SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  62
საგანი : ქართული ენა და
ლიტერატურა
ავტორი: ნონა ჭაბაშვილი
სამიზნე ჯგუფი: წნორის კერძო
სკოლა-ლიცეუმი“ეტალონი2015”
მე-10 კლასი
თარიღი 17.05.2016
გაკვეთილის მიზანი:
. სულხან-საბას ბიოგრაფიის გაცნობა-
გააზრება.
. ტექსტზე მუშაობის უნარ-ჩვევის
განვითარება.
. ჯგუფში მუშაობის უნარ-ჩვევის
განვითარება.
. საპრეზენტაციო უნარ-ჩვევის განვითარება.
სულხან-საბა
გახლდათ
ორბელიანთა დიდი
ოჯახის
გამორჩეული
წარმომადგენელი.
მრავალმხრივი
კულტურული და
საზოგადო მოღვაწე,
დიპლომატი,
მწერალი და
ლექსიკოგრაფი.
სულხან-საბა ორბელიანი
დაიბადა 1658 წლის 4
ნოემბერს ქვემო ქართლში,
ბოლნისის მახლობლად,
სოფელ ტანძიაში. იქ გაატარა
თავისი ბავშვობა და ყრმობის
წლები.
ორბელიანების კარის ეკლესია სოფელ ტანძიაში აგებულია
1683 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მამის , ვახტანგის ,
მიერ, რომელიც იყო ვახტანგ V შაჰნავაზის მდივანბეგი
ანუ მოსამართლეთუხუცესი.
ტანძიაში, ორბელიანების ნასახლარზე, 1984 წელს
გაიხსნა სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის
ლიტერატურული მუზეუმი.
ტანძია
მშობლები
ვახტანგი თამარი
თბილისის
მდივანეგი
არაგვის
ერისთავის
ასული
სულხანის მამა, ვახტანგი , ქართლის
მეფე ვახტანგ V-სთან დაახლოებული
პირი იყო, დედა , თამარი , კი – კახეთის
1659 წლის აჯანყების მოთავის – ზაალ
არაგვის ერისთავის ასული. სულხანის
მამიდა ვახტანგ მეფეს ჰყავდა ცოლად,
ამიტომ იგი პატარაობიდანვე სამეფო
კარზე იზრდებოდა.
სულხან -საბა ორბელიანის მამიდაშვილები
- მეფე ვახტანგ V-ის (შაჰ-ნავაზის) ვაჟები
არჩილი გიორგი XI ლევანი
ვახტანგ VI
მეფე-პოეტი არჩილი
ქართლის მეფე გიორგი XI,რომელმაც შთააგონა 20-25
წლის სულხანს ქართული ლექსიკონის შედგენა
გიორგი XI
სულხან-საბა ვახტანგ VI
სულხან-საბას ნათესაური კავშირი საქართველოს მეფეებთან
რას შეიძლება უჩვენებდეს, გადასცემდეს თავის
გამზრდელს ვახტანგ VI
ვახტანგ VI -ქართლის მეფე,
სულხან-საბას
მამიდაშვილის, ლევანის, ძე,
რომლის აღზრდაც
დაავალეს
განსწავლულობით
გამორჩეულ ორბელიანს.
ვახტანგ VI-ის მეფობის ხანა
გამორჩეულია
საქართველოს
ლიტერატურული და
ინტელექტუალური
აღორძინების დაწყებით.
სულხანი 1698 წელს ბერად აღიკვეცა დავით
გარეჯის იოანე ნათლისმცემლის მონასტერში . ამ
დროიდან იწოდება იგი სულხან-საბად.
1698წელს 40 წელს
მიღწეული
ორბელიანი ბერად
შედგა დავით
გარეჯის უდაბნოში
და იწოდა საბად.
1703 წელს საბა
ტოვებს მონასტერს
და ისევ ერისკაცი
ხდება.
დავით გარეჯის უდაბნო
დავით გარეჯის მონასტერი
დავით გარეჯის მონასტერი
კონსტანტინეპოლი, მარსელი, პარიზი, რომი, იტალიის სხვა
ქალაქები, ბოლოს - კონსტანტინეპოლი და თურქეთის გზით -
საქართველო- ასეთი იყო დიდი ქართველი მოღვაწის
მოგზაურობის მარშრუტი .
• საფრანგეთის მეფე ლუიIV
1703 წლიდან სულხან-საბამ ვახტანგ VI-ის
საიდუმლო დავალებით ევროპაში იმოგზაურა,
რათა იგი მაჰმადიანთა უღელქვეშ გატანჯულ
საქართველოს დახმარებოდა და ტახტზე
ქრისტიანი უფლისწული დაესვათ. მაგრამ იმ
დროს ევროპას უძლიერეს ირანთან
ურთიერთობის დაძაბვა არ სურდა და
სულხან-საბა უშედეგოდ დაბრუნდა
საქართველოში.
რომის პაპი კლიმენტი რომის პაპი
კლიმენტი XI
1713 წელს სულხან–საბა
ფარულად გაემგზავრა
საფრანგეთში,კონსტანტინეპო
ლის გზით,ერთ ფრანგი
მისიონერის
თანხლებით.ევროპაში საბამ
სამი წელიწადი დაჰყო და აქ
ოფიციალურად მიიღო
კათოლიკობა.
1714 წელს სულხან–საბა
როგორც ვახტანგ მეფის
ელჩი,ვერსალის სასახლეში
წარუდგა
ლუი მეთოთხმეტეს და
დახმარება სთხოვა,მაგრამ მან
არსებითად უარი მიიღო თავის
თხოვნაზე.
პაპი კლიმენტ XI ლუდოვიკო XIV
ვ ე რ ს ა ლ ი
ვ ა ტ ი კ ა ნ ი
,,მოიპარიზა,
მოირომა,
მოისტამბულა,
მობრუნდა შინ და
იუდასი ერგო ამბორი”
(მუხრან მაჭავარიანი)
მასზე
განსაკუთრებული
შთაბეჭდილება
მოუხდენია
რომს,სადაც პაპი
კლიმენტი
მეთრთმეტე
უნახავს.
საქართველომ ახალი
მოკავშირე იპოვა -ვახტანგ
მეფე დაუკავშირდა პეტრე
დიდს,რომელმაც
კავკასიისკენ გამოილაშქრა
კიდეც,მაგრამ საომარი
მოქმედება მალე შეაჩერა და
უკან დაბრუნდა.
ამ გარემოების გამო მეფე
ვახტანგი ქართველი
თავადაზნაურებიდა
სამღვდელოების დიდი
ნაწილი იძულებული გახდა
რუსეთში
გადახვეწილიყო.მათ შორის
სულხან –საბა ორბელიანიც.
სულხან–საბას სამშობლოში
დაბრუნება აღარ ეწერა.იგი
1725 წლის 26 იანვარს
მოსკოვის მახლობლად
სოფელ ვსესვიატსკოეში,
არჩილ მეფის სასახლეში
გარდაიცვალა და
დაასაფლავეს კარის
ეკლესიის ეზოში.
სულხან-საბა ორბელიანის
ლიტერატურული
შემოქმედება:
,ქართული ენის განმარტებითი
ლექსიკონი “სიტყვის კონა”
,,სწავლანი და მოძღურებანი”
,,მოგზაურობა ევროპაში”
იგავ-არაკების კრებული,,სიბრძნე
სიცრუისა”.
“ქილილა და დამანა”
„მოგზაურობა ევროპაში”
ქართული დოკუმენტური
პროზის ერთ-ერთი
პირველი და უნიკალური
ნიმუშია, რომელიც
დღიურების ფორმითაა
დაწერილი. თხზულებამ
ჩვენამდე დაზიანებული
სახით მოაღწია.
დაკარგულია პირველი
თავები,სადაც,ალბათ,აღწერ
ილი იყო საფრანგეთის
ქალაქები. შემორჩენილია
მხოლოდ იტალიის და
თურქეთის ქალაქთა
აღწერილობანი.
წიგნი “სიბრძნე სიცრუისა“(1686-
1695 ) სულხან-საბამ 20-25 წლის
ასაკში დაწერა. მასში სწავლა-
აღზრდის საკითხები
იგავარაკული ფორმით არის
გადმოცემული. მწერალი
აკრიტიკებს ცხოვრების მანკიერ
მხარეებს და აქსოვს ბრძნულ
აზრებს.
Xკლასში შესასწავლი სავალდებულო
ჩამონათვალი “წიგნი სიბრძნე
სიცრუისას “მიხედვით:
. ლეონის თავგადასავალი;
იგავ-არაკები: 1.„მეფე ხორასანისა“,
2„ძუნწი დიდვაჭარი’’, 3,,უგუნური
მცურავი“, 4,,სამნი ბრმანი“,
5,,მეფუნდუკე და დიდვაჭარი“;
სასურველია, რომ ვიცოდეთ:
სულხან-საბა ორბელიანი – “სიბრძნე სიცრუისა”:
ლეონის თავგადასავალი; იგავ- არაკები:
“უგუნური მცურავი”, “ “მეფე და მხატვარი”,
“მოძღვარი მელი”, “ოთხი ყრუ”, “მთიული და
კაკლის ხე”, “სოფლის მაშენებელნი”, “უსამართლო
შირვან- შაჰი”, “ენით დაკოდილი”, “მეფე და
ავსიტყვა”, “მაოხრებელი მკვდარი”, “ძუნწი და
ოქრო”, “აქლემი და ვირი”, “კუ და მორიელი”,
“უმეცარი დალაქი”, “ლოდის დამგორებელი”,
“ვირი, კაჭკაჭი და მგელი”.
სულხან-საბამ, პირველმა,
შეადგინა ქართული ენის
განმარტებითი ლექსიკონი,
“სიტყვის კონა“ (1685-1716წწ.),
რომელიც ენციკლოპედიურ
ელემენტებს შეიცავს და
უძვირფასესი საუნჯეა .
“სიტყვის კონა“
1730 წ., “სიტყვის კონა”
1816 წლის “სიტყვის კონის” ნუსხა,
თავკაზმულობა
სულხან-საბა ორბელიანმა გალექსა ვახტანგ
VI-ის მიერ სპარსულიდან პწკარედის სახით
თარგმილი იგავ-არაკთა კრებული „ქილილა
და დამანა“.
“ ქილილა და დამანა ”
1724 წელს ვახტანგ VI-მ რუსეთში დააპირა
გადახვეწა, მან მოსკოვში წინასწარი
მოლაპარაკებისათვის ორბელიანი
გაგზავნა, მაგრამ ხანდაზმულ მწერალს არ
დასცალდა უკანასკნელი მისიის
აღსრულება, ის მოსკოვში, სოფ.
ვსესვიატსკოეში, თავისი მამიდაშვილის
შვილის, დარეჯან არჩილის ასულის,
სასახლეში გარდაიცვალა. დაკრძალეს
ვსესვიატსკოეს მონასტერში.
ვსესვიატსკოეს მონასტერი (მოსკოვი) ,
რომელიც XVII საუკუნეში ააგო არჩილ
მეფის ასულმა, დარეჯანმა.
,,მთელი საქართველოს მამა”-
ასე უწოდა მას ფრანგმა მისიონერმა ჟან რიშარმა.
• ,,...დამილოცნიხართ,ეძიებდეთ და
ჰპოვებდეთ,განგეღოთ კარი
ბედნიერი ცხოვრებისა!”–ეს
სულხან–საბას უკანასკნელი
სიტყვებია...
სასრგებლო ბმულები:
www.burusi.wordpress.com
www.buki.e
www.ka.wikipedia.org.ge
გ მ ა დ ლ ო ბ თ !

Contenu connexe

Tendances

ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისაფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
Tinatin Khutsishvili
 
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალიერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
mmchedlishvili
 
სასვენი ნიშნები...
სასვენი ნიშნები...სასვენი ნიშნები...
სასვენი ნიშნები...
Maia Metreveli
 
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
irmabochorishvili
 
პრეზენტაცია (2)
პრეზენტაცია (2)პრეზენტაცია (2)
პრეზენტაცია (2)
ekanadiradze84
 
ჭიანჭველა და ფუტკარი
ჭიანჭველა და ფუტკარიჭიანჭველა და ფუტკარი
ჭიანჭველა და ფუტკარი
tamo
 
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
Lika Zakashvili
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
Irina Zaqareishvili
 
თემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილითემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილი
irma
 

Tendances (20)

ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
 
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისაფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
 
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი" და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი"    და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი"    და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი" და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
 
განთიადი აკაკი წერეთელი
განთიადი  აკაკი წერეთელიგანთიადი  აკაკი წერეთელი
განთიადი აკაკი წერეთელი
 
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალიერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
 
სასვენი ნიშნები...
სასვენი ნიშნები...სასვენი ნიშნები...
სასვენი ნიშნები...
 
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
შუშანიკის წამება (ლიტ.ჯგუფი)
 
ვაჟა ფშაველა
ვაჟა  ფშაველავაჟა  ფშაველა
ვაჟა ფშაველა
 
პრეზენტაცია (2)
პრეზენტაცია (2)პრეზენტაცია (2)
პრეზენტაცია (2)
 
ჭიანჭველა და ფუტკარი
ჭიანჭველა და ფუტკარიჭიანჭველა და ფუტკარი
ჭიანჭველა და ფუტკარი
 
კომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptx
კომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptxკომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptx
კომპლექსური დავალება კომიქსის შექმნა ფიროსმანის პერსონაჟებით.pptx
 
უკან მიდევნებული ლამპარი
უკან მიდევნებული ლამპარიუკან მიდევნებული ლამპარი
უკან მიდევნებული ლამპარი
 
ბესიკის შემოქმედება
ბესიკის შემოქმედება    ბესიკის შემოქმედება
ბესიკის შემოქმედება
 
"მიწის ყივილი"
"მიწის ყივილი""მიწის ყივილი"
"მიწის ყივილი"
 
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
 
სამეტყველო ბგერები
სამეტყველო ბგერებისამეტყველო ბგერები
სამეტყველო ბგერები
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
 
ბედი ქართლისა (განხილვა) Pdf
ბედი ქართლისა (განხილვა) Pdfბედი ქართლისა (განხილვა) Pdf
ბედი ქართლისა (განხილვა) Pdf
 
,,ინგლისის რევოლუცია"
,,ინგლისის რევოლუცია",,ინგლისის რევოლუცია"
,,ინგლისის რევოლუცია"
 
თემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილითემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილი
 

Similaire à სულხან-საბა ორბელიანი, ბიოგრაფიული მიმოხილვა

презентация1
презентация1презентация1
презентация1
lile55555
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
lile55555
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
lile55555
 
შოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიშოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველი
leila
 
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxმასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
UchaArutinovi1
 
რუსთაველი
რუსთაველირუსთაველი
რუსთაველი
treningi09
 
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
Maia Esartia
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 

Similaire à სულხან-საბა ორბელიანი, ბიოგრაფიული მიმოხილვა (20)

презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
презентация1
презентация1презентация1
презентация1
 
შოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველიშოთა რუსთაველი
შოთა რუსთაველი
 
რუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზერუსთაველის ნაკვალევზე
რუსთაველის ნაკვალევზე
 
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docxმასალა-I-ლექციისათვის.docx
მასალა-I-ლექციისათვის.docx
 
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაციააბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
აბო თბილელის-წამება-პრეზენტაცია
 
რუსთაველი
რუსთაველირუსთაველი
რუსთაველი
 
ვაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველავაჟა–ფშაველა
ვაჟა–ფშაველა
 
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემაშოთა რუსთაველი და მისი პოემა
შოთა რუსთაველი და მისი პოემა
 
ვეფხისტყაოსანი
ვეფხისტყაოსანივეფხისტყაოსანი
ვეფხისტყაოსანი
 
Prezentacia maia
Prezentacia maiaPrezentacia maia
Prezentacia maia
 
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრებაბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
ბესიკ გაბაშვილის ბიოგრაფია და პოლიტიკური ცხოვრება
 
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 

Plus de Nona Chabashvili

Plus de Nona Chabashvili (7)

შექმენი შენი კეთილდღეობა
შექმენი შენი კეთილდღეობაშექმენი შენი კეთილდღეობა
შექმენი შენი კეთილდღეობა
 
მომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენიამომავალი ჩვენია
მომავალი ჩვენია
 
Nch -სამოქალაქო განათლება
Nch -სამოქალაქო განათლებაNch -სამოქალაქო განათლება
Nch -სამოქალაქო განათლება
 
Nch გაკვეთილის გეგმა-სამოქალაქო -x klasi
Nch გაკვეთილის გეგმა-სამოქალაქო -x klasiNch გაკვეთილის გეგმა-სამოქალაქო -x klasi
Nch გაკვეთილის გეგმა-სამოქალაქო -x klasi
 
მოსწავლის ქცევის მოტივები და მართვა
მოსწავლის ქცევის მოტივები და მართვამოსწავლის ქცევის მოტივები და მართვა
მოსწავლის ქცევის მოტივები და მართვა
 
ქართული მწერლობის ისტორია(დასაწყისი)Presentation
ქართული მწერლობის           ისტორია(დასაწყისი)Presentationქართული მწერლობის           ისტორია(დასაწყისი)Presentation
ქართული მწერლობის ისტორია(დასაწყისი)Presentation
 
შუშანიკის წამება Presentation
შუშანიკის წამება Presentationშუშანიკის წამება Presentation
შუშანიკის წამება Presentation
 

სულხან-საბა ორბელიანი, ბიოგრაფიული მიმოხილვა