SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  23
e-Erişilebilirlik: Dünya ve Biz
“Web Erişilebilirliğine Bakış”

          Yeliz Yeşilada
 Bilgisayar Mühendisliği Programı
            ODTÜ KKK
Hakkımda…
•   Assist. Prof., ODTÜ KKK
•   Fahri araştırma görevlisi, Manchester Üniversitesi, İngiltere
•   Kısa özgeçmiş:
     – PhD, Manchester Üniversitesi
     – Araştırma görevlisi, SUN Microsystems, Manchester
       Üniversitesi
     – Araştırma görevlisi, EPSRC, Manchester Üniversitesi
•   Araştırmalarım:
     – Web erişilebilirliği, Akıllı ve Mobil Web, genel olarak Web
       ortamında “İnsan-Bilgisayar Etkileşimi”;
•   Daha fazla bilgi için:
     – www.metu.edu.tr/~yyeliz


                                                         2/23
Web Erişilebilirliği Nedir?
• Web Erişilebilirliği tüm kullanıcıların, özellikle engelli
  kullanıcıların Web’e erişebilmesi, kullanabilmesi ve
  anlayabilmesidir.
• Web Erişilebilirliğinden yalnızca engelli kullanıcılar değil
  tüm kullanıcılar yararlanabilir, özellikle mobil veya yaşlı
  kullanıcılar.




                                                  3/23
Web Erişilebilirliği Paydaşları

1. İçerik
2. Kullanıcı
3. Geliştirici




                                             4/23
Web Erişilebilirliği Paydaşları: İçerik
• Web sayfasındaki bilgi, resimler, yazılar, v.b.




                                                    5/23
Web Erişilebilirliği Paydaşları: Kullanıcı
• Web tarayacıları, yardımcı teknolojiler, v.b.




                                                  6/23
Web Erişilebilirliği Paydaşları: Geliştirme
• Geliştirme araçları, değerlendirme araçları, v.b.




                                                7/23
8/23
9/23
Web Erişilebilirliği Yönergeleri
• W3C - World Wide Web Consortium
• WAI - Web Accessibility Initiative
• Erişilebilirlik yönergeleri:
   – İçerik
       • Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)
   – Kullanıcı
       • User Agent Accessibility Guidelines (UAAG)
   – Geliştirici
       • Authoring Tool Accessibility Guidelines (ATAG)




                                                       10/23
11/23
Web Erişilebilirliği: …Biz?
• Türkçe kaynakların olması çok önemli;
   – WCAG 2.0 birçok dile çevrilmiştir:
       • http://www.w3.org/WAI/WCAG20/translations
• Bilinçlendirme ve yaygınlaştırma gerekmektedir;
• Devlet sayfalarında zorunluluk getirilmesi yararlı olabilir;
   – Örneğin, AB sayfalarında WCAG zorunluluğu var.
• Üç paydaşta (içerik, kullanıcı, ve geliştirici) teknolojik
  destek sağlanması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir
   – Eğitim, Web erişilebilirliği otomatik değerlendirmesi, v.b



                                                     12/23
Kendi Araştırmalarım…
• W3C’nin 2 farklı grubu ile çalışıyorum:
   – Research and Development Working Group (RDWG)
   – Education and Outreach Working Group (EOWG)
• Araştırmalarım
   – Görmeyen ve mobil kullanıcılar için Web sayfalarının
     dönüştürülmesi;
   – Web erişilebilirliğinin değerlendirilmesi;
   – Web erişilebilirliğini araştırma alanı olarak anlamak ve
     geliştirmek.




                                                  13/23
Web Sayfalarının Dönüştürülmesi




                          14/23
EyeTracking
• Eye tracking teknolojisi
  kullanıcının bir Web sayfasında
  nereye baktığını takip edip, kayıt
  yapar;
• Eye tracking kızıl ötesi ışın
  teknolojisini kullanarak göze
  çarpip gelen ışığı takip eder.




                                       15/23
QuickTime™ and a
Microsoft Video 1 decompressor
 are needed to see this picture.




                                   16/23
eMine Projesi
• TUBİTAK tarafından desteklenmiştir;
• Hedefi:
   – Web sayfalarının otomatik olarak parçalara bölünüp,
   – Kişilerin sayfayı okuma düzeneğini anlayarak,
   – Sayfaları tekrar düzenlemek.
• Bu hedeflere ulaşmak için eye-tracking teknolojisini
  kullanmaktadır.
• Daha detaylı bilgi için:
   – http://cng.ncc.metu.edu.tr/content/emine.php



                                                    17/23
İlgili Yayınlar
• Y. Yesilada, C. Jay, R. Stevens, and S. Harper, "Validating the
  Use and Role of Visual Elements of Web Pages in Navigation
  with an Eye-Tracking Study," in 17th International World Wide
  Web Conference, Beijing, China, 2008.
• S. Harper and Y. Yesilada, "Web Authoring for Accessibility
  (WAfA)," Web Semantics: Science, Services and Agents on the
  World Wide Web, vol. 5, iss. 3, pp. 175-179, 2007.
• Y. Yesilada, R. Stevens, S. Harper, and C. Goble, "Evaluating
  DANTE: Semantic Transcoding for Visually Disabled Users,"
  ACM Trans. Comput.-Hum. Interact., vol. 14, iss. 3, p. 14, 2007.




                                                   18/23
Web Erişilebilirliğinin Değerlendirilmesi
• Web sayfalarının erişilebilirliğinin sistematik ve otomatik
  olarak ölçülmesi;
• Yapılan araştırmalar sadece otomatik olarak test etmenin
  yeterli olmadığını gösteriyor;
• En iyi sonuç otomatik ve insan değerlendirmesinin birlikte
  yapılması ile alınıyor:
   – Geliştirme yapan kişilerin bunun üzerindeki etkisi nedir?
   – Değerlendirmeyi yapan kişinin konu hakkındaki bilgisi,
     eğitimi bunu nasıl etkiler?




                                                   19/23
İlgili Yayınlar
• G. Brajnik, Y. Yesilada, and S. Harper, "Is accessibility
  conformance an elusive property? A study of validity and
  reliability of WCAG 2.0," ACM Trans. Access. Comput.,
  vol. 4, iss. 2, p. 8:1-8:28, 2012
• G. Brajnik, Y. Yesilada, and S. Harper, "The Expertise
  Effect on Web Accessibility Evaluation Methods," Human
  Computer Interaction, vol. 26, iss. 3, pp. 1-38, 2011.
• G. Brajnik, Y. Yesilada, and S. Harper, "Testability and
  Validity of WCAG 2.0: The Expertise Effect," In
  Proceedings of the 12th international ACM SIGACCESS
  conference on Computers and accessibility, 2010.

                                              20/23
Web Erişilebilirliği Nedir?
• Tanımı?
• Kapsamı?
   – Yalnız engelli kullanıcılar için mi?
   – Yoksa aslında çevresel faktörlerden dolayı hepimiz de bir
     noktada engellimiyiz?
   – Peki yaşlılar?
• Nasıl değerlendirilmesi gerekir?
• Kanun ve motivasyonun önemi ne?
• Web erişilebilirliğinin sağlanabilmesi için motivasyon ne
  olmalıdır?


                                                  21/23
İlgili Yayınlar
• Y. Yesilada, G. Brajnik, M. Vigo, and S. Harper,
  "Understanding web accessibility and its drivers," in
  Proceedings of the International Cross-Disciplinary
  Conference on Web Accessibility, New York, NY, USA,
  2012, p. 19:1-19:9.
• Y. Yesilada, G. Brajnik, and S. Harper, "Barriers Common
  to Mobile and Disabled Web Users," Interacting With
  Computers, vol. 23, iss. 5, pp. 525-542, 2011.




                                             22/23
Teşekkürler - Sorular!

• Email:
   – yyeliz@metu.edu.tr
• Web sayfası:
   – www.metu.edu.tr/~yyeliz




                                          23/23

Contenu connexe

Similaire à Englesiz bilisim-2012

TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 Ugulamaları
TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 UgulamalarıTED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 Ugulamaları
TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 UgulamalarıKamil Çömlekçi
 
Web 2.0 ve BT Öğretimi
Web 2.0 ve BT ÖğretimiWeb 2.0 ve BT Öğretimi
Web 2.0 ve BT ÖğretimiEmre Aydın
 
Akademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliği
Akademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliğiAkademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliği
Akademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliğiEmre Hasan Akbayrak
 
Web' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni TeknolojilerWeb' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni Teknolojilerbote_iki
 
Kütüphanelerde web 2.0 Ugulamaları
Kütüphanelerde web 2.0 UgulamalarıKütüphanelerde web 2.0 Ugulamaları
Kütüphanelerde web 2.0 UgulamalarıKamil Çömlekçi
 
Web ortamında çoklu ortam tasarımı
Web ortamında çoklu ortam tasarımıWeb ortamında çoklu ortam tasarımı
Web ortamında çoklu ortam tasarımıyasin uyar
 
Web 2 internet
Web 2 internetWeb 2 internet
Web 2 internetpoyraz92
 
Web Sitesi Geliştirme Adımları
Web Sitesi Geliştirme AdımlarıWeb Sitesi Geliştirme Adımları
Web Sitesi Geliştirme Adımlarıcmkandemir
 
Saydamsoy20070022
Saydamsoy20070022Saydamsoy20070022
Saydamsoy20070022Saydam Soy
 
Ooy web 2 ve bto
Ooy web 2 ve btoOoy web 2 ve bto
Ooy web 2 ve btopoyraz92
 
Web' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni TeknolojilerWeb' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni Teknolojilerbote_iki
 
Gazi bolcocuk 20060629 mukkattes
Gazi bolcocuk 20060629 mukkattesGazi bolcocuk 20060629 mukkattes
Gazi bolcocuk 20060629 mukkattesgazi999
 
Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik
	Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik 	Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik
Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik Userspots
 

Similaire à Englesiz bilisim-2012 (20)

TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 Ugulamaları
TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 UgulamalarıTED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 Ugulamaları
TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 Ugulamaları
 
Web 2.0
Web 2.0Web 2.0
Web 2.0
 
Web 2.0
Web 2.0Web 2.0
Web 2.0
 
Web 2.0 ve BT Öğretimi
Web 2.0 ve BT ÖğretimiWeb 2.0 ve BT Öğretimi
Web 2.0 ve BT Öğretimi
 
Akademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliği
Akademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliğiAkademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliği
Akademik araştırmalarda web2.0 etkisi: ODTÜ ve Mendeley işbirliği
 
Web' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni TeknolojilerWeb' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni Teknolojiler
 
Ooy web 2 ve bto
Ooy web 2 ve btoOoy web 2 ve bto
Ooy web 2 ve bto
 
Kütüphanelerde web 2.0 Ugulamaları
Kütüphanelerde web 2.0 UgulamalarıKütüphanelerde web 2.0 Ugulamaları
Kütüphanelerde web 2.0 Ugulamaları
 
Web ortamında çoklu ortam tasarımı
Web ortamında çoklu ortam tasarımıWeb ortamında çoklu ortam tasarımı
Web ortamında çoklu ortam tasarımı
 
Web 2.0
Web 2.0Web 2.0
Web 2.0
 
Web 2.0
Web 2.0 Web 2.0
Web 2.0
 
Web 2 internet
Web 2 internetWeb 2 internet
Web 2 internet
 
Web 2.0
Web 2.0Web 2.0
Web 2.0
 
Vikiler
VikilerVikiler
Vikiler
 
Web Sitesi Geliştirme Adımları
Web Sitesi Geliştirme AdımlarıWeb Sitesi Geliştirme Adımları
Web Sitesi Geliştirme Adımları
 
Saydamsoy20070022
Saydamsoy20070022Saydamsoy20070022
Saydamsoy20070022
 
Ooy web 2 ve bto
Ooy web 2 ve btoOoy web 2 ve bto
Ooy web 2 ve bto
 
Web' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni TeknolojilerWeb' te Yeni Teknolojiler
Web' te Yeni Teknolojiler
 
Gazi bolcocuk 20060629 mukkattes
Gazi bolcocuk 20060629 mukkattesGazi bolcocuk 20060629 mukkattes
Gazi bolcocuk 20060629 mukkattes
 
Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik
	Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik 	Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik
Özgür Web Yazılımlarında Kullanılabilirlik
 

Englesiz bilisim-2012

  • 1. e-Erişilebilirlik: Dünya ve Biz “Web Erişilebilirliğine Bakış” Yeliz Yeşilada Bilgisayar Mühendisliği Programı ODTÜ KKK
  • 2. Hakkımda… • Assist. Prof., ODTÜ KKK • Fahri araştırma görevlisi, Manchester Üniversitesi, İngiltere • Kısa özgeçmiş: – PhD, Manchester Üniversitesi – Araştırma görevlisi, SUN Microsystems, Manchester Üniversitesi – Araştırma görevlisi, EPSRC, Manchester Üniversitesi • Araştırmalarım: – Web erişilebilirliği, Akıllı ve Mobil Web, genel olarak Web ortamında “İnsan-Bilgisayar Etkileşimi”; • Daha fazla bilgi için: – www.metu.edu.tr/~yyeliz 2/23
  • 3. Web Erişilebilirliği Nedir? • Web Erişilebilirliği tüm kullanıcıların, özellikle engelli kullanıcıların Web’e erişebilmesi, kullanabilmesi ve anlayabilmesidir. • Web Erişilebilirliğinden yalnızca engelli kullanıcılar değil tüm kullanıcılar yararlanabilir, özellikle mobil veya yaşlı kullanıcılar. 3/23
  • 4. Web Erişilebilirliği Paydaşları 1. İçerik 2. Kullanıcı 3. Geliştirici 4/23
  • 5. Web Erişilebilirliği Paydaşları: İçerik • Web sayfasındaki bilgi, resimler, yazılar, v.b. 5/23
  • 6. Web Erişilebilirliği Paydaşları: Kullanıcı • Web tarayacıları, yardımcı teknolojiler, v.b. 6/23
  • 7. Web Erişilebilirliği Paydaşları: Geliştirme • Geliştirme araçları, değerlendirme araçları, v.b. 7/23
  • 10. Web Erişilebilirliği Yönergeleri • W3C - World Wide Web Consortium • WAI - Web Accessibility Initiative • Erişilebilirlik yönergeleri: – İçerik • Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) – Kullanıcı • User Agent Accessibility Guidelines (UAAG) – Geliştirici • Authoring Tool Accessibility Guidelines (ATAG) 10/23
  • 11. 11/23
  • 12. Web Erişilebilirliği: …Biz? • Türkçe kaynakların olması çok önemli; – WCAG 2.0 birçok dile çevrilmiştir: • http://www.w3.org/WAI/WCAG20/translations • Bilinçlendirme ve yaygınlaştırma gerekmektedir; • Devlet sayfalarında zorunluluk getirilmesi yararlı olabilir; – Örneğin, AB sayfalarında WCAG zorunluluğu var. • Üç paydaşta (içerik, kullanıcı, ve geliştirici) teknolojik destek sağlanması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir – Eğitim, Web erişilebilirliği otomatik değerlendirmesi, v.b 12/23
  • 13. Kendi Araştırmalarım… • W3C’nin 2 farklı grubu ile çalışıyorum: – Research and Development Working Group (RDWG) – Education and Outreach Working Group (EOWG) • Araştırmalarım – Görmeyen ve mobil kullanıcılar için Web sayfalarının dönüştürülmesi; – Web erişilebilirliğinin değerlendirilmesi; – Web erişilebilirliğini araştırma alanı olarak anlamak ve geliştirmek. 13/23
  • 15. EyeTracking • Eye tracking teknolojisi kullanıcının bir Web sayfasında nereye baktığını takip edip, kayıt yapar; • Eye tracking kızıl ötesi ışın teknolojisini kullanarak göze çarpip gelen ışığı takip eder. 15/23
  • 16. QuickTime™ and a Microsoft Video 1 decompressor are needed to see this picture. 16/23
  • 17. eMine Projesi • TUBİTAK tarafından desteklenmiştir; • Hedefi: – Web sayfalarının otomatik olarak parçalara bölünüp, – Kişilerin sayfayı okuma düzeneğini anlayarak, – Sayfaları tekrar düzenlemek. • Bu hedeflere ulaşmak için eye-tracking teknolojisini kullanmaktadır. • Daha detaylı bilgi için: – http://cng.ncc.metu.edu.tr/content/emine.php 17/23
  • 18. İlgili Yayınlar • Y. Yesilada, C. Jay, R. Stevens, and S. Harper, "Validating the Use and Role of Visual Elements of Web Pages in Navigation with an Eye-Tracking Study," in 17th International World Wide Web Conference, Beijing, China, 2008. • S. Harper and Y. Yesilada, "Web Authoring for Accessibility (WAfA)," Web Semantics: Science, Services and Agents on the World Wide Web, vol. 5, iss. 3, pp. 175-179, 2007. • Y. Yesilada, R. Stevens, S. Harper, and C. Goble, "Evaluating DANTE: Semantic Transcoding for Visually Disabled Users," ACM Trans. Comput.-Hum. Interact., vol. 14, iss. 3, p. 14, 2007. 18/23
  • 19. Web Erişilebilirliğinin Değerlendirilmesi • Web sayfalarının erişilebilirliğinin sistematik ve otomatik olarak ölçülmesi; • Yapılan araştırmalar sadece otomatik olarak test etmenin yeterli olmadığını gösteriyor; • En iyi sonuç otomatik ve insan değerlendirmesinin birlikte yapılması ile alınıyor: – Geliştirme yapan kişilerin bunun üzerindeki etkisi nedir? – Değerlendirmeyi yapan kişinin konu hakkındaki bilgisi, eğitimi bunu nasıl etkiler? 19/23
  • 20. İlgili Yayınlar • G. Brajnik, Y. Yesilada, and S. Harper, "Is accessibility conformance an elusive property? A study of validity and reliability of WCAG 2.0," ACM Trans. Access. Comput., vol. 4, iss. 2, p. 8:1-8:28, 2012 • G. Brajnik, Y. Yesilada, and S. Harper, "The Expertise Effect on Web Accessibility Evaluation Methods," Human Computer Interaction, vol. 26, iss. 3, pp. 1-38, 2011. • G. Brajnik, Y. Yesilada, and S. Harper, "Testability and Validity of WCAG 2.0: The Expertise Effect," In Proceedings of the 12th international ACM SIGACCESS conference on Computers and accessibility, 2010. 20/23
  • 21. Web Erişilebilirliği Nedir? • Tanımı? • Kapsamı? – Yalnız engelli kullanıcılar için mi? – Yoksa aslında çevresel faktörlerden dolayı hepimiz de bir noktada engellimiyiz? – Peki yaşlılar? • Nasıl değerlendirilmesi gerekir? • Kanun ve motivasyonun önemi ne? • Web erişilebilirliğinin sağlanabilmesi için motivasyon ne olmalıdır? 21/23
  • 22. İlgili Yayınlar • Y. Yesilada, G. Brajnik, M. Vigo, and S. Harper, "Understanding web accessibility and its drivers," in Proceedings of the International Cross-Disciplinary Conference on Web Accessibility, New York, NY, USA, 2012, p. 19:1-19:9. • Y. Yesilada, G. Brajnik, and S. Harper, "Barriers Common to Mobile and Disabled Web Users," Interacting With Computers, vol. 23, iss. 5, pp. 525-542, 2011. 22/23
  • 23. Teşekkürler - Sorular! • Email: – yyeliz@metu.edu.tr • Web sayfası: – www.metu.edu.tr/~yyeliz 23/23

Notes de l'éditeur

  1. Today, my talk will mainly focus on research aspect of accessibility. My talk will have two parts:recent work on accessibility around the world, and us, and in the second half of my talk I will be presenting my research related to web accessibility.
  2. Assistive technologies (AT) are software and hardware that people with disabilities use to interact with the Web, such as screen readers, screen magnification software, alternative keyboards, and voice input software and switches for people who cannot use a keyboard or mouse
  3. Without a doubt, an image of a heat map showing the sum of what all participants looked is very easy to digest. Cognitive psychology: to investigate the relationship or interplay between the perception and the reading speed. In the field of ophthalmology, vision specialists use eye tracking to study ocular-motor behavior and vision deficiencies. For example, for the diagnosis of lazy-eye. Eye-tracking is used to investigate different aspects of HCI…Eye tracking is a well established technique for conducting research that embraces cognitive, social, pedagogical and other aspects of Human Computer Interaction (HCI). Hotspots: Visualizations summarizing the positions from the participants' fixations on a coloured map over the Web pages. Hotspots indicate the areas that received the most fixations. Gazeplots: Display gaze points, fixations and scan-paths superimposed over the Web page. Gaze plots show how an individual’s visual attention was allocated on each Web page. Eye-tracking is used in fields such as: Cognitive psychology HCI & usability research Neuropsychology & mental health disorders Ophthalmology Eye movement has two states: * saccade—A saccade is the fastest movement of which the human body is capable—taking only about 30 milliseconds—and centers content within the foveal area. * fixation—A fixation occurs when this movement stops, permitting the eye to acquire content. During saccadic activity, we cannot see at all. We perceive the world visually only through fixations. The brain virtually integrates the visual images that we acquire through successive fixations. Hotspots—Generalize the behavior of a group of test subjects. They’re very similar to heat maps, as shown in Figure 3. Gaze plots—Provide a comprehensive image of all the eye-gaze data from a single eyetracking test. The second image shows the average path people are taking when viewing the page. The blue circles indicate where people looked, and the size of the circle indicates how long. Each circle has a number showing the sequence, and the blue lines show the path. Gaze replays—Provide both real-time and slow-motion replay of the paths a user’s eyes followed during an eyetracking test. Hotspot: Eye tracking data can be plotted as a heat map over the different screens viewed. The warm areas of the screen attracted the most attention of the user. These plots can be of individual users or of many users at once. Heatmaps: The red areas represent the most time, while yellow to green indicates very little time.