Φυσική Ε΄ 7.3. ΄΄ Φως και σκιές ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Φυσική Ε΄ Τάξης - Ενότητα 7 - Κεφάλαιο 3:
΄΄ Φως και σκιές ΄΄
http://e-taksh.blogspot.gr
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Όταν ανάμεσα σε μία πηγή φωτός και σε μία
επιφάνεια παρεμβληθεί ένα αδιαφανές σώμα,
τότε κάποιες ακτίνες δε μπορούν να φτάσουν
στην επιφάνεια. Η σκοτεινή περιοχή που
δημιουργείται στην επιφάνεια λέγεται σκιά.
Η σκιά είναι μεγαλύτερη όσο πιο κοντά στο
σώμα βρίσκεται η πηγή του φωτός ή όσο πιο
μακριά βρίσκεται η επιφάνεια προβολής.
Όταν η πηγή του φωτός δεν είναι σημειακή,
τότε δημιουργείται μια περιοχή μερικώς
φωτισμένη που ονομάζεται παρασκιά.
Τα αδιαφανή σώματα δημιουργούν σκιές
Φως και σκιές
Φώτης Τουλιόπουλος

Εγκύκλιος Παιδεία
ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΕΣ
Όταν ανάμεσα σε μια πηγή φωτός και σε ένα τοίχο παρεμβάλλουμε ένα αδιαφανές
σώμα, τότε κάποιες από τις ακτίνες φωτός που ξεκινούν από την πηγή διακόπτονται
από το σώμα και δε φτάνουν στον τοίχο.
Αυτό δημιουργεί πάνω στον τοίχο μια σκοτεινή περιοχή που ον
ομάζεταισκιά του σώματος.
Όσο πιο κοντά βρίσκεται η πηγή φωτός στο αντικείμενο τόσο μεγαλύτερη είναι η σκιά
του στον τοίχο και το αντίστροφο.(Βέβαια εξαρτάται και από την απόσταση του
τοίχου. Όσο ο τοίχος είναι πιο μακριά, τόσο λιγότερες ακτίνες φτάνουν και η σκιά
φαίνεται μεγαλύτερη.)
ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ(Διαδραστικό)
Βάλε διάφορα αντικείμενα μπροστά στο φως και δες τη σκιά τους. Μετακίνησε κοντά-
μακριά το φως από τα αντικείμενα. ΚΛΙΚ
ΗΛΙΑΚΑ ΡΟΛΟΓΙΑ
Η αλλαγή της θέσης του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας, αφού η γη γυρίζει γύρω
από τον άξονά της, έδωσε αφορμή να παρατηρήσουν οι άνθρωποι την αλλαγή της
θέσης της σκιάς των διαφόρων αντικειμένων και να κατασκευάσουν τα ηλιακά
ρολόγια.

Για μία εποπτική προσέγγιση του ηλιακού ρολογιού ΚΛΙΚ
Εδώ ότι θέλεις να μάθεις για τα ηλιακά ρολόγια ΚΛΙΚ
ΣΚΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ
Η φωτεινή πηγή που τοποθετείται πίσω από τις φιγούρες κάνει να εμφανίζονται οι
σκιές τους επάνω στο πανί και να τις βλέπουν οι θεατές
ΣΚΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Εδώ οφείλεται η έκλειψη της σελήνης και η έκλειψη του ηλίου(όταν η σελήνη βρεθεί
στη σκιά της γης στην πρώτη περίπτωση και όταν η σελήνη βρεθεί ανάμεσα σε ήλιο
και γη στη δεύτερη περίπτωση)
φάσεις έκλειψης σελήνης

φάσεις έκλειψης ηλίου(μερικής)
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΣΚΙΕΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Σκέψου και απάντησε:
α)Γιατί σε νυκτερινό αγώνα ποδοσφαίρου δημιουργούνται παραπάνω από μία σκιά
των παικτών στο γρασίδι;
...............................................................................................
β) Γιατί συνήθως δεν έχει σκιά ένα ποτήρι από διαφανές γυαλί;
.............................................................................................
γ) Γιατί όταν το μεσημέρι του καλοκαιριού καθόμαστε στην παραλία δεν έχουμε σκιά;

Ταξίδι στη γνώση
ΦΥΣΙΚΗ (ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΕΣ)
«Μη φοβάσαι τις σκιές. Οι σκιές είναι απόδειξη πως υπάρχει φως.»
View this document on Scribd
Σκιά δημιουργείται πάντα «πίσω» από το αντικείμενο (αδιαφανές) ,
αντίθετα από τη θέση της φωτεινής πηγής.
Όσο πιο κοντά βρίσκεται η πηγή φωτός στο αντικείμενο τόσο
μεγαλύτερη είναι η σκιά του στον τοίχο και το αντίστροφο.(Βέβαια
εξαρτάται και από την απόσταση του τοίχου)
Η Σκιά σε λαογραφικές δοξασίες πολλές φορές λαμβάνει άυλη υπόσταση,
ως υπερφυσικό ον, φάντασμα, αερικό, καθώς και ως μεταθάνατη
επιβίωση ανθρώπου, ή της ψυχής του. Όλα αυτά προέρχονται από την
έλλειψη ικανότητας ερμηνείας του φαινομένου της σκιάς κάτω βέβαια
από την κυριαρχία του φόβου και ίσως της μοναξιάς στη διάρκεια της
νύκτας, εξού και το ρήμα σκιάζομαι (=φοβάμαι). Ο Μέγας Αλέξανδρος,
προκειμένου να εκπαιδεύσει το άγριο άλογό του,, το γύριζε προς τον Ήλιο
για να μη βλέπει τη σκιά του τη στιγμή που το ίππευε και να σκιάζεται!
Συνηθέστερες δημώδεις εκφράσεις περί της σκιάς είναι:»έγινε σκιά του»
σε υπέρμετρο προστατευτισμό, «φοβάται τη σκιά του» σε υπερβολικό
φόβο.

ΣΚΙΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Εδώ οφείλεται η έκλειψη της σελήνης και η έκλειψη του ηλίου(όταν η
σελήνη βρεθεί στη σκιά της γης στην πρώτη περίπτωση και όταν η
σελήνη βρεθεί ανάμεσα σε ήλιο και γη στη δεύτερη περίπτωση)
Έκλειψη είναι γενικά το φαινόμενο όπου ένα ουράνιο σώμα εξαφανίζεται
από τον ουρανό (εκλείπει). Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε γιατί
εισέρχεται στη σκιά κάποιου άλλου σώματος, είτε γιατί παρεμποδίζεται η
οπτική επαφή με τον παρατηρητή.
Έκλειψη Σελήνης Έκλειψη Ηλίου

Φσο – ΢θηέο | 1
Σάμε Δ΄
΢πγγξαθή: ΢ηπιηαλαθάθεο Γηάλλεο – Γάζθαινο, ζπλεξγάηεο ηνπ ΔΚΦΔ Υαλίσλ γηα ηελ Π. Δ.
Φσηνγξάθηζε – Ηιεθηξνληθή επεμεξγαζία: Γηαλλελάθεο Κσλ/λνο – Γάζθαινο
ΔΚΦΔ ΥΑΝΙΩΝ
ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤ΢Η
ΔΝΟΣΗΣΑ 9: ΦΩ΢
ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3: ΦΩ΢ ΚΑΙ ΢ΚΙΔ΢
ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 1 Γηδαθηηθή ώξα
ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΢ΣΟΥΟΙ:
Να δηαπηζηώζνπλ νη καζεηέο πεηξακαηηθά όηη:
 Ο ζρεκαηηζκόο ηεο ζθηάο νθείιεηαη ζηελ επζύγξακκε δηάδνζε ηνπ
θσηόο.
 Σν κέγεζνο ηεο ζθηάο εμαξηάηαη από ηελ απόζηαζε ηνπ ζώκαηνο από ηε
θσηεηλή πεγή.
ΦΩ΢ ΚΑΙ ΢ΚΙΔ΢
΢θηά ζρεκαηίδνπλ ηα αδηαθαλή ζώκαηα όηαλ απηά θσηίδνληαη από κηα θσηεηλή
πεγή.
Η ζθηά ελόο ζώκαηνο ζρεκαηίδεηαη ζηηο πεξηνρέο εθείλεο όπνπ δε θηάλνπλ νη
αθηίλεο πνπ πξνέξρνληαη από ηε θσηεηλή πεγή, γηαηί ζηελ πνξεία ηνπο
παξεκβάιιεηαη ην αδηαθαλέο ζώκα. Σν θσο δελ «ζηξίβεη» από ηηο γσλίεο ηνπ
αδηαθαλνύο ζώκαηνο.
Η δεκηνπξγία ηεο ζθηάο είλαη απνηέιεζκα ηεο επζύγξακκεο δηάδνζεο ηνπ
θσηόο.
Η ζθηά δεκηνπξγείηαη από ηελ έιιεηςε θσηόο, αιιά γηα ηε δεκηνπξγία ηεο είλαη
αλαγθαία ε ύπαξμε θσηόο θαη ην αδηαθαλέο ζώκα.
Σν κέγεζνο ηεο ζθηάο εμαξηάηαη από ηελ απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από ηε
θσηεηλή πεγή θαη ην πέηαζκα.
΢θηέο νπξάλησλ ζσκάησλ.
Η Γε θαη ε ΢ειήλε όπσο όια ηα αδηαθαλή ζώκαηα, όηαλ θσηίδνληαη
δεκηνπξγνύλ ζθηά. Φαηλόκελα πνπ νθείινληαη ζηε δεκηνπξγία ηεο ζθηάο ηεο
΢ειήλεο θαη ηεο Γεο είλαη νη εθιείςεηο ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο ΢ειήλεο.

Σάμε Δ΄
Έθιεηςε ειίνπ
Έθιεηςε ζειήλεο

Σάμε Δ΄

Σάμε Δ΄
Π 1: Φσο θαη ζθηέο
Δηζαγσγηθό εξέζηζκα – Γηαηύπσζε ππνζέζεσλ
Φηιηνύληαη θαη νη ζθηέο;
Πείξακα
Όξγαλα – Τιηθά
Φαθόο ή
Φαθόο κε ζσιήλα θύιηλδξν (θαηαζθεπή 1)
Μεραλή πξνβνιήο ζιάηηο
Γηάθνξα αληηθείκελα

Σάμε Δ΄
Οδεγίεο εθηέιεζεο Α΄
Άλαςε θαη ζηξέςε πξνο ηνλ ηνίρν ην θαθό ή ηε κεραλή πξνβνιήο. Βάιε κπξνζηά
από ην θσο ην ρέξη ζνπ, όιν ην ζώκα ζνπ ή έλα αδηαθαλέο αληηθείκελν. Ση
παξαηεξείο θαη γηαηί;

Σάμε Δ΄
Παξαηήξεζε
 ΢ηνλ ηνίρν ζρεκαηίδεηαη ε ζθηά ηνπ ρεξηνύ κνπ ή ηνπ ζώκαηόο κνπ, γηαηί
είλαη αδηαθαλέο ζώκα, θσηίδεηαη θαη βξίζθεηαη αλάκεζα ζηνλ θαθό ή ζηε
κεραλή πξνβνιήο.
΢πκπέξαζκα
 Γηα λα δεκηνπξγεζεί ε ζθηά ρξεηάδεηαη ην αδηαθαλέο ζώκα λα θσηίδεηαη
από ηε θσηεηλή πεγή θαη λα βξίζθνληαη ζηελ ίδηα επζεία.
 Η δεκηνπξγία ηεο ζθηάο είλαη απνηέιεζκα ηεο επζύγξακκεο δηάδνζεο ηνπ
θσηόο.
Υόξεςε κε ηε ζθηά ζνπ.
Οδεγίεο εθηέιεζεο Β΄
 Πιεζίαζε ην ρέξη ζνπ ή ην ζώκα ζνπ ζην θαθό ή ζηε κεραλή πξνβνιήο.
 Πιεζίαζε ην ρέξη ζνπ ή ην ζώκα ζνπ ζηνλ ηνίρν. Ση παξαηεξείο;

Σάμε Δ΄

Σάμε Δ΄
Παξαηήξεζε
 Όηαλ πιεζηάδσ ην ρέξη κνπ ή ην ζώκα κνπ ζηε θσηεηλή πεγή, ε ζθηά
κεγαιώλεη.
 Όηαλ πιεζηάδσ ην ρέξη κνπ ή ην ζώκα κνπ ζηνλ ηνίρν, ε ζθηά κηθξαίλεη.
΢πκπέξαζκα
 Σν κέγεζνο ηεο ζθηάο εμαξηάηαη από ηελ απόζηαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ από
ηε θσηεηλή πεγή θαη ην πέηαζκα.
Παηρλίδηα κε ζθηέο

Σάμε Δ΄
Θέαηξν ζθηώλ – Καξαγθηόδεο

Φυσική Ε΄ 7.3. ΄΄ Φως και σκιές ΄΄

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (20)

Similaire à Φυσική Ε΄ 7.3. ΄΄ Φως και σκιές ΄΄

Similaire à Φυσική Ε΄ 7.3. ΄΄ Φως και σκιές ΄΄ (20)

Plus de Χρήστος Χαρμπής

Plus de Χρήστος Χαρμπής (20)

Dernier

Dernier (18)

Φυσική Ε΄ 7.3. ΄΄ Φως και σκιές ΄΄