Γλώσσα Δ΄. Επανάληψη 6ης Ενότητας: ΄΄Ιστορίες παιδιών΄΄
•
13 j'aime•54,722 vues
http://xristx.blogspot.gr/2013/01/6.html#.WGk2d_lTLIV Γλώσσα Δ΄. Επανάληψη 6ης Ενότητας: ΄΄Ιστορίες παιδιών΄΄
Recommandé
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
En vedette (20)
Similaire à Γλώσσα Δ΄. Επανάληψη 6ης Ενότητας: ΄΄Ιστορίες παιδιών΄΄
Similaire à Γλώσσα Δ΄. Επανάληψη 6ης Ενότητας: ΄΄Ιστορίες παιδιών΄΄ (20)
Plus de Χρήστος Χαρμπής
Plus de Χρήστος Χαρμπής (20)
Dernier
Dernier (10)
Γλώσσα Δ΄. Επανάληψη 6ης Ενότητας: ΄΄Ιστορίες παιδιών΄΄
- 1. Γλώσσα Δ΄ Τάξης - Επανάληψη 6ης Ενότητας: ΄΄΄Ιστορίες παιδιών΄΄ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1
- 2. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.2
- 3. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής ΟΝΟΜΑ……………………………………………………………………………………………………. ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΑΙ∆ΙΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Το τελικό ν Τα άρθρα : το(ν), τη(ν), ένα(ν) Το αριθµητικό: ένα(ν) Η προσωπική αντωνυµία :αυτή(ν)- τη(ν) ( η προσωπική αντωνυµία αυτόν-τον διατηρεί πάντα το τελικό ν) Οι άκλιτες λέξεις : δε(ν), µη(ν) ∆ιατηρούν∆ιατηρούν∆ιατηρούν∆ιατηρούν το τελικό ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από : . φωνήενφωνήενφωνήενφωνήεν: α,ε,η,ι,ο,υ,ω ( δίψηφο φωνήεν ή συνδυασµό) . δίψηφο σύµφωνοδίψηφο σύµφωνοδίψηφο σύµφωνοδίψηφο σύµφωνο : µπ, ντ, γκ, τσ, τζ . διπλό σύµφωνοδιπλό σύµφωνοδιπλό σύµφωνοδιπλό σύµφωνο :ξ,ψ . στιγµιαίο σύµφωνοστιγµιαίο σύµφωνοστιγµιαίο σύµφωνοστιγµιαίο σύµφωνο: κ, π , τ ΧάνουνΧάνουνΧάνουνΧάνουν το τελικό ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από οποιοδήποτε άλλο σύµφωνο. Το τελικό ν διατηρείται πάνταδιατηρείται πάνταδιατηρείται πάνταδιατηρείται πάντα στο άρθρο των ,των ,των ,των ,στο τροπικό επίρρηµα σανσανσανσαν και στην αόριστη αντωνυµία έναν.έναν.έναν.έναν. των φίλων σαν ζαρκάδι Εφάρµοσε αυτά που έµαθες: 1. Να συµπληρώσεις το οριστικό άρθρο το(ν) ή τη(ν) µπροστά από τα παρακάτω ουσιαστικά: ------ πατέρα ------- τζίτζικα -------- κήπο -------- ροδιά ------- αέρα ------- βατοµουριά ------- πεταλούδα ------ µπαξέ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.3 Γλώσσα Δ΄: 6η Ενότητα Mανιάτη Αγγελική
- 4. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής ------- µέλισσα ------ φύση ------- περίπατο -------- εικόνα 2. Να διαγράψεις το τελικό ν όπου δε χρειάζεται: τον κήπο µην µπαίνεις τον Μενεξέ τον τζίτζικα την άνοιξη µην γυρίζεις σαν µέλισσα έναν ποιητή αυτήν χαιρέτησα µην φοβάσαι τον ήχο την φύση 3. Να συµπληρώσεις τα κενά µε τα άρθρα που λείπουν: Ο Πάρης σκοτώνει ……… Αχιλλέα , αλλά σκοτώνεται κι αυτός από κάποιον Έλληνα. Με το σχέδιο του Οδυσσέα φτιάχνουν ………. ∆ούρειο Ίππο, ένα ξύλινο δηλαδή άλογο. Μέσα …………. κοιλιά του κρύφτηκαν 50 παλικάρια. Οι Τρώες το έσυραν ……………. πόλη νοµίζοντας πως οι Έλληνες είχαν φύγει. Το βράδυ βγήκαν οι Αχαιοί αθόρυβα και άνοιξαν τις πύλες. Κανένας δε γλίτωσε από …………. σφαγή εκτός από ……………. Αινεία . Ο Μενέλαος πήρε ………… Ωραία Ελένη και γύρισαν …………. Σπάρτη. Σ. Γιαλουράκη Χρυσές Μυκήνες 4. Να γράψεις τα ουσιαστικά στην αιτιατική ενικού και στη γενική πληθυντικού: ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ ο δρόµος το δρόµο των δρόµων ο τζίτζικας ο κήπος η µητέρα ο άνθρωπος ο φίλος Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.4
- 5. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής η πεταλούδα η εικόνα Ο ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣΟ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ Ο ΠαρατατικόςΟ ΠαρατατικόςΟ ΠαρατατικόςΟ Παρατατικός και ο Αόρισο Αόρισο Αόρισο Αόριστοςτοςτοςτος λέγονται παρελθοντικοί χρόνοιπαρελθοντικοί χρόνοιπαρελθοντικοί χρόνοιπαρελθοντικοί χρόνοι, γιατί και οι δύο αναφέρονται στο παρελθόν, αλλά αυτό που δείχνουν έχει διαφορετική διάρκεια. ΤΤΤΤ για µια στιγµή ∗ ΑόριστοΑόριστοΑόριστοΑόριστο ∏∏∏∏ Έγραψα.Έγραψα.Έγραψα.Έγραψα. ΤΤΤΤ µε διάρκεια ∗∗∗∗ ΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικός ∏∏∏∏ ΈγραφαΈγραφαΈγραφαΈγραφα Ο ΕΟ ΕΟ ΕΟ Εξακολουθητικόςξακολουθητικόςξακολουθητικόςξακολουθητικός και ο συνοπτικός µέλλονταςο συνοπτικός µέλλονταςο συνοπτικός µέλλονταςο συνοπτικός µέλλοντας λέγονται µελλοντικοίµελλοντικοίµελλοντικοίµελλοντικοί χρόνοιχρόνοιχρόνοιχρόνοι , γιατί αναφέρονται στο µέλλον, στο αύριο, αλλά αυτό που δείχνουν έχει διαφορετική διάρκεια. ΤΤΤΤ για µια στιγµή ∗ Συνοπτικός µέλλονταςΣυνοπτικός µέλλονταςΣυνοπτικός µέλλονταςΣυνοπτικός µέλλοντας ∏∏∏∏ θα γράψωθα γράψωθα γράψωθα γράψω Τ µε διάρκεια ∗∗∗∗ Εξακολουθητικός µέλλονταςΕξακολουθητικός µέλλονταςΕξακολουθητικός µέλλονταςΕξακολουθητικός µέλλοντας∏∏∏∏θα γράφωθα γράφωθα γράφωθα γράφω ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗ έγραψα έγραψες έγραψε γράψαµε γράψατε έγραψαν να γράψω να γράψεις να γράψει να γράψουµε να γράψετε να γράψουν ___ γράψε ____ ____ γράψτε ____ θα γράψω θα γράψεις θα γράψει θα γράψουµε θα γράψετε θα γράψουν Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.5
- 6. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής ΕΡΓΑΣΙΑ : Να κλίνεις στο τετράδιό σου στις εγκλίσεις του αορίστου Ενεργητικής φωνής και στην οριστική του Συνοπτικού µέλλοντα τα ρήµατα: χτυπώ, καθαρίζω , ανοίγω, κλαδεύω, παγώνω Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Ο ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ Τα ρήµατα που έχουν κατάληξη -οµαι βρίσκονται στην παθητική φωνή. π.χ. δένοµαι ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ντύνοµαι ντύνεσαι ντύνεται ντυνόµαστε ντύνεστε ντύνονται ντυνόµουν ντυνόσουν ντυνόταν ντυνόµαστε ντυνόσαστε ντύνονταν θα ντύνοµαι θα ντύνεσαι θα ντύνεται θα ντυνόµαστε θα ντύνεστε θα ντύνονται Να προσέχεις τις καταλήξεις -τε και -ται. -τε β' πρόσωπο πληθυντικού αριθµού οριστικής Ενεστώτα ενεργητικής φωνής. -ται γ΄ πρόσωπο ενικού αριθµού οριστικής Ενεστώτα παθητικής Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.6
- 7. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής φωνής. π.χ Να ντύνετεντύνετεντύνετεντύνετε καλά τα µικρά παιδιά, για να µην αρρωστήσουν. Η µητέρα µου ντύνεταιντύνεταιντύνεταιντύνεται πολύ κοµψά. Εφάρµοσε αυτά που έµαθες: 1. Να συµπληρώσεις τις καταλήξεις -τε ή -ται: Πρέπει να προσέξε…… γιατί η άσκηση δε λύνε…… µε τον τρόπο που νοµίζε…. Το παιχνίδι αυτό δεν παόζε…… µε τον τρόπο που το παίζε……. εσείς. Θέλε…… να καθίσε……. να παρακολουθήσε…….. πως γυρίζε…….. µια ταινία; Χρειάζε…… µεγάλη προσπάθεια για να φτάσε…… στο στόχο σας. Να κλίνετε στο τετράδιό σας στον Ενεστώτα, Παρατατικό και Εξακολουθητικό µέλλοντα της Παθητικής φωνής τα ρήµατα: βρίσκοµαι, χρειάζοµαι, έρχοµαι ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ Τα αριθµητικά επίθετα που φανερώνουν ορισµένο πλήθος από πρόσωπα , ζώα ή πράγµατα ονοµάζονται απόλυτα αριθµητικά.απόλυτα αριθµητικά.απόλυτα αριθµητικά.απόλυτα αριθµητικά. π.χ. Τριάντα ηµέρες, είκοσι µαθητές, τρεις σκύλοι Από τα απόλυτα αριθµητικά κλίνονται µόνο τα : ένας, µία, ένα τρεις, τρία τέσσερις, τέσερα Τα αριθµητικά δύο ή δυο και από το πέντε µέχρι το εκατό δεν κλίνονται. Προσέχω την ορθογραφία: Τα απόλυτα αριθµητικά από το 13 ως το 19 γράφονται µε µια λέξη. π.χ. δεκαπέντε , δεκαεφτά Τα απόλυτα αριθµητικά απ το 21 και εξής γράφονται µε δύο λέξεις. Π.χ. είκοσι έξι , ενενήντα πέντε Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.7
- 8. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής Τα εννννννννιά , εννννννννιακόσια και εννννννννιακοσιοστός γράφονται µε δύο νδύο νδύο νδύο ν. Τα εννννενήντα, εννννενηκοστός και έννννατος γράφονται µε ένα νένα νένα νένα ν. Σύνθετες λέξεις µε αριθµητικά Πολλές φορές χρησιµοποιούµε τα αριθµητικά ως πρώτα συνθετικά σε σύνθετες λέξεις. Τότε αλλάζουν και παίρνουν διαφορετική µορφή. δ ένας , µία, ένα∧ µονό- ∧ µονοσύλλαβη δ δύο ∧ δισύλλαβη δ τρία ∧ τρισύλλαβη δ τέσσερα ∧ τετρασύλλαβη Τα αριθµητικά από το πέντε ως το ενενήντα εννέα έχουν το συνδετικό φωνήεν αααα ανάµεσα σε αυτά και το β΄ συνθετικό. Οχτάάάάχρονος , πενηντάάάάχρονος Προσέχω ακόµα: δισ- (δύο) , δυσ- (δύσκολα, άσχηµα) δίτροχο, δύστυχος Να αντιγράψεις στο τετράδιο Εργασιών , από το βιβλίο σου σελ. 21 , την κλίση των αριθµητικών και να τα µάθεις πολύ καλά. Εφάρµοσε αυτά που έµαθες: 1. Να γράψεις τους αριθµούς στη σωστή πτώση. (3) ______________ µαθητές, (1) ______________ σπιτιού (4) _____________ σάκες , (12) ______________ µολύβια (5) ______________ ανθρώπους , (1) _____________ δασκάλας (9) _____________παιδιών , (100) ____________ ευρώ (4) _______________ ανθρώπων, (3)_______________ ωρών 2. Να γράψεις πώς λέγονται µε µια λέξη: Η άδεια δέκα ηµερών ∧ δεκαήµερη άδεια Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.8
- 9. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής Το σχήµα που έχει τρεις γωνίες ∧ ……………………………………………………………………………… Το µολύβι που έχει δύο χρώµατα ∧ ……………………………………………………………………………… Η πολυκατοικία που έχει έξι ορόφους ∧ …………………………………………………………………….. Το παιδί ηλικίας δύο χρόνων ∧ ……………………………………………………………………………………… Η οµάδα που αποτελείται από πέντε άτοµα ∧ ………………………………………………………. Το άρθρο που έχει δυο στήλες ∧ ………………………………………………………………………… Μανιάτη Αγγελική Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.9
- 10. Το σχολικό παρεάκι tosxolikopareaki.blogspot.gr ΕΕννόόττηητταα 66 ΙΙσσττοορρίίεεςς ππααιιδδιιώώνν ΚΚοορρίίττσσιι Το τελικό ν Μη νομίζεις πως δεν ξέρω το λόγο για τη χθεσινή απουσία σου. Μερικές λέξεις άλλοτε διατηρούν το τελικό ν και άλλοτε όχι. Οι λέξεις αυτές είναι οι ακόλουθες: • τα άρθρα το(ν), τη(ν), ένα(ν) (το θηλυκό αόριστο άρθρο μια γράφεται χωρίς ν) • το αριθμητικό ένα(ν) (το θηλυκό αριθμητικό μια γράφεται χωρίς ν) • η προσωπική αντωνυμία αυτή(ν) – τη(ν) (η προσωπική αντωνυμία αυτόν – τον διατηρεί πάντα το τελικό ν) • οι άκλιτες λέξεις δε(ν), μη(ν) Οι παραπάνω λέξεις διατηρούν το τελικό ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από: • φωνήεν: α, ε, η, ι, ο, υ, ω (δίψηφο φωνήεν ή συνδυασμό) π.χ. τον άνθρωπο, την ώρα, αυτήν είδα • δίψηφο σύμφωνο: μπ, ντ, γκ, τα, τζ π.χ. τον μπαμπά, την ντουλάπα • διπλό σύμφωνο: ξ, ψ π.χ. την ξέρω, έναν ψαρά • στιγμιαίο σύμφωνο: κ, π, τ π.χ. την καρέκλα, μην τρως Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.10
- 11. Οι παραπάνω λέξεις χάνουν το τελικό ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από οποιοδήποτε άλλο σύμφωνο. π.χ. το δρόμο, ένα θάμνο, δε νομίζω, αυτή ζητάω Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!! Το τελικό ν διατηρείτε πάντα στο άρθρο των και στο τροπικό επίρρημα σαν. π.χ. των φίλων, των ανθρώπων, σαν ζαρκάδι κ.ά. Ασκήσεις 1. Να συμπληρώσεις το οριστικό άρθρο το(ν) ή τη(ν) μπροστά από τα παρακάτω ουσιαστικά. ………… πατέρα ………… τζίτζικα ………… άρρωστο ………… μητέρα ………… ράχη ………… νταλίκα ………… γεωργό ………… μνήμη ………… ξεναγό ………… σκόνη ………… Θεό ………… νεράιδα 2. Να διαγράψεις το τελικό ν απ’ όπου δε χρειάζεται. τον κήπο μην φωνάζεις αυτήν χαιρέτησα τον χρόνο δεν ήρθε έναν συγγραφέα την ζωή μιαν πόρτα την ρωτώ την έξοδο σαν πούπουλο τον ψεύτη Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.11
- 12. ΤΤοο μμεεγγάάλλοο μμυυσσττιικκόό Ο α όριστος κα ι ο συνοπτικός μέλλοντα ς τη ς ενεργητικής φωνής παρελθόν παρόν μέλλον Παρατατικός (έγραφα) Ενεστώτας (γράφω) Εξακολουθητικός μέλλοντας (θα γράφω) Αόριστος (έγραψα) Συνοπτικός μέλλοντας (θα γράψω) Σε προηγούμενο μάθημα μάθαμε για τον ενεστώτα, τον παρατατικό και τον εξακολουθητικό μέλλοντα. Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τον αόριστο και το συνοπτικό μέλλοντα της ενεργητικής φωνής. π.χ. Το έγραψες αυτό που σου είπα; Το ρήμα που αναφέρεται σε κάτι που έγινε στο παρελθόν για μια στιγμή είναι σε χρόνο αόριστο. Ο παρατατικός και ο αόριστος λέγονται παρελθοντικοί χρόνοι, γιατί και οι δύο αναφέρονται στο παρελθόν, στο χτες, αλλά αυτό που δείχνουν έχει διαφορετική διάρκεια. Πότε θα γράψεις την αντιγραφή σου; Το ρήμα που αναφέρεται σε κάτι που θα γίνει στο μέλλον σε μια στιγμή είναι σε χρόνο συνοπτικό μέλλοντα. Ο εξακολουθητικός και ο συνοπτικός μέλλοντας λέγονται μελλοντικοί χρόνοι, γιατί αναφέρονται στο μέλλον, στο αύριο, αλλά αυτό που δείχνουν έχει διαφορετική διάρκεια. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.12
- 13. Ενεργητική φωνή Αόριστος Συνοπτικός μέλλοντας Οριστική Υποτακτική Προστακτική Οριστική έγραψα να γράψω - θα γράψω έγραψες να γράψεις γράψε θα γράψεις έγραψε να γράψει - θα γράψει γράψαμε να γράψουμε - θα γράψουμε γράψατε να γράψετε γράψτε θα γράψετε έγραψαν να γράψουν - θα γράψουν Ασκήσεις 1. Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα. Αόριστος Ενεστώτας Συνοπτικός μέλλοντας χτύπησα θα απλώσεις καθαρίζω φύγαμε κοιτάζετε θα μείνουν 2. Να συμπληρώσεις τα κενά στο παρακάτω κείμενο βάζοντας τα ρήματα στον αόριστο. πέφτω, ξεκινώ, νικώ, χειροκροτώ, σταματώ, πηδώ, φτάνω, χτυπώ, συνεχίζω, ρίχνω Οι αθλήτριες ………………………………………………… όλες μαζί. ………………………………………………… με επιτυχία το πρώτο εμπόδιο και οι θεατές τις ………………………………………………… . Κάποια στιγμή μία αθλήτρια ………………………………………………… πάνω σ’ ένα εμπόδιο, το ………………………………………………… κάτω και ………………………………………………… το πόδι Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.13
- 14. της. Έτσι ………………………………………………… τον αγώνα. Οι υπόλοιπες αθλήτριες ………………………………………………… και ………………………………………………… στο τέρμα. Στον αγώνα ………………………………………………… η αθλήτρια με τον αριθμό 5. 3. Να συμπληρώσεις τα κενά γράφοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο συνοπτικό μέλλοντα. Την Κυριακή εμείς ………………………………………………… (ξυπνώ) νωρίς, γιατί ………………………………………………… (πηγαίνω) στο χωριό ………………………………………………… (ξεκινώ) γύρω στις 8 και ………………………………………………… (παίρνω) μαζί και το σκυλάκι μας. ………………………………………………… (περνώ) από τον Άγιο Κωνσταντίνο, ενώ ………………………………………………… (σταματώ) για λίγο στα Τέμπη. Μάλλον ………………………………………………… (φτάνω) κατά το μεσημεράκι. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.14
- 15. ΟΟ ααδδεελλφφόόςς ττηηςς ΑΑσσππαασσίίααςς Ο ενεστώτας , ο πα ρατατικός κα ι ο εξακολουθητικός μέλλοντας τη ς παθητικής φωνής Τα ρήματα που έχουν κατάληξη –ω στην ενεργητική φωνή τελειώνουν σε -ομαι στην παθητική φωνή. π.χ. δένω – ενεργητική φωνή δένομαι - παθητική φωνή Παθητική φωνή Ενεστώτας Παρατατικός Εξακολουθητικός μέλλοντας ντύνομαι ντυνόμουν θα ντύνομαι ντύνεσαι ντυνόσουν θα ντύνεσαι ντύνεται ντυνόταν θα ντύνεται ντυνόμαστε ντυνόμαστε θα ντυνόμαστε ντύνεστε ντυνόσαστε θα ντύνεστε ντύνονται ντύνονταν θα ντύνονται Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!! Προσέχουμε !!!! Να μην μπερδεύουμε τις καταλήξεις –τε και –ται . Χρησιμοποιούμε την κατάληξη –τε στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή. π.χ. Να ντύνετε καλά τα μικρά παιδιά, για να μην αρρωσταίνουν. Χρησιμοποιούμε την κατάληξη –ται στο γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστική ενεστώτα στην παθητική φωνή. π.χ. Αυτή ντύνεται πολύ όμορφα. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.15
- 16. Ασκήσεις 1. Να συμπληρώσεις τον πίνακα. Παρατατικός Ενεστώτας Εξακολουθητικός μέλλοντας φωτίζεται χανόμαστε θα κρύβεστε ανοίγομαι λουζόσουν θα ζεσταίνομαι 2. Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις των ρημάτων με –τε ή –ται. α) Πρέπει να προσέξε…… γιατί η άσκηση δε λύνε…… με τον τρόπο που νομίζετ…… . β) Ο Θωμάς ντύνε…… πολύ ωραία και μόνος του. Δεν είναι ανάγκη να τον ντύνε…… εσείς. γ) Δε μαθαίνον…… εύκολα αυτά τα πράγματα. Θέλε…… να προσπαθήσε…… άλλη μια φορά; δ) Το παιχνίδι αυτό παίζε…… πιο γρήγορα, όχι όπως το παίζε…… εσείς. ε) Θέλε…… να καθίσε…… λίγο να παρακολουθήσε…… πώς επισκευάζε…… το αυτοκίνητο; στ) Ο Κοσμάς κουράζε…… πολύ στη δουλειά. Μην τον κουράζε…… περισσότερο στο σπίτι. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.16
- 17. ΟΟ εεξξάάχχρροοννοοςς ήήρρωωααςς ττηηςς ΟΟρρλλεεάάννηηςς Τα αριθμητικά επίθετα Η μητέρα έβαψε είκοσι πέντε αυγά για το Πάσχα. Ο Έλληνας κολυμβητής τερμάτισε έβδομος στον τελικό των 50μ. Οι λέξεις που είναι με έντονα γράμματα δηλώνουν αριθμούς. Οι λέξεις αυτές λέγονται αριθμητικά. Τα αριθμητικά χωρίζονται σε ουσιαστικά και επίθετα. Στο μάθημα αυτό θα εξετάσουμε τα αριθμητικά επίθετα. Τα αριθμητικά επίθετα ανάλογα με τη σημασία τους χωρίζονται σε απόλυτα, τακτικά, πολλαπλασιαστικά και αναλογικά. • Απόλυτα αριθμητικά Τα αριθμητικά επίθετα που φανερώνουν ορισμένο πλήθος από πρόσωπα, ζώα ή πράγματα λέγονται απόλυτα. π.χ. τριάντα μαθητές, δέκα ημέρες κ.ά. Από τα απόλυτα αριθμητικά κλίνονται μόνο τα : ένας, μία-μια, ένα τρεις, τρεις, τρία τέσσερις, τέσσερις, τέσσερα Τα αριθμητικά δύο ή δυο και από το πέντε μέχρι το εκατό δεν κλίνονται, αλλά διατηρούν τον ίδιο τύπο και στα τρία γένη και σε όλες τις πτώσεις. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.17
- 18. ένας Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο ένας μία, μια ένα ενός μιας ενός ένα(ν) μία, μια ένα τρεις, τέσσερις Αρσενικό και θηλυκό ουδέτερο Αρσενικό και θηλυκό ουδέτερο τρεις τρία τέσσερις τέσσερα τριών τριών τεσσάρων τεσσάρων τρεις τρία τέσσερις τέσσερα • Τακτικά αριθμητικά Τα αριθμητικά επίθετα που φανερώνουν τη σειρά, δηλαδή τη θέση που παίρνει το ουσιαστικό σε μια σειρά από όμοια πράγματα, λέγονται τακτικά. Τα περισσότερα τακτικά αριθμητικά τελειώνουν σε –(τ)ος, -(τ)η, -(τ)ο. π.χ. πρώτη φορά, δέκατο αυτοκίνητο κ.ά. Πίνακας απόλυτων και τακτικών αριθμητικών Αριθμοί Απόλυτα αριθμητικά Τακτικά αριθμητικά 1 ένας, μία (μια), ένα πρώτος –η –ο 2 δύο (δυο) δεύτερος –η –ο 3 τρεις, τρία τρίτος –η –ο 4 τέσσερις, τέσσερα τέταρτος –η –ο 5 πέντε πέμπτος –η –ο 6 έξι έκτος –η –ο 7 εφτά (επτά) έβδομος –η –ο 8 οχτώ (οκτώ) όγδοος –η –ο 9 εννέα, εννιά ένατος –η –ο 10 δέκα δέκατος –η –ο 11 έντεκα εντέκατος –η –ο 12 δώδεκα δωδέκατος –η –ο 13 δεκατρείς, δεκατρία δέκατος τρίτος –η –ο 14 δεκατέσσερις, δεκατέσσερα δέκατος τέταρτος –η –ο 15 δεκαπέντε δέκατος πέμπτος –η –ο 16 δεκαέξι (δεκάξι) δέκατος έκτος –η –ο 17 δεκαεφτά (δεκαεπτά) δέκατος έβδομος –η –ο 18 δεκαοχτώ (δεκαοκτώ) δέκατος όγδοος –η –ο Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.18
- 19. 19 δεκαεννέα (δεκαεννιά) δέκατος ένατος –η –ο 20 είκοσι εικοστός –ή –ό 21 είκοσι ένας, είκοσι μία, είκοσι ένα εικοστός πρώτος –η –ο 22 είκοσι δύο εικοστός δεύτερος –η –ο 30 τριάντα τριακοστός ή –ό 40 σαράντα τεσσαρακοστός –ή –ό 50 πενήντα πεντηκοστός –ή –ό 60 εξήντα εξηκοστός –ή –ό 70 εβδομήντα εβδομηκοστός ή –ό 80 ογδόντα ογδοηκοστός –ή –ό 90 ενενήντα ενενηκοστός –ή –ό 100 εκατό εκατοστός –ή –ό 101 εκατόν ένας, εκατό μία, εκατόν ένα εκατοστός πρώτος –η –ο 102 εκατό δύο εκατοστός δεύτερος –ή –ό 200 διακόσιοι –ες –α διακοσιοστός –ή –ό 300 τριακόσιοι –ες –α τριακοσιοστός –ή -ό 400 τετρακόσιοι –ες –α τετρακοσιοστός –ή –ό 500 πεντακόσιοι –ες –α πεντακοσιοστός –ή –ό 600 εξακόσιοι –ες –α εξακοσιοστός –ή –ό 700 εφτακόσιοι –ες –α εφτακοσιοστός –ή –ό 800 οχτακόσιοι –ες –α οχτακοσιοστός –ή –ό 900 εννιακόσιοι –ες –α εννιακοσιοστός –ή –ό 1.000 χίλιοι, χίλιες, χίλια χιλιοστός –ή –ό 2.000 δύο χιλιάδες δισχιλιοστός –ή –ό 10.000 δέκα χιλιάδες δεκακισχιλιοστός – ή – ό 100.000 εκατό χιλιάδες εκατοντακισχιλιοστός –ή –ό 1.000.000 ένα εκατομμύριο εκατομμυριοστός –ή –ό 1.000.000.000 ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμυριοστός –ή –ό Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.19
- 20. Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!! 1) Τα απόλυτα αριθμητικά από το 13 ως το 19 γράφονται με μια λέξη. π.χ. δεκαπέντε, δεκαοχτώ 2) Τα απόλυτα αριθμητικά από το 21 και εξής γράφονται με χωριστές λέξεις. π.χ. είκοσι έξι, σαράντα τρία, εκατόν τριάντα ένα 3) Τα τακτικά από το 13 και εξής γράφονται με χωριστές λέξεις. 4) Το απόλυτο αριθμητικό εννέα ή εννιά γράφεται με δύο ν, καθώς και όλες οι σύνθετες λέξεις που περιέχουν τη λέξη εννέα ή εννιά. π.χ. δεκαεννιά, εννιακόσια κ.ά. Εξαιρούνται και γράφονται με ένα ν τα αριθμητικά ενενήντα, ενενηκοστός, ένατος κ.ά. Σύνθετες λέξεις με α ριθμητ ικά Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τα αριθμητικά επίθετα ως πρώτα συνθετικά σε σύνθετες λέξεις. Τα αριθμητικά αλλάζουν και παίρνουν διαφορετική μορφή όταν είναι α΄ συνθετικά σε σύνθετες λέξεις. • ένας, μία, ένα - μονό- π.χ. μονοσύλλαβη • δύο - δι-/δισ- π.χ. δισύλλαβη, διώροφος • τρία - τρι-/τρισ- π.χ. τρίμηνο, τρισδιάστατος • τέσσερα - τετρά- π.χ. τετρασέλιδο Τα αριθμητικά από το πέντε ως το ενενήντα εννέα έχουν το συνδετικό φωνήεν α ανάμεσα σ’ αυτά και το β΄ συνθετικό. π.χ. οχτάχρονος, ενενηντάχρονος Ως α΄ συνθετικό χρησιμοποιείται το ημι-, που δηλώνει ότι κάτι είναι μισό ή δεν έχει ολοκληρωθεί. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.20
- 21. π.χ. ημίχρονο, ημίγυμνος Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε το δισ- με το δυσ-. Το δισ- είναι η μορφή που παίρνει το απόλυτο αριθμητικό δύο όταν είναι α΄ συνθετικό σε σύνθετη λέξη, ενώ το δυσ- είναι αχώριστο μόριο που σημαίνει τη δυσκολία ή κακό αποτέλεσμα. π.χ. δίστηλο άρθρο αλλά δύστυχο παιδί Ασκήσεις 1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τα απόλυτα αριθμητικά που φανερώνουν οι αριθμοί στις παρενθέσεις. α) Στην πόλη μας κατοικούν περίπου ……………………………………………………… (400.000) άνθρωποι. β) Στη σχολή της Ρένας φοιτούν ……………………………………………………… (1.500) άτομα. γ) ……………………………………………………… (320) άτομα παραμένουν αποκλεισμένα από τα χιόνια. δ) Το ταξίδι με το πλοίο διαρκεί ……………………………………………………… (19) ώρες. ε) Τα θύματα του τραγικού δυστυχήματος ήταν ……………………………………………………… (53). στ) Η τάξη μας έχει ……………………………………………………… (34) μαθητές: ………………………………………………………………………… (21) κορίτσια και ……………………………………………………… (13) αγόρια. 2. Να γράψεις τους παρακάτω αριθμούς ολογράφως στη σωστή πτώση. α) (3) ……………………………………………………… μαθητές β) (1) ……………………………………………………… σπιτιού γ) (10) ……………………………………………………… μολύβια δ) (14) ……………………………………………………… αυγών ε) (2) ……………………………………………………… βιβλίων Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.21
- 22. 5. Να γράψεις το απόλυτο και το τακτικό αριθμητικό των παρακάτω αριθμών. Αριθμο ί Απ όλυτα Τακτικά στ) (3) ……………………………………………………… κυνηγών ζ) (1) ……………………………………………………… δασκάλας η) (100) ……………………………………………………… ευρώ 3. Να γράψεις με μια λέξη πώς λέγεται: α) η άδεια που διαρκεί δέκα μέρες ……………………………………………………… β) η γυναίκα που έχει ύψος δύο μέτρα ……………………………………………………… γ) το σχήμα που έχει τρεις γωνίες ……………………………………………………… δ) η μπλούζα που έχει ένα χρώμα ……………………………………………………… ε) το αυτοκίνητο που έχει τέσσερις πόρτες ……………………………………………………… 4. Να φτιάξεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας ως α΄ συνθετικό το ημί- α) ώρα ……………………………………………………… β) τελικός ……………………………………………………… γ) υπόγειο ……………………………………………………… δ) όροφος ……………………………………………………… 12 ………………………………… ………………………………….. παίχτης 9 ………………………………… ………………………………….. σειρά 21 ………………………………… ………………………………….. μαθητής 34 ………………………………… ………………………………….. λεπτό 93 ………………………………… ………………………………….. φορά 70 ………………………………… ………………………………….. χώρα 108 ………………………………… ………………………………….. συμμετοχή Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.22
- 23. Ελόηεηα 6 Ιζηνξίεο παηδηώλ Κνξίηζη Πξίλ πνιιά ρξόληα ηα παηδηά έπαηδαλ ραξνύκελα κε βόινπο ζηνπο θήπνπο. Έβιεπαλ ην ζπληξηβάλη κε ην λεξό, ηα δέληξα όπσο ηε ξνδηά θαη ηε βαηνκνπξηά θαη έληνκα όπσο ε κέιηζζα θαη ε πεηαινύδα. Γξάςε γηα ηε βόιηα πνπ πεγαίλεηο ζην πάξθν κε ηηο θνύληεο 1) Πξώηνλ ζα ζθεθηώ Πόηε πεγαίλσ ζην πάξθν; Πνηόο άιινο είλαη καδί κνπ; Ση βιέπσ ζην πάξθν γύξσ κνπ; Ση θάλσ εθεί; Πώο ληώζσ; 2) Θα γξάςσ ηηο απαληήζεηο κνπ κε ηη ζεηξά Πόηε πεγαίλσ ζην πάξθν; .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... Πνηόο είλαη καδί κνπ; ........................................................................................................................ Ση βιέπσ ζην πάξθν; .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ......................................................................................................................... Ση θάλσ εθεί; .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... Πώο ληώζσ; ......................................................................................................................... Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.23 eva-edu
- 24. Σν κεγάιν κπζηηθό Μηα παξέα παηδηώλ κε αξρεγό ηνλ Κσλζηαληή έπαηδαλ ζηε ζάιαζζα. Κνληά ζηα βξάρηα ππήξρε κηα ζπειηά. Σα παηδηά ήζειαλ λα κπνύλε κέζα ζηε ζπειηά αιιά θνβόληνπζαλ. Σόηε ν Νηθνιήο ηνπο είπε λα κπνύλε κέζα όινη καδί. Μόιηο κπήθαλ ζηε ζπειηά πέηαμε έλα πεξηζηέξη θαη ηα παηδηά θνβήζεθαλ. Μεηά ηα παηδηά πηαζηήθαλ ρέξη ρέξη θαη πήγαλ πην κέζα ζηε ζπειηά. Όηαλ ληώζνπκε ραξά, ιύπε, θνβν ή ζπκό απηό θαίλεηαη ζην ζώκα καο, ζηηο θηλήζεηο πνπ θάλνπκε θαη ζην πξόζσπό καο Βάδνπκε έλα ξήκα ζηνλ Παξαηαηηθό γηα λα δείμνπκε πσο θάηη έγηλε ρζέο γηα πνιύ ώξα Βάδνπκε έλα ξήκα ζηνλ Αόξηζην γηα λα δείμνπκε πσο θάηη έγηλε ρζέο γηα ιίγν. Βάδνπκε έλα ξήκα ζηνλ πλνπηηθό Μέιινληα γηα λα δείμνπκε πσο θάηη ζα γίλεη αύξην. Βάδνπκε έλα ξήκα ζηνλ Εμαθνινπζεηηθό Μέιινληα γηα λα δείμνπκε πσο θάηη ζα γίλεη αύξην γηα πνιύ ώξα. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.24
- 25. Δλεξγεηηθή Φσλή Δλεξγεηηθή Φσλή Αόξηζηνο πλνπηηθόο Μέιινληαο Οξηζηηθή Τπνηαθηηθή Πξνζηαθηηθή Οξηζηηθή άξρηζα Να αξρίζσ - Θα αξρίζσ άξρηζεο Να αξρίζεηο άξρηζε Θα αξρίζεηο άξρηζε Να αξρίζεη - Θα αξρίζεη αξρίζακε Να αξρίζνπκε - Θα αξρίζνπκε αξρίζαηε Να αξρίζεηε αξρίζηε Θα αξρίζεηε άξρηζαλ Να αξρίζνπλ - Θα αξρίζνπλ Παζεηηθή Φσλή Δλεζηώηαο Παξαηαηηθόο Δμαθνινπζεηηθόο Μέιινληαο θάζνκαη θαζόκνπλ Θα θάζνκαη θάζεζαη θαζόζνπλ Θα θάζεζαη θάζεηαη θαζόηαλ Θα θάζεηαη θαζόκαζηε θαζόκαζηε Θα θαζόκαζηε θάζεζηε θαζόζαζηε Θα θάζεζηε θάζνληαη Κάζνληαλ Θα θάζνληαη Δλεξγεηηθή Φσλή Δλεξγεηηθή Φσλή Αόξηζηνο πλνπηηθόο Μέιινληαο Οξηζηηθή Τπνηαθηηθή Πξνζηαθηηθή Οξηζηηθή Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.25
- 26. Ο εμάρξνλνο ήξσαο ηεο Οξιεάλεο Ο κηθξόο Νηεακόληε Λόβ ήηαλ έμη ρξνλώλ. ην ρσξηό ηνπ θύζεμε έλαο ηπθώλαο δειαδή έλαο πνιύ δπλαηόο αέξαο. Η κακά ηνπ ράζεθε από ηνλ αέξα θαη ην κηθξό αγόξη βνήζεζε άιια έμη κηθξά παηδάθηα λα κε ραζνύλε από θνληά ηνπ θαη ηνπο έδηλε λα θάλε. Απηό ππνζρέζεθε ζηε κακά ηνπ λα κελ αθήζεη ηα άιια παηδηά λα θύγνπλ από θνληά ηνπ. Η κακά ηνπ βξέζεθε κεηά από ιίγεο κέξεο θαη ην κηθξό αγόξη έγηλε πάιη ραξνύκελν. Σα επίζεηα έμη, έλα, πέληε, ηέζζεξηο καο δείρλνπλ αξηζκνύο θαη ιέγνληαη αξηζκεηηθά επίζεηα. Σα αξηζκεηηθά επίζεηα πνπ καο δείρλνπλ πόζα πξόζσπα, δώα ή πξάγκαηα ππάξρνπλ ιέγνληαη απόιπηα. Γώδεθα καζεηέο , κία πέηξα. Σα αξηζκεηηθά επίζεηα πνπ καο δείρλνπλ ηελ ζεηξά ή ηελ ηάμε ιέγνληαη ηαθηηθά. Η Εύα κέλεη ζηνλ έβδνκν όξνθν ηεο πνιπθαηνηθίαο. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.26
- 27. 1. Να γράψεις τα αριθμητικά επίθετα με γράμματα στο παρακάτω κείμενο: Στο σχολείο του Αντρέα φοιτούν (159) ……………………………………μαθητές. Υπάρχουν δηλαδή (12)…………………….. τάξεις. Τα πιο πολλά παιδιά πηγαίνουν στην (4) …………. Τάξη. Το μάθημα διαρκεί (45)……………….. ……….λεπτά, ενώ το διάλειμμα (15)………………….. λεπτά! Ο Ανδρέας από το σπίτι για το σχολείο θέλει (20) …………… λεπτά και του αρέσει να φθάνει από τους (1)……………. ! Στην τάξη του όμως είναι (3) ………………………. στα μαθηματικά και (6)……………. στην ιστορία.. Στα αγγλικά του όμως πήρε (99)………………………………….., με άριστα το(100)……………….. Λέτε να είναι (1) ………………..ή(2)………………… 2. Να γράψεις σε ποιον χρόνο βρίσκεται κάθε πρόταση Η δασκάλα διάβασε ένα παραμύθι στα παιδιά και μετά ζωγράφισαν την ιστορία(……………………………………………….) Σήμερα το πρωί δεν έφαγα πρωινό.(…………………………………..) Ο Πέτρος είχε πιάσει το σκοινί και είχε φτιάξει ένα λάσο (……………………) Ο παππούς έχει σκαλίσει τον κήπο.(……………………………………………) Η Μαργαρίτα και οι φίλες της έπαιζαν κάθε μέρα στην παραλία το καλοκαίρι.(……………………………………….) Να προσέχεις το δρόμο Σωτήρη!(………………………………….) 3. Να κάνεις χρονική αντικατάσταση στην παρακάτω πρόταση Ο Πέτρος αρπάζει το λύκο και τον δένει σφιχτά. Αόριστος:……………………………………………………………………………….. Παρατατικός:………………………………………………………………………....... Μ.Εξακολ.:……………………………………………………………………………… Μ.Συνοπτικός:…………………………………………………………………………. Παρακείμενος:…………………………………………………………………………. Υπερσυντέλικος:………………………………………………………………………. Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………… …………………………………………… Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.27 Τσαμπίκα Δρακιού
- 28. Όνομα:…………………….. 20/01/12 Επαναληπτικό στη Γλώσσα 1. Ακούω και γράφω ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 2. Είναι απόλυτο ή τακτικό αριθμητικό; τρία =………………… πρώτο=…………………. τρίτος =………………… δέκα =…………………. δέκατος όγδοος=…………… εκατοστή=…………….. είκοσι =…………………. εβδομήντα=…………… τέταρτος =…………………. εβδομηκοστός=……… 3. Βάλε –ν όπου χρειάζεται: Αν το… δεις, μη… ξεχάσεις να του δώσεις τη… τσάντα της γυναίκας του, που τη… βρήκα στο… διάδρομο του γραφείου μου. Συνάντησα ένα… ψαρά και ένα… ναύτη στη… παραλία, που μου είπαν πως το… είδαν το… φίλο σου κοντά στο… σταθμό. 4. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο σωστό χρόνο και στο σωστό πρόσωπο. *Πού (βρίσκομαι) εσύ και ο αδελφός σου χθες το απόγευμα; Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.28
- 29. *Φέτος θα πάνε στο χωριό. Εκεί (σηκώνομαι) κάθε μέρα νωρίς, (κάνω) ποδήλατο, (πηγαίνω) με τα άλλα παιδιά για μπάνιο και τα βράδια (μαζεύομαι) στις αυλές. *Το περασμένο Σάββατο ο δάσκαλός μας (βάζω) στη γραμμή, μας (ανεβάζω) στο ερειπωμένο κάστρο και μας (δείχνω) ένα σωρό πράγματα. 5. Αναγνώρισε τα παρακάτω ρήματα: φουρτούνιασε : χρόνος……….…., έγκλιση…………. θα αποτελείται: χρόνος……........., έγκλιση…………. μαζέψτε : χρόνος…………., έγκλιση…………. ζήλευαν : χρόνος………….., έγκλιση…………. 6. Διάβασε το παρακάτω κείμενο και απάντησε στις ερωτήσεις. « Πού τη χάνεις, πού τη βρίσκεις την Ιπποδάμεια, όλο στο κλουβί με το καναρίνι είναι. Α, δε σας το είχα πει; Το καναρίνι μας, είναι το αγαπημένο ζώο της Ιπποδάμειας. Μπορεί να κάθεται ώρες ατέλειωτες μαζί του. Της το έκανε δώρο ο μπαμπάς πέρσι. Ένα κατακίτρινο καναρίνι, με λεπτά λεπτά ποδαράκια, δυο ματάκια σαν χαντρίτσες κι ένα μυτερό σκληρό ράμφος. Και μια φωνή! Σκέτη μελωδία. Αν αρχίσει να κελαηδεί, δε σταματά καθόλου. Η Ιπποδάμεια του ‘δωσε το όνομα Αυγερινό. Γιατί; Γιατί της άρεσε που την ξύπναγε τα πρωινά με τη φωνούλα του, μόλις ένιωθε το ξημέρωμα.» Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του καναρινιού; ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Γιατί η Ιπποδάμεια το ονόμασε « Αυγερινό»; ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.29 Μαριάνθη Χαλκίτη
- 30. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής Επανάληψη 6ης ενότητας Γραμματικά φαινόμενα που συναντήσαμε : • Πότε χρησιμοποιούμε ενεστώτα, παρατατικό, αόριστο, εξακολουθητικό και συνοπτικό μέλλοντα. • Το τελικό ν (σε ποιες περιπτώσεις το βάζουμε). • Καταλήξεις ρημάτων (-τε ή –ται). • Αριθμητικά και τακτικά επίθετα, (πως γράφονται, ποια και πως κλίνονται, πως σχηματίζουν σύνθετες λέξεις ) Ονοματεπώνυμο : ............................................................................... ημερ/νία :..................... Εργασία 1η (20 βαθμοί) Διαβάζω το κείμενο: Τα παιδιά παίζουν στον κήπο ένα παράξενο παιχνίδι. Μαζεύονται όλα μαζί σε έναν κύκλο. Ένα παίρνει τη μπάλα ,την πετάει ψηλά και φωνάζει ένα όνομα. Όλα τρέχουν να απομακρυνθούν εκτός από ένα , αυτό προσπαθεί να την πιάσει... Σε ποιο χρόνο είναι γραμμένο; ....................................... Προσπαθούμε να το γράψουμε σε παρατατικό: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ............................................................ ...και σε αόριστο: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ............................................................ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.30
- 31. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής Εργασία 2η (20 βαθμοί) Συμπληρώνουμε αν χρειάζεται τα κενά με το τελικό ν : Μια φορά κι ένα_ καιρό σε μια πόλη μαγική ζούσε ένας βασιλιάς. Είχε και δύο παιδιά, το_ Άλκη και τη_ Μαργαρίτα. Ο Άλκης αγαπούσε τη_ ορθογραφία ενώ η Μαργαρίτα τη γέμιζε ....μαργαριτάρια. Μια μέρα έπρεπε να γράψει ένα_ σωρό ουσιαστικά με τα άρθρα τους, το_ ελέφαντα, τη_ αλεπού, το_ σκύλο, τη_ μέλισσα, τη_ παπαρούνα, το_ υπολογιστή , τη_ βάπτιση, τη_ ιστορία κι άλλα πολλά. Αν τα κατάφερνε ο βασιλιάς της υποσχέθηκε πως δε_ θα της χαλούσε πια κανένα χατίρι. Εκείνη ήταν μες τη_ χαρά γιατί είχε διαβάσει το_ κανόνα και ήταν πολύ σίγουρη για το_ εαυτό της κι έτσι θα τη_ έγραφε ολόσωστη και θα της έκανε ο μπαμπάς της το_ χατίρι τη που δε_ ήταν άλλο απ΄ το να... Εργασία 3η (20 βαθμοί) Συμπληρώνουμε τα κενά με τα ρήματα της παρένθεσης προσέχοντας τις καταλήξεις τους: Η δασκάλα ......................................(φωνάζω) τα παιδιά και τα συμβούλευσε: -Παιδιά μη ................................(μαλώνω) μεταξύ σας. Το παιχνίδι αυτό δεν ……............ (παίζω) με τον τρόπο που το ……......................(παίζω) εσείς. Σίγουρα ο καθένας σας θέλει να ......................................(γίνομαι) το δικό του, όμως το παιχνίδι είναι πιο συναρπαστικό όταν .........................................(παίζω) από δυο ή περισσότερα άτομα. Πρέπει να .......................................(συμφωνώ) με κάποιους κανόνες και να τους .........................................(εφαρμόζω) . Στο παιχνίδι .....................................(γίνομαι) όλοι μια μεγάλη παρέα. Επίσης στο τέλος να ..........................(πλένω) τα χέρια σας. Το σαπούνι ........................... (βρίσκομαι) δίπλα στη βρύση για να το Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.31
- 32. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής ......................................(χρησιμοποιώ) . Αυτό πρέπει να το .................................(δείχνω) και στα παιδιά των μικρότερων τάξεων. Εργασία 4η (20 βαθμοί) Συμπληρώνουμε το παρακάτω κείμενο σχηματίζοντας αριθμητικά επίθετα με τον αριθμό της παρένθεσης (απόλυτα ή τακτικά). Η τάξη μας έχει.....................................(17) παιδιά. Ο Σταύρος είναι ο ..................(3) στη σειρά στον ονομαστικό κατάλογο ενώ η Χριστίνα Χ. είναι .................................. .......................(17). Έχουμε ............................(3) χάρτες. Του ..........................(1) το πλαίσιο έχει χαλάσει. Το σχολείο μας έχει ......................(9) αίθουσες, ..................... (4) κάτω και .......................(5) επάνω. .................(1) απ΄ αυτές θα γίνει σύντομα νηπιαγωγείο, το ..........................(3) νηπιαγωγείο Χρυσούπολης. Εργασία 5η (20 βαθμοί) Σχηματίζουμε σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό ένα αριθμητικό επίθετο: Το σχήμα που έχει 4 πλευρές .............................................. Εκδρομή 5 ημερών ................................................ Παιδί 7 ετών ............................................... Σχήμα με 3 γωνίες ............................................... Μάθημα 2 ωρών .............................................. 1 κατοικία ............................................. Εργασία σε 4 φύλλα ............................................. Μισός Θεός μισός άνθρωπος .............................................. Μισή σελήνη (σε –ος) ............................................... Μισός όροφος ............................................. Θανάσης Σκράπαρης Καλή επιτυχία...... Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.32
- 33. Xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 6ΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΙ ΜΑΘΑΜΕ ΣΤΗΝ 6Η ΕΝΟΤΗΤΑ (ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΑΙ∆ΙΩΝ) ΟΝΟΜΑ: ......................................................... ΗΜΕΡ. .......................... ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΠΟΤΕ ∆ΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ (Ν) 1. Να βάλεις στο παρακάτω κείµενο το τελικό (ν) εκεί που πρέπει: Όταν ο δάσκαλος είδε το___ µαθητή να αντιγράφει από το___ διπλανό του, του είπε: Να µη__ ξαναέρθεις αδιάβαστος στο σχολείο. Ο µαθητής δε__ µπόρεσε να συγκρατηθεί και ξέσπασε σε κλάµατα και κατηγόρησε το___ πατέρα του που το___ πήρε στη δουλειά του χτες το απόγευµα. Ο δάσκαλος µε τη__ πείρα που διέθετε ένιωσε τη___ ντροπή του µαθητή γι’ αυτό τον καλόπιασε και το___ έβαλε να υποσχεθεί ότι από δω και πέρα, θα είναι επιµελής. Έτσι ο µικρός µας µαθητής αποφάσισε τα παρακάτω: 1. ∆ε__ θα ξαναέρθει αδιάβαστος στο σχολείο. 2. ∆ε__ θα µου ξαναπεί ο δάσκαλος µη___ κάνεις αυτό ή µη___ κάνεις το άλλο. 3. Θα γίνει ο καλύτερος µαθητής στη___ τάξη. ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΤΟΝ ΑΟΡΙΣΤΟ, ΤΟΝ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ, ΤΟΝ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟ ΚΑΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ 2. Γράφω τα ρήµατα σε όλους τους χρόνους: ΧΡΟΝΟΙ ΡΗΜΑΤΑ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ προσέχω φτερουγίζει κατοικώ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΣΤΙΓΜ. ΜΕΛΛ. ΕΞΑΚ. ΜΕΛΛ. 3. .Γράφω την πρόταση σε όλους τους χρόνους: ΧΡΟΝΟΙ ΠΡΟΤΑΣΗ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.33
- 34. Xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Γράφω ένα άρθρο για την εφηµερίδα. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΣΤΙΓΜ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΕΞΑΚ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΜΑΘΑΜΕ ΠΟΤΕ ΟΙ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΜΕ –Ε ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΜΕ –ΑΙ 4. Συµπληρώνω τις καταλήξεις των ρηµάτων -αι η ε: Λέγοµ...... Νίκος, είµαι 9 ετών και κατάγοµ...... από τη Βέροια. Ο πατέρας µου εργάζετ...... στα καράβια. Η µητέρα µου ασχολείτ...... µε τη ραπτική. Μένουµ...... στην Αθήνα εδώ και πέντε χρόνια. Με τον αδερφό µου πηγαίνουµ..... στο ίδιο σχολείο. Όταν µεγαλώσω ονειρεύοµ..... να ταξιδέψω σ’ όλα τα µέρη του κόσµου. Στην κατασκήνωση κάνουµ..... και εκδροµές. Σηκωνόµαστ.... νωρίς νωρίς, ετοιµάζουµ..... το σακίδιό µας και µπαίνουµ...... στο πούλµαν. Στο δρόµο γίνετ..... χαµός. Εγώ κάθοµ..... δίπλα στη Νίκη και όλη την ώρα κάνουµ....... πλάκα. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.34
- 35. Xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής ΜΑΘΑΜΕ ΤΟΝ ΕΝΕΣΤΩΤΑ, ΤΟΝ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΤΗΣ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ 5. Κλίνω το ρήµα κοιµάµαι στον ενεστώτα, παρατατικό και εξακολουθητικό µέλλοντα: ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΕΞΑΚ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ Εγώ κοιµάµαι ΜΑΘΑΜΕ ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ (ΑΠΟΛΥΤΑ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΑ) 6. Συµπληρώνω τις προτάσεις µε τα αριθµητικά: Ο αθλητής µε το νούµερο (9) ............................. τερµάτισε (1) ................................. Ο Έλληνας αθλητής τρέχει στον (6) .............................. διάδροµο. Ο αθλητής µε το νούµερο (7) ............................ έτρεξε πολύ γρήγορα και ήρθε (2) ............................. µε διαφορά λίγων δευτερολέπτων από τον (1) ............................ Τα µετάλλια δίνονται πάντα στους (3) .......................... πρώτους αθλητές. (3) ................................ κυνηγοί πήγαν να κυνηγήσουν. Τα σκυλιά ακολουθούσαν τα βήµατα των (3) .................................. κυνηγών. (4) ............................... παιδιά έφτιαναν πύργους στην άµµο. Άλλα παιδιά παρακολουθούσαν την προσπάθεια των (4) .................................... φίλων. (6) ..................... παιδιά έψαλαν τα κάλαντα. (1) ................... µαθητής έπαιζε τρίγωνο και (1) ................... µαθήτρια φλογέρα. Τ’ άλλα (4) ................... τραγουδούσαν. Για να ξεκουραστούν σταµάτησαν στο σπίτι (1) .................... από την παρέα. Στο σπίτι (1) .............. µαθήτριας µοίρασαν τα χρήµατα ΜΑΘΑΜΕ ΤΙΣ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ 7. Κλίνω το παγώνω στο αόριστο σε όλες τις εγκλίσεις: Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.35
- 36. Xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ Εγώ 8. Πες το µε προστακτική! Θα γυρίσετε επιτέλους; Γυρίστε Θα παίξεις επιτέλους; ....................................................... Θα γράψετε επιτέλους; ....................................................... Θα µαγειρέψεις επιτέλους; ....................................................... Θα αρχίσετε επιτέλους; ....................................................... Θα απαντήσετε επιτέλους; ........................................................ Θα βοηθήσεις επιτέλους; ....................................................... Θα µιλήσετε επιτέλους; ....................................................... ΜΑΘΑΜΕ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ ,ΛΕΞΕΩΝ ΠΟΥ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΜΙ- 9. Συµπληρώνω τις προτάσεις µε τις σύνθετες λέξεις, όπως ταιριάζουν: ( ηµιευθεία, ηµιυπόγειο, ηµικύκλιο, ηµιώροφος, ηµίθεος, ηµίδιπλος, ηµίωρο) Το διαµέρισµα της κ. Ελένης είναι ...................................., ενώ το γραφείο του µπαµπά µου βρίσκεται στον ............................................ Ο κύριος µας είπε να χαράξουµε δυο ................................... και να κάνουµε ένα ............................................. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.36
- 37. Xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής Ο κύριος µας µιλούσε για ένα ........................................ για τον Ηρακλή που ήταν ένας από τους ........................................ Εγώ κι ο αδερφός µου κοιµόµαστε σε ...................................... κρεβάτι. ΜΑΘΑΜΕ ΝΑ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΜΕ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΤΑ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΟΥΣ 10. Γράφω πώς λέγονται: Το σχήµα που έχει τρεις γωνίες: ...................................................................... Το λεξικό που έχει τρεις τόµους: ...................................................................... Η κατοικία που µένει µια οικογένεια: ...................................................................... Το σπίτι που έχει δυο ορόφους: ...................................................................... Το σχήµα που έχει πέντε πλευρές: ...................................................................... Η λέξη που έχει οχτώ συλλαβές: ...................................................................... 11. Να χωρίσετε τις παρακάτω λέξεις σε ρήµατα, ουσιαστικά και επίθετα: (ψύχραιµος, τυφώνας, δωδέκατος, κάθοµαι, τέσσερις, οικογένεια, αποτελείται, εικοστός, φροντίζαµε, µέρα, βάζω, αρχίζω, σπηλιά, παρέα, προχωρώ, ησυχία, ζηλεύω, αδερφή, µικρός, ζαβολιάρης, ξαφνικός) ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ http://d5dimsx.blogspot.gr Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.37
- 38. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής Ορθογραφική άσκηση στη ΓΛΩΣΣΑ κεφ.6 ΟΝΟΜΑ : ……………………………………………………… ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: …………………… 1. Συµπλήρωσε τα κενά µε -ται ή -τε: «Το µωρό κοιµά…… , µη φωνάζε……» είπε η µαµά. - Μαµά, πεινάµε! - Το φαγητό ετοιµάζε……, µην γκρινιάζε…… και οι δυό σας! «Συνέχεια µας λέει, µη µιλά……, µην κάνε…… φασαρία, µην παίζε…… κοντά στο µωρό» ψιθυρίζει ο Ηλίας στον αδερφό του. «Ως πότε πια θα γίνε…… ό,τι θέλει το µωρό; Μόνο µαζί του θα ασχολεί…… η µαµά;» παραπονιέ…… ο µικρός Γιαννάκης. Η Ραλλού σας θυµίζει τον κανόνα για την σωστή ορθογραφία του -ται ή –τε: Στην ενεργητική φωνή το β’ πρόσωπο πληθυντικού θέλει τε . Στην παθητική φωνή το γ’ πρόσωπο ενικού θέλει ται . π.χ. Να πλένετε τα χέρια σας πριν το φαγητό. Το παιδί πλένεται µόνο του. Όταν γράφετε, να προσέχετε πώς γράφεται η κάθε λέξη. kyra_daskala Σύντοµα: εσείς -τε αυτός αυτή αυτό -ται Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.38
- 39. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ: Το τελικό ν ΟΝΟΜΑ:………………………………. Το τελικό ν άλλοτε το συναντούµε κι άλλοτε όχι στις παρακάτω λέξεις: στα οριστικά άρθρα το(ν), τη(ν), στο(ν), στη(ν) το αόριστο άρθρο ένα(ν), στο αριθµητικό ένα(ν), στην προσωπική αντωνυµία θηλυκού γένους αυτή(ν) στον αδύναµο τύπο της προσωπικής αντωνυµίας τη(ν), καθώς και στις λέξεις που είναι άκλιτες το δε(ν) και το µη(ν). ∆ιατηρούν το τελικό ν οι λέξεις που µετά από αυτές ακολουθεί µια άλλη λέξη που αρχίζει από : φωνήεν: α, ε, η, ι, ο, υ, ω ( δίψηφο φωνήεν ή συνδυασµό από φωνήεντα) τα δίψηφα σύµφωνα: µπ, ντ, γκ, τσ, τζ τα διπλά σύµφωνα: ξ, ψ τα σύµφωνα: κ, π , τ Χάνουν το τελικό ν όµως, όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από οποιοδήποτε άλλο σύµφωνο, όπως δ, ζ, θ, λ, µ, σ, φ, χ, κλπ. Επίσης, το τελικό ν διατηρείται πάντα στο άρθρο της γενικής πληθυντικού των, στην προσωπική αντωνυµία αρσενικού γένους Κ α λ ή χ ρ ο ν ι ά! Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.39
- 40. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής αυτόν και τον αδύναµο τύπο της τον και στο τροπικό επίρρηµα σαν. Π α ρ α δ ε ί γ µ α τ α Στα οριστικά άρθρα: τη γέφυρα, την αύρα, τον άντρα, το δήµαρχο, των ανθρώπων, των παιδιών, των γεφυρών κλπ. Στο αόριστο άρθρο: ένα γιατρό φώναξε, ένα µαθητή της ∆΄ τάξης κάλεσε η ∆ιευθύντρια, κλπ. Στο αριθµητικό έναν: συνάντησα έναν άνθρωπο από το πρωί στην πλατεία, ήπια ένα µόνο χυµό κλπ. Στις προσωπικές αντωνυµίες: την έδιωξε, τη µάλωσε, τον φόβισε, αυτόν συναντάει καθηµερινά και τον χαιρετάει κλπ. Στις άκλιτες λέξεις: δεν µπορώ, µη γράφεις, µην ακούς, σαν τριαντάφυλλο, σαν λύκος κλπ. Α Σ Κ Η Σ Η Βάζω το τελικό ν όπου χρειάζεται στις παρακάτω λέξεις: το…. κήπο, τη…. ζωή, δε…. µπορώ, σα…. ελάφι, µη…. γράφεις, µη…. ακούς, το…. έδιωξε, σα…. λαγός, το…. µπαµπά, τη…. µαθήτρια, γράψε ένα…. λόγο µόνο, τη…. αιτία, το…. άκουσα, δε…. συζητώ, τη…. µπάλα, δε…. ξύπνησε, τη…. γραµµατική, τω…. παιδιών, σα…. χελώνα, τη…. φέρνει, δε…. τραγουδώ, µη…. µιλάς, το…. διέγραψε, τη…. σήκωσε, τη…. δασκάλα, το…. δάσκαλο. ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΠΑΓΚΑΛΟΥ Καλή αρχή!!! Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.40
- 41. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής ΕνεστώταςΕνεστώταςΕνεστώταςΕνεστώτας ---- ΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικός ---- Εξακολουθητικός ΜέλλονταςΕξακολουθητικός ΜέλλονταςΕξακολουθητικός ΜέλλονταςΕξακολουθητικός Μέλλοντας 1..Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό: Ο περαστικός διασχίζει το δρόμο προσεκτικά. ……………………………………………………….. Πυκνοί μαύροι καπνοί τύλιγαν τα σπίτια. …………………………………………………………… Κάθε απόγευμα θα παίζω ποδόσφαιρο. …………………………………………………………….. 2.Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα: ΕνεστώταςΕνεστώταςΕνεστώταςΕνεστώτας ΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικόςΠαρατατικός ΕξακολουθητικόςΕξακολουθητικόςΕξακολουθητικόςΕξακολουθητικός Μελ.Μελ.Μελ.Μελ. Εγώ διαβάζω Εσύ έγραφες Αυτός θα τρώει Εμείς παίζαμε Εσείς χορεύετε Αυτοί θα κολυμπούν Πρέπει να µελετήσω αρκετά ώστε να µην κάνω λάθη! Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.41
- 42. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής 3.Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο στον Παρατατικό, αφού πρώτα υπογραμμίσεις τα ρήματα. Περπατάμε ασταμάτητα. Έχουμε περίπου δυο ώρες που τριγυρνάμε κι αισθάνομαι σα Γιαπωνέζος στην Ακρόπολη. Είναι τόσο όμορφη αυτή η πόλη! Νιώθω τον υγρό αέρα να μπαίνει στο στόμα μου, που είναι συνέχεια ανοιχτό και δε λέει να κλείσει. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Λαµπριάδου Μαρία Είµαι σίγουρη ότι τα έµαθα πολύ καλά! Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.42
- 43. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΕΓΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ Προστακτική είναι η έγκλιση που χρησιµοποιούµε όταν προστάζουµε, όταν δίνουµε εντολές ή οδηγίες σε κάποιον ή ακόµα και όταν θέλουµε να εκφράσουµε µια παράκληση ή µια ευχή. Παραδείγµατα: Γράφε ωραία γράµµατα Κλείσε την πόρτα Μη βγάζετε τα χέρια σας έξω από το παράθυρο Η προστακτική έχει µόνο δύο πρόσωπα: το β΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό και τη συναντάµε στους χρόνους: ενεστώτα και αόριστο. Παραδείγµατα: Ενεστώτας (οριστική) : διαβάζω Προστακτική Ενεστώτα: διάβαζε (β΄ ενικό) και διαβάζετε (β΄ πληθυντικό) Αόριστος (οριστική) : διάβασα Προστακτική Αορίστου: διάβασε (β΄ ενικό) και διαβάσετε (β΄ πληθυντικό) Οι καταλήξεις στην προστακτική γράφονται µε –ε και στο β΄ενικό και στο β΄ πληθυντικό (γράφε και γράφετε) Τα ρήµατα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –ώ (µε τόνο) σχηµατίζουν το β΄πληθυντικό σε – ήστε π.χ. τραγουδώ τραγουδήστε Τα ρήµατα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –ω (χωρίς τόνο) σχηµατίζουν το β΄πληθυντικό σε – είτε π.χ. κατεβαίνω κατεβείτε Παρατηρήσεις στην ορθογραφία Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.43
- 44. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής Τα ρήµατα της ενεργητικής φωνής σε –ίζω σχηµατίζουν το β΄πληθυντικό σε – ίστε π.χ. ζωγραφίζω ζωγραφίστε Φυσικά, τα ρήµατα της ενεργητικής φωνής σε -οίζω, -είζω, -ύζω (που είναι και οι εξαιρέσεις των ρηµάτων σε –ίζω) σχηµατίζουν το β΄ πληθυντικό σε – οίστε, - είστε και – ύστε αντίστοιχα. π.χ. αθροίζω αθροίστε δακρύζω δακρύστε Τέλος, τα ρήµατα της παθητικής φωνής (- µαι) σχηµατίζουν το β΄ πληθυντικό της προστακτικής σε – είτε ( µε –ει) π.χ. λούζοµαι λουστείτε δένοµαι δεθείτε κρατιέµαι κρατηθείτε Σηµείωση: Θα µπορούσαµε ακόµα να σκεφτούµε κι ένα «κολπάκι» για να θυµόµαστε την ορθογραφία του β΄ προσώπου του πληθυντικού στα ρήµατα της ενεργητικής φωνής σ’ εκείνα που τελειώνουν σε -ώ (µε τόνο) και σε –ω (χωρίς τόνο) και να βρίσκουµε εύκολα την ορθογραφία: Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.44
- 45. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής Αν το β΄ πρόσωπο πληθυντικού σχηµατίζεται µε (σ) δηλαδή -ήστε γράφεται µε ήτα (η), αν όµως σχηµατίζεται χωρίς (σ) δηλαδή -είτε γράφεται µε έψιλον γιώτα (ει) π.χ. κρατώ κρατήστε ζητώ ζητήστε µπαίνω µπείτε βρίσκω βρείτε Χρυσούλα Παγκάλου Πρέπει να προσπαθήσω να τα θυμάμαι! Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.45
- 46. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής τώρατώρατώρατώρα εγώ ποτίζω εγώ ποτίζοµαι Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.46
- 47. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής χθες συνέχεια εγώ πότιζα εγώ ποτιζόµουν Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.47
- 48. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής χθες µία φορά εγώ πότισα εγώ ποτίστηκα Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.48
- 49. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής µέχρι τώρα εγώ έχω ποτίσει εγώ έχω ποτιστεί Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.49
- 50. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής µέχρι χτες εγώ είχα ποτίσει εγώ είχα ποτιστεί Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.50
- 51. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής αύριο µια φορά εγώ θα ποτίσω εγώ θα ποτιστώ Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.51
- 52. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής αύριο συνέχεια εγώ θα ποτίζω εγώ θα ποτίζοµαι Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.52
- 53. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής µέχρι αύριο εγώ θα έχω ποτίσει εγώ θα έχω ποτιστεί∆ηµιουργός Ειρήνη Τσουκάτου Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.53
- 54. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής Ενότητα 6 «Το µεγάλο µυστικό» - Ασκήσεις για τους χρόνους Ονοµατεπώνυµο: ……………………………………………………………………………Ηµεροµηνία: ……………… 1.Να γράψεις τους χρονικούς δείκτες στη σωστή στήλη ανάλογα µε το τι φανερώνουν: (τώρα, αύριο, χθες, πέρσι, αργότερα, νωρίτερα, αυτή τη στιγµή, του χρόνου, την άλλη εβδοµάδα, προχθές, την προηγούµενη µέρα) Παρελθόν Παρόν Μέλλον 2. Σχηµάτισε τις σύνθετες λέξεις ηµί + διατροφή ……………………………………… ηµί + σελήνη ……………………………………… ηµί + διπλός ……………………………………… ηµί + διαφανές ……………………………………… ηµί + πολύτιµος ……………………………………… ηµί + όνος ……………………………………… ηµί + φως ……………………………………… ηµί + ορεινός ……………………………………… ηµί + άγριος ……………………………………… και συµπλήρωσε µε αυτές τα κενά των προτάσεων. Προσοχή στον αριθµό και την πτώση! ≈ Το κολιέ είναι στολισµένο µε ………………………………………………… λίθους. ≈ Καληµέρα! Θα ήθελα να αγοράσω σεντόνια για ………………………………………… κρεβάτι. ≈ Η σηµαία του Πακιστάν αποτελείται από µια λευκή ……………………………………… και ένα αστέρι σε πράσινο φόντο. ≈ «Η τιµή του δωµατίου µε ………………………………… είναι 65 ευρώ τη βραδιά» ≈ Η Μαρία φορούσε ένα …………………………………… φόρεµα. ≈ Ο Τόνι ζούσε σε ένα ……………………………………… χωριό. ≈ Μέσα στο …………………………………………… της σπηλιάς, οι σταλαγµίτες µόλις που φαινόντουσαν. ≈ Υπάρχουν κάποιες φυλές ιθαγενών που ζουν σε ……………………………… κατάσταση. ≈ Στην καθαρεύουσα το µουλάρι λέγεται ………………………………… . Δεν θα έχεις λύση για όλα τα κενά! Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.54
- 55. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής 3. Βάλε την ιστορία στη σωστή χρονολογική σειρά: Ένα παιδί, στην αρχαία Αθήνα, περιγράφει την πιο µεγάλη γιορτή της πόλης. Έξαφνα ακούστηκε το σάλπισµα, και άρχισε ο αγώνας. Τα φιλότιµα ζώα λες και πετούν. Το χώµα µόλις το αγγίζουν. Τα πέταλά τους βγάζουν σπίθες. Θαρρείς πως είναι ένα σώµα µε τον καβαλάρη και µια θέληση έχουν και οι δυο, πώς να κερδίσουν το βραβείο της νίκης. Όλοι ελπίζαµε πως θα νικούσαν τ’ άλογα του Λεωκράτη· και οι ελπίδες µας βγήκαν αληθινές. Από τα έξι άλογά του, τα πέντε νίκησαν. Ξηµέρωσε η µεγάλη µέρα. Τα Παναθήναια άρχισαν από το πρωί µε αγώνες ιππικούς, κοντά στον Ιλισό. Οι πλουσιότεροι Αθηναίοι είχαν στείλει εκεί τα καλύτερα άλογά τους. Τα οδηγούσαν οι γιοι τους, αν ήταν έφηβοι. Με πόση χάρη καβαλίκεψαν οι όµορφοι νέοι τα περήφανα άλογά τους! Και πόσο εύκολα τα οδηγούσαν, γιατί ήταν έξυπνα και καταλάβαιναν µ’ ευκολία τι θέλει ο καβαλάρης τους. Ανυποµονούσαν να παραβγούν στο τρέξιµο. Έπειτα από τους αγώνες ξεκίνησε και το πιο ωραίο µέρος στη µεγάλη αυτή, η ποµπή. Τρέξαµε κι εµείς γρήγορα να πιάσουµε θέση, για να δούµε καλά. Χιλιάδες κόσµος ξεκινούσε από τον Κεραµεικό, να φέρει ως την Ακρόπολη τον νέο πέπλο της θεάς. Τον πέπλο αυτόν τον είχαν υφάνει τα καλύτερα κορίτσια της Αθήνας και είχαν κεντήσει απάνω µε τέχνη µεγάλα κατορθώµατα της θεάς. Τελευταία έρχονταν πολλές σειρές παιδιά, όλα καλοκαµωµένα· φορούσαν στενό χιτώνα και στο κεφάλι στεφάνι από τριαντάφυλλα. Ύστερα ήταν οι αντιπρόσωποι, που έστειλαν οι αποικίες επίτηδες για την ποµπή. Κάθε συντροφιά έψελνε τον ύµνο στη θεά. Η ποµπή προχωρούσε στην Ακρόπολη σιγά σιγά και µε µεγαλοπρέπεια. Στα πεζοδρόµια δεξιά κι αριστερά στέκονταν χιλιάδες κόσµος κι έραιναν µε λουλούδια τον ιερό πέπλο της θεάς. Εµπρός εµπρός στην ποµπή ήταν πολλές σειρές κορίτσια από τις αριστοκρατικές οικογένειες. Ήταν ντυµένα όµορφα και φορούσαν στεφάνια από κρίνους στα κεφάλια τους. Με τ’ άσπρα τους χέρια βαστούσαν στο κεφάλι τους από ένα πανεράκι, που είχε µέσα όσα χρειάζονταν για τη θυσία. Ύστερα από τους ιππικούς αγώνες, άρχισαν τ’ άλλα αγωνίσµατα, το πάλεµα, το τρέξιµο, το πήδηµα, ο δίσκος, το κοντάρι. Το σχολείο µας πήρε τρία πρώτα βραβεία. Ο Θεαγένης νίκησε στο κοντάρι, ο Κλεισθένης στο δίσκο κι εγώ στο τρέξιµο. Ένα όµορφο στεφάνι, καµωµένο µε κλαδιά από την ιερή ελιά της Αθηνάς κι ένα θαυµάσιο πήλινο αγγείο µε λάδι από την ίδια ελιά, ήταν το βραβείο της νίκης µας. Πίσω από τα κορίτσια ακολουθούσαν γέροι σοβαροί, που οι άσπρες γενειάδες τους κυµάτιζαν απάνω στους καθαρούς χιτώνες τους. Φορούσαν στο κεφάλι τους στεφάνι από άσπρα τριαντάφυλλα και είχαν στα χέρια τους κλωνάρια από ελιά. Έπειτα απ’ αυτούς έρχονταν πολλές σειρές από ωραίους ανθοστολισµένους άντρες· ήταν όλοι ψηλοί, λεβέντες, και κρατούσαν λόγχες κι ασπίδες, σα να πήγαιναν στον πόλεµο. Πίσω απ’ αυτούς ακολουθούσαν οι έφηβοι, παλικάρια δεκαοχτώ χρονών, ντυµένοι πολύ όµορφα, άλλοι καβάλα σε ωραία άλογα και άλλοι πεζοί. Η µεγάλη γιορτή της θεάς κράτησε τέσσερεις µέρες. Την τελευταία έσφαξαν χιλιάδες πρόβατα και βόδια, έστρωσαν µεγάλα τραπέζια µέσα σε δηµόσιους κήπους κι όλος ο λαός έφαγε και ήπιε. Ύστερα άρχισαν οι µουσικές, τα τραγούδια και οι χοροί, και κράτησαν ως το πρωί. Το βράδυ πήγα µαζί µε τους γονείς µου στη λαµπαδηδροµία των εφήβων. Ο πρώτος έφηβος ανάβει τη λαµπάδα του από το βωµό, και τρέχοντας δίνει τη φλόγα στο δεύτερο, ο δεύτερος στον τρίτο, κι έτσι ως το τέλος. Αλίµονο σ’ όποιον αφήσει να του σβήσει η φωτιά του· τον βγάζουν έξω από τη σειρά, και όλο το πλήθος τον κυνηγά µε φωνές περιπαιχτικές. kyra_daskala 1 Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.55
- 56. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής Ασκήσεις Γραµµατικής 1.Να γράψεις τους αρχικούς χρόνος των ρηµάτων: Ενεστώτας σκαλίζω ποτίζω σβήνω Παρατατικός Αόριστος Εξακ/τικός Μ. Στιγµιαίος Μ. Παρακείµενος Υπερσυντέλικος Συντελεσµένος Μ. 2.∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ Ν Το τελικό ν το κρατάνε τα άρθρα τον – την, το αριθµητικό έναν, τα άκλιτα δεν – µην, όταν η επόµενη λέξη αρχίζει … Α) από τα φωνήεντα: ……………………………………………… Β) από τα σύµφωνα: ……………………………………………... Γ) από το σύµπλεγµα συµφώνων: ……………………………… 3.Να συµπληρώσεις µε την κατάλληλη λέξη το(ν), τη(ν), ένα(ν), δε(ν), µη(ν). ….. λύκο, …. ξέρω, … άνθρωπο, … θα έρθει, … φωνάζεις, … µητέρα, … γεωργό, … βράχο, … ψαρά, … το θέλω, … τσιµπάς. 4. Συµπληρώνω ή όχι το ν στα άρθρα τον και την µπροστά από τα παρακάτω ουσιαστικά : το__ κόσµο τη__ βραδιά το__ ψαρά το__ σταθµό τη__ στολή τη__ ευγένεια το__ αέρα τη__ αίθουσα το__ θεό τη__ ακακία το__ ουρανό το__ βοσκό Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.56