Profesjonalny wizerunek receptą na znalezienie pracy
Jak zdobyć inwestora do startupu?
1. Jak zdobyć inwestora? Czyli wszystko (?) co startuppowinien wiedzieć o pozyskaniu finansowania
2. Kim jestem?
•20 lat doświadczenia zawodowego
–Doradca (kilkadziesiąt projektów doradczych)
–Przedsiębiorca (rozwój i sprzedaż aukcji internetowych)
–Biznesmen (rozwój Grupy Pracuj)
–Mentor (wspomaganie projektów technologicznych)
–Inwestor zarówno jako anioł biznesu jak i zarządzający funduszem zalążkowym
•Prywatnie
–Mąż i ojciec 3 córek podróżujący z (całą) rodziną po świecie, słuchający rocka i nawet próbujący czasami śpiewać, kibicujący Chelsea Londyn
3. Etapy rozwoju projektu
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
Czas
4. Źródła finansowania
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
FFF
Aniołowie biznesu
Fundusze zalążkowe
Fundusze VC
Czas
5. Inwestowane kwoty
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
FFF ~ 50 k PLN
Aniołowie biznesu ~ 100–200 k PLN
Fundusze zalążkowe
~ 500 k –1 M PLN
EarlyStage
~ 3–5 M PLN
Czas
LaterStage
~ >15 M PLN
Fundusze VC
6. Udziały
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
FFF ~ 0–10%
Aniołowie biznesu ~ 5–20% *
Fundusze zalążkowe
~ 10–49% *
EarlyStage
~ 20–35%
Czas
LaterStage
~ 30–70%
* Podane granice są bardzo płynne / umowne
** Im większy % udziałów obejmowanych na tym etapie, tym większy problem z finansowaniem na kolejnych etapach
Fundusze VC
7. Przychody
Czas
Przychody
FFF
Aniołowie biznesu
Fundusze zalążkowe
Fundusze VC
Pojawiają się pierwsze przychody od klientów
Break-even– przychody zaczynają przewyższać (stale) koszty operacyjne
Dynamika wzrostu przychodów zaczyna się wypłaszczać
8. Co trzeba posiadać, aby zwrócić się o finansowanie?
•FFF
•Pomysł
•Aniołowie biznesu
•Pomysł
•Prototyp
•Fundusze seedowe
•Pomysł
•Prototyp / MVP
•Teaser/ Business Plan / Prezentacja
•Najlepiej -Pierwsi klienci
9. Jak wygląda proces pozyskiwania inwestora?
Aplikacja / Teaser
Ocena projektu przez fundusz
Prezentacja przed KI
„Decyzja kierunkowa”
Negocjacje TS /
Umowy Inwest.
Podpisana Umowa
1-2 tyg
4-8 tyg
1-2 tyg
4-8 tyg
10. Przygotuj materiały dla inwestora
•Teaser
•Biznes plan (w formie opisowej / prezentacji / wg formatu)
•Prezentacja dla Komitetu Inwestycyjnego
•Plan finansowy / budżet
…ale nie zapomnij np. również o…
•Referencjach dla członków zespołu
•Referencjach od klientów
•Planie systemu motywacyjnego dla pracowników (plan opcyjny)
•Wynikach badań rynkowych
•Benchmarkach
•Analizie konkurencji
•Dokumentacji produktu
•Pełnej dokumentacji prawnej (np. umowy wspólników, GIODO, rejestracje znaków)
11. Prezentacja dla Komitetu Inwestycyjnego
•Prezentacja (Pitch): maks. 10-12slajdów
•Długość prezentacji: 20-30 min.
•Zawartość (przykładowe slajdy)
–Co robimy? (jednym zdaniem)
–Kim jesteśmy? (zespół i doświadczenia)
–Jak zamierzamy zarabiać pieniądze?
–Demoproduktu / usługi / technologii
–Co jest naszym „SecretSauce”? (przewaga konkurencyjna)
–Jaki jest potencjał rynku?
–Jaką mamy konkurencję i czy model już gdzieś działa?
–Jak chcemy wejść na rynek (StartegiaGoToMarket, cele do osiągnięcia)
–Czego potrzebujemy i w zamian za co? (pieniądze, wiedza, kontakty, udziały, proponowana wycena)
12. Kilka rad…
•Przygotuj dobrze wszystkie materiały. Szczególnie ważne są:
–Teaser
–Prezentacja dla Komitetu Inwestycyjnego (skrót)
–„You’llneverhavea secondchanceto makea firstimpression”
•Wybierz odpowiedniego (!) inwestora
–Dowiedz się ile inwestują i w jakie projekty
–Zbierz wiedzę o partnerach funduszu i ich doświadczeniach
–Zbierz rekomendacje nt. funduszu od znajomych
•Zdecyduj się jakiego finansowania potrzebujesz (wielkość finansowania, rodzaj inwestora)?
13. Kilka rad…
•Wybierz np. 10 inwestorów i uszereguj ich według swoich priorytetów (np. kasa, wiedza, biurokracja), a następnie:
–Wybierz 5 inwestorów z dolnej części i przedstaw im swoją ofertę
•Najlepiej niech ktoś Cię poleci / przedstawi
•Wyślij swój materiał i monitoruj czy został przeczytany
•Zadawaj pytania
–Zbierz uwagi od tej części inwestorów i popraw swoje materiały
–Poprawioną ofertę przedstaw najbardziej pożądanym 5 inwestorom (z górnej części)
•Doprowadź do umówienia spotkania z partnerem funduszu, na którym Ci zależy (funduszu –nie partnerze ;) )
14. Kilka rad…
•Na spotkaniu:
–Pokaż pasję
–Zaprezentuj wiedzę o rynku i produkcie
–Dopasuj się do rozmówcy
•Jedynym celem pierwszego spotkania jest umówienie się na kolejne spotkania
•Po uzyskaniu pozytywnej decyzji kierunkowej staraj się dość szybko wyjaśniać kwestie prawne
–Poproś inwestora o przykładowy termsheet z klauzulami, które inwestor standardowo zapisuje w Umowie Inwestycyjnej i w Umowie Spółki
–Nie „krusz kopii” o zapisy w umowie nieistotne dla biznesu
•Słuchaj inwestorów / mentorów…
–…ale wyciągaj własne wnioski
15. Czego może żądać inwestor?
•Udziałów w firmie
•Braku rezygnacji z pełnienia przez Ciebie funkcji w Zarządzie
•Miejsca w Radzie Nadzorczej lub czasami nawet Zarządzie
•Kar umownych za złamanie pewnych, szczególnych postanowień
•Preferencyjnych klauzul w Umowie np.:
–Tag-Along(Przyłączenie)
–Drag-Along(Pociągnięcie)
–Liquidation Preference
–ParticipationPreference
–Anti-dilution Protection
–Clawback
–Vesting terms for founders and employees
•Pełnego wpływu na zmianę Umowy Spółki
19. Udziały –Przykład (Moment założenia)
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
Czas
* Podane granice są bardzo płynne / umowne
** Im większy % udziałów obejmowanych przez fundusze seedowetym większy problem z finansowaniem na kolejnych etapach
Founder 152%
Founder 248%
20. Udziały –Przykład (Moment pozyskania funduszy od Anioła)
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
Czas
* Podane granice są bardzo płynne / umowne
** Im większy % udziałów obejmowanych przez fundusze seedowetym większy problem z finansowaniem na kolejnych etapach
Founder 146%
Founder 242%
FFF / Aniołowie12%
21. Udziały –Przykład (Moment pozyskania funduszy od funduszu zalążkowego)
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
Czas
* Podane granice są bardzo płynne / umowne
** Im większy % udziałów obejmowanych przez fundusze seedowetym większy problem z finansowaniem na kolejnych etapach
Founder 135%
Founder 232%
FFF / Aniołowie10%
Seed fund23%
22. Udziały –Przykład (Moment ustanowienia puli opcyjnej)
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
Czas
* Podane granice są bardzo płynne / umowne
** Im większy % udziałów obejmowanych przez fundusze seedowetym większy problem z finansowaniem na kolejnych etapach
Founder 131%
Founder 229%
FFF / Aniołowie9%
Seed fund20%
Option pool11%
23. Udziały –Przykład (Moment pozyskania funduszy od Funduszu VC)
Alfa
Beta
Pierwszy feedback
(mentors)
Skalowanie
Pomysł
Feedback z rynku
MVP
Czas
* Podane granice są bardzo płynne / umowne
** Im większy % udziałów obejmowanych przez fundusze seedowetym większy problem z finansowaniem na kolejnych etapach
Founder 123%
Founder 221%
FFF / Aniołowie6%
Seed fund15%
Employees9%
VC26%
24. Warto się zapoznać…
•Lean Startup
–http://theleanstartup.com/principles
•Business Model Canvas
–https://canvanizer.com/new/business-model-canvas
•Etapy finansowania projektu i aspekty prawne
–http://www.slideshare.net/zabiel/fi-legal-v1
•Teaser
–http://www.slideshare.net/zabiel/startup-teaser-v1example
•Metodologia OUTSIDE/IMPACTS
–http://faculty.chicagobooth.edu/steven.kaplan/research/kss%20ppt.pdf
•Biznes plan wg OUTSIDE/IMPACTS
–http://www.slideshare.net/zabiel/metodologia-oceny-projektu-startupowego- outside-impacts
•Prezentacja dla Komitetu Inwestycyjnego
–http://www.slideshare.net/QuintinAdamis/pitch-deck-template-by-guy- kawasaki
•TermSheet
–http://www.slideshare.net/zabiel/term-sheet-hedgehog-fund-wzr