สุนิสา

1. สุนิสา ใบวงศ์งาม56030648
ตาแหน่งของก่ารออกเสียงและลักษณะวิธีออกเสียง (Placeand Manner of Articulation)
ในการแปรเสียงหรือกล่อมเกลาเสียง (Articulation)
เพื่อให้เกิดเป็นเสียงพยัญชนะต่างๆในภาษานั้น
การแปรเสียงหรือกล่อมเกลาเสียงจะเกิดขึ้น ณ จุดต่างๆ(Place of
Articulation) ภายในช่องออกเสียง (Vocal Tract) ของเรา
ในบทนี้จะกล่าวถึงบริเวณต่างๆ
ที่มีความเป็นไปได้ที่จะเป็นตาแหน่งที่เกิดของเสียงในภาษาต่างๆ
ตลอดจนลักษณะวิธีออกเสียง (Manner of Articulation) แบบต่างๆ
ที่สามารถจะเกิดขึ้นได้ในภาษาต่างๆโดยละเอียด
โดยจะยกตัวอย่างเสียงต่างในภาษาประกอบด้วย
ตำแหน่งของกำรเกิดเสียงบริเวณต่ำงๆ (Place of Articulation)
คานี้ถ้าจะเรียกให้สั้นและย่อมีชื่อเฉพาะว่าฐานกรณ์
ซึ่งหมายถึงอวัยวะแปรเสียงหรือกล่อมเกลาเสียงโดยรวม
แต่ถ้าจะแยกกลุ่มของอวัยวะแปรเสียงออกมาตามลักษณะของการเคลื่อนไ
หวก็จะแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม คือ
1. กลุ่มที่เคลื่อนที่ไม่ได้ (Passive Articulator หรือ Upper
Articulator) หรือมีชื่อเฉพาะสั้นๆ ว่า ฐำน ซึ่งได้แก่อวัยวะต่อไปนี้
- ริมฝีปากบน (upper lip)
- ฟันบน (upper teeth)
- ปุ่มเหงือก (gum ridge หรือ alveolar ridge)
- เพดานแข็ง(hard palate)
- เพดานอ่อน(soft palate หรือ velum)

2. - ลิ้นไก่ (uvula) อวัยวะชิ้นนี้แม้ว่าจะถูกจัดอยู่ในกลุ่มที่เรียกว่า upper
articulators หรืออวัยวะที่อยู่ส่วนบนของช่องปากหรือเพดานปากก็ตาม
แต่เป็นอวัยวะที่สามารถเคลื่อนที่ได้
2. กลุ่มที่เคลื่อนที่ได้ (Active Articulator หรือ Lower
Articulator) หรือมีชื่อเฉพาะสั้นๆ ว่า กรณ์ ซึ่งได้แก่อวัยวะต่อไปนี้คือ
- ริมฝีปากล่าง (Lower lip)
- ลิ้น (tongue)
ซิงเป็นอวัยวะที่มีความยืดหยุ่นตัวสูงที่สุดดังที่กล่าวมาแล้วในตอนต้น
ในบทที่ว่าด้วยเรื่องอวัยวะในการแกเสียง
ในการทาให้เกิดเสียงพยัญชนะเสียงใดเสียงหนึ่งขึ้นมานั้น
กระแสอากาซที่เดินทางผ่านเข้ามาในช่องออกเสียง (vocal tract)
จะต้องถูกกักกั้นในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง
การกักกั้นกระแสอากาศก็จะกระทาได้โดยอวัยวะกลุ่มที่เคลื่อนที่ได้
(Active Articulators) จะเคลื่อนที่เข้าไปหา,เข้าไปใกล้,
หรือเข้าไปชิดอวัยวะกลุ่มที่เคลื่อนที่ไม่ได้(Passive Articulator)
เมื่อกระแสอากาศเดินทางผ่านจุดกักกั้นเหล่านั้นก็จะก่อให้เกิดเสยงพยัญช
นะประเภทต่างๆ
ที่แตกต่างกันไปตามรูปแบบของการกักกั้นกระแสอากาศหรือที่เรียกว่าลัก
ษณะวิธีออกเสียง (Manner of Articulation) ณ จุดเกิดเสียงต่างๆกัน
และคาที่ใช้สาหรับเรียกชื่อพยัญชนะส่วนหนึ่งก็มาจากคาระบุตาแหน่งของ
การกักกั้นกระแสอากาศดังกล่าว ซึ่งได้แก่
Bilabial (เสียงที่เกิดจากริมฝีปากทั้งคู่)
เกิดจากริมฝีปากล่างเคลื่อนเข้าไปหาริมฝีปากบน เช่น เสียงแรกของคาว่า

3. “my” ในภาษอังกฤษ เสียงแรกของคาว่า “ปู” ในภาษาไทย
Labiodental (เสียงที่เกิดจากริมฝีปากล่างและฟันบน)
เกิดจากริมฝีปากล่างเคลื่อนเข้าไปหาฟันบนด้านหน้า เช่น
เสียงแรกของคาว่า“เฝ้ า” ในภาษาไทย, เสียงแรกของคาว่า “van”
ในภาษาอังกฤษ
Dental (เสียงที่เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นกับฟันบน)
เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาฟันบนด้านหน้า
เช่นเสียงแรกของคาว่า “thin” ในภาษาอังกฤษ
Alveolar (เสียงที่เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นกับปุ่มเหงือก)
เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนถัดจากปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาปุ่มเหงือก เช่น
เสียงแรกของคาว่า“นก” ในภาษาไทย, เสียงแรกของคาว่า“tip”
ในภาษาอังกฤษ
Retroflex
(เสียงที่เกิดจากปลายลิ้นหรือส่วนใต้ปลายลิ้นกับส่วนปลายสุดของปุ่มเหงือ
กที่ต่อกับเพดานแข็ง)เกิดจากปลายลิ้นซึ่งอาจจะเป็นผิวบน (upper
surface)
หรือส่วนใต้ปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาส่วนปลายสุดของปุ่มเหงือกที่ต่อกับเพ
ดานแข็งเช่น เสียงตัว “ร” หรือ “ส”
ในตาแหน่งพยัญชนะต้นของภาษาไทยถิ่นใต้บางสาเนียงและเสียง “r”
ในภาษาอังกฤษสาเนียงอเมริกันบางสาเนียง
Palato-Alveolar
(เสียงที่เกิดจากส่วนถัดจากปลายลิ้นกับส่วนปลายสุดของปุ่มเหงือก)
เกิดจากการใช้ส่วนถัดปลายลิ้นเคลื่อนเข้าไปหาส่วนปลายสุดของปุ่มเหงือ
กที่ต่อกับเพดานแข็งเช่นเสียงแรกของคาว่า “show” ในภาษาอังกฤษ

4. Palatal (เสียงที่เกิดจากลิ้นส่วนต้นกับเพดานแข็ง)
เกิดจากการใช้ลิ้นส่วนต้น(front of the tongue)
เคลื่อนเข้าไปหาเพดานแข็งเช่นเสียงแรกของคาที่แปลว่า “ยาก”
ในภาษาไทยถิ่นอีสาน [ø] และเสียงแรกของคาว่า“nyamuk”
ในภาษามาเลเซียซึ่งแปลว่า ยุง
Velar (เสียงที่เกิดจากลิ้นส่วนหลังกับเพดานอ่อน)
เกิดจากการใช้ลิ้นส่วนหลังเคลื่อนเข้าไปหาเพดานอ่อนเช่น
เสียงแรกของคาว่า“คน” ในภาษาไทย เสียงแรกของคาว่า“give”
ในภาษาอังกฤษ
Uvular (เสียงที่เกิดจากลิ้นส่วนหลังกับลิ้นไก่)
เกิดจากการยกลิ้นส่วนหลังเข้าไปหาลิ้นไก่ เช่นเสียงแรกของคาว่า
“rouge” ในภาษาฝรั่งเศส
Pharyngeal (เสียงที่เกิดจากโคนลิ้นกับผนังช่องคอด้านหลัง)
เกิดจากการดึงโคนลิ้นไปทางด้านหลังเข้าหาผนังช่องคอด้านหลังเช่น
เสียงแรกในคาที่แปลว่า “ลุง” ในภาษาอาหรับ ([?amm])
Glottal (เสียงที่เกิดจากเส้นเสียง)
เกิดจากการเคลื่อนเข้าหากันของเส้นเสียงทั้งคู่
โดยอาจจะเคลื่อนเข้ามาติดกันเช่นเสียงแรกของคาว่า “home”
ในภาษาอังกฤษ, เสียงแรกของคาว่า“อู่” ในภาษาไทย

5. ดัดแปลงจาก
www.sil.org/computing/ipahelp/ip...ace2.htm
ตำรำงแสดงตำแหน่งของกำรเกิดเสียง
Point of
articulation
Active
articulators
Passive
articulators
Examples
1. Bilabial Lower lip Upper lip [m,p,b,¸,B,º,‡]
2. Labiodental Lower lip Upper teeth [M,f,v,V]
3. Dental Tip of the tongue Upper teeth [T,D]
4. Alveolar Tip of the tongue Alveolar ridge [n,t,d,s,z,Z,Â,l,r,t',
5. Post alveolar Tip of the tongue Post alveolar [S,!]
6. Retroflex Tip of the tongue Post alveolar [÷,ê,§,½,ñ,]
7. Palato-alveolar Tip of the tongue Hard palate [S,Z]
8. Palatal Front of the
tongue
Hard palate [ø,c,ï,þ,´]
9. Velar Back of the
tongue
Soft palate [N,k,g,x]
10. Uvular Back of the Uvular [N, q,G, X,Ò,R]

6. tongue
11. Pharyngeal Root of the
tongue
Back wall of the
pharynx
[ð,?]
12. Glottal Vocal cords Vocal cords [?,h,ú,]
13. Labial-palatal Lower lip
Center of the
tongue
Upper lip
Hard palate
[ç]
14. Labial-Velar Lower lip
Back of the
tongue
Upper lip
Soft palate
[kƒp,gƒb,w]
สัญลักษณ์แทนเสียงสากล (Phonetics)
สระ
สัญลักษณ์ (IPA) ตัวอย่ําง เทียบเสียงในภาษาไทย
i: see /si:/ อี
i any /'eni/ อิ
ɪ sit /sɪt/ อิ (ก้ากึ่งระหว่าง อิ และอี)
e ten /ten/ เอะ
æ hat /hæt/ แอะ

7. ɑ: arm /ɑ:m/ อา
ɒ got /gɒt/ เอาะ
ɔ: saw /sɔ:/ ออ
ʊ put /pʊt/ อู
u: too /tu:/ อู
u usual /'ju:ʒuəl/ อุ
ʌ cup /kʌp/ อะ
ɜ: fur /fɜ:/ เออ
ə ago /ə'gəʊ/ เออะ
eɪ pay /peɪ/ เอ
əʊ home /həʊm/ โอ
aɪ five /faɪv/ ไอ
aʊ now /naʊ/ เอา, อาว

8. ɔɪ join /dʒɔɪn/ ออย
ɪə near /nɪə/ เอีย
eə hair /heə/ แอ
ʊə pure /pjʊə/ อิว
พยัญชนะ
สัญลักษณ์ (IPA) ตัวอย่ําง เทียบเสียงในภาษาไทย
p pen /pen/ พ
b bad /bæd/ บ
t tea /ti:/ ท
d did /dɪd/ ด
k cat /kæt/ ค
g got /gɒt/ ก
tʃ chin /tʃɪn/ ช

9. dʒ June /dʒu:n/ จ
f fall /fɔ:l/ ฟ
v van /væn/ ฟ
θ thin /θɪn/ ธ
ð then/ðen/ ธ
s so/səʊ/ ส
z zoo/zu:/ ส
ʃ
she /ʃi:/ ช
ʒ
vision /'vɪʒn/ ฉ
h how/haʊ/ ฮ
m man/mæn/ ม
n no/nəʊ/ น

10. ŋ
sing /sɪŋ/ ง
l leg/leg/ ล
r red/red/ ร
j yes/jes/ ย
w wet/wet/ ว