνει τους
ανθρώπους από το ένα μέρος σε ένα άλλο μέσα στην πόλη. Τον υπόγειο σιδηρόδρομο
τον λέμε μετρό. Το μετρό έρχεται κάθε 10 λεπτά στην κάθε στάση και δεν αργεί
καθόλου. Το μετρό πηγαίνει πολύ γρήγορα τους ανθρώπους στο μέρος που θέλουν. Το
μετρό στην Αθήνα έγινε το 2000 τη χρονιά που γεννήθηκα και εγώ.
Ποιά χρονιά έγινε το μετρό στην Αθήνα;..................................................................
Εύα
Εύα
Τα επίθετα που δείχνουν αριθμούς τα λέμε
αριθμητικά επίθετα
Απόλυτα είναι αυτά που δείχνουν πόσοι άνθρωποι ή πόσα
πράγματα υπάρχουν δύο
Τακτικά είναι αυτά που δείχνουν σε ποιά σειρά βρίσκεται
κάποιος δεύτερος
Πολλαπλασιαστικά είναι αυτά που δείχνουν από πόσα
μέρη είναι φτιαγμένος κάποιος διπλός
αναλογικά είναι αυτά που δείχνουν πόσες φορές κάτι είναι
μεγαλύτερο από ένα άλλο διπλάσιος
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 1
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

3. eva-edu
απόλυτα τακτικά πολλαπλασιαστικά αναλογικά
7 επτά έβδομος επταπλός επταπλάσιος
3
10
15
Διάβασε τις προτάσεις και συμπλήρωσε τον πίνακα
Σήμερα στεκόμουν στο ασανσέρ πίσω και ανάποδα στην πόρτα. Μετά γύρισα
μπροστά και στεκόμουν άνετα
πότε πού Πώς (με ποιόν τρόπο)
Το καλοκαίρι μου αρέσει γιατί κάνω μπάνια στη θάλασσα και ανεβαίνω στα
αυτοκινητάκια. Όμως με ενοχλεί όταν κάνει πολύ ζέστη ή έχει κύμα η θάλασσα.
Πλεονεκτήματα του καλοκαιριού....................................................................................................
Μειονεκτήματα του καλοκαιριού ...................................................................................................
Συμπλήρωσε τον πίνακα με τα αριθμητικά επίθετα
Όταν δίνουμε οδηγίες γράφουμε επιρρήματα που
δείχνουν πότε έγινε κάτι, πού έγινε κάτι και πώς
έγινε κάτι (με ποιόν τρόπο έγινε)
Πλεονεκτήματα λέμε τα καλά πράγματα και
μειονεκτήματα τα άσχημα πράγματα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 2

4. 122
MÂÙÚÒ, ‰ËÏÒÓˆ
ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÛÂÈÚ¿
EENNOOTTHHTTAA 99
∆∆·· ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
ŒÓ· ·ÚÓ¿ÎÈ, ‰‡Ô ·ÚÓ¿ÎÈ·,... ¤ÍÈ ·ÚÓ¿ÎÈ·,...
...ÂηÙfi ·ÚÓ¿ÎÈ·,...
ÙÚÂȘ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ·ÚÓ¿ÎÈ·,
¤Ó· ÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ ·ÚÓ¿ÎÈ·...
O¯, Ë ÒÚ· ‹ÁÂ ÔÎÙÒ.
¶Ú¤ÂÈ Ó· ÛËΈıÒ.
«ª·Ú·ıÒÓÈÔ˜ ·ÁÒÓ·˜ ‰ÚfiÌÔ˘ Á˘Ó·ÈÎÒÓ»
¶ÚÒÙË ÙÂÚÌ¿ÙÈÛÂ Ë ∂ÏÏËÓ›‰· ·ıÏ‹ÙÚÈ·
ª·Ú›· ™Ù·ÛÈÓÔ‡, ‰Â‡ÙÂÚË Ë ∫·Ó·‰¤˙· ∫¤ÏË
¡Ù¿ÚÂÓ Î·È ÙÚ›ÙË Ë °·ÏÏ›‰· ºÚ·ÓÛÔ˘¿˙
∑ÂÚÌfiÓ. ∏ Ó·ڋ Ì·˜ ·ıÏ‹ÙÚÈ· ∞Û·Û›·
ª·ÚÈÓ¿ÎË ÙÂÚÌ¿ÙÈÛÂ ÂÈÎÔÛÙ‹ ÙÚ›ÙË.
– £¤Ïˆ ¤Ó· ·Ïfi ÂÈÛÈÙ‹ÚÈÔ ÁÈ· ÙËÓ
∫·Ï·Ì¿Ù·. ¶fiÙ ·Ó·¯ˆÚ› ÙÔ ÏˆÊÔÚ›Ô;
– ™Â Ï›ÁÔ, ÁÈ·Ù› Ú¤ÂÈ Ó· ÍÂÎÔ˘Ú·ÛÙ› Ô
Ô‰ËÁfi˜. ∫¿ÓÂÈ ‰ÈÏfi ‰ÚÔÌÔÏfiÁÈÔ Û‹ÌÂÚ·.
∆È ÔÛfiÙËÙ·
›ӷÈ;
¶ÔÈ· ÛÂÈÚ¿
¤¯ÂÈ;
¢ÒÛÙ ÌÔ˘ ÌÈ· ‰ˆ‰Âο‰·
·˘Á¿ Î·È Î·ÌÈ¿ ÂÈÎÔÛ·ÚÈ¿
ÎÈÏ¿ ·Ù¿Ù˜.
ªÔÓ¿‰Â˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ‹ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó
ÂÚ›Ô˘
∞fi fiÛ· ̤ÚË
·ÔÙÂÏÂ›Ù·È Î¿ÙÈ;
– √ ÌÈÛıfi˜ ÌÔ˘ ʤÙÔ˜ ›ӷÈ
‰ÈÏ¿ÛÈÔ˜.
– ÃÚÂÈ¿˙ÂÛ·È ÙÂÙÚ·Ï¿ÛÈ· ÏÂÊÙ¿
ÁÈ· Ó· ¿ÚÂȘ ·˘Ùfi ÙÔ ÎÔÏȤ.
¶fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Â›Ó·È Î¿ÙÈ;
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 3

5. 123
™¯ËÌ·Ù›˙ˆ ϤÍÂȘ
∞ƒπ£ª∏∆π∫∞ ¡ ∂›Ó·È ϤÍÂȘ Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ·ÚÈıÌÔ‡˜. ÃÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ٷ
·ÚÈıÌËÙÈο ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ì ÔÛfiÙËÙ·, ÛÂÈÚ¿, ‹ ÁÈ· Ó· ‰ËÏÒÛÔ˘Ì ·fi fiÛ· ̤ÚË
·ÔÙÂÏÂ›Ù·È Î¿ÙÈ, fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Â›Ó·È ·fi οÙÈ ¿ÏÏÔ ‹ ÁÈ· Ó· ·Ó·ÊÂÚıÔ‡ÌÂ
Û ÌÔÓ¿‰Â˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ. ∆· ·ÚÈıÌËÙÈο ÌÔÚ› Ó· ›ӷÈ:
∞ÚÈıÌËÙÈο Â›ıÂÙ· ∞ÚÈıÌËÙÈο Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο
Ù¤ÛÛÂÚ· È¿Ù· ÌÈ· ‰ˆ‰Âο‰· ·˘Á¿
ÙÚ›ÙÔ˜ Á‡ÚÔ˜ ηÌÈ¿ ÂÈÎÔÛ·ÚÈ¿ ¿ÙÔÌ·
∆· ·fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ÓÔ ·ÚÈıÌfi ·fi ÚfiÛˆ·, ˙Ò·, Ú¿ÁÌ·Ù·.
∆· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÁÈ· Ó· ‰ËÏÒÛÔ˘Ì ÔÛfiÙËÙ·, ¯ÚfiÓÔ, ·fiÛÙ·ÛË, ̤ÁÂıÔ˜.
∂Û‡ Â›Û·È ÌÈÛfi ̤ÙÚÔ
Î·È ÙÚ›· ÂηÙÔÛÙ¿,
ÂÓÒ ÂÁÒ Â›Ì·È ¤Ó·
̤ÙÚÔ Î·È ÙÚÈ¿ÓÙ·
Ù¤ÛÛÂÚ· ÂηÙÔÛÙ¿.
∞! K·È ÊÔÚ¿ˆ
·Ô‡ÙÛÈ ÓÔ‡ÌÂÚÔ
ÙÚÈ¿ÓÙ· ÂÊÙ¿.
ÃÈÏÈÔÌÂÙÚÈΤ˜
·ÔÛÙ¿ÛÂȘ fiψÓ
·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó·
£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË:
ÂÓÙ·ÎfiÛÈ· ‰¤Î·
¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ·
¶¿ÙÚ·: ‰È·ÎfiÛÈ· ‰¤Î·
¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ·
µfiÏÔ˜: ÙÚÈ·ÎfiÛÈ·
›ÎÔÛÈ ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ·
™Ô˘ÊϤ Ì ٤ÛÛÂÚ· Ù˘ÚÈ¿
ÀÏÈο:
¤ÍÈ ·Ù¿Ù˜
Ù¤ÛÛÂÚ· ·˘Á¿
ÌÈÛfi Ï›ÙÚÔ Á¿Ï·
Ù¤ÛÛÂÚȘ ʤÙ˜ Ì¤ÈÎÔÓ
ÂÓ‹ÓÙ· ÁÚ·ÌÌ¿ÚÈ· ·ÚÌÂ˙¿Ó·
ÂηÙfiÓ ÂÓ‹ÓÙ· ÁÚ·ÌÌ¿ÚÈ· ʤٷ
ÂηÙfi ÁÚ·ÌÌ¿ÚÈ· ηۤÚÈ
‚‰ÔÌ‹ÓÙ· ÁÚ·ÌÌ¿ÚÈ· ÁÚ·‚Ȥڷ
99..11 ∞∞fifiÏÏ˘˘ÙÙ·· ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 4

6. ™™™¯¯¯ËËËÌÌÌ··ÙÙ››˙˙˙˙ˆˆ ÏϤ¤ÍÍÍÂÂÈȘ˜˜
124
∆· Ù·ÎÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË Ô˘ ·›ÚÓÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ‹ οÙÈ Û ÌÈ· ÛÂÈÚ¿.
99..22 ∆∆··ÎÎÙÙÈÈÎο¿ ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
– ∫˘Ú›· ÌÔ˘, ÙÈ Ù· ÊÔÚ¿Ù ٷ Á˘·ÏÈ¿, ·ÊÔ‡ ‰Â ‚ϤÂÙ Ô‡
¿ÙÂ; ∆ËÓ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ì ·Ù‹Û·ÙÂ, ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÊÔÚ¿ ¤Û·ÙÂ
ÔÏfiÎÏËÚË Â¿Óˆ ÌÔ˘, ÙËÓ ÙÚ›ÙË ÊÔÚ¿ Ì ÍÂÓ˘¯È¿Û·ÙÂ, ÙËÓ
٤ٷÚÙË Î·ı›Û·Ù ¿Óˆ ÛÙÔ Î·¤ÏÔ ÌÔ˘ Î·È ÙÒÚ· ¯‡Û·Ù ¤Ó·
ÔÏfiÎÏËÚÔ ÊÏÈÙ˙¿ÓÈ Î·Ê¤ ÛÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÈÔ ÌÔ˘ Ô˘Î¿ÌÈÛÔ.
– ø! ªÂ Û˘Á¯ˆÚ›ÙÂ, ηϤ ÌÔ˘ ·ÚÈÂ. ∂›Ó·È Ë ÚÒÙË Ì¤Ú· Ô˘
·Ó·Áο˙ÔÌ·È Ó· ÊÔÚ¤Ûˆ Á˘·ÏÈ¿ Î·È ‰ÂÓ Ù· ¤¯ˆ Û˘ÓËı›ÛÂÈ.
– ∆fiÙÂ, Ϥˆ Ó· ¿Ù ηχÙÂÚ· ÛÙÔ Û›ÙÈ Û·˜ Î·È Ó· ΢ÎÏÔÊÔÚ‹-
ÛÂÙ ¤Íˆ Í·Ó¿ ÙËÓ ÂηÙÔÛÙ‹ Ë̤ڷ...
1 ¤Ó·˜ ÚÒÙÔ˜
2 ‰‡Ô/‰˘Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜
3 ÙÚÂȘ ÙÚ›ÙÔ˜
4 Ù¤ÛÛÂÚȘ ٤ٷÚÙÔ˜
5 ¤ÓÙ ¤ÌÙÔ˜
6 ¤ÍÈ ¤ÎÙÔ˜
7 ÂÙ¿/ÂÊÙ¿ ¤‚‰ÔÌÔ˜
8 ÔÎÙÒ/Ô¯ÙÒ fiÁ‰ÔÔ˜
9 ÂÓÓ¤·/ÂÓÓÈ¿ ¤Ó·ÙÔ˜
10 ‰¤Î· ‰¤Î·ÙÔ˜
11 ¤Ó‰Âη/¤ÓÙÂη ÂÓ‰¤Î·ÙÔ˜
12 ‰Ò‰Âη ‰ˆ‰¤Î·ÙÔ˜
13 ‰ÂηÙÚ›˜ ‰¤Î·ÙÔ˜ ÙÚ›ÙÔ˜
14 ‰Âη٤ÛÛÂÚȘ ‰¤Î·ÙÔ˜ ٤ٷÚÙÔ˜
15 ‰Âη¤ÓÙ ‰¤Î·ÙÔ˜ ¤ÌÙÔ˜
16 ‰Âη¤ÍÈ/‰ÂοÍÈ ‰¤Î·ÙÔ˜ ¤ÎÙÔ˜
17 ‰ÂηÂÙ¿/‰ÂηÂÊÙ¿ ‰¤Î·ÙÔ˜ ¤‚‰ÔÌÔ˜
18 ‰ÂηÔÎÙÒ/‰ÂηԯÙÒ ‰¤Î·ÙÔ˜ fiÁ‰ÔÔ˜
19 ‰ÂηÂÓÓ¤·/‰ÂηÂÓÓÈ¿ ‰¤Î·ÙÔ˜ ¤Ó·ÙÔ˜
20 ›ÎÔÛÈ ÂÈÎÔÛÙfi˜
21 ›ÎÔÛÈ ¤Ó·˜ ÂÈÎÔÛÙfi˜ ÚÒÙÔ˜
22 ›ÎÔÛÈ ‰‡Ô ÂÈÎÔÛÙfi˜ ‰Â‡ÙÂÚÔ˜
∞fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο ∆·ÎÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο
¶π¡∞∫∞™ ∞¶√§À∆ø¡ ∫∞π ∆∞∫∆π∫ø¡ ∞ƒπ£ª∏∆π∫ø¡
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 5

7. ∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞∞ 9999:: MMMÂÂÙÙÂÙÂÙÚÚÚÚÒÒÒ,,,, ‰ËÏÒÓˆ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÛÂÈÚ¿
125
30 ÙÚÈ¿ÓÙ· ÙÚÈ·ÎÔÛÙfi˜
40 Û·Ú¿ÓÙ· ÙÂÛÛ·Ú·ÎÔÛÙfi˜
50 ÂÓ‹ÓÙ· ÂÓÙËÎÔÛÙfi˜
60 ÂÍ‹ÓÙ· ÂÍËÎÔÛÙfi˜
70 ‚‰ÔÌ‹ÓÙ· ‚‰ÔÌËÎÔÛÙfi˜
80 ÔÁ‰fiÓÙ· ÔÁ‰ÔËÎÔÛÙfi˜
90 ÂÓÂÓ‹ÓÙ· ÂÓÂÓËÎÔÛÙfi˜
100 ÂηÙfiÓ/ÂηÙfi ÂηÙÔÛÙfi˜
101 ÂηÙfiÓ ¤Ó·˜ ÂηÙÔÛÙfi˜ ÚÒÙÔ˜
200 ‰È·ÎfiÛÈÔÈ ‰È·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
300 ÙÚÈ·ÎfiÛÈÔÈ ÙÚÈ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
400 ÙÂÙÚ·ÎfiÛÈÔÈ ÙÂÙÚ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
500 ÂÓÙ·ÎfiÛÈÔÈ ÂÓÙ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
600 ÂÍ·ÎfiÛÈÔÈ ÂÍ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
700 ÂÙ·ÎfiÛÈÔÈ/ÂÊÙ·ÎfiÛÈÔÈ ÂÙ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
800 ÔÎÙ·ÎfiÛÈÔÈ/Ô¯Ù·ÎfiÛÈÔÈ ÔÎÙ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
900 ÂÓÓÈ·ÎfiÛÈÔÈ ÂÓÓÈ·ÎÔÛÈÔÛÙfi˜
1.000 ¯›ÏÈÔÈ ¯ÈÏÈÔÛÙfi˜
2.000 ‰‡Ô ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ‰ÈÛ¯ÈÏÈÔÛÙfi˜
3.000 ÙÚÂȘ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÙÚÈÛ¯ÈÏÈÔÛÙfi˜
10.000 ‰¤Î· ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ‰ÂηÎÈÛ¯ÈÏÈÔÛÙfi˜
1.000.000 ¤Ó· ÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ ÂηÙÔÌÌ˘ÚÈÔÛÙfi˜
1.000.000.000 ¤Ó· ‰ÈÛÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ ‰ÈÛÂηÙÔÌÌ˘ÚÈÔÛÙfi˜
∞fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο ∆·ÎÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο
¶π¡∞∫∞™ ∞¶√§À∆ø¡ ∫∞π ∆∞∫∆π∫ø¡ ∞ƒπ£ª∏∆π∫ø¡
¶·Ú·ÙËÚÒ fiÙÈ Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο Ô˘ Â›Ó·È ÌÂ
Ï¿ÁÈ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÎÏ›ÓÔÓÙ·È!
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 27 °Ú¿Êˆ Ì ϤÍÂȘ ÙÔ˘˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜:
6, 16, 26, 36, 56, 106 Î·È 1, 11, 21, 31, 51, 101
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 6

8. ™™™¯¯¯ËËËÌÌÌ··ÙÙ››˙˙˙˙ˆˆ ÏϤ¤ÍÍÍÂÂÈȘ˜˜
126
√Ó. ¤Ó·˜ Ì›·/ÌÈ· ¤Ó·
°ÂÓ. ÂÓfi˜ ÌÈ·˜ ÂÓfi˜
∞ÈÙ. ¤Ó·Ó Ì›·(Ó)/ÌÈ·(Ó) ¤Ó·
∞ÚÛÂÓÈÎfi £ËÏ˘Îfi √˘‰¤ÙÂÚÔ
√Ó. ÙÚÂȘ ÙÚÂȘ ÙÚ›·
°ÂÓ. ÙÚÈÒÓ ÙÚÈÒÓ ÙÚÈÒÓ
∞ÈÙ. ÙÚÈÒÓ ÙÚÈÒÓ ÙÚÈÒÓ
∞ÚÛÂÓÈÎfi £ËÏ˘Îfi √˘‰¤ÙÂÚÔ
¡· Ò˜ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È Ù· ·fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο ¤Ó·˜, ÙÚÂȘ, Ù¤ÛÛÂÚȘ.
∞˜ ‰Ô‡Ì Ò˜ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È Î·È ÌÂÚÈο ¿ÏÏ· ·fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο.
∞˘ÙÔ› ÔÈ Ù‡ÔÈ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ôχ Ì ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ÙÔ˘ ·fiÚÈÛÙÔ˘
¿ÚıÚÔ˘ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 5.4).
ªÂ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ·ÚÈıÌÔ› Ô˘ ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ó Û 3 (‰ÂηÙÚ›˜, ›ÎÔÛÈ ÙÚÂȘ,
ÙÚÈ¿ÓÙ· ÙÚÂȘ ÎÙÏ.)
ñ ∆Ô ‰È·ÎfiÛÈÔÈ, ‰È·ÎfiÛȘ, ‰È·ÎfiÛÈ· Î·È fiÛ· ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ì ·˘Ùfi, ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙËÓ ÎÏ›ÛË ÙˆÓ
ÂÈı¤ÙˆÓ Û -Ô˜ (‚Ϥ ÂÓfiÙËÙ· 7.1) Î·È ¤¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÏËı˘ÓÙÈÎfi. ™ÙË ÁÂÓÈ΋ Û˘¯Ó¿
ηÙ‚¿˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÙfiÓÔ ÛÙËÓ ·Ú·Ï‹ÁÔ˘Û·.
¶.¯. £· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹Ûˆ ÙÔÓ ·ÁÒÓ· ‰ÚfiÌÔ˘ ÙÂÙÚ·ÎÔÛ›ˆÓ ̤ÙÚˆÓ.
ñ ∆Ô ÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ Î·È ÙÔ ‰ÈÛÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ Â›Ó·È Ô˘‰¤ÙÂÚ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, Ù· ÔÔ›· ÎÏ›ÓÔÓÙ·È
fiˆ˜ Ù· Ô˘‰¤ÙÂÚ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Û -Ô (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 6.2 °1).
¶.¯. ŒÓ· ÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ ¿ÓıÚˆÔÈ ¤¯·Û·Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜, ÂÓÒ ÂÓ‹ÓÙ· ÙÚ›· ÂηÙÔÌ̇ÚÈ·
¤ÌÂÈÓ·Ó ¿ÛÙÂÁÔÈ.
ªÈÏ¿Ì ÁÈ· ¤Ó· ÔÛfi ÙˆÓ Â›ÎÔÛÈ ÂÓfi˜ ÂηÙÔÌÌ˘Ú›ˆÓ ¢ÚÒ.
√Ó. Ù¤ÛÛÂÚȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ Ù¤ÛÛÂÚ·
°ÂÓ. ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ
∞ÈÙ. Ù¤ÛÛÂÚȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ Ù¤ÛÛÂÚ·
∞ÚÛÂÓÈÎfi £ËÏ˘Îfi √˘‰¤ÙÂÚÔ
ªÂ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ ÎÏ›ÓÔÓÙ·È Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ·ÚÈıÌÔ› Ô˘ ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ó Û 4 (‰Âη٤ÛÛÂÚȘ).
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 7

9. ∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞∞ 9999:: MMMÂÂÙÙÂÙÂÙÚÚÚÚÒÒÒ,,,, ‰ËÏÒÓˆ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÛÂÈÚ¿
127
∆· Ù·ÎÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο ÎÏ›ÓÔÓÙ·È fiˆ˜ Ù· Â›ıÂÙ· Û -Ô˜, -Ë, -Ô
(‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 7.1).
∫Ï›ÓÔÓÙ·È fiˆ˜ Ù· Â›ıÂÙ· Û -Ô˜, -Ë, -Ô (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 7.1).
¶ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο Â›Ó·È Ù·: ·Ïfi˜, ‰ÈÏfi˜, ÙÚÈÏfi˜, ÙÂÙÚ·Ïfi˜, ÂÓÙ·Ïfi˜,
ÂηÙÔÓÙ·Ïfi˜, ÔÏÏ·Ïfi˜ ÎÙÏ.
ªÈÛfi˜, -‹, -fi
∆Ô Â›ıÂÙÔ ÌÈÛfi˜ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÙ·È ÌÂ
Ù· ·fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο Î·È Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ
ÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿Ùˆ Ù‡Ô˘˜:
·ÚÛÂÓÈÎfi ¡ÂÓ¿ÌÈÛ˘ ¯ÚfiÓÔ˜
ıËÏ˘Îfi ¡ÌÈ¿ÌÈÛË ÒÚ·
Ô˘‰¤ÙÂÚÔ ¡ÂÓ¿ÌÈÛÈ Ï›ÙÚÔ
·ÚÛÂÓÈÎfi Î·È ıËÏ˘Îfi
¡ÙÚÂÈÛ‹ÌÈÛÈ ÙfiÓÔÈ, ÙÚÂÈÛ‹ÌÈÛÈ Ì¤Ú˜
Ô˘‰¤ÙÂÚÔ ¡ÙÚÈ¿ÌÈÛÈ Î·ÚÔ‡˙È·
·ÚÛÂÓÈÎfi Î·È ıËÏ˘Îfi
¡ÙÂÛÛÂÚÈÛ‹ÌÈÛÈ ·ÈÒÓ˜, ÙÂÛÛÂÚÈÛ‹ÌÈÛÈ ÒÚ˜
Ô˘‰¤ÙÂÚÔ ¡ÙÂÛÛÂÚ¿ÌÈÛÈ ÏÂÙ¿
√È Ù‡ÔÈ ‰˘fiÌÈÛÈ, ÂÓÙ¤ÌÈÛÈ, ÂÍ‹ÌÈÛÈ, ÂÊÙ¿ÌÈÛÈ, Ô¯ÙÒÌÈÛÈ ÎÙÏ. Â›Ó·È ¿ÎÏÈÙÔÈ.
99..33 ¶¶ÔÔÏÏÏÏ··ÏÏ··ÛÛÈÈ··ÛÛÙÙÈÈÎο¿ ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
∆· ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ·fi fiÛ· ̤ÚË
·ÔÙÂÏÂ›Ù·È Î¿ÙÈ Î·È Ï‹ÁÔ˘Ó Û -Ïfi˜.
ªÂ Ù· ‰‰ÈÈÏÏ¿¿ ÁÏ˘Î¿ Î·È ÙÔ˘˜ ‰‰ÈÈÏÏÔÔ‡‡˜˜
ÌÂ˙¤‰Â˜, Û›ÁÔ˘Ú· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÛ·È ‰‰ÈÈÏÏ‹‹ fiÚÙ· ηÈ
‰‰ÈÈÏÏfifi ÎÚ‚¿ÙÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÛÔ˘.
ªÂ ÙfiÛ· ÎÈÏ¿ Ô˘ ¤‚·Ï˜ ı· Ú¤ÂÈ ÙÒÚ· Ó·
ηٷ‚¿ÏÂȘ ÔÔÏÏÏÏ··ÏϤ¤˜˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÁÈ· Ó·
·‰˘Ó·Ù›ÛÂȘ.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 8

10. ™™™¯¯¯ËËËÌÌÌ··ÙÙ››˙˙˙˙ˆˆ ÏϤ¤ÍÍÍÂÂÈȘ˜˜
128
99..55 ¶¶ÂÂÚÚÈÈÏÏËËÙÙÈÈÎο¿ ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
ÃÙ˜ ÙÔ ÌÂÛË̤ÚÈ ÌÈ· ÙÂÙÚ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ Â¤ÛÙÚÂÊ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‚ڋΠ¤Ó·Ó
ͯ·Ṳ̂ÓÔ ¯·ÚÙÔʇϷη ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ Ô‰ÒÓ ∆ÛÈÌÈÛ΋ Î·È ¶·‡ÏÔ˘ ªÂÏ¿. ∞fi ÙÔ
ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ÂÚÓÔ‡Ó Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ £ÂÛÛ·ÏÔÓÈΛ˜, ·ÏÏ¿ ηÓ›˜ ‰ÂÓ Â›¯Â
ÚÔÛ¤ÍÂÈ ÙÔÓ ¯·ÚÙÔʇϷη. Èڛ˜ ‰ÈÛÙ·ÁÌfi ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔÓ ·Ú¤‰ˆÛ·Ó ÛÙÔ˘˜ ·ÛÙ˘-
ÓÔÌÈÎÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â¤ÛÙÚ„·Ó ÙÔ Â‡ÚËÌ· ÛÙÔÓ Î¿ÙÔ¯fi ÙÔ˘. ∂ΛÓÔ˜ ¢¯·Ú›ÛÙËÛÂ
ıÂÚÌ¿ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ηıÒ˜ ÂÎÙfi˜ ·fi ·ÚÎÂÙ¤˜ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ¢ÚÒ Ô ¯·ÚÙÔʇϷη˜ ÂÚÈ-
›¯Â Î·È Î·ÌÈ¿ ‰ÂηÚÈ¿ ¤ÁÁÚ·Ê· ÌÂÁ¿Ï˘ ÛËÌ·Û›·˜.
∆· ÂÚÈÏËÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ·fiÏ˘Ù·
·ÚÈıÌËÙÈο ˆ˜ ÂÍ‹˜:
∆· ÂÚÈÏËÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÌÔÓ¿‰ˆÓ Ô˘
·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ (-¿‰·) ‹ ¤¯Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÂÚ›Ô˘ (-·ÚÈ¿).
∫Ï›ÓÔÓÙ·È fiˆ˜ Ù· Â›ıÂÙ· Û -Ô˜, -Ë, -Ô (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 7.1).
∞Ó·ÏÔÁÈο ·ÚÈıÌËÙÈο Â›Ó·È Ù·: ‰ÈÏ¿ÛÈÔ˜, ÙÚÈÏ¿ÛÈÔ˜, ÙÂÙÚ·Ï¿ÛÈÔ˜, ÂÓÙ·Ï¿ÛÈÔ˜, Âη-
ÙÔÓÙ·Ï¿ÛÈÔ˜, ÔÏÏ·Ï¿ÛÈÔ˜ ÎÙÏ.
99..44 ∞∞ÓÓ··ÏÏÔÔÁÁÈÈÎο¿ ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
∆· ·Ó·ÏÔÁÈο ·ÚÈıÌËÙÈο ‰ËÏÒÓÔ˘Ó fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Â›Ó·È
οÙÈ Î·È Ï‹ÁÔ˘Ó Û -Ï¿ÛÈÔ˜.
º¤ÙÔ˜ ÙÚˆ˜ ‰‰ÈÈÏÏ¿¿ÛÛÈȘ˜ ÌÂÚ›‰Â˜ ÁÏ˘Îfi
Î·È ÙÙÚÚÈÈÏÏ¿¿ÛÛÈÈÔÔ˘˘˜˜ ÌÂ˙¤‰Â˜ ·fi ¤ÚÛÈ. ™›ÁÔ˘Ú· ı·
¯ÚÂÈ¿˙ÂÛ·È Î·È ‰‰ÈÈÏÏ¿¿ÛÛÈÈÔÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ·ÓÙÂÏfiÓÈ ÁÈ· Ó· ÛÂ
¯ˆÚ¤ÛÂÈ. ªÂ ÙfiÛ· ÎÈÏ¿, fï˜, Ô˘ ¤‚·Ï˜ ı· Ú¤ÂÈ
ÙÒÚ· Ó· ηٷ‚¿ÏÂȘ ÂÂÓÓÙÙ··ÏÏ¿¿ÛÛÈȘ˜
ÚÔÛ¿ıÂȘ ÁÈ· Ó· ·‰˘Ó·Ù›ÛÂȘ.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 9

11. ∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞∞ 9999:: MMMÂÂÙÙÂÙÂÙÚÚÚÚÒÒÒ,,,, ‰ËÏÒÓˆ ÔÛfiÙËÙ· Î·È ÛÂÈÚ¿
129
·) Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË -¿‰·: .¯. ‰˘¿‰·, ÙÚÈ¿‰·, ÙÂÙÚ¿‰·, ‰Âο‰·, ÂÈÎÔÛ¿‰· ÎÙÏ.
∞ÏÏ¿: ¤Ó·˜ ¡ÌÔÓ¿‰·
‚) Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË -·ÚÈ¿: .¯. ‰ÂηÚÈ¿, ‰ˆ‰ÂηÚÈ¿, ÂÈÎÔÛ·ÚÈ¿ ÎÙÏ.
∞˘Ù¿ Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο Û˘Óԉ‡ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ Î·ÌÈ¿ (.¯. ηÌÈ¿ ÂÈÎÔÛ·ÚÈ¿ Ì‹Ï·).
∆∆ÈÈ ÓÓ·· ıı˘˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ fifiÙÙ··ÓÓ ÁÁÚÚ¿¿Êʈˆ
ñ ∆· ·fiÏ˘Ù· ·ÚÈıÌËÙÈο ̤¯ÚÈ ÙÔ Â›ÎÔÛÈ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ˆ˜ Ì›· ϤÍË:
‰Âη¤ÍÈ, ‰ÂηÂÊÙ¿. ∞fi ÙÔ Â›ÎÔÛÈ ¤Ó· Î·È ¿Óˆ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ˆ˜
ͯˆÚÈÛÙ¤˜ ϤÍÂȘ: Û·Ú¿ÓÙ· ÔÎÙÒ, Ù¤ÛÛÂÚȘ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÂÓÙ·ÎfiÛÈ·
ÂÓÂÓ‹ÓÙ· ÂÓÓ¤·.
ñ ∆· Ù·ÎÙÈο ·ÚÈıÌËÙÈο ·fi ÙÔ ‰¤Î·ÙÔ˜ ÙÚ›ÙÔ˜ Î·È ÌÂÙ¿ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È
ˆ˜ ͯˆÚÈÛÙ¤˜ ϤÍÂȘ: ‰¤Î·ÙÔ˜ ÙÚ›ÙÔ˜, ÂÈÎÔÛÙfi˜ ¤ÌÙÔ˜.
ñ °Ú¿ÊÔÓÙ·È Ì ‰‡Ô -ÓÓ- ÙÔ ÂÓÓ¤·/ÂÓÓÈ¿ Î·È fiÛ· ·ÚÈıÌËÙÈο
·Ú¿ÁÔÓÙ·È ·fi ·˘Ùfi Î·È ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÔÏfiÎÏËÚË ÙË Ï¤ÍË
ÂÓÓ¤·/ÂÓÓÈ¿ (ÂÓÓÈ·ÎfiÛÈÔÈ, ÂÓÓÈ·Ï¿ÛÈÔ˜ ·ÏÏ¿ ÂÓÂÓ‹ÓÙ·, ¤Ó·ÙÔ˜,
ÂÓÂÓËÎÔÛÙfi˜).
ñ ∆· Û‡ÓıÂÙ· ·ÚÈıÌËÙÈο Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰Â‡ÙÂÚÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÙË Ï¤ÍË
ÌÈÛfi˜ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÙË Ï‹ÁÔ˘Û· Ì -È. ¢ÂÓ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔÓ Î·ÓfiÓ·
Î·È ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ì -Ë fiÛ· ¤¯Ô˘Ó ÚÒÙÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÙÔ ·ÚÛÂÓÈÎfi
¤Ó·˜ Î·È ÙÔ ıËÏ˘Îfi Ì›·: ÂÓ¿ÌÈÛÈ Â˘ÚÒ, ‰˘fiÌÈÛÈ ÎÈÏ¿, ÙÂÛÛÂÚÈÛ‹ÌÈÛÈ
ÒÚ˜, ÂÊÙ¿ÌÈÛÈ ÙfiÓÔÈ, ·ÏÏ¿ ÌÈ¿ÌÈÛË ÒÚ·, ÂÓ¿ÌÈÛ˘ ÙfiÓÔ˜.
∆∆ÈÈ ıı·· ıı˘˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ ÁÁÈÈ··...... ÙÙ·· ··ÚÚÈÈııÌÌËËÙÙÈÈÎο¿
∆· ·ÚÈıÌËÙÈο Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ·ÚÈıÌÔ‡˜. À¿Ú¯Ô˘Ó ¤ÓÙ ηÙË-
ÁÔڛ˜ ·ÚÈıÌËÙÈÎÒÓ:
1. ∞fiÏ˘Ù· (‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÔÛfiÙËÙ·), .¯. ÙÚ›·
2. ∆·ÎÙÈο (‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÛÂÈÚ¿), .¯. ÙÚ›ÙÔ˜
3. ¶ÔÏÏ·Ï·ÛÈ·ÛÙÈο (‰ËÏÒÓÔ˘Ó ·fi fiÛ· ̤ÚË ·ÔÙÂÏ›ٷÈ
οÙÈ), .¯. ÙÚÈÏfi˜
4. ∞Ó·ÏÔÁÈο (‰ËÏÒÓÔ˘Ó fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Â›Ó·È ·fi
οÙÈ ¿ÏÏÔ), .¯. ÙÚÈÏ¿ÛÈÔ˜
5. ¶ÂÚÈÏËÙÈο (‰ËÏÒÓÔ˘Ó ÌÔÓ¿‰Â˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· Û‡-
ÓÔÏÔ), .¯. ÙÚÈ¿‰·
∆· ·ÚÈıÌËÙÈο ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Â›ıÂÙ· ‹ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 10

12. 130
K¿Óˆ οÙÈ, ·ı·›Óˆ οÙÈ
‹ ‚Ú›ÛÎÔÌ·È Û ÌÈ· ηٿÛÙ·ÛË
EENNOOTTHHTTAA 1100
∆∆ÔÔ ÚÚ‹‹ÌÌ··
ƒ∏ª∞ ¡ ∂›Ó·È ÎÏÈÙfi ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Ô˘ ÙÔ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘ÌÂ
ÌÈ· ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ‹ ηٿÛÙ·ÛË. ∂›Ó·È ÙÔ ÈÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ ÁÈ·Ù› Á‡Úˆ ÙÔ˘
¯Ù›˙Ô˘Ì ÚÔÙ¿ÛÂȘ.
ÃÙ˜ ›‰·Ì ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ ÌÈ· Ù·ÈÓ›· fiÏÔ ‰Ú¿ÛË. ∫·È ÙÈ
‰ÂÓ ¤ÁÈÓÂ. √ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜, ¤Ó·˜ ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎfi˜, ·Ó·˙ËÙÔ‡ÛÂ
ÌÈ· Û˘ÌÌÔÚ›· ·Ú¯·ÈÔη‹ÏˆÓ. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ¤„·¯Ó ÛÙ· ·Ú¯Â›·
ÙÔ˘ ÁÈ· ›¯ÓË Ù˘ Û›ڷ˜. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, fiÙ·Ó ‚ڋΠÌÈ· ¿ÎÚË, ¿Ú¯È-
Û ӷ ÙÔ˘˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› Î·È Ó· ۯ‰ȿ˙ÂÈ ÙÚfiÔ˘˜ Ó· ÙÔ˘˜
ÍÂÛÎÂ¿ÛÂÈ. ∞ÏÏ¿ ÎÈ ÂΛÓÔÈ ‰ÂÓ ¤ÌÂÈÓ·Ó Ì ÛÙ·˘ÚˆÌ¤Ó· ¯¤ÚÈ·.
ªfiÏȘ ÙÔÓ ·ÓÙÈÏ‹ÊıËηÓ, ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ì οı ÙÚfiÔ Ó· ÙÔÓ
ÍÂÊÔÚÙˆıÔ‡Ó. ª¿ÏÈÛÙ· Ï‹ÚˆÛ·Ó ¤Ó·Ó ·‰›ÛÙ·ÎÙÔ Î·ÎÔÔÈfi ÁÈ·
Ó· ÙÔÓ Î˘ÓËÁ‹ÛÂÈ. √ ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎfi˜ Í¤Ê˘Á ÛηÚÊ·ÏÒÓÔÓÙ·˜
·fi ÙÔÓ ÊˆÙ·ÁˆÁfi. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ‚Ú¤ıËΠÛÙÔ ÂÚ‚¿˙È ÂÓfi˜
·Ú·ı‡ÚÔ˘ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ê‡ÁÂÈ ·fi ·ÏÏÔ‡. ∞Ó·Áο-
ÛÙËΠӷ ‚Ô˘Ù‹ÍÂÈ ÛÙÔ ÎÂÓfi ηÈ, ÁÈ· ηϋ ÙÔ˘ Ù‡¯Ë, ÚÔÛÁÂÈÒ-
ıËΠÛÙËÓ Î·ÚfiÙÛ· ÂÓfi˜ ÊÔÚÙËÁÔ‡. AÊÔ‡ ›¯Â È· ÍÂʇÁÂÈ ·fi
ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ, Ô ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎfi˜ ¤ÛÙÂÈÏ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ
ÎÚËÛʇÁÂÙÔ ÙˆÓ Î·ÎÔÔÈÒÓ.
√Ú¤ÛÙË, ‰Â˜ Ù· ÏfiÁÈ· ÛÔ˘! ŸÙ·Ó ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· ÂÓ¤ÚÁÂȘ ηÈ
ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ Ú‹Ì·Ù·.
EENNEEƒƒ°°∂∂ππ∂∂™™
›‰·ÌÂ
Ó· ۯ‰ȿ˙ÂÈ
Ó· ‰È·Ê‡ÁÂÈ
¤ÛÙÂÈÏÂ
Î.¿.
∫∫∞∞∆∆∞∞™™∆∆∞∞™™∂∂ππ™™
‚Ú¤ıËÎÂ
¤ÌÂÈÓ·Ó
·ÓÙÈÏ‹ÊıËηÓ
Î.¿.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 11

13. 131
™¯ËÌ·Ù›˙ˆ ϤÍÂȘ
1100..11 °°ÂÂÓÓÈÈÎο¿ ¯¯··ÚÚ··ÎÎÙÙËËÚÚÈÈÛÛÙÙÈÈÎο¿
∞∞.. ¶¶ÚÚfifiÛÛˆˆÔÔ Îη·ÈÈ ··ÚÚÈÈııÌÌfifi˜˜
µµ.. ¶¶ÔÔÈÈfifiÓÓ ÂÂÓÓÂÂÚÚÁÁ››··˜˜ Îη·ÈÈ ¯¯ÚÚfifiÓÓÔÔÈÈ
ŸÏÔÈ Ì·˜ ÙÙÚÚÔÔÌÌ¿¿ÍÍ··ÌÌÂÂ fiÙ·Ó Ô
·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎfi˜ ‹‰ËÍ ·fi ÙÔ Ì·ÏÎfiÓÈ
¿Óˆ ÛÙËÓ Î·ÚfiÙÛ· ÙÔ˘ ÊÔÚÙËÁÔ‡. ∆∆ÚÚfifiÌÌ··ÍÍÂÂ
Ô ı›Ԙ µÚ·Û›‰·˜, ÙÙÚÚfifiÌÌ··Í͘˜ ÂÛ‡, ÙÙÚÚfifiÌÌ··ÍÍ··ÓÓ Î·È
Ù· Í·‰¤ÏÊÈ· Ì·˜. ™·˜ ÎÔÚfiȉ„· Ï›ÁÔ Ô˘
ÙÙÚÚÔÔÌÌ¿¿ÍÍ··ÙÙÂÂ, ·ÏÏ¿, Ó· ˆ ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ·,
ÙÙÚÚfifiÌÌ··ÍÍ·· ÎÈ ÂÁÒ ·ÚÎÂÙ¿.
∆Ô Ú‹Ì· ‰¤¯ÂÙ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ηٷϋÍÂȘ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÁÈ· ÔÈÔÓ ÌÈÏ¿Ì οı ÊÔÚ¿ (‰ËÏ·-
‰‹ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ∞ã, µã, °ã ÚfiÛˆÔ ÂÓÈÎÔ‡ Î·È ÏËı˘ÓÙÈÎÔ‡ ·ÚÈıÌÔ‡):
ªÂ Ï›Á· ÏfiÁÈ·, ÙÔ Ú‹Ì· ¤¯ÂÈ ÚfiÛˆÔ Î·È ·ÚÈıÌfi.
ªÔÚÔ‡ÌÂ, ·ÎfiÌ·, Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ηٷϋÍÂȘ ‹
ÌfiÚÈ· ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ì fiÙ ¤ÁÈÓÂ Ë Ú¿ÍË Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘ÌÂ:
∞ã ÚfiÛˆÔ ÂÁÒ ÙÚfiÌ·Í-· fiÏÔÈ Ì·˜ ÙÚÔÌ¿Í-·ÌÂ
µã ÚfiÛˆÔ ÂÛ‡ ÙÚfiÌ·Í-˜ ÂÛ›˜ ÙÚÔÌ¿Í-·ÙÂ
°ã ÚfiÛˆÔ Ô ı›Ԙ µÚ·Û›‰·˜ ÙÚfiÌ·Í- ٷ Í·‰¤ÏÊÈ· Ì·˜ ÙÚfiÌ·Í-·Ó
∂ÓÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ¶ÏËı˘ÓÙÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 12

14. 162
¢›Óˆ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜
ÁÈ· ÌÈ· ÂÓ¤ÚÁÂÈ·
‹ ηٿÛÙ·ÛË
EENNOOTTHHTTAA 1122
∆∆ÔÔ ÂÂ››ÚÚÚÚËËÌÌ··
ªÂ ÔÏÏÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜:
1. ªÂ ‰Â˘ÙÂÚ‡ԢÛ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ (ÂÓfiÙËÙ· 16.4)
2. M ÚÔıÂÙÈΤ˜ ÊÚ¿ÛÂȘ – ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ (ÂÓfiÙËÙ· 16.2 °)
3. ªÂ Ù· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· (¿ÎÏÈÙ˜ ϤÍÂȘ). °È· ‰Â˜:
∏ ∞ÁÁÂϛӷ ¤Ê˘Á ÁÈ· ÙË £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË ¯Ù˜.
√ Î. µÚ·Û›‰·˜ ͤ¯·Û ٷ Á˘·ÏÈ¿ ÙÔ˘ οÔ˘.
√È Ê›ÏÔÈ ÙÔ˘ √Ú¤ÛÙË ¤Ú·Û·Ó ÙÔ ÔÙ¿ÌÈ Â‡ÎÔÏ·.
√ Ê›ÏÔÈ ÙÔ˘ √Ú¤ÛÙË ¤Ú·Û·Ó
ÙÔ ÔÙ¿ÌÈ.
√ Î. µÚ·Û›‰·˜ ͤ¯·Û ٷ
Á˘·ÏÈ¿ ÙÔ˘.
∏ ∞ÁÁÂϛӷ ¤Ê˘Á ÁÈ· ÙË
£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË.
∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¤˜! ∂ÁÒ ı¤Ïˆ Ó· ͤڈ ÎÈ
¿ÏϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜. £¤Ïˆ Ó· ͤڈ fiÙ ¤Ê˘ÁÂ Ë ∞ÁÁÂϛӷ, Ô‡
ͤ¯·Û ٷ Á˘·ÏÈ¿ ÙÔ˘ Ô ı›Ԙ µÚ·Û›‰·˜ Î·È Ò˜ ηٿÊÂÚ·Ó ÔÈ
Ê›ÏÔÈ ÌÔ˘ Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ fi¯ıË ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡. ¶Ò˜
ÌÔÚÒ Ó· ÙÔ Î¿Óˆ ·˘Ùfi;
∂¶πƒƒ∏ª∞∆∞ ¡ ∂›Ó·È ¿ÎÏÈÙ˜ ϤÍÂȘ Ô˘ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó Ù· Ú‹Ì·Ù· Î·È Ù·
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ‰›ÓÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙfiÔ, ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ, ÙÔÓ ÙÚfiÔ, ÙËÓ
ÔÛfiÙËÙ·. ∆· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·, Â›Û˘, Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÚÔÙ¿ÛÂȘ (¯ˆÚ›˜ Ó· Â›Ó·È Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ).
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 13

15. 163
™¯ËÌ·Ù›˙ˆ ϤÍÂȘ
∆· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÌÈ· ÚfiÙ·ÛË Ï¤ÁÔÓÙ·È ÚÔÙ·Ûȷο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·.
∆¤ÙÔÈ· Â›Ó·È Ù·: ·ÏÒ˜, ‚¤‚·È·, ›Ûˆ˜, Ú·ÁÌ·ÙÈο, Û›ÁÔ˘Ú·, ÙÂÏÈο, Ê˘ÛÈο Î.¿.
ªÂ ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ÌÔÚԇ̠ӷ ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ì ÔÏϤ˜ ‰È·ÊÔ-
ÚÂÙÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ Ù˘ Ú¿Í˘ Ô˘ ‰ËÏÒÓÂÈ ÙÔ Ú‹Ì·. ŒÙÛÈ,
¤¯Ô˘Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÂÈÚÚËÌ¿ÙˆÓ.
∞ÚÎÂÙ¤˜ ÊÔÚ¤˜, Ù· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ÌÔÚ› Ó· Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó Â›ıÂÙ·:
√ Î. µÚ·Û›‰·˜ Â›Ó·È ¿Ú· Ôχ ¤Í˘ÓÔ˜.
™¯Â‰fiÓ fiÏÔÈ ‹Úı·Ó ÛÙÔ ¿ÚÙÈ ÙÔ˘ √Ú¤ÛÙË.
ÕÏϘ ÊÔÚ¤˜, Ù· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó fi¯È ÙÔ Ú‹Ì· ·ÏÏ¿
ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË:
∂˘Ù˘¯Ò˜, ÚÔÏ¿‚·Ì ÙÔ ÏÔ›Ô.
∂ÈÏÈÎÚÈÓ¿, ‰ÂÓ Í¤Úˆ Ò˜ Ó· Û·˜ ¢¯·ÚÈÛÙ‹Ûˆ.
fiÛÔ, fiÛÔ, ÙfiÛÔ, ÔÛÔ‰‹ÔÙÂ, οÌÔÛÔ, οˆ˜,
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, Ôχ, ÂÏ¿¯ÈÛÙ·, Ï›ÁÔ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ,
ÂÍ›ÛÔ˘, ۯ‰fiÓ, ÏÈÁfiÙÂÚÔ, ¿Óˆ οو, ηıfiÏÔ˘ Î.¿.
¶ÔÛÔÙÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·:
Ò˜, fiˆ˜, ¤ÙÛÈ, ·ÏÏÈÒ˜, οˆ˜, ηıfiÏÔ˘,
ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ, ÌfiÓÔ, Ì·˙› Î.¿.
∆ÚÔÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·:
fiÙÂ, ÙÒÚ·, ÙfiÙÂ, ÚÈÓ, ÌÂÙ¿, Û‹ÌÂÚ·, ·‡ÚÈÔ, ¯Ù˜,
ÌÂı·‡ÚÈÔ, ¤Ú[˘]ÛÈ, ʤÙÔ˜, ·fi„Â, ·ÚÁ¿, ÓˆÚ›˜,
ÔÔÙ‰‹ÔÙÂ, fiÔÙÂ, ¿ÏÏÔÙÂ, οÔÙÂ, ‡ÛÙÂÚ·, ¤ÂÈÙ·,
ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜, ÎÈfiÏ·˜, ·Ì¤Ûˆ˜, Û¿ÓÈ·, Û˘¯Ó¿, Ù·ÎÙÈο,
fiÙÂ fiÙÂ Î.¿.
ÃÚÔÓÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·:
Ô‡, ‰Ò, ÂΛ, ¤Ú·, Ì·ÎÚÈ¿, ÎÔÓÙ¿, ÛÈÌ¿, ‰›Ï·,
̤۷, ¿Óˆ, οو, ·¤Ó·ÓÙÈ, ·ÓÙÔ‡, οÔ˘, Ô˘ıÂÓ¿,
„ËÏ¿, ¯·ÌËÏ¿, ‰ÂÍÈ¿, ·ÚÈÛÙÂÚ¿, Ï¿È, Á‡Úˆ, ¤Íˆ,
ÌÂٷ͇, ·Ó·ÌÂٷ͇, ÌÚÔÛÙ¿, ÌÚÔ˜, ›Ûˆ, ‚fiÚÂÈ·,
ÓfiÙÈ·, ·Ó·ÙÔÏÈο, ‰˘ÙÈο, ¯¿Ìˆ Î.¿.
∆ÔÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·:
¶¶ÔÔ‡‡ ;;
¶¶fifiÙÙÂÂ;;
¶¶ÒÒ˜˜;;
¶¶fifiÛÛÔÔ;;
1122..11 ∂∂››‰‰ËË ÂÂÈÈÚÚÚÚËËÌÌ¿¿ÙÙˆˆÓÓ
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 14

16. ™™™¯¯¯ËËËÌÌÌ··ÙÙ››˙˙˙˙ˆˆ ÏϤ¤ÍÍÍÂÂÈȘ˜˜
164
¶ÔÏÏ¿ ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Û -· Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ÏËı˘ÓÙÈÎfi ÙÔ˘ Ô˘‰ÂÙ¤ÚÔ˘ ÙˆÓ ÂÈı¤ÙˆÓ.
Ù· ˆÚ·›· ·È‰È¿ ¡ ¶ÂÚ¿Û·Ì ˆÚ·›·.
Ù· ·Ú¿ÍÂÓ· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ¡ ™˘ÌÂÚÈÊÂÚfiÙ·Ó ·Ú¿ÍÂÓ·.
ªÂÚÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Î·È Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË -ˆ˜:
∆· ¯ÂψӿÎÈ· Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÚÔÌ¿˙Ô˘Ó.
∂˘Ù˘¯Ò˜, Û˘Ó‹ıÈÛÂ.
ÃÙ˜ ›¯Â ÁÂÓ¤ıÏÈ· Ô ·‰ÂÏÊfi˜
ÌÔ˘. ¶ÂÚ¿Û·Ì Ôχ ˆˆÚÚ··››·· ÛÙÔ
¿ÚÙÈ ÙÔ˘. ªfiÓÔ ÙÔ ¯ÂψӿÎÈ Ì·˜
‹Ù·Ó ·Ó‹Û˘¯Ô Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÂÚfiÙ·Ó
··ÚÚ¿¿ÍÍÂÂÓÓ··.
∂∂˘˘ÙÙ˘˘¯¯ÒÒ˜˜, ÌÂÙ¿ ·fi
Ï›ÁÔ Û˘Ó‹ıÈÛÂ.
ªËÓ
ÙÔ ·‰ÈΛ˜. ™™˘˘ÓÓ‹‹ııˆˆ˜˜,
Ù· ¯ÂψӿÎÈ· ÙÚÔÌ¿˙Ô˘Ó
Ì ÙÔÓ Ôχ ÎfiÛÌÔ.
∞ÚÎÂÙ¿ ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ¤¯Ô˘Ó Ù‡Ô˘˜ Î·È Û -ˆ˜ Î·È Û -· ¯ˆÚ›˜
‰È·ÊÔÚ¿ ÛÙË ÛËÌ·Û›·.
¶ÚÔÛÔ¯‹ fï˜! ∞ÚÎÂÙ¿ ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ¤¯Ô˘Ó Ù‡Ô˘˜ Î·È ÛÂ
-ˆ˜ Î·È Û -· Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·!
√È Ù‡ÔÈ Û -ˆ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Û Â›ÛËÌÔ ‡ÊÔ˜.
¶·Ú·ÔÓÈ¤Ù·È ·‰›Îˆ˜ / ¿‰Èη.
™·Ó›ˆ˜ / Û¿ÓÈ· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È.
1122..22 ∂∂ÈÈÚÚÚÚ‹‹ÌÌ··ÙÙ·· ÛÛ --·· Îη·ÈÈ --ˆˆ˜˜
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 15

17. ∂∂∂∂¡¡¡¡¡√√√√√√√√∆∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∏∏∏∏∏∏∆∆∆∆∆∆∆∆∞∞∞∞∞∞∞ 1111112222222 :::: ¢¢¢¢››››¢›¢›¢›¢›ÓÓÓˆˆˆ ÂÂÂÚÚÚÚÚÚÈÈÈÈÛÛÛÛÛÛfififiÙÙÂÂÙÂÙÂÚÚÚÚ˜˜˜˜ ÏÏÏËËËËÚÚÚÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÌÈ· ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ‹ ηٿÛÙ·ÛË
165
1122..33 ¶¶··ÚÚ··ııÂÂÙÙÈÈÎο¿ ÂÂÈÈÚÚÚÚËËÌÌ¿¿ÙÙˆˆÓÓ
√ Û˘ÁÎÚÈÙÈÎfi˜ ‚·ıÌfi˜ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È:
ñ ›Ù ÌÔÓÔÏÂÎÙÈο, Ì ÙȘ ηٷϋÍÂȘ -fiÙÂÚ· Î·È -‡ÙÂÚ·:
ˆÚ·›· – ˆÚ·ÈfiÙÂÚ·
‚·ıÈ¿ – ‚·ı‡ÙÂÚ·
ñ ›Ù ÂÚÈÊÚ·ÛÙÈο, Ì ÙË Ï¤ÍË ÈÔ:
ˆÚ·›· – ÈÔ ˆÚ·›·
‚·ıÈ¿ – ÈÔ ‚·ıÈ¿
ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, fï˜, ı¤Ïˆ Ó· ÂÎÊÚ¿Ûˆ Û‡ÁÎÚÈÛË Î·È ÛÙ· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù·:
– √Ú¤ÛÙË, ʤÚ ÌÔ˘ Û ·Ú·Î·ÏÒ ÙÔ ‚·˙¿ÎÈ Ì ÙÔ ÁÏ˘Îfi.
– ¶Ô‡ ›ӷÈ;
– ÷ÌËÏ¿, ÛÙÔ Ú¿ÊÈ Ù˘ ÎÔ˘˙›Ó·˜.
– ¢ÂÓ ÙÔ ‚Ú›ÛΈ. ∂›Ó·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ÌÔÏ Ì ٷ ÊÚÔ‡Ù·;
– Ÿ¯È, ¯·ÌËÏfiÙÂÚ·.
– ∂Λ Ô˘ ¤¯ÂȘ ¤Ó· ‚·˙¿ÎÈ Ô˘ ϤÂÈ «˙¿¯·ÚË»;
– Ÿ¯È, fi¯È, ·ÎfiÌ· ÈÔ ¯·ÌËÏ¿.
– ∞, ÙÔ ‚ڋη. ∂, Ì· ‹Ù·Ó ¿Ú· Ôχ ¯·ÌËÏ¿, ÁÈ’ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÙÔ ‚ڋη
‡ÎÔÏ·.
.¯. ∏ ˘ÚÔÛ‚ÂÛÙÈ΋ ¤ÊÙ·Û ·Ì¤Ûˆ˜ (=Ôχ ÁÚ‹ÁÔÚ·) ÛÙÔÓ ÙfiÔ Ù˘ ˘ÚηÁÈ¿˜.
∂Ó fi„ÂÈ ÙˆÓ ÂÎÏÔÁÒÓ, Ô ˘Ô„‹ÊÈÔ˜ ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ η٤‚ËΠÛÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ Ï·¯·Ó·ÁÔÚ¿
ÁÈ· Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÂÈ ¿ÌÂÛ· (=¯ˆÚ›˜ ÌÂÛÔÏ¿‚ËÛË ¿ÏψÓ) Ì ÙÔ˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜
ηٷӷψ٤˜.
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 30 ºÙÈ¿¯Óˆ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿‰Èfi ÌÔ˘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙË ‰È·ÊÔÚÂ-
ÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÈÚÚËÌ¿ÙˆÓ:
·ÏÒ˜ – ·Ï¿, ÂÎÙ¿ÎÙˆ˜ – ¤ÎÙ·ÎÙ·, ¢¯·Ú›ÛÙˆ˜ – ¢¯¿ÚÈÛÙ·, ÙÂÏ›ˆ˜ – Ù¤ÏÂÈ·
∆· ·Ú·ıÂÙÈο ÙˆÓ ÂÈÚÚËÌ¿ÙˆÓ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó Ì ÂΛӷ ÙˆÓ ÂÈı¤ÙˆÓ.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 16

18. ™¯ËÌ·Ù›˙ˆ ϤÍÂȘ
166
∆· ·Ú·ıÂÙÈο ÙˆÓ ÂÈÚÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰ÂÓ ÚÔ¤Ú¯Ô-
ÓÙ·È ·fi Â›ıÂÙ· Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÂÚÈÊÚ·ÛÙÈο,
‰ËÏ.οو – ÈÔ Î¿Ùˆ, ÌÚÔÛÙ¿ – ÈÔ ÌÚÔÛÙ¿.
√ ˘ÂÚıÂÙÈÎfi˜ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È:
ñ ›Ù ÌÔÓÔÏÂÎÙÈο, Ì ÙȘ ηٷϋÍÂȘ -fiٷٷ, -‡Ù·Ù·:
ˆÚ·›· – ˆÚ·Èfiٷٷ
‚·ıÈ¿ – ‚·ı‡Ù·Ù·
ñ ›Ù ÂÚÈÊÚ·ÛÙÈο, Ì ٷ ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Ôχ, ¿Ú· Ôχ :
ˆÚ·›· – Ôχ ˆÚ·›·
‚·ıÈ¿ – ¿Ú· Ôχ ‚·ıÈ¿
∆∆ÈÈ ıı·· ıı˘˘ÌÌ¿¿ÌÌ··ÈÈ ÁÁÈÈ··...... ÙÙ·· ÂÂÈÈÚÚÚÚ‹‹ÌÌ··ÙÙ··
1. ∆· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÙÔÈο, ¯ÚÔÓÈο, ÙÚÔÈο,
ÔÛÔÙÈο.
2. ªÂÚÈο ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ·fi Â›ıÂÙ· Ì ÙËÓ Î·-
Ù¿ÏËÍË -· ‹ -ˆ˜.
3. ∫¿ÔÈ· ÂÈÚÚ‹Ì·Ù· Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ·Ú·ıÂÙÈο.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 17

19. 167
¢ËÏÒÓˆ Û¯¤ÛÂȘ
·Ó¿ÌÂÛ· Û ÊÚ¿ÛÂȘ
EENNOOTTHHTTAA 1133
1133..11 AAÏϤ¤˜˜ Îη·ÈÈ ÛÛ‡‡ÓÓııÂÂÙÙ˜˜ ÚÚÔÔıı¤¤ÛÛÂÂÈȘ˜
¶ƒ√£∂™∂π™ ¡ ∂›Ó·È ÌÈÎÚ¤˜ ¿ÎÏÈÙ˜ ϤÍÂȘ Ô˘ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÌÈ· ÔÓÔÌ·ÙÈ΋
(‹ ÚÔıÂÙÈ΋) ÊÚ¿ÛË (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 16.2) Î·È Ì·˙› Ì ·˘Ù‹ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ȉÈfiÙËÙ˜
(ÙfiÔ, ¯ÚfiÓÔ, ÙÚfiÔ, ÚԤϢÛË Î.¿.). ªÂÚÈΤ˜ ÚÔı¤ÛÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È ÛÙËÓ
·Ú·ÁˆÁ‹/Û‡ÓıÂÛË Ï¤ÍÂˆÓ (‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 17.2).
∏∏ ÚÚfifiııÂÂÛÛËË
∞Ó·‚ÔÏ‹
¶ÚÔ‚ÔÏ‹˜
ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋˜
Ù·ÈÓ›·˜: ÚÈÓ ÌÂÙ¿
·fi ÙÔ Ì¿ıËÌ·
Ù˘ Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋˜
ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û·
ÚÔ‚ÔÏÒÓ
¶ÚÔ‚ÔÏ‹
ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋˜
Ù·ÈÓ›·˜: ÚÈÓ mm
·fi ÙÔ Ì¿ıËÌ·
Ù˘ Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋˜
ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û·
ÚÔ‚ÔÏÒÓ
¶ÚÔÛ¤¯ˆ ÙË ‰È·ÊÔÚ¿:
ÚÈÓ
ÌÂÙ¿
·fi ÙÔ Ì¿ıËÌ·}
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 18

20. ™¯ËÌ·Ù›˙ˆ ϤÍÂȘ
168
√È ÚÔı¤ÛÂȘ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ì·˜ Â›Ó·È ÔÈ:
·ÓÙ›, ·fi, ÁÈ·, ‰›¯ˆ˜, ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ, ÂÍ·ÈÙ›·˜, ¤ˆ˜, ›Û·ÌÂ, ηٿ, ÏfiÁˆ,
ÌÂ, ÌÂÙ¿, ÌÂٷ͇, ̤¯ÚÈ, ·Ú¿, ÚÈÓ, ÚÔ˜, Û·Ó, ÛÂ, ¯ˆÚ›˜, ˆ˜
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 31 ºÙÈ¿¯Óˆ ÛÙÔ ÙÂÙÚ¿‰Èfi ÌÔ˘ ÊÚ¿ÛÂȘ Ì ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÚÔı¤ÛÂȘ.
¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÛÙÔÓ ÏfiÁÔ Ì·˜ ÚÔı¤ÛÂȘ Î·È ÚÔıÂÙÈΤ˜ ÊÚ¿ÛÂȘ Ô˘ ÚÔ-
¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ·ÏÈfiÙÂÚ˜ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ì·˜. ∞˘Ù¤˜ Â›Ó·È ÔÈ ÚÔı¤ÛÂȘ:
‰È·, ÂÎ, Â›, ÂÓ, ÂÚ›, ÚÔ, ˘¤Ú, ˘fi, ·Ó¿
∞˘Ù¤˜ ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ Û ۇÓıÂÙ˜ ϤÍÂȘ ‹ Û ÛÙÂÚÂfiÙ˘˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ:
ÚÔ ÃÚÈÛÙÔ‡, ÚÔ-‚¿‰ÈÛÌ·, ÂÎ ÁÂÓÂÙ‹˜, ÂÎ-ϤÁˆ
Ì̤¤ÛÛ·· ··fifi ÙÙÔÔ ÛÛ››ÙÙÈÈ
··ÓÓÙÙ›› ÁÁÈÈ·· ÙÙÔÔ˘˘˜˜ ÁÁÔÔÓÓ››˜˜ ÙÙÔÔ˘˘
1133..22 §§fifiÁÁÈȘ˜ ÚÚÔÔıı¤¤ÛÛÂÂÈȘ˜
ŸÙ·Ó Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ì ¤Ó· Â›ÚÚËÌ· ‹ ÌÈ· ÚfiıÂÛË Ì ÌÈ· ¿ÏÏË ÚfiıÂÛË, ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ì ÌÈ·
Û‡ÓıÂÙË ÚfiıÂÛË. ¢ËÏ·‰‹:
̤۷ + ·fi + ÙÔ Û›ÙÈ
Â›ÚÚËÌ· ÚfiıÂÛË
Û‡ÓıÂÙË ÚfiıÂÛË
·ÓÙ› + ÁÈ· + ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘
ÚfiıÂÛË ÚfiıÂÛË
Û‡ÓıÂÙË ÚfiıÂÛË
¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 32 µÚ›ÛΈ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ÔÈ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ:
1. ∂Î ÂÚÈÙÚÔ‹˜.....................................................................................................................
2. ÕÓ¢ ·Ô‰Ô¯ÒÓ...................................................................................................................
3. ∂› ›ÛÔȘ fiÚÔȘ ....................................................................................................................
4. Àfi ÂͤٷÛË .......................................................................................................................
5. ¢È· Ù˘ ‚›·˜ ........................................................................................................................
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 19

21. 169
¶Ò˜ ÂÓÒÓˆ ϤÍÂȘ, ÊÚ¿ÛÂȘ
Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;
EENNOOTTHHTTAA 1144
1144..11 ™™‡‡ÓÓ‰‰ÂÂÛÛÌÌÔÔÈÈ
™À¡¢∂™ª√π
¡ ∂›Ó·È ¿ÎÏÈÙ˜ ϤÍÂȘ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÌÔÚÒ Ó· Û˘Ó‰¤Ûˆ:
·) ϤÍÂȘ (·Ô‡ÙÛÈ· Î·È Î·¤ÏÔ)
‚) ÊÚ¿ÛÂȘ (Ù· ¤ÈÏ· Î·È Ù· ÓÙÔ˘Ï¿È· Î·È Ù· ÊÒÙ·)
Á) ÚÔÙ¿ÛÂȘ (∂›·Ó Ó· ÎÔÈÌËıÔ‡Ó Ì·˙› ÌÔ˘, ÁÈ·Ù› ÊÔ‚fiÓÙÔ˘Û·Ó Ó· ÎÔÈÌËıÔ‡Ó
ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜.)
™™‡‡ÓÓ‰‰ÂÂÛÛÌÌÔÔÈÈ Îη·ÈÈ ÌÌfifiÚÚÈÈ··
√ √Ú¤ÛÙ˘ ÛÙÂÎfiÙ·Ó ÔÏÏ‹ ÒÚ· Î·È ¯¿˙¢ ÙȘ ‚ÈÙÚ›Ó˜.
¶‹ÁÂ Î·È ÛÙÔ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÂÌÔÚÈÎfi ΤÓÙÚÔ, ·ÏÏ¿ Ô˘ıÂÓ¿ ‰Â ‚ڋΠ·˘Ùfi Ô˘ ¤„·¯ÓÂ.
ÕÚ¯ÈÛ ÙfiÙ ӷ ·Ó·ÚˆÙÈ¤Ù·È ·Ó ı· ¤ÚÂ ӷ ʇÁÂÈ ‹ Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ ÙÔ „¿ÍÈÌÔ.
¢ÂÓ ¤ÓȈı· ηϿ, ·ÏÏ¿ ›·Ó
fiÏÔÈ ˆ˜ Â›Ó·È ·ÚÁ¿ Î·È Ú¤ÂÈ
Ó· Ì ·Ê‹ÛÔ˘Ó Ó· ÎÔÈÌËıÒ Î·È
ˆ˜ ·‡ÚÈÔ ı· Â›Ì·È ÂÚ‰›ÎÈ.
∞ÓÙ› Ó· ÎÔÈÌËıÒ, ¿Ú¯ÈÛ· ÎÈ
ÂÁÒ Ó· ÂÙ¿ˆ ·fi ÙÔ ¤Ó·
‰ˆÌ¿ÙÈÔ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ÎÈ ¤‚ÏÂ·
·fi „ËÏ¿ Ù· ¤ÈÏ· Î·È Ù·
ÓÙÔ˘Ï¿È· Î·È Ù· ÊÒÙ·. ¢ÂÓ
‹Ú·, fï˜, ηϿ ÙË ÛÙÚÔÊ‹
ÛÙËÓ ÎÔ˘˙›Ó·, ¯Ù‡ËÛ· ÛÙÔ
ÌÂÁ¿ÏÔ ÓÙÔ˘Ï¿È ÎÈ ¤ÂÛ· ·fi
„ËÏ¿ ÎÈ ¤‚·Ï· ÙȘ ʈӤ˜. ªÔ˘
¤‚·Ï·Ó ıÂÚÌfiÌÂÙÚÔ Î·È Â›·Ó
ˆ˜ „‹ÓÔÌ·È ÛÙÔÓ ˘ÚÂÙfi ηÈ
ÌÔ˘ ¤‚·Ï·Ó ÂÙÛ¤Ù˜ Ì ÎÚ‡Ô
ÓÂÚfi ÛÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Î·È Â›·Ó Ó·
ÎÔÈÌËıÔ‡Ó Ì·˙› ÌÔ˘, ÁÈ·Ù› ÊÔ‚fi-
ÓÙÔ˘Û·Ó Ó· ÎÔÈÌËıÔ‡Ó ÌfiÓÔÈ
ÙÔ˘˜, Î·È ÙÔ Úˆ› Ô˘ ͇ÓËÛ·,
ÛÙÔ ÎÚ‚¿ÙÈ ÌÔ˘ ÎÔÈÌfiÙ·Ó Ë
Ì·Ì¿ ηıÈÛÙ‹, Ô Ì·Ì¿˜ ÌÂ
·Ô‡ÙÛÈ· Î·È Î·¤ÏÔ, Ë ı›·
°·˙›· Ì ÙÔ Î¤ÓÙËÌ· ·ÁηÏÈ¿ ÎÈ
Ë ¢ˆÚÔı¤· Ì ÙÔ ÍÂÛÎÔÓfi·ÓÔ.
∫˘Ú. ¡ÙÂÏfiÔ˘ÏÔ˜,
√ Õ΢ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ (‰È·Û΢‹)
ªÂÚÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ Û˘Ó‰¤Ô˘Ó
fifiÌÌÔÔÈȘ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, ‰ËÏ·‰‹ ·ÚȘ
Ì ·ÚȘ ‹ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ Ì ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜
(··ÚÚ··ÙÙ··ÎÎÙÙÈÈÎ΋‹ ÛÛ‡‡ÓÓ‰‰ÂÂÛÛËË).
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 20

22. ™™™¯¯¯ËËËÌÌÌ··ÙÙ››˙˙˙˙ˆˆ ÏϤ¤ÍÍÍÂÂÈȘ˜˜
170
ÕÏÏÔÈ Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ
Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÙȘ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜
ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ì ÙȘ ·ÚȘ
ÚÔÙ¿ÛÂȘ (˘˘ÔÔÙÙ··ÎÎÙÙÈÈÎ΋‹
ÛÛ‡‡ÓÓ‰‰ÂÂÛÛËË).
°È· ÙȘ ÊÚ¿ÛÂȘ
Î·È ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ
‚Ï. ÂÓfiÙËÙ· 16
√ ‰¿ÛηÏÔ˜ › fiÙÈ ı· ÍÂÎÈÓ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ
Û¯ÔÏÈÎÔ› ·ÁÒÓ˜ ÛÙ›‚Ô˘.
ŸÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‹ıÂÏ·Ó Ó· ¿ÚÔ˘Ó
̤ÚÔ˜, ÁÈ·Ù› ·Á·Ô‡Û·Ó ÙÔÓ ·ıÏËÙÈÛÌfi.
√ ‰¿ÛηÏÔ˜, fï˜, ÊÔ‚fiÙ·Ó Ì‹ˆ˜
ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÁÔÓ›˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó
Úfi‚ÏËÌ·.
∞Ó ‰ÂÓ ¤‰ÈÓ·Ó ÙËÓ ¤ÁÎÚÈÛ‹ ÙÔ˘˜ fiÏÔÈ ÔÈ
ÁÔÓ›˜, ÔÈ ·ÁÒÓ˜ ı· ·Ó·‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó.
ŸÙ·Ó fiÏÔÈ Û˘ÌÊÒÓËÛ·Ó, ÔÈ ·ÁÒÓ˜
¿Ú¯ÈÛ·Ó.
∆· ·È‰È¿ ·ÁˆÓ›ÛÙËÎ·Ó Ì ÙfiÛÔ ˙‹ÏÔ,
ÒÛÙ ÛËÌÂÈÒıËÎ·Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ˘„ËϤ˜
ÂȉfiÛÂȘ.
∞∞.. ¶¶··ÚÚ··ÙÙ··ÎÎÙÙÈÈÎÎÔÔ›› ÛÛ‡‡ÓÓ‰‰ÂÂÛÛÌÌÔÔÈÈ
√È ·Ú·Ù·ÎÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ó· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó
ϤÍÂȘ, ÊÚ¿ÛÂȘ ‹ ÚÔÙ¿ÛÂȘ. °ÂÓÈο, ÂÓÒÓÔ˘Ó Î‡ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÌÂÙ·-
͇ ÙÔ˘˜ ‹ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ (·Ú·Ù·ÎÙÈ΋ Û‡Ó‰Â-
ÛË). √È ·Ú·Ù·ÎÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ Î·È (ÎÈ)
ñ ‹
ñ ›ÙÂ
ñ Ô‡ÙÂ
ñ ·ÏÏ¿, Ì·
ñ fï˜
√ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ˜ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Ôχ Û˘¯Ó¿ Ì ÙË ÛËÌ·Û›·
«Â›Û˘» (ÚÈÓ ·fi ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË, Â›ıÂÙÔ, Â›ÚÚËÌ· ‹
ÚÔıÂÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË):
¶.¯. ◊Úı·Ó Î·È Ù· ·È‰È¿.
(ÔÓÔÌ·ÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 21

23. ∂∂∂∂∂∂¡¡¡¡¡¡¡√√√√√√√∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111444 ::: ¶¶¶¶¶¶ÒÒÒÒ˜˜˜˜˜ ÂÂÓÓÒÒÒÓÓˆˆ ϤÍÂȘ, ÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂȘ;
171
µµ.. ™™‡‡ÓÓ‰‰ÂÂÛÛÌÌÔÔÈÈ ÔÔ˘˘ ÂÂÈÈÛÛ¿¿ÁÁÔÔ˘˘ÓÓ ÂÂÍÍ··ÚÚÙÙËËÌ̤¤ÓÓ˜˜ // ‰‰Â¢˘ÙÙÂÂÚÚ‡‡ÔÔ˘˘ÛÛ˜˜ ÚÚÔÔÙÙ¿¿ÛÛÂÂÈȘ˜
√È Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ ·˘ÙÔ› ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ó· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÂÍ·ÚÙË̤ÓË ÚfiÙ·ÛË Ì ÌÈ· ·ÚÈ·
(˘ÔÙ·ÎÙÈ΋ Û‡Ó‰ÂÛË). √È ÈÔ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ ÂȉÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: fiÙÈ, ˆ˜, Ô˘
ñ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: ·Ó, Ì‹ˆ˜
ñ ÂÓ‰ÔÈ·ÛÙÈÎÔ›/‰ÈÛÙ·ÎÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: Ì‹ˆ˜, ÌË(Ó)
ñ ˘ÔıÂÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: ·Ó, ¿Ó, ¿Ì·, ÂÊfiÛÔÓ, ›ÙÂ… ›ÙÂ, ÂÎÙfi˜ (ÎÈ) ·Ó
ñ ¯ÚÔÓÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: fiÙ·Ó, fiÔÙÂ, ÌfiÏȘ, ÚÈÓ, ·ÊÔ‡, ÌÂÙ¿ Ô˘, ÒÛÔ˘, ̤¯ÚÈ Ô˘/Ó·,
ÂÓÒ, ηıÒ˜, fiÛÔ
ñ ·ÈÙÈÔÏÔÁÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: ÁÈ·Ù›, ‰ÈfiÙÈ, ÂÂȉ‹, ·ÊÔ‡, ÌÈ· ηÈ/Ô˘
ñ ÂÓ·ÓÙȈ̷ÙÈÎÔ› – ·Ú·¯ˆÚËÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: ·Ó ηÈ, ÂÓÒ, ÌÔÏÔÓfiÙÈ, ÎÈ ·˜, Î·È Ó·, Î·È ·Ó
ñ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ› Û‡Ó‰ÂÛÌÔÈ: Ô˘, ÒÛÙÂ
1144..22 ªªfifiÚÚÈÈ··
∏ ÁÏÒÛÛ· Ì·˜ ‰È·ı¤ÙÂÈ Î·È ÌÂÚÈΤ˜
ÌÈÎÚ¤˜ ¿ÎÏÈÙ˜ ϤÍÂȘ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È
ÌfiÚÈ·.
∆· ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈο ÌfiÚÈ· ›ӷÈ:
ñ ÙÔ ÌfiÚÈÔ ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙ· ı· (.¯. ı·
Áڿʈ, ı· ÁÚ¿„ˆ)
ñ Ù· ÌfiÚÈ· Ù˘ ˘ÔÙ·ÎÙÈ΋˜ Ó· Î·È ·˜
(.¯. Ó· ¤ÚıÔ˘Ó, ·˜ ¤ÚıÔ˘Ó)
ñ Ù· ·ÚÓËÙÈο ÌfiÚÈ· ‰Â(Ó) Î·È ÌË(Ó)
(.¯. ‰ÂÓ ‹Úı·Ó, Ó· ÌËÓ ¤ÚıÔ˘Ó)
ñ Ù· ÌfiÚÈ· Ó·È Î·È fi¯È (.¯. ¡·È, ı·
·›Íˆ Ì¿Ï·. Ÿ¯È, ‰Â ı· ·›Íˆ
Ì¿Ï·.)
ñ ÙÔ ‰ÂÈÎÙÈÎfi ÌfiÚÈÔ Ó· (.¯. ¡· ¤Ó·
Ô‰‹Ï·ÙÔ!)
ñ ÙÔ ·Ú·ÎÂÏ¢ÛÙÈÎfi/ÚÔÙÚÂÙÈÎfi
ÌfiÚÈÔ ÁÈ· (.¯. °È· οÙÛ ӷ ÛÔ˘ ˆ!)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 22

24. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές)
Ε
Παγκαλάκης Γεώργιος
19 Οκτ.
Όνομα : ______________________________
Τα αριθμητικά ( δυο , δέκατος , διπλός , διπλάσιος , μια , τετράδες )
Οι παραπάνω λέξεις φανερώνουν ορισμένη ποσότητα ή εκφράζουν έννοιες
ή σχέσεις . Στην ελληνική γλώσσα οι λέξεις αυτές λέγονται Αριθμητικά
Τα αριθμητικά διακρίνονται σε :
 Αριθμητικά επίθετα (π.χ. δέκατος , τρεις , τέσσερις )
 Αριθμητικά ουσιαστικά (π.χ. τετράδες , δεκαριά κ.α.)
Τα αριθμητικά επίθετα διακρίνονται σε :
 Απόλυτα αριθμητικά ( δείχνουν πόσα είναι κάποια πράγματα)
 Τακτικά αριθμητικά (δείχνουν σε ποια σειρά βρίσκεται κάτι)
 Πολλαπλασιαστικά αριθμητικά ( δείχνουν από πόσα μέρη
αποτελείται κάτι).
 Αναλογικά αριθμητικά ( δείχνουν πόσες φορές είναι μεγαλύτερο ένα
ποσό από κάποιο άλλο).
Απόλυτα αριθμητικά : Τα απόλυτα αριθμητικά επίθετα φανερώνουν ένα
συγκεκριμένο πλήθος από πρόσωπα, ζώα ή πράγματα·
π.χ. τρία βιβλία, έξι τσάντες, εννιά θρανία
Τακτικά αριθμητικά : Τα τακτικά αριθμητικά επίθετα φανερώνουν τη θέση
που παίρνει κάτι σε μια σειρά από όμοια πράγματα.
π.χ. Στην τάξη μου κάθομαι στο δεύτερο θρανίο.
Θα φύγουμε για διακοπές την τρίτη εβδομάδα του Ιουλίου.
Τα τακτικά αριθμητικά επίθετα έχουν τρία γένη, τελειώνουν σε -(τ)ος, -(τ)η, -
(τ)ο και κλίνονται όπως τα επίθετα σε -ος, -η, -ο.
Πολλαπλασιαστικά αριθμητικά : Τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά επίθετα
φανερώνουν από πόσα απλά μέρη αποτελείται κάτι.
π.χ. Η 25η Μαρτίου είναι διπλή γιορτή. Πήρε τριπλή δόση από το φάρμακο.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 23

25. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές)
Ε
Παγκαλάκης Γεώργιος
19 Οκτ.
Τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά έχουν τρία γένη, τελειώνουν σε -πλός,
-πλή, -πλό και κλίνονται όπως τα οξύτονα επίθετα σε -ος, -η, -ο.
Αναλογικά αριθμητικά : Τα αναλογικά αριθμητικά επίθετα φανερώνουν
πόσες φορές ένα ποσό είναι μεγαλύτερο από ένα άλλο.
π.χ. Το 6 είναι διπλάσιο του 3.
Ο μισθός του είναι τριπλάσιος από το δικό μου.
Τα αναλογικά αριθμητικά έχουν τρία γένη, τελειώνουν σε (-πλάσιος,
-πλάσια, -πλάσιο) και κλίνονται όπως τα προπαροξύτονα επίθετα σε -ος, -η, -
ο.
Η ορθογραφία των αριθμητικών επιθέτων
1) Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13 ως το 19 γράφονται με μία λέξη.
π.χ. δεκατρία, δεκαπέντε, δεκαεφτά.
2) Τα απόλυτα αριθμητικά από το 21 και πέρα γράφονται σε χωριστές
λέξεις. π.χ. είκοσι δύο, πενήντα τρία, εκατόν εβδομήντα πέντε.
3) Τα τακτικά αριθμητικά από το 13 και πέρα γράφονται σε χωριστές
λέξεις.
π.χ. δέκατος τρίτος, τριακοστός όγδοος, εκατοστός εξηκοστός δεύτερος.
4) Γράφονται με δύο (νν )το (εννιά) και όσα γίνονται από αυτό και περιέχουν
ολόκληρη τη λέξη εννέα (εννιά)·
π.χ. δεκαεννέα, εννιακόσια, εννιακοσιοστός.
Γράφονται με ένα ( ν ) τα αριθμητικά ένατος, ενενήντα, ενενηκοστός κ.λ.π.
5) Στη σύνθεση με άλλα αριθμητικά (που μένουν πάντα άκλιτα) το επίθετο
μισός παίρνει και για τα τρία γένη τον άκλιτο τύπο -ήμισι έπειτα από
σύμφωνο και –μισι έπειτα από φωνήεν·
π.χ. τρεισήμισι ώρες, δυόμισι χρόνια.
6) Τα σύνθετα με δεύτερο συνθετικό το επίθετο μισός, μισή, μισό
γράφονται στη λήγουσα με( ι ).
Δεν ακολουθούν τον κανόνα και γράφονται με (η )όσα έχουν ως πρώτο
συνθετικό το αρσενικό ένας ή το θηλυκό μία.
π.χ. ενάμισι κιλό, τρεισήμισι αιώνες αλλά ενάμισης μήνας, μιάμιση ώρα.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 24

26. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές)
Ε
Παγκαλάκης Γεώργιος
19 Οκτ.
Παρατηρήσεις :
Το αριθμητικό ένα κλίνεται και στα τρία γένη αλλά μόνο στον ενικό
αριθμό, ενώ τα αριθμητικά τρία και τέσσερα κλίνονται μόνο στον
πληθυντικό αριθμό και στις πτώσεις ονομαστική, γενική και αιτιατική.
Το αριθμητικό ένα(ν) κρατάει το τελικό ν στην αιτιατική πτώση του
αρσενικού και του θηλυκού όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από
κ, π, τ, ξ, ψ, μπ, ντ ,γκ, τσ, τζ ( π.χ. έναν άνδρα, έναν πιγκουίνο αλλά ένα
σκύλο.)
2)Τα αριθμητικά τρία και τέσσερα χρησιμοποιούν τους ίδιους τύπους
για το αρσενικό και το θηλυκό.
3)Τα απόλυτα αριθμητικά δύο ή δυο και από το πέντε μέχρι το εκατό
δεν κλίνονται, αλλά διατηρούν τον ίδιο τύπο σε όλα τα γένη και σε
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 25

27. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές)
Ε
Παγκαλάκης Γεώργιος
19 Οκτ.
όλες τις πτώσεις·
π.χ. οι εκατό άνδρες, των εκατό γυναικών, τα εκατό παιδιά.
4)Τα απόλυτα αριθμητικά που δηλώνουν εκατοντάδες (π.χ. διακόσια,
τριακόσια κ.λπ.) έχουν τρία γένη και κλίνονται μόνο στον πληθυντικό αριθμό
όπως και τα αντίστοιχα με αυτά επίθετα·
π.χ. διακόσιοι – διακόσιες – διακόσια χίλιοι – χίλιες – χίλια.
5)Τα απόλυτα αριθμητικά ένας, μία (μια), ένα, όταν μπαίνουν ως α′ συν-
θετικό σε σύνθετες λέξεις, γίνονται μονο-.
6)Τα απόλυτα αριθμητικά δύο και τρεις, όταν μπαίνουν ως α′ συνθετικό σε
σύνθετες λέξεις, αλλάζουν το (υ) και το (ει) αντίστοιχα και το μετατρέπουν
σε( ι)·
π.χ. δύο + θέσεις →διθέσιος
τρεις + ώρες →τρίωρο.
Εξαιρείται το δυόμισι.
7)Τα απόλυτα αριθμητικά τέσσερις και τέσσερα, όταν μπαίνουν ως
α′ συνθετικό σε σύνθετες λέξεις, γίνονται τετρα-·
π.χ. τέσσερις + πλευρές → τετράγωνο
τέσσερα + μέλη → τετραμελής.
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 26

28. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές)
Ε
Παγκαλάκης Γεώργιος
19 Οκτ.
Ασκήσεις :
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με το
κατάλληλο αριθμητικό επίθετο ή ουσιαστικό.
α) Αγόρασα μια δωδεκάδα (12) πιάτα.
β) Ο Αύγουστος είναι ο ...................... …….(8) μήνας του χρόνου.
γ) Η Αμαλία έχει γενέθλια στις ..................... ……….(18) Ιουνίου.
δ) Το ..................... (1.000) είναι το ..................... (10) του ..................... (100).
ε) Στη συγκέντρωση παραβρέθηκαν καμιά ............................ (50) άνθρωποι.
στ) Με ποια ..................... (11) θα κατέβει η ομάδα στο γήπεδο;
ζ) Την θεατρική παράσταση την παρακολούθησαν ……………………….(700)
θεατές .
η) Οι θεοί του Ολύμπου ήταν …………………………..(12)
θ) Να αγοράσεις μια ………………………………..(6) πιάτα.
Ι) Διανύουμε τον ……………………… ……………. (21) αιώνα.
2. Να γράψεις με μια σύνθετη λέξη πώς λέγεται…
α) μια λέξη με τρεις συλλαβές → τρισύλλαβη
β) το ζώο που έχει τέσσερα πόδια →...................................
γ) η εκδρομή που διαρκεί πέντε μέρες → .............................
δ) η σημαία που έχει δύο χρώματα → ...................................
ε) τα επτά νησιά του Ιουνίου → .............................................
στ) ο αριθμός που έχει έξι ψηφία →.........................................
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 27

29. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές)
Ε
Παγκαλάκης Γεώργιος
19 Οκτ.
3. Γράψε δίπλα σε κάθε αριθμό με λέξεις το αριθμητικό και
συμπλήρωσε τον πίνακα .
Απόλυτο Τακτικό πολλαπλασιαστικό αναλογικό
6
7
70
9
90
900
4. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με τα τροπικά επιρρήματα της
παρένθεσης .
( εντελώς , σωστά , εκτάκτως , υπέροχα , ακριβώς )
 Η αίθουσα ήταν ……………………………. άδεια .
 Περάσαμε ………………………… στις διακοπές φέτος.
 Απάντησα …………………………. σ’ όλες τις ερωτήσεις .
 Μπήκε ……………………… για εξετάσεις στο νοσοκομείο.
 Πιστεύω και εγώ ………………………. Στα ίδια πράγματα.
5. Να σχηματίσεις τροπικά επιρρήματα από τα επίθετα.
Τακτικός : τακτικά γρήγορος : ……………………………
Σοφός : ……………………. Ωραίος : ………………………………
Σκληρός : ……………………. Αργός : ………………………………..
Ήσυχος : ……………………… πραγματικός : …………………………
Εύκολος : ……………………… ευχάριστος : ……………………………
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 28

30. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές 2)20 Οκτ.
Όνομα : ____________________________________________
1. Συμπληρώνω τα κενά με τα επιρρήματα: (κατευθείαν, τότε,
παντού, άδικα, ευτυχώς, πουθενά, πια, αλλιώς, αμέσως)
 Από ……………………….. έχουν περάσει πολλά χρόνια.
 Τον έψαξα …………………… αλλά δεν τον βρήκα ……………………
 Θέλω να γυρίσεις ……………………………….. στο σπίτι.
 Όταν τον φώναξα, έτρεξε ……………………….
 Ο Μανώλης τιμωρήθηκε ……………….. γιατί δεν έφταιγε..
 ……………….. δεν έβρεξε γιατί ……………….. θα μας χαλούσε τη
γιορτή.
 Δεν τον αντέχω ……………………………..
2. Ξαναγράφω τις παρακάτω οδηγίες χρησιμοποιώντας τους
τύπους της υποτακτικής και τον Αόριστο της προστακτικής στο
΄β πληθυντικό πρόσωπο .
o Προσέχετε τα λυμένα κορδόνια των παπουτσιών.
……………………………………………………………………………… (υποτακτική)
……………………………………………………………………………… (προστακτική)
o Παρατηρούμε την κατεύθυνση της σκάλας .
……………………………………………………………………………… (υποτακτική)
……………………………………………………………………………… (προστακτική)
o Γράφουμε όμορφα γράμματα.
……………………………………………………………………………… (υποτακτική)
……………………………………………………………………………… (προστακτική)
o Ακούμε με προσοχή τη δασκάλα.
……………………………………………………………………………… (υποτακτική)
……………………………………………………………………………… (προστακτική)
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 29

31. Ενότητα 2η – Η ζωή στην πόλη ( Υπόγειες διαδρομές 2)20 Οκτ.
3. Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα με τα αριθμητικά:
ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΠΟΛΛ/ΣΤΙΚΑ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ
9
12
3
5
31
4. Κλίνω τα παρακάτω ουσιαστικά:
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ονομαστική η παιδαγωγός η έφοδος
Γενική
Αιτιατική
Κλητική
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Παγκαλάκης Γεώργιος
Ονομαστική
Γενική
Αιτιατική
Κλητική
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 30

32. Τόνια
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ
«Η ζωή στην πόλη»
1. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το αριθμητικό
που ταιριάζει.
 Η ηλικία του παππού μου είναι (10) _____________ από
τη δική μου ηλικία.
 Γεννήθηκα στις (26) _______________ Ιανουαρίου
του 1998.
 Διανύουμε τον (21) _____________ αιώνα.
 Τρεις (10) _____________ μας κάνουν (30)
____________ μονάδες.
 Εφτά αγόρια σχηματίζουν μια (7) _____________.
2. Μέσα στο κείμενο υπάρχουν πολλά επιρρήματα. Γράψε τα στην
κατάλληλη στήλη ανάλογα με τη σημασία τους.
Κάποτε έμενα στο χωριό. Όλοι μετακινούμασταν με τα πόδια. Αν θέλαμε
να πάμε κάπου μακριά, ανεβαί-
ναμε πάνω στο γάιδαρο. Πότε πότε περνούσε και το λεωφορείο, που
πήγαινε κάτω στην πόλη. Ζούσαμε μονοιασμένα και χωρίς καβγάδες. Μόνο τα
απαραίτητα είχαμε, αλλά οι μέρες κυλούσαν ευτυχισμένα. Όταν ήρθα εδώ
στην πόλη, διαρκώς σκεφτόμουν το χωριό. Ευτυχώς, που έχω εσάς, την
οικογένειά μου, διαφορετικά δεν ξέρω τι θα έκανα. Κυρίως μου λείπει η
ηρεμία του χωριού. Αργά ή γρήγορα όμως θα συνηθίσω. Άλλωστε το χωριό
ερήμωσε πια.
ΤΟΠΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
ΟΝΟΜΑ: _______________________________________________
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 31