2. Nederlandse financieringsgat
Balans totaal NL banken 20091
• Hypotheken worden traditioneel met
Consumenten spaargeld gefinancierd
deposits • Bij Nederlandse banken zijn retail
Hypotheken &
333 bezittingen vs schulden niet in evenwicht
consumenten
leningen
• Mede hierdoor lening / deposito ratio (1,9)
Bedrijfsdeposits
641
hoger dan EU gemiddelde (1,3), Japan
169 (0,8) of Verenigde Staten (0,8)1
• Oorzaken: fiscaliteit,
Binnenlands pensioen/verzekeringsmijen
Bedrijfsleningen financieringsgat
+/- 450
• Totale financieringsgat verdrievoudigd in
307
afgelopen 10 jaar tot Euro 450 miljard
• Ook als buitenlandse activiteiten worden
meegenomen blijft het gat bestaan
1 Bron: Boston Consulting Group
2
3. Hoe is gat gefinancierd?
Financiering Nederlandse hypotheekschuld
(Bron: DNB, Rabobank)
• Het gat wordt voor Euro 240 miljard met
securitisaties gefinancierd (ongeveer 1/3
van uitstaande hypotheekvolume)
• De rest wordt gefinancierd met:
– covered bonds; en
– andersoortig ongedekt schuldpapier
• Als gevolg van financieringsgat is
Nederland erg afhankelijk van de
kapitaalmarkt!
3
4. LT Financieringsmogelijkheden
Overzicht mogelijkheden van LT financiering
Securitisatie Covered bond Bank Obligaties
Zekerheid Portefeuille Portefeuille en bank Bank
Financiering tov onderpand 100% <80% NA
Looptijd 3-5 jaar >5 jaar 2-7 jaar
• Voor crisis heeft hypotheekmarkt erg geleund op securitisatiemarkt
(1/3 van uitstaande hypotheken is gesecuritiseerd)
• Covered bond markt is opkomend, maar is in Nederland nog niet zo
ver ontwikkeld als in Duitsland, Denemarken en Frankrijk
• Ongedekte bankobligaties zijn momenteel in beperkte omvang te
plaatsen
• Nederlandse hypotheekmarkt blijft vooralsnog dus erg gebaat bij een
goed functionerende securitisatiemarkt
4
5. Status securitisatiemarkt (1)
• Aantal actieve investeerders in securitisaties meer dan gehalveerd;
afnemende vraag heeft hoge vergoedingen voor obligaties tot gevolg
• Securitisaties worden in toenemende mate gebruikt als (preventief)
onderpand voor ECB
• Eerste deals weer sinds eind 2009 waarbij risico vrijwel niet wordt
overgedragen aan investeerders (alleen AAA worden verkocht)
Overig Covered bond
Publieke securitisatie Interne securitisatie (ECB)
AAA spreads Dutch RMBS (RHS)
Euro 250 500 AAA spread in
miljard
basispunten
200 400
150 300
100 200
50 100
0 0
2005 2006 2007 2008 2009 2010HY1
Bron: Bloomberg, Thomson One Banker, JPMorgan
5
6. Status securitisatiemarkt (2)
• Securitisatiemarkt functioneert al weer redelijk, maar met lagere volumes
en met zeer beperkte risico-overdracht
• Uitdagingen/onzekerheden voor securitisatiemarkt:
– NHG plannen rating agencies: verliezen afhankelijk van:
• Annuitaire afbouw
• Operationeel risico / rating hypotheekverstrekker
– Basel III plannen
• Leverage ratio minimaal 3%
• Betere behandeling covered bonds dan securitisatie
– ECB geeft bancaire investeerders hogere bevoorschotting op covered
bonds dan securitisaties
7. En hoe nu verder…?
• Grote druk op securitisaties, covered bonds en spaargeld als gevolg van:
– het structurele financieringsgat
– de beperkte beschikbaarheid van alternatieven
– noodzaak tot langere financiering als gevolg van Basel III
• Initiatieven ter verbetering van financierbaarheid:
– Covered bonds: verder ontwikkelen en standaardiseren (NL Covered Bond
Vereniging). Daarnaast bestaat initiatief om Deense model in Nederland te
introduceren.
– Securitisaties: gesprekken tussen banken om
structuren te harmoniseren. NL banken roadshowen
in VS om distributie uit te breiden. Ideeen om NHG
te repareren.
– Spaargeld: vergaren van buitenlands spaargeld
6
8. Conclusie
• Zijn hypotheken nog financierbaar? Ja!
• Vanwege financieringsgat sterke afhankelijkheid van buitenlandse
investeerders om hypotheken te financieren (zie in taartdiagram
investeerders in laatste Delta Lloyd securitisatie, Arena 2011)
• Buitenlandse beleggers blijven onverminderd positief over kwaliteit van
Nederlandse hypotheken
• Naast securitisaties zullen covered bonds steeds Overig,
belangrijker worden Nederland,
3% Engeland,
47%
9%
• Verwachting dat banken buitenlandse
Belgie,
spaaractiviteiten verder uitbreiden 12%
• Druk op banken om zich langer te financieren zal een
concurrentieslag op lange liquiditeit teweeg brengen
(voelbaar op de spaarmarkt)
• Deze concurrentieslag zal kostenverhogend werken Frankrijk,
29%
en een substantiele daling van de hypotheektarieven
in de weg staan
6
