My first trendreport, providing an overview of the things that I had seen or experienced between september & december 2014.
This report was established as an examination during my postgraduate degree 'Trendwatching' at University College Ghent.
3. 03 | Voorwoord
“In dit werk tracht ik als aspirant trendwatcher een inkijk
te bieden, in hoe ik de afgelopen vier maand naar de
wereld gekeken heb. De tools, tips & tricks van docenten
en ervaringsdeskundigen, stelden mij in staat een
eigen methode te ontwikkelen rond het creëren van een
specifieke visie op de wereld.”
Waarvoor dank!
5. 05 | Inleiding
Deze opdracht is een heuse opgave voor mij om
verschillende redenen. Op basis van dit document moet
een ander, inzicht krijgen in hoe ik, heel persoonlijk,
verbanden leg, inzichten verkrijg en conclusies trek uit de
dingen die mij zijn bijgebleven van de voorbije periode.
Er wordt met andere woorden gevraagd mijn ‘hoofd-
computer’ te vertalen in leesbare vorm.
Ik ben een generalist van aard. Ik heb een zeer breed
interesseveld. Om 10u ’s morgens lees ik over de laatste
ontwikkelingen in de ruimtevaart en om 11u ben ik druk
in de weer de politieke situatie in Rusland te ontcijferen.
Na een middagpauze kan je me vinden tussen de interieur
tijdschriften, gevolgd door een documentaire over
hedendaagse architectuur en ’s avonds bespreek ik met
mensenrondmijdelaatstenieuwtjesindehospitalitysector.
Resultaat van een dag naar de wereld kijken?
Over veel iets weten maar (te?) weinig over veel.
Het zou makkelijk zijn hier negatief over te doen.
De oefening is zwaktes om te zetten in sterktes.
‘Martialarts’. Generalisme stelt mij in staat een zeer
brede, holistische bril te dragen. Hiervan pluk ik de
vruchten in het kunnen ontdekken van verbanden en
patronen tussen, op het eerste zicht, niet verbonden
onderwerpen of sectoren.
Eigenlijk ga ik een chronologische uiteenzetting
neerpennen die het verhaal vertelt over mezelf, gedurende
de afgelopen 4 á 5 maand. De periode waarin ik voor
het eerst bewust bezig ben met het spotten van trends.
De methodologie die ik hanteer, zal tegelijk uitgelegd en
toegepast te zien zijn. Dit bevordert het schetsen van een
totaalplaatje. Er worden een aantal zaken aangehaald
die mij sterk geholpen hebben in het structureren van
informatie (en mijn hoofd in het algemeen).
7. 07 | Bronbehandeling
De briefing voor deze opdracht kwam nogal snel in het jaar.
De inhoud is maar met mondjesmaat duidelijker geworden.
Ik wist zeer goed dat ik naar de wereld moest kijken.
Zoveel mogelijk opslorpen. Dit is iets dat ik bewust en
onbewust al jaren doe. Zonder methodiek welteverstaan.
Hierin moest ik dringend verandering brengen!
-- De boodschap was bijhouden..
-- Waar je iets leest (medium)
-- Over wat het gaat (onderwerp)
-- Waar het naar toe wil (doel)
-- Waarom het er is (oorzaak)
-- Hoe wordt het gebracht (vorm)
Ik schreef dit niet concreet op, maar maakte er toch
zaak, van dit telkens als denkoefening te doen.
Een spreekwoordelijk communicatiemodel in je hoofd
houden, helpt sterk bij het kunnen plaatsen van informatie.
Het biedt een context.
De afgelopen maanden bestonden erin, ongefilterd
informatie op te nemen. Ongeacht de bron, sector, medium
of inhoud. Hoe meer hoe liever. Twee hulpmiddelen waren
hierbij onmisbaar:
Mijn zwart notitieboekje: immer op zak te hebben!
Gedachten, hersenkronkels, bedenkingen en ideeën
gingen vers van de pers, ongefilterd het boekje in.
Of ze nu van pas zouden komen of niet, maakt niet uit.
Mijn digitale prikbord: de internet-applicatie Pocket.
Oneindig dankbaar dat deze tool mij aangereikt werd
in de les. Het kunnen opslaan van digitale ‘content’ om
later te bekijken en bovendien het kunnen toevoegen van
‘meta-data’ onder de vorm van ‘tags’ is onbetaalbaar.
De bedoeling was een deadline vast te leggen tot wanneer
ik informatie verzamelde. Ik nam me voor het filteren
van informatie aan mijn onderbewustzijn over te laten.
Alles die door het vergaan van tijd verdween uit mijn
geheugen beschouwde ik op het eerste zicht niet
relevant.
9. 09 | The power of peers
De informatie is dus binnen. Ik had geen
concrete, meetbare doelstellingen vastgelegd.
Hier ging ik het mee doen. Ik heb, met opzet,
geprobeerd het proces nogal subjectief te houden.
Het zou mijn visie op de wereld worden.
Met een berg informatie in mijn hoofd, nam ik de tijd
mij spreekwoordelijk terug te trekken en mijzelf luidop
de vraag te stellen: “wat heb ik gezien?” Eerst op mijn
eentje, en daarna in het bijzijn van mensen rondom mij.
Mijn vaststelling was, dat het hebben van een soort klankbord,
mijn denkvermogen naar een hoger niveau tilde. Hetgeen ik
deed, was simpelweg alles in een verhalende vorm gieten.
Ik heb gemerkt dat tijdens het vertellen,
veel informatie die ik onbewust gefilterd/
weggelaten had, terug aan de oppervlakte kwam.
Waardoor het aantal inzichten nog groter werd.
Je kan op je eentje niet aan trendwatching doen.
11. 011 | Structuurstructuurstructuur
Ik zat nu met genoeg verhalen om een spreekwoordelijk boek te
schrijven. Dat is mooi, maar het blijft allemaal nogal oppervlakkig
en vooral ongestructureerd.
Gezocht: Kapstok (m/v) om te behangen met bergen
informatie.
Er moet een manier gevonden worden, om de
dingen die mij opgevallen-, bijgebleven zijn of
gefascineerd hebben, op te hangen aan een kapstok.
Het antwoord vond ik in zowat het meest elementaire
gegeven binnen de theorie rond trendwatching: het
DESTEP-model. Dit acroniem is voor mij de beste
manier om informatie rond verschillende thema’s een plaats te
geven. De verhalen die ik vertelde, vatte ik samen en bracht ze
onder hun respectieve letter van het model onder.
13. 013 | Destep & context
Als ik mijn ‘DESTEP-kapstok’ aangekleed had, vormde deze in
mijn ogen een algemene contextschets van de wereld rondom
mij. Een reflectie over de volledige hedendaagse context als het
ware.
Context is alles.
Je kan met informatie niets doen als je ze niet kan plaatsen. Het
plaatsen zorgt net voor het kunnen ontdekken van verbanden
en patronen. Ik ben er van overtuigd dat het bekijken van een
bepaalde zaak en ze kunnen toetsten of spiegelen tegen andere
zaken uit andere contexten, de grootste bron van kennis
binnen ons vak is.
Wat volgt is een selectie , per letter, van wat mij is opgevallen.
Enerzijds zijn dit zaken zijn die ik opgepikt heb in de les of uit
les-gerelateerd materiaal gehaald heb; anderzijds dingen die ik
individueel gevonden heb. Om dit document beknopt te houden
heb ik veel zaken weggelaten. Het betreft dus dingen die ik
opmerkelijker vond dan andere.
15. 015 | D van demografie
Demografie is uitgebreid aan bod gekomen tijdens de
lessen van Herman Konings. Hiervoor was dus veel
materiaal voorhanden. Het is zeer leerzaam om informatie
uit andere DESTEP-letters steeds hieraan te koppelen.
Opnieuw komt dit de structuur ten goede, die volgens
mij uiterst belangrijk is. Het koppelen van bepaalde
gedragingen en veranderingen in gedrag aan generaties, is
vervolgensessentieelinhetbegrijpenvanmaatschappijen.
Het draagt opnieuw bij tot het begrijpen van de context.
Allereerst een gegeven waar je niet omheen
kan, los van hetgeen mij expliciet is opgevallen.
Het is hetgeen de meest verregaande invloed heeft
op alles dat maar enigszins in de buurt komt van een
demografische context. De megatrend vergrijzing.
De relevantie hiervan kan niet genoeg benadrukt
worden. De piek hiervan staat ons nog te wachten en
de prognoses over de gevolgen, zijn niet van de poes.
De consequenties van een maatschappij met een
omgekeerde bevolkingspiramide zijn erg verregaand.
In elk segment van het DESTEP model zullen ze gevoeld
worden. In termen van marketing, economie en de markt
in zijn geheel, zal de vergrijzing leiden tot een volledige
verandering van behoeftepatronen, de creatie van nieuwe
sectoren en vooral de verlegging van het commercieel
zwaartepunt, als het gaat over doelgroep-bepaling.
Een demografisch gegeven die ik in mijn persoonlijk leven
en in mijn direct omgeving gezien heb, tevens gekoppeld
aan de megatrend migratie, is de evolutie dat de
migratiebevolking de functie van de kleinhandel zoals
we die vroeger kenden, heeft overgenomen.
De afgelopen tien jaar zijn in een straal rond mijn
huis in Kortrijk een twintigtal zaken bijgekomen.
Allemaal kleine ondernemers met een migratie-
achtergrond. Bakkerijen, slagerijen, kruidenierszaken,
viswinkels en kappers. Sectoren die de laatste decennia
nochtans klappen hadden gekregen.
Bovendien ontstaan, naast eerder genoemde
zaken, ook nieuwe concepten. In elke stad kan
je nu bijvoorbeeld smartphones en tablets laten
herstellen in winkeltjes die zo goed als altijd gerund
worden door mensen met een migratie-achtergrond.
Met andere woorden leidt de migratie tot de creatie van
een specifieke meerwaarde omdat ze zich toelegt op het
invullen van gerichte behoeftes in de arbeidsmarkt.
17. 017 | E van economie
Op vlak van economie is voor mij de meest
opvallende evolutie, die van de shortcut-economy.
Mensen zetten zelf initiatieven op, vaak buiten de klassieke
economie. Peer-to-Peer is hot en berokkent enorme
schadeaanvelesectorenzoalsdeentertainment-industrie.
Vooral omdat de consument van vandaag zijn eigen weg
zoekt. Deze weg moet de snelste, meest comfortabele
en als het even kan, ook de goedkoopste zijn. Indien de
bestaande paden niet voldoen aan de hoge eisen die
wordengesteld,haaltdeconsumentzijnspreekwoordelijke
machete boven en hakt zijn eigen weg door de jungle.
Feitelijk een soort beschrijving van wat zo mooi
is aan disruptie: ‘het niet tevreden zijn met wat
voorhanden is en zelf een betere manier creëren’.
De Übers, AirBnB’s en Netflixen hebben dit uitstekend
begrepen en bieden een alternatief aan nogal vastgeroeste
sectoren zoals televisie en vervoersbedrijven.
Ik persoonlijk vind televisie al jaren irrelevant en ik geloof
sterk dat de komende jaren een aanzienlijk deel van de
bevolking mijn mening zal beginnen delen!
Mensen (en consumenten) houden de dag van vandaag
ook gewoon liever de touwtjes in handen. Ze willen
controle en transparantie. Ze hebben een baanbrekend
idee en stappen niet meer naar de bank maar zetten een
crowdfunding campagne op het net. Het vertrouwen in
definanciëleinstellingisindezetijdenvancrisisvolgensmij
legendarisch laag. Daarom is het dan nog eens helemaal
goed als de mensen die de crowdfunding campagne willen
ondersteunen, dit dan ook nog eens doen met behulp van
een cryptocurrency. Een gedecentraliseerde valuta die
peer-to-peer geëncrypteerd wordt, waarvan de beruchte
Bitcoin het meest bekende voorbeeld is. Deze vorm
van een monetair systeem gaat buiten alle bestaande
financiële systemen en regels. Iedere financiële instelling
wereldwijd heeft er nachtmerries over en elke overheid
krabt zich herhaaldelijk in het haar over hoe deze evolutie
te voorzien van een wettelijk kader.
Dit laatste deed mij overigens het volgende opmerken:
We leven in een wereld die zo snel verandert en waarin
disruptie, om de haverklap, zorgt voor de creatie – en
vernietiging van sectoren dat wetgevende organen
hopeloos achterlopen. In het kader van economie wil
dit zeggen dat instanties enorme bedragen mislopen.
Dit achter de feiten aanlopen is iets dat in meerdere
contexten terugkomt.
19. 019 | S van Sociocultureel
Hierbij heb ik mij vooral gefocust op alles wat met
identiteit en de zogenaamde constructie van identiteit
te maken heeft. De insteek hierbij is hoe mensen het beeld
opbouwen dat ze willen uitdragen naar de buitenwereld.
Belangrijk hierbij is de realisatie dat dit beeld voornamelijk
tot stand komt door de spiegeling aan anderen.
Mede door de feedback van anderen, slaag je erin om
je eigen identiteit te construeren. Met deze informatie in
het achterhoofd te houden, kon ik veel beter informatie
plaatsten rond het socio-culturele thema.
Een grote evolutie, vervolgens, in het construeren van
een identiteit, is voor mij het verdwijnen of vervagen
van subculturen. Waar je tot rond de eeuwwisseling in
de jongerencultuur, van iemand relatief snel een beeld
kon vormen tot welke strekking hij of zij behoorde, is dit
nu niet meer mogelijk. Ik zie het als een gelijklopende
evolutie in de muziekindustrie. Vroeger werd muziek
relatief eenduidig geïdentificeerd met genres. Techno
was techno, hiphop was hiphop. Vandaag is dit wel even
anders. Aan elk nummer hangen talloze meta-data tags
die naast het genre, de strekking, het subgenre, nog een
subgenre en de sfeer vastpinnen. Dit is bij mensen nu ook
het geval.
Vroeger was iemand een punker, een skater of een
hippie. Dat was makkelijk te herkennen en gaf meteen
een overzicht van vestimentaire codes, ideologie of
politieke overtuiging. Een totaalpakket samen gegoten
in een subcultuur, gelijkaardig aan een muziekgenre dus.
Nu zie ik mensen die een mengelmoes zijn
van eigenschappen. Onmogelijk veel af te
leiden. Vestimentaire code is niet meer gelieerd
aan een bepaalde ideologie bijvoorbeeld.
Dit zorgt ervoor dat het veel moeilijker is aan doelgroep
bepaling te doen voor bedrijven. In plaats van op codes te
spelen, ligt de focus nu veel meer op het uitstralen van
waarden. De consument overtuigen dat jouw waarden de
moeite zijn om als meta-data tag aan je identiteit te willen
koppelen.
21. 021 | S van Sociocultureel
In hippe winkelstraten flaneren de ‘halal-hipsters’.
Uitgedost met hoofddoek, gecombineerd met het laatste
model Nike sneaker. Conform de regels van hun cultuur
en geloof maar toch een eigen identiteit uitdragend.
Dit nuanceert eigenlijk ietwat mijn eerste punt over
subculturen. Dit is een van de weinige, resterende
fenomenen waar je toch nog in termen van zichtbare
subcultuur kan spreken.
In de bedrijfswereld gaat hier ongetwijfeld op worden
ingespeeld. Een religieus symbool zoals het kruisteken
werd tot mode-accesoire omgevormd onder de vorm
van glimmend sieraad. Waarom geen hoofddoeken of
djellaba’s in de kleuren van het seizoen bij ketens zoals
h&m of Zara? Het lijkt me maar een kwestie van tijd te zijn.
Een markt is er volgens mij in ieder geval wel al.
Een tweede zaak die mij gefrappeerd heeft de afgelopen
periode heeft opnieuw te maken met identiteit en valt te
koppelen aan de megatrend migratie.
Het gaat om de zoektocht naar een identitaire balans
tussen twee afkomsten bij mensen met een migratie-
achtergrond. Mensen die enerzijds trots zijn op hun ‘roots’
en deze dan ook uitvoerig willen uitdragen. Uit imago-
overwegingen maar ook uit respect voor de tradities van
hun cultuur en die van hun ouders. Anderzijds komen ze
terecht in een consumptiemaatschappij als de onze,
waar nogal veel belang gehecht wordt aan identiteit en
het uitstralen van een bepaald beeld.
Vestimentaire codes bijvoorbeeld zijn hier een belangrijk
onderdeel van. De balans hiertussen is een moeilijk te
vinden gegeven waar veel mee gestrubbeld wordt. Vaak
staan de waarden van de twee nogal recht tegenover
elkaar.
Het uitstralen van tradities en basiswaarden van een
cultuur is meestal een uitdrukking van het collectief
en de samenhorigheid. Dit staat haaks op het
individualisme die vooral bij ons de plak zwaait.
De balans is fragiel maar wordt toch gevonden.
23. 023 | T van technologie
De in mijn ogen meest boeiende letter in het DESTEP
model. We leven in fantastische tijden als het op
technologie aankomt. Braaf en flink de regels van de wet
van Moore volgend, worden dagelijks de grenzen wat je
denkt mogelijk te zijn, verlegd. Technologische evoluties
vandaag doen deuren open in zowat elke sector die je
maar kan bedenken.
De snelheid van bepaalde evoluties worden soms
wel duur betaald. De toepassingen van BigData en
in het algemeen de toename van rekenkracht in
computersystemen zijn in mijn ogen de zaken die de
wereld het meest zullen veranderen. Deze twee gaan
gepaard met het hanteren van een enorme macht.
De praktische implementaties die big data mogelijk
maakt zijn te vergelijken met het sneeuwbaleffect.
Hoe meer data, hoe meer gebeurt. De consument
is zich daar niet, of te weinig van bewust. Pogingen
vanuit de media om dit toe te lichten zijn vaak
niet meer dan angst-zaaiende boodschappen die
de kijker/lezer meer bang maakt dan informeert.
“They are watching you!”.
De link met distopische films of literatuur wordt snel
gemaakt. Er verschijnt ook effectief veel entertainment
rond dit subject. Films over artificiële intelligentie of
over het zogenaamde ‘point of singularity’ zijn met
hopen gemaakt het afgelopen jaar. Dit valt ook perfect
te verklaren. Mensen zien of lezen allerlei zaken vol grote
woorden over hoe de wereld die ze kennen, ingrijpend
zal veranderen, door een bepaalde technologische
evolutie. Dit maakt veel mensen bang; vooral door het feit
dat veel elementen niet begrepen worden. Hierop spelen
grote filmproducenten uiteraard graag op in.
25. 025 | T van technologie
Het is ook simpelweg onmogelijk mee te zijn met
technologie. Je knippert met de ogen en de trein is
gepasseerd.
Het aanstaande InternetOfThings zal zorgen voor zo
gigantisch veel datastromen die zoveel gaan veranderen.
Consumenten hebben geen idee over wat wel of niet
mogelijk is en zijn verontwaardigd als ze te weten komen
dat hun smart-weegschaal, gegevens over hun gewicht
verkoopt aan kledingproducenten.
Naarmijngevoelproberenconsumentenvaakdoelbewust
onwetend te blijven. Ze willen natuurlijk genieten van hun
intelligente producten die hun leven zoveel makkelijker
maken.
Wat gebeurt met alle input en output van hun toestellen is
iets waar ze liever niet aan denken. Het paard van Troje is
ondertussen wel binnen.
Gelijkaardig aan de evoluties met cryptocurrencies (ook
een technologische evolutie), loopt de wetgevende macht
hopeloos de veranderingen achterna. Waar moet je de lijn
trekken die bepaald wat wel of niet mag met gegevens?
Waar stopt convenience en begint misbruik?
Het privacy-debat dat vandaag gevoerd wordt is klein
grut met wat komen zal.
27. 027 | Ecologie
De kleur groen is niet noodzakelijk verbonden aan
ecologie of duurzaamheid.
Dit vat in mijn ogen de perceptie van de huidige
ecologische context samen. Ecologie wordt herleid tot
een resem marketing buzzwords.
De consument wordt overladen door een grote
hoeveelheid termen, en vooral adjectieven, waarvan
niemand nog weet waar ze precies voor staan.
Duurzaam,groen,‘cradle-to-cradle’, natuurlijk,biologisch,
klimaat- of milieuvriendelijk, CO²-neutraal en organisch.
Allemaal staan ze op ieders favoriete
consumentenproducten.
Het inzetten van deze termen als verkoopsargument is
een ironisch gegeven. Een van de grootste oorzaken van
de milieuproblematiek is net de overconsumptie.
De hamvraag is nu dan: “wanneer ben je nu eigenlijk
echt, consequent, goed bezig voor het milieu?”.
Hierop is geen sluitend antwoord te definiëren. Wel staat
vast dat het een hoop inspanningen vereist. Offers doen
in je dagdagelijkse gedrag waarmee, als we ze allemaal
samen consequent doen, we collectief het tij kunnen
teren.
Op het eerste zicht is het milieu voor veel mensen
nochtans een belangrijke zaak. Het ligt ze nauw aan het
hart en ze zijn, naar eigen woorden, echt wel klaar om in
actie te schieten.
Walking the talk. Het blijft moeilijk.
Het maken van een commitment voor het mileu
wordt veelvuldig gedaan. Bedrijven spelen hier nogal
goedkoop op in met eerdergenoemde buzzwords. Een
echte gedragsverandering op grote schaal is er echter
nauwelijks.
De evolutie is dat er weinig evolutie is.
Ecologie wordt overigens makkelijk ingezet als
attitude om een bepaald imago of beeld aan te meten.
Groen wordt als glijmiddel gebruikt.
Meer en meer architecten-bureaus maken de meest
futuristische 3D-ontwerpen die tot ieders verbeelding
spreken. Heel vaak hebben ze één ding gemeen.
Ze zijn allemaal ‘groen’. De respons op dit soort projecten
is een van grote verbazing, een van wegdromen.
Indien dit soort projecten zogenaamd ecologisch zouden
zijn, dan is het duidelijk dat dit aspect niet duidelijk is
uitgespit.
Er is uiteraard wel een bepaald deel van de bevolking die
wel de nodige offers gedaan heeft. Deze eco-warriors zien
ecologie als een soort religie of ideologie. Zij geloven dat
het omkeren van het broeikaseffect een soort wereldwijde
verlossing zal teweegbrengen.
29. 029 | Ecologie
Vanuit een technologische ontwikkeling kan er
ondertussen wel een groot verschil gemaakt worden.
Een evolutie waar weinig bij stilgestaan wordt maar
zeer ingrijpend zal blijken, is het feit dat 3D-printen de
complete benadering van het produceren van goederen
volledig op zijn kop zet.
Een beeldhouwer die gisteren iets wou maken, kocht een
massieve blok graniet. Hij nam zijn materiaal en kapte al
het overtollige weg. Als het werk af was, lag zijn atelier
vol met productiemateriaal waar de beeldhouwer niets
meer mee kon. Nu kan dit wel even anders.
3D-printers werken ‘from the bottom up’.
Vandaag koop je een spil plastiek en print je hetgeen
je wil. Overtollig materiaal, afval met andere woorden,
is er niet. De printer print hetgeen je als 3d-model hebt
ingegeven en meer niet.
Deze manier van werken heeft nog een tweede voordeel.
Veel metalen bijvoorbeeld zijn moeilijk te bewerken.
Hierdoor is een producent gelimiteerd in het maken van
bepaalde vormen. Volledige efficiëntie is onmogelijk.
Opnieuw komt 3D-printen met de oplossing.
Metaal wordt in laagjes geprint, waardoor de
meest efficiënte en dus tegelijk, minst materiaal-
intensieve vorm kan geproduceerd worden.
Deze twee zeer ingrijpende veranderingen zullen, wanneer
ze op grote schaal gestandardiseerd worden in de
productiesector,eenvoelbareveranderingteweegbrengen
in de afvalberg die een productieland aflevert.
Deze afvalbergen, waar elektronisch afval (e-waste), door
onze eeuwige drang naar nieuwe technologische snufjes,
een groot deel van uitmaakt zijn een wereldwijd probleem.
Ditlaatsteleidtbijveeldenkersencreatieven,incombinatie
met de DIY trend, tot het streven naar een modulaire
manier van denken als het op technologie aankomt.
Als het scherm van onze smartphone vandaag kapot
is, of hij werkt simpelweg te traag, gaat een voor 75%
werkend toestel de vuilbak in. Dit is voor velen een
archaïsche manier van denken. Er wordt hard gewerkt dit
te veranderen.
Naar aanleiding van een aantal prototypen van huis-tuin-
en-keuken-wereldverbeteraars springt Google zelf op
de kar van het modulaire denken en brengt begin 2016
‘Project Ara’ uit. De eerste modulaire smartphone.
Deze evolutie kan zich verder zetten in al onze
technologische apparaten. Het is voor elke betrokkene
interessant. Producent en consument.
31. 031 | Politiek
Nooit is er zo’n grote mate van democratie geweest
in de westerse wereld. Daar recht tegenover staat de
toename in populariteit voor politieke strekkingen die zich
eerder aan de uiterste kant van het politieke spectrum
bevinden.
Griekenland illustreert dit perfect. De geschiedenis wijst
nogal sluitend uit, dat mensen in benarde financiële
situaties,metsomberevooruitzichten,makkelijkervatbaar
zijn voor de meer radicale, extreme standpunten.
In de stembus vielen vele Grieken voor enerzijds de
extreem rechtse ‘Gouden Dageraad’ en anderzijds
‘Syriza’, de extreem linkse tegenhanger.
Ook op Europees niveau zagen we partijen met meer
eenduidige, uitgesproken standpunten binnen het kader
van Eurosceptisme.
Media speelt hier een enorme rol in. Ze hebben het zelf
moeilijk en moeten met de slinkende middelen waarover
ze beschikken, zoveel mogelijk return on investment
realiseren. De consument is ondertussen erg veeleisend
geworden en kan kiezen uit een enorme waaier van
nieuwsbronnen.
Slachtoffer hiervan is de nuance. Consumenten vertonen
bijvoorbeeld steeds minder loyaliteit naar één bepaalde
krant of nieuwsbron toe. Ze moeten vanop de ‘news feed’
van hun favoriete sociale medium weggelokt worden
door nieuws-sites. Hierdoor is het voor nieuwsbronnen
de opdracht om goed na te denken over hun marketing.
Mediahuizen worden klassieke bedrijven. Ze hebben
een kleine ‘window of opportunity’ om de klant tot bij hen
te laten komen.
Daarom geloof ik dat de prognose voor nieuwswebsites
bijvoorbeeld, er één van meer sensatie is. Flitsende,
vaak ietwat misleidende titels met tot de verbeelding
sprekende koppen en afbeeldingen zullen meer en
meer de norm worden. In de VS doet een website als
Buzzfeed.com grote ogen opzetten. In België zijn er al
initiatieven die dezelfde weg opgaan zoals NewsMonkey.
Deze verschuiving in het media-landschap helpt in ieder
geval bij het geven van een forum aan minder alledaagse
meningen en figuren in de politiek. Deze lokken namelijk
veel meer reacties en polemiek op bij de lezers. Wat de
kansen op ‘sharen’ verhoogd. Het ultieme doel blijft
vooral het genereren van zoveel mogelijk traffic.
Net als de media is politiek ook vaak te vergelijken met
een ‘business’-gegeven. Politieke figuren moeten
merken zijn. Het winnen van TV-quizen doet al lang meer
goed aan de populariteit dan het winnen van een debat
in de 7e dag.
33. 033 | Slot-Overweging
Ik geloof dat ik een goede fundering gelegd heb voor
verdere verdieping in het ontdekken en beschrijven van
trends.
Deze manier van werken heeft mij een resem aan inzichten
opgeleverd. Het deed mij veel beter de drijfveren van
gedragsverandering inzien en vooral begrijpen.
Er waren voor mij twee zaken die erg vaak, zij het in een
onderliggende, vaak subtiele rol terugkwamen.
Angst is een grote instigator voor verandering. Een groot
deel van de behoeften, motivaties en drijvende krachten
van gedrag en verandering van dat gedrag kan hier aan
toegeschreven worden.
Ten tweede gebeurt veel in het leven van de mens in
functie van (de constructie van) identiteit. Het gedrag
wordt zeer vaak in functie hiervan aangepast. Dit aspect
is de sleutel tot het zich verbinden met de gemeenschap
.
Het in acht houden van deze twee factoren leidt tot
fundamentele observaties in de beweegredenen van
mensen. Het is voor mij één van de basisfacetten tot het
herkennen van trends.
Een volledig, gedetailleerde uitwerking van een trend
heb ik voorlopig achterwege gelaten. Aangezien ik
geprobeerd heb mijn blik zo breed mogelijk te houden
en een breed kader of visie te schetsen was dit ook niet
echt mijn einddoel.
Maar vier maanden naar zoveel mogelijk aspecten
van de wereld kijken en daaruit al grote conclusies
trekken lijkt mij ook niet helemaal realistisch te zijn. Het
ontdekken van patronen in gedrag op grote schaal is
een werk waarvoor je volgens mij een goed, gefundeerd
en bovendien persoonlijk basiswerk voor nodig hebt.
Het was vooral mijn bedoeling dit te creëren.
