Afrika pazarı, fırsatlar, dikkat edilmesi gereken hususlar. 01.01.2013
1. DEİK/Türk-
Afrika İş
Konseyleri
Afrika Pazarı:
Fırsatlar, Dikkat Edilmesi
Gereken Hususlar
Tamer Taşkın
Güney Afrika Cumhuriyeti İzmir Fahri Başkonsolosu
DEİK/Türk-Afrika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı
DEİK/Türkiye G.Afrika İş Konseyi Başkanı
Expo 2020 İzmir Afrika Bölgesi Lideri
2. Afrika’nın Dünya Ekonomisindeki Yeri
• Nüfus: 943.715.000
• GSYIH: 1,6 trilyon dolar
• Ticaret Hacmi: 783 milyar
dolar
• Dünya Ticaretindeki Payı:
%2,8
• Afrika’ya Yönelik
Doğrudan Yatırımlar ve
Dünya Doğrudan
Yatırımları içindeki Payı:
52.982 milyon dolar / %
2,8
5. Afrika’daki Bölgesel Ekonomik Oluşumlar
• BATI AFRİKA’DA: • DOĞU VE GÜNEY AFRİKA’DA
• WAEMU, 1994 • COMESA, 1994
• ECOWAS, 1975 • EAC, 2004
• MRU • IGADD, 1986
• MERKEZİ AFRİKA’DA: • IOC
• ECCAS • SADC
• CEMAC, 1999 • SADU
• CEPGL, 1976 • KUZEY AFRİKA
• AMU
• CENSAD
6. Afrika Pazarı Analizi için Bakılacak Göstergeler
• GSYIH (nominal)
• GSYIH artış hızı (5)
• Nüfus
• Fert Başı Milli Gelir
• Önemli Sektörler
• Siyasi İstikrar
• Gümrük Bariyerleri
• Ödeme Alma Riski
• Büyükelçiliklerimiz ve Ülkemizin ilgili Afrika ülkesiyle Diplomatik İlişkisi
• Ülkelerin Kredi Reytingi (Political Rating, Commercial Rating, Hükümet
Sistemi, Politik İstikrar, Ekonomik Politikalar, Kanunlar, Bankacılık Sistemi,
Ticaretteki Geçmiş Tarihi, Standard and Pours, Şirketlerin Ülke Raporu)
• Komünikasyon
• Bankacılık
• İthalat
• İhracat
7. Afrika’da Yatırım: Gelişen bir Ortam
• Çalışma Ortamı gözle görülür bir hızla gelişmektedir…
• 54 ülkenin yalnızca 35’inde demokrasi var (1991 yılındaki 8
ülke ile karşılaştırıldığında)
• Birçok Ülke kendi İş Ortamlarını geliştirmiştir
. Makro ekonomik istikrarı gözden geçirerek revize
ettirilmesi
. Siyasi istikrarın arttırılması ve sürdürülmesi
. Şeffaflığın arttırılması ve karar vermenin geliştirilmesi
. Özelleştirme girişimleri
. Yolsuzluğun azaltılması
. Yatırımın tanıtımı ve korunması
. Bölgelerarası girişimlerin desteklenmesi
8. Türkiye-
Afrika
Ekonomik
İlişkileri
Ticari İlişkiler
Türkiye-Afrika Ticaret Hacmi (milyar $)
20 20
16,8 17,5
15 12,7
11,9
10 9,6
7,7
5,4
5 4,3 4,3
0
2001 2003 2005 2007 2009 2011
9. Türkiye-
Afrika
Ekonomik Türkiye-Afrika Müteahhitlik İlişkileri
İlişkileri
Türk Firmaları Tarafından 2008 yılında Üstlenilen Projeler
Proje Sayısı Proje Bedeli ($) Pay
(%)
Libya 36 2.065.280.207 55,1
Cezayir 14 510.082.035 13,6
Gine 1 1.637.150 0,0
Sudan 1 850.000.000 22,7
Tunus 4 112.075.959 3,0
Etiyopya 2 208.299.906 5,6
Cibuti 2 1.146.711 0,0
Toplam 60 3.748.521.968 100
10. Türkiye-
Afrika
Ekonomik Türkiye-Afrika Müteahhitlik
İlişkileri İlişkileri
Türk Firmaları Tarafından 1972-2008 Yılları Arasında Üstlenilen Projeler
Proje Proje Bedeli Pay
Sayısı ($) (%)
Libya 347 18.291.149.050 74,2
Cezayir 85 2.147.881.326 8,7
Fas 21 1.236.255.280 5,0
Sudan 28 1.171.012.138 4,7
Tunus 7 712.125.959 2,9
Mısır 24 557.527.485 2,3
Etiyopya 5 246.307.906 1,0
Nijerya 1 128.000.000 0,5
Diğer 9 157.342.449 0,7
Toplam 532 24.662.098.199 100
11. Türkiye-
Afrika
Ekonomik
İlişkileri Türk Firmaları Tarafından Afrika’da Üstlenilen
Belli Başlı Projeler
• Hartum’da El Mek Nimir Köprüsü’nün yapımı
gerçekleştirilmiştir.
• 2002 yılında Nijerya’da Kaduna Çevre Yolu
Projesi üstlenilmiştir.
• Fas’ta Samir Rafinerisi modernizasyon inşaatı
projesi üstlenilmiştir.
• Libya’da Tripoli limanı ve ManMade River Boru
Hattı projeleri üstlenilmiştir.
12. Türkiye-Afrika Yatırım İlişkileri
Türk Firmalarına Yönelik İş Olanakları (1)
Türk firmalarının Afrika’ya Yönelik Yatırımları yaklaşık 600 milyon dolardır.
Firmalarına yönelik iş olanakları şunlardır :
• Müteahhitlik hizmetleri(Hastaneler,Okullar,Yollar)
• Tarımsal sanayi, tarım aletleri, tarım ilaçları
• Gıda sanayi (un, çiçek yağı vb.)
• Balıkçılık
• Tekstil ve hazırgiyim
• Dericilik
• İnşaat malzemeleri(Çimento-Demir)
• Enerji
• Otomotiv (traktör, damperli araçlar, çöp kamyonları, yangın söndürme
araçları)
13. Türk Firmalarına Yönelik İş Olanakları (2)
• Elektronik eşyalar
• Dayanıklı tüketim malları
• Eczacılık ürünleri
• Mobilya
• Beyaz eşya
• Transformatör
• Jeneratör
• Hazır kapı
• Şehir Işıklandırması
• Salça fabrikası
• Kablo
• Çelik halat
• Yedek parça
14. Türk Firmalarının Afrika’yla Ekonomik ve
Ticari İlişkilerde Karşılaştıkları Sorunlar (1)
• Karşılıklı Vize Temininde Yaşanan Sorunlar
• Kalifiye Eleman Bulma ve Çalışma İzni Temininde Yaşanan
Sorunlar
• Akreditif ve Teminat Mektupları Temininde Yaşanan
Sorunlar
• Gümrük mevzuatlarında olagelen değişiklikler ve gümrük
işlemlerinin işleyişindeki aksaklıklardan kaynaklanaan
sorunlar
• Yatırım olanakları ve mevzuatla ilgili bilgi temininde
yaşanan sıkıntılar
• Ani ve kimi zaman yazılı olmayan mevzuat değişiklikleri
• Ulaştırma alanında yaşanan sıkıntılar
• Doğrudan bankacılık sistemlerinin olmaması, Türk ve
Afrikalı bankalar arasında muhabirlik ilişkilerinin
bulunmamasından kaynaklanan sorunlar
15. Türk Firmalarının Afrika’yla Ekonomik ve
Ticari İlişkilerde Karşılaştıkları Sorunlar (2)
• Lojistik Pahalılık
• Gümrüklerde Referans Fiyat Uygulaması
• Enerji Kısıtlaması
• Siyasi Ekonomik İstikrarsızlık
• Dolandırıcılık,Güvenlik
• İkili Anlaşmaların Eksikliği
• Ulaşım
16.
17.
18.
19.
20.
21. • Leaders
The 21st Century Belongs to Africa • Vision
• Strategy
• Plan
• Land
• Human Resource
• Tourism
• Agriculture
• Minerals
• Infrastructure
02/22/13 |
21
22. DEİK’in Afrika Stratejisi ve Faaliyetleri (1)
DEİK / TÜRK-AFRİKA İŞ KONSEYLERİ
Türk- Cezayir İş Konseyi (1990) Türk- Mısır İş Konseyi (1992)
Türk- Etiyopya İş Konseyi (2008) Türk- Sudan İş Konseyi (2008)
Türk- Fas İş Konseyi (1990) Türk- Tunus İş Konseyi (1990)
Türk-Güney Afrika İş Konseyi (1997) Türk- Libya İş Konseyi (2007)
Türk-Nijeria Afrika İş Konseyi (2010) Türk- Gana İş Konseyi (2010)
23. DEİK’in Afrika Stratejisi ve Faaliyetleri (2)
DEİK / TÜRK-AFRİKA İŞ KONSEYLERİ
Türk- Tanzanya İş Konseyi (2011) Türk- Moritanya İş Konseyi (2011)
Türk- Kenya İş Konseyi (2010)
Türk- Uganda İş Konseyi (2011)
Türk- Angola İş Konseyi(2011)
Türkiye-Afrika İş Forumu
Afrika’dan 30 Ticaret ve Sanayi Odası Temsilcisi ve
150’den fazla işadamının katılımıyla TİKA ve DTM
işbirliği ile TOBB ve DEİK tarafından düzenlenen
Türkiye-Afrika İş Forumu
24. DEİK’in Afrika
Stratejisi ve
Faaliyetleri Türkiye-Afrika Odası
21 Ağustos 2008 tarihinde TOBB ve Afrika Ticaret-Sanayi-Ziraat ve
Meslek Odaları Birliği arasında imzalanan anlaşma ile Türkiye-
Afrika Odası (Turkey-Africa Chamber-TAC) kurulmuş olup Oda
2009 yılında faaliyete geçecektir.
TAC Faaliyetleri çerçevesinde TİKA ile “Afrika İşbirliği Programı”
yürütülmesi, Afrika Kalkınma Bankası ile Proje finansmanı
alanında işbirliği gerçekleştirilmesi, Afrika ülkelerine yönelik
olarak Gümrüklerde İşbirliği Olanakları çerçevesinde TOBB know-
how transferi ile lojistik, tarım ve balıkçılık sektörlerinde işbirliği
dahil olmak üzere çeşitli projeler geliştirilmesi planlanmaktadır.
57. DEİK’in Afrika
Kenyanın Önemi ve DEİK olarak Türk-
Stratejisi ve
Faaliyetleri Kenya İş Konseyi Kurulması Yönünde
Girişimler
• Yaklaşık 37 milyon nüfusla Afrika’nın
nüfusu en yoğun 8. ülkesi olan Kenya
yaklaşık 30 milyar dolarlık GSYIH’si ile
Sahra Altı Afrika’nın en büyük 5
ekonomisinden biridir.
• Kenya dünyada 2009 yılında ekonomik
büyümede artış beklenen az sayıda
ülkeden biridir:%3,8
• Yaklaşık 130 milyonluk Doğu Afrika
Birliği Pazarı ile 390 milyonluk Doğu ve
Güney Afrika Ortak Pazarına (COMESA)
erişim imkanı sağlayan Kenya, ABD’nin
AGOA (Afrika Büyüme ve Fırsatlar
Yasası) kapsamında tekstil ve dokuma
ürünlerini ABD pazarına gümrüksüz
ihraç edebilmektedir.
58. Kenya’da Yatırım ve Ticaret Olanakları
• Ülkede özellikle elektrik enerjisi tedariki, trafo
imalat ve bakımı, kömür fabrikası kurulumu,
kömür arama ve işletmesi, biyo-yakıt üretimi,
tarımsal gıda ve içecek işleme, hayvancılık, gübre
üretimi gibi alanlarda yatırım imkanları mevcuttur.
• 2008 yılında 233 milyon dolar ile en çok ihracat
gerçekleştirdiğimiz Sahra Altı Afrika ülkeleri
arasında 4. sırada yer alan Kenya’ya Türk
firmaları özellikle tekstil, hazırgiyim, deri giyim,
deri ayakkabı ve çanta, gıda sanayi, inşaat
malzemeleri, tarım makineleri, gübre, ilaç ve
kozmetik ürünleri ve otomotiv sektöründe ihracat
gerçekleştirebilirler.
59. Kenya’da Yatırım
Olanakları
Tarım ve Hayvancılık
• - Geniş ve verimli tarım arazilerinin devletten kiralanarak, mısır,
pamuk, yer fıstığı, şeker kamışı, çeltik, buğday gibi ürünlerin
üretimi ve ihracatının yapılması,
• - Et, süt ve sütlü ürünler işleme tesislerinin kurulması
• - Zirai ilaçlama, tarım kimyasalları ve gübre fabrikalarının
kurulması
• - Her türlü tarımsal alet, makine ve ekipman üretimi yapılabilir, söz
konusu ürünlerin yedek parça ve servis ihtiyaçları karşılanabilir.
60. Müteahhitlik Hizmetleri
Kenya ekonomisi altyapı ve üst yapı projeleri için dış kredilere
ve yardımlara bağımlıdır. Bu itibarla, müteahhitlik ve
müşavirlik firmalarımız finansman imkanını kendileri
sağladıkları takdirde, yeni yolların yapımı, mevcut yolların
iyileştirilmesi, köprü yapımı, toplu sosyal konutların inşası,
tarım alanlarında sulama kanalları, baraj yapımı gibi bir çok
yatırım imkanı bulunmaktadır.
61. İmalat Sanayi
Ülkedeki sanayi üretimi çok sınırlı ve verimsiz olduğundan talebi
karşılayamamaktadır. Bu nedenle, hemen her türlü sanayi ürünü ithal
edilmektedir. Uzak doğu ürünleri ucuz fakat düşük kaliteli, Avrupa ürünleri ise
kaliteli fakat çok pahalıdır. Bu bağlamda, Türk ürünleri kalitesi ve uygun
fiyatıyla Kenya’da olumlu bir imaja sahiptir.
Bu itibarla, yapı ve inşaat malzemeleri, İnsan ve hayvan sağlığında kullanılan
ilaçlar, kozmetik ürünleri alanında yatırım yapılabilir.
62. Gıda Sanayi
Tarım ülkesi olmasına rağmen, çikolata, şekerleme,
makarna, domates salçası, yemeklik yağlar, nebati
yağ, bisküvi, mısır nişastası, maya, ciklet gibi
işlenmiş tarım ürünleri ithal edilmekte olup, gerekli
tesis, makina, ekipman ve teknoloji transferi ile söz
konusu ürünlerin üretimi yatırımcılarımız tarafından
Kenya’da yapılabilir.
63. Tekstil ve Hazır Giyim
Kenya’da pamuk üretimi konusunda ciddi potansiyel
bulunmakla birlikte teknolojik yetersizlikler nedeniyle arzu
edilen miktar ve kalitede üretim yapılamamaktadır. İşçilik
ücretleri ortalama 200 ABD Doları civarındadır. Gerekli tesis,
makina, ekipman ve teknoloji transferi yapılarak, tekstil ve
hazır giyim üretimi yapılabilir. Ayrıca, ülkede küçük ve
büyükbaş hayvan bolluğundan dolayı, uygun fiyata ham deri
temin edilip, Kenya’da işlenerek nihai mamul haline getirilip,
diğer ülkelere ihraç edilebilir.
64. Otomotiv Sektörü (1)
Kenya’nın otomotiv ana ve yan sanayi olarak toplam ithalatı
2004’de 510 Milyon ABD Doları, 2005’de iki kat artışla 1,1
Milyar ABD Doları ve 2006’da 1,375 Milyar ABD Doları olarak
gerçekleşmiştir.
Kenya’nın otomotiv ana sanayi ithalatı 2004’de 429 Milyon,
2005’de 916 Milyon ve 2006’da 1,15 Milyar ABD Doları
olarak gerçekleşmiştir.
65. Otomotiv Sektörü (2)
2007 yılında, Türkiye’den Kenya’ya 2,287,000 ABD Doları
değerinde traktör ihraç edilmiştir. Kenya ekonomisinde tarım
ve hayvancılık sektörü önemli bir yer tuttuğundan (toplam
ekonominin yüzde 23’ünü oluşturmaktadır) başta traktör olmak
üzere tarım araç ve makinaları ihracatımız için büyük
potansiyel taşımaktadır. Otomotiv ana sanayinde, otobüs,
minibüs, kamyonet gibi ticari araçlar ile otomotiv yan sanayini
oluşturan; otomotiv aksam ve yedek parçaları, iç ve dış lastik
ile akümülatörlerin de ihracatımız için potansiyel arz ettiği
düşünülmektedir
67. Kenya’da Yatırım
Olanakları
KENYA'DAKİ BAZI İŞ
FIRSATLARI (1)
• İnşaat sektörü:
Finansman getirilmesi durumunda yol, köprü, altyapı inşası, liman gibi üstlenebileceğimiz
projeler mevcuttur. Halihazırda yıllık 10 milyon yolcu kapasiteli Nairobi Havalimanı
projesini, Türk müteahhitlik firmaları tarafından üstlenilebilir. Nairobi'de 5 yıldızlı üst
kesimlere ve yabancılara hitap edecek düzeyde bir otele büyük ihtiyaç var. Öte yandan,
ülkede konut kulelere ve büyük bir iş merkezi talep ediliyor. Böyle bir yatırımın geri dönüş
süresi oldukça kısa olacaktır. Bu alanda yerel ortak yatırımcı bulmak mümkün. Ülkede
kaliteye ve markaya büyük bir talep var.
Ülkede son dönemlerde hızlanmış olan bir konut üretim hamlesi mevcut, ancak en fazla
talebi lüks konut ve villa görüyor. Bu konuda yap sat modeli çok iyi bir şekilde işliyor. Bu
konuda küçük orta ölçekli müteahhitlerimiz için büyük bir iş potansiyeli mevcut, bu alanda
yerel ortak bulmak da mümkün.
Konut üretiminden dolayı tüm inşaat malzemeleri, tuğla fabrikası, PVC ve Alüminyum
doğrama, konusunda hem yatırım hem de ihracat potansiyeli bulunuyor.
68. KENYA'DAKİ BAZI İŞ
FIRSATLARI (2)
Yenilenebilir enerji: Enerji talebi sürekli artan ve tam olarak karşılayamayan ülke bu
alanda önemli projeler geliştirmektedir. Özellikle yap-islet modelleri çerçevesinde somut
imtiyazlı projeler mevcuttur. Burada somut bir örnek vermek gerekirse, jeotermal konusunda
devlet gerekli sondajı yapıp buharı bulduktan sonra, yatırımcılara elektrik üretimi için teslim
etmekte ve alım garantili üretim imtiyazları vermektedir.
Ayrıca sondaj makine ve ekipmanları, güneş enerjisi panel sistemleri, jeneratör, trafo, kablo gibi
alanlarda büyük talep ve ihracat potansiyeli bulunmaktadır.
Deri işleme tesisi: Ülkede önemli düzeyde hayvancılık yapıldığından deri sanayi
konusunda, özellikle kesimhane ve derinin ilk işlenmesi alanlarında büyük iş imkanları var.
Çay ve kahve paketleme tesisi: Çok önemli bir çay ve kahve üreticisi olan Kenya,
dünya piyasalarına çıkaracak ambalaj ve kalitede üretim yapamamaktadır, bu alanda önemli iş
potansiyelleri mevcuttur.
70. KENYA'DAKİ BAZI İŞ
FIRSATLARI (3)
Tavuk ve yumurta üretim tesisi: Tavuk üretimi yetersiz
olduğundan tavuk eti fiyatı kırmızı etten daha pahalıdır. Öte
yandan tavuk yemi konusunda sıkıntı olmaması dolayısıyla bu
alanda üretim için potansiyel bulunuyor.
Mobilyacılık: Ülkede özellikle ev mobilyası ve mutfak
sistemleri üretimi yapacak küçük-orta ölçekli işletmelere
ihtiyaç duyulmaktadır.
71. KENYA'DAKİ BAZI İŞ
FIRSATLARI (4)
Tıbbi Malzeme, İlaç ve Hijyenik Ürünler: Temel ilaçlar, eczacılık
ürünleri, tıbbi malzeme konusunda ihracat imkanları mevcuttur.
Ekmek ve pasta fırını: Ülkede acilen bir fırına ihtiyaç duyulmaktadır,
söz konusu yatırımını yapan kişi kısa surede zincir haline gelebilecektir.
Restoran kurulması: Henüz 2 tane Türk restoranı kurulmasına karşılık,
ülkede üst kesimlere hitap edecek Türk restoranı için iş imkanı mevcut.
72. Kenya’da Yatırım
Olanakları
Çevre ve Doğal Kaynaklar
Altın kireçtaşı, soda, tuz, hidro güç, vahşi doğa
73. Diğer Faaliyetler ÖZEL FAALİYETLER
İzmir’deki çeşitli Üniversitelerde Eğitim
Gören Afrikalı gençlerimizi EBSO’da
bir araya getirdik
74. Uganda’s Strategic Location in the Heart of Africa
MARKET
Uganda -
32* million
East Africa -
130* million
Great Lakes Reg
-190* million
COMESA
- 19 member
countries
- 400 million
people.
- Imports over
UGANDA US$ 170bn p.a.
AGOA - US
EU – EBA
China – Easy Access
Japan – over 173
agric. products
Etc. 74
75.
76. Tourism Products UGANDA
UWA Protected Areas
Kidepo Valley NP
East Madi WR
â Arua
Matheniko WR
Ajai WR â Gulu Bokora WR
â
Murchison Falls NP Moroto
â Lira
Karuma WR Pian Upe WR
Bugungu WR Soroti
â
Kabwoya WR
P
N
Mbale
i
ik
â
Mt. Elgon NP
ul
m
e
Toro-Semliki WR
S
â
â
Tororo
P
N
Jinja
Kibale NP
.
ts
Kampala â
M
N
i
â
or
nz
Katonga WR W E
Entebbe
e
w
â
R
Kyambura WR
S
Masaka
Queen Elizabeth NP â
â Lake Mburo NP
Kigezi WR
Bwindi Impenetrable NP
100 0 100 200 300 Kilome
âKabale
Mgahinga Gorilla NP
76
79. UNIQUENESS OF BWINDI
Chimpanzee;
Adult & Young
Mountain Gorilla; Young
Chimpanzee; Young
79
79
80. AFRICA THE FINAL FRONTIER
The Investments risk paradigm has shifted. Today the risk is not to invest in
Africa, but rather not investing in Africa!
Tanzan
ia
81. And this could be Africa’s
Century!
The world’s leading investment analysts have
identified Africa as the NEW FRONTIER of
unprecedented economic growth driven by*
1.Commodities (minerals)
2.Oil and Gas (Hydro and Bio-Fuels too)
3.Agriculture (Land and Water)
4.Healthcare
5.Infrastructure
6.Telecommunications
7.Information Technology
8.Defence
9.Financial Services
10.Retail
*Merrill Lynch Thematic Investing Report July 23, 2007.
Africa: The final frontier.
81
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97. Tanzania has unique (hyper)
growth opportunities in 8 out of
10 Commodities
1. sectors
2. Oil and Gas (Hydro and Bio-Fuels
too)
3. Agriculture (Land and water)
4. Infrastructure for Tanzania and the
region
5. Retail (specifically Tourism)
6. Telecommunication
7. Information Technology
8. Financial services (Housing Finance)
97
98. Bir bakışta Namibya
• Konum: Afrika kıtasının güneyi
• Yüzölçümü: 824.292 kilometrekare
• Komşu ülkeler: Angola, Zambiya,
Botsvana, Güney Afrika
• Nüfus: 2,2 Milyon
• Başkent: Winhoek
• Bağımsızlık tarihi: 21.03.1990
• Yönetim şekli: Parlamenter demokrasi
• Kullanılan lisanlar: İdari dil İngilizce
olmakla birlikte Afrikaans, Otjiherero,
Oshivambo, Nama, Damara ve
Almanca vb. lisanlar da
kullanılmaktadır.
100. 2. ZENGİN DOĞAL KAYNAKLAR
• Dünya'nın en büyük dördüncü uranyum
üreticisi
• Dünya'nın en büyük altıncı elmas üreticisi
• Bakır, çinko ve kurşun madenleri üretiminde
dünyanın önde gelen beş ülkesi arasındadır
• Bunun yanısıra: altın, gümüş, yarı kıymetli
taşlar, sanayi mineralleri, tuz, flüorit,
mangan, granit ve mermer üretimi
• Açık deniz (Off-Shore) gaz yatakları (1,4
trilyon kübik kadem)
• Dünya'nın önde gelen 10 balıkçılık
ülkelerinden biri: berlam balığı, keler balığı,
palamut, sardalye, açık deniz kırmızı yengeci,
langust, Güney Afrika kürklü foku
• Yerli bitkiler ve ürünler: şeytan pençesi,
marula yağı, yabani ipek, hoodia bitkisi
NEDEN 2: ZENGİN DOĞAL KAYNAKLAR
101. Marula yağı: Doğal güzellik ürünlerinde bir parça Namibya
NEDEN 2: ZENGİN DOĞAL KAYNAKLAR
102.
103. 3. AFRİKA KITASININ GÜNEYİNE VE DÜNYA
PAZARLARINA AÇILAN KAPINIZ
• Stratejik coğrafi konum
• Kusursuz altyapı
• Güney Afrika Gümrük Birliği (SACU ) ve
Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC)
üyesi
• Bölgesel SADC pazarı içerisinde 300 milyon
tüketici
• 2050 yılı pazar potansiyeli: Afrika'da nüfus 2
milyar olacaktır
• AB, ABD, EFTA ve MERCOSUR ülkeleri ile
imzalanmış imtiyazlı ticaret anlaşmaları
mevcuttur
• Air Namibia: Frankfurt ve Windhoek arasında
haftada altı tarifeli sefer
gerçekleştirilmektedir.
NEDEN 3: AFRİKA'NIN GÜNEYİNE AÇILAN KAPINIZ
104. 4. AFRİKA'NIN LOJİSTİK LİDERİ
• Afrika'nın en iyi lojistik altyapısı (Dünya
Ekonomik Forumu 2010-2011)
• Karayolları, demiryolları, havaalanları ve
limanlara yapılan büyük yatırımlar
• Küresel oyuncuların (Deutsche Post DHL,
Kühne und Nagel) yanısıra yerel
şirketlerinde yer aldığı hızla büyüyen
lojistik sektörü
NEDEN 4: AFRİKA'NIN LOJİSTİK LİDERİ
105. 8. BAŞARILI YATIRIM HİKAYELERİ
• Schwenk Zement KG (Almanya): çimento
fabrikası, yatırım miktarı 250 milyon avro,
300 doğrudan istihdam
• Hilton: Windhoek'te 150 odalı 5 yıldızlı bir
otel, Namibyalı United Africa Group şirketi
ile katılım ortaklığı çerçevesinde
gerçekleştirilmiştir.
• Areva (Fransa): Yılda 20 milyon metreküp
kapasiteli deniz suyu ve uranyum arıtma,
tuzdan arındırma ve içme suyu elde etme
şirketi
• Deutsche Post DHL: Afrika'da kurulan ilk
uluslararası posta işleme merkezi
NEDEN 8: BAŞARILI YATIRIM HİKAYELERİ
107. FİLM SETİ OLARAK NAMİBYA: BİR TEKNİKOLOR DOĞASI
Namibya'da çekilen uluslararası filmler
Product
ion
Title Year Format Country
Compa
ny
Wonders BBC
Docume
of the 2010 Vision UK
ntary
Universe Studios
BBC
The TV
2010 Channel UK
Sisters series
4
The
Feature Orbita
Magic 2008 Spain
Film Max
Tale
Where
Ziegler German
my heart 2008 TV film
Films y
speaks
10 000 Feature Warner
2006 USA
BC Film Brothers
NEDEN 10: BENZERSİZ YAŞAM KALİTESİ
Flight of 20th
110. GENEL GÖSTERGELER (1)
• Rejim : Demokrasi
• Yönetim : Federal Devlet (9
Eyalet)
• Devlet Başkanı : Jacob ZUMA
• İdari Başkent : Pr etoria
• Par lamento : Cape Town
• Ticari Başkent : Johannesbur g
• Nüfus : 44,8 Mil yon
• Okuma-Yazma : %85.93
• İklim : Yaz (Ekim-Mar t): 15C-
35C
Kış (Nisan-Eylül): 0C-
20C
111. GENEL GÖSTERGELER (2)
Yüzölçümü :1,219,090 km2
Para Birimi R1=100 Sent
Zaman dilimi: SAST (GMT+2)
Resmî Diller: İş dili olan İngilizce ile toplam 11 resmî dil bulunmaktadır
GSYİH: 2008
Toplam : $276.764 milyon
Kişi Başına : $5.637
Gerçek GSYİH BÜYÜME: %3.7 (2008)
2008 Yıllık Enflasyon ortalaması (CPIX): %11,5 civarında’dır
Ana İhracat: mineraller ve mineral ürünleri,değerli metaller ve metal ürünleri,
kimyasal ve gıda ürünleri, otomotiv ve parçaları
Ana Ticaret Ortakları: Almanya,ABD,Çin,Japonya,İngiltere
112. ÖNEMLİ ŞEHİRLER
• Johannesburg
• Pretoria
• Cape Town
• Port Elizabeth
• East London
• Durban
• Bloemfontein
113. ÖNEMLİ LİMANLAR
• Cape Town
• Saldanha Bay
• Port Elizabeth
• East London
• Durban
• Richards Bay
114. DIŞ TİCARET -İHRACAT
EN ÇOK İHRACAT EDİLEN
EN ÇOK İHRACATIN YAPILDIĞI
MAL GRUPLARI
ÜLKELER
• Altın, Elmas, Platin...
• Maden ve Mineraller İngiltere
• Temel metal ve metal ürünleri ABD
• Makine ve ekipman Almanya
• Taşıt araçları Japonya
• Kimyasal ürünler Hollanda
• İşlenmiş gıda Belçika
• Sebze Meyve İtalya
• Kağıt ve kağıt ürünleri İspanya
Mozambik
Zimbabwe
115. DIŞ TİCARET -İTHAL
EN ÇOK İTHAL EDİLEN EN ÇOK İTHALATIN
MAL GRUPLARI YAPILDIĞI ÜLKELER
• Makine ve Ekipman • Almanya
• Petrol ürünleri • ABD
• Kimyasallar, İlaç • İngiltere
• Taşıt ve Ekipman • S. Arabistan
• Plastik ve plastik ürünleri • Japonya
• Metal ürünleri • Çin
• Optik, Medikal ürünler • Iran
• Tekstil ürünleri • Fransa
• Mücevher • İtalya
• Avustralya
116. GÜNEY AFRİKA VE AFRİKA
• Afrika GSMH’nın %18’i
• Afrika enerjisinin %50’si
• Afrika madeninin %45’i
• Afrika sanayi üretiminin %40’ı
• Afrika satın alma gücünün % 50’si
• Afrika kıtasına ihracat: $ 6,4 milyar
• Afrika kıtasından ithalat: $ 1 milyar
117. GÜNEY AFRİKA VE AFRİKA
KENYA
SACU- Güney Afrika Gümrük Birliği RWANDA
#
CONGO DEMOCRATIC #
GAC, Namibya, Swaziland, # REPUBLIC OF
CONGO
BURUNDI
TANZANIA
#
Σ
Lesotho, Botswana Σ
#
#
Σ
#
Σ
SADC- Güney Afrika #
Σ
#
Σ
MALAWI
ANGLOA
Kalkınma Topluluğu (14 ülke) ∀
Α
ZAMBIA Σ
#
- Serbest Ticaret Protokolü #
- 190 milyon nüfus NAMIBIA ZIMBABWE
- SADC’e ihracat: $ 3 milyar BOTSWANA
- SADC’den ithalat: $ 500 #
milyon
#
#
Σ
#
SOUTH AFRICA
#
#
118. GÜNEY AFRİKA VE AB
• GAC-AB Serbest Ticaret Anlaşması
• En büyük ticaret partneri AB (%40)
• En büyük yabancı yatırım AB kökenli
119. GÜNEY AFRİKA- ABD VE DİĞER
• AGOA- Afrika Kalkınma ve Fırsatlar Yasası
Otomotiv yedek parça, tekstil, ayakkabı, deri dahil 6400 ürününün ABD’ye ihracatı
gümrük vergisi ve kotadan muaf
• GAC’ın ikinci büyük ticaret partneri
• Serbest Ticaret Anlaşması Müzakereleri
• Diğerler,
• GAC - Çin, Hindistan ve Latin Amerika STA müzakereleri
• GAC Dünya Ticaret Örgütü üyesi
120. TÜRKİYE’NİN İTHALATI(1)
•Kömür
•Altın
•Gaz filtreleme ve arındırma
makineleri
•Otomotiv yedek parça
•Demir, krom, titanyum cevherleri
•Dökme demir
•Ham deri
•Ferro-manganez
•Gümüş
•Asbest, selüloz bazlı sürtünmeyi
temin edici maddeler
122. TÜRKİYE’NİN İTHALATI (3)
•Demir çelik inşaat malzemesi
•Kedi köpek maması
•Ağır vasıta dış lastiği
•Mineraller
•Balık unu
•Boya hammaddesi
•Deodorantlar
•Metal için kalıplar
•Ferro-silikon
•Plastik ürünler
•Cam
•Ferro-Krom
•Sentetik iplik
123. TÜRKİYE’NİN İTHALATI (4)
•Elektrik malzemesi
•Motor parçaları
•Polyester ve akrilik elyaf
•İlaç
•Pamuk ipliği ve kumaşı
•Fotoğraf filmi ve tabakası
•Parafin
•Kapı kilitleri
•Nikel
•Valfler
•Metal cevherleri için ayırma, temizleme
makineleri
124. TÜRKİYE’NİN İHRACATI (1)
•Çocuk bezi, ped, kağıt mendil, tuvalet
kağıdı
•Traktör, traktör ve ağır vasıta için
karoseri, otomotiv yedek parça
•Dizel motor parçaları, bulaşık ve çamaşır
makineleri
•Sentetik elyaf ve filamentten mensucat
•Elektrikli ev aletleri
•Özel dokunmuş mensucat, tül
•Ağır vasıtalar için dış lastik
•Demir çelik halat, tel
•Ev tekstili
•Mermer
125. TÜRKİYE’NİN İHRACATI (2)
•Tütün
•Organik Kimyasallar
•Pamuktan kumaş ve
iplik
•Altın mücevher
•Kurutulmuş domates
•Kord bezi
•İşlenmiş meyve ve
sebze
•Paslanmaz çelikten
mutfak eşyası
•Plastik, plastik
malzeme
•Ocak ve sobalar
127. TÜRKİYE’NİN İHRACATI (4)
•Makarna
•Sakız ve şekerleme
•Baharat ( kimyon kekik, rezene, anason, defne)
•Mobilya
•Kibrit
•Kapı kilidi
•Tabanca, tüfek
•Demir çelik inşaat malzemesi
•Deri ürünleri
•Parasetamol
•Zeytin yağı
128. GAC-TÜRKİYE EKONOMİK İLİŞKİLER
GÜNEY AFRİKA’DAKİ TÜRK YATIRIMLARI
-Toplam 6 imalatçı ve 50’nin üzerinde kayıtlı Türk şirketi
-Toplam yatırım değeri 60 milyon dolar
-Sektörler: Tekstil, kömür madenleri, elektrikli ev aletleri, genel
dış ticaret, turizm, gıda, inşaat ve hizmet
ANLAŞMALAR
-Yatırımların Geliştirilmesi ve Korunması Anlaşması
-Turizm İşbirliği Anlaşması
-Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması
-Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması
-GTS kapsamında vergi indirim ve muafiyetleri
136. NEDEN GÜNEY AFRİKA
•İstikrarlı siyasi ortam ve doğru makro ekonomik politikalar
•Büyüme potansiyeli olan 44,8 milyonluk dinamik pazar
•Büyüyen istikrarlı ekonomi, istikrarlı bir para
•Afrika’ya geçiş kapısı
•Afrika, Latin Amerika ve Hint Okyanusu pazarlarına yakınlık ve deniz, kara, demir ve
hava yolu bağlantıları
•Zengin doğal kaynaklar ve hammadde
•Gelişmiş altyapı, ileri düzey finans ve bankacılık
•Modern taşıma ve iletişim
•Eşsiz bir turizm ve gelişmiş bir tarım sektörü
•100% yabancı sermaye izni
•Karların serbestçe transferi
•Ucuz yatırım ortamı
•Cazip yatırım teşvikleri
137. UCUZ YATIRIM ORTAMI
- Dünya’nın en ucuz 4. elektrik üreticisi
- Aylık 40 dolara kadar inen işçi ücretleri
Merkez ve cadde üzerinde
- Mağaza kiraları $ 7/m2
- Ofis kiraları $ 8/m2
- Fabrika kiraları $ 2,5/m2
138. TEŞVİKLERİN HEDEFİ
•Yerel sanayi uluslararası rekabete
hazırlamak
• Sabit sanayi yatırımlarını artırmak
• İstihdam yaratmak
• Siyah girişimciliği desteklemek
• KOBİ’lerin yatırım maliyetlerini düşürmek
139. DESTEKLENEN SEKTÖRLER
Hazır Giyim, Tekstil ve Ayakkabı
Metal, Mineral ve Madencilik
İşlenmiş Gıda
Turizm
Otomotiv
Hava, Demir ve Deniz Yolu Taşımacılığı
El Sanatları
Kimya ve Biyoteknoloji
Bilgi ve İletişim Teknolojileri
140. Güney Afrika Ekonomisi
• Güney Afrika Cumhuriyeti
mükemmel bir üretim merkezi 1994 2004 2008
olarak konumlandırılmış
• Çeşitlendirilmiş Sanayi Sektörleri
GSYİH R 482 R 1 374 R 2 284
(Milyar)
• Açık Ekonomi 60 $ 171 $ 277 $
• Yatırım ve Kâr için Sağlam bir iş
ABD ABD ABD
ortamı
Mal R 69,8 R 281,8 R 655,7
• Afrika kıtasına ve 200 milyondan ihracatı 8.7 $ 35.2 $ 79.5 $
fazla tüketicinin bulunduğu
piyasalara giriş kapısı (Milyar) ABD ABD ABD
• Afrika, Çin ve Hindistan'dan GSYİH % 3,2 % 4,6 % 3,7
sonraki en büyük pazardır BÜYÜME
141. Güney Afrika'nın önde gelen ticaret ortakları(2009)
İhracat Yapılan Rant (milyonlar) İthalat Yapılan Rant(milyonlar)
Ülkeler Ülkeler
1.Çin 48,656.1 1. Çin 69,950.0
2.ABD 41,027.1 2.Almanya 61,888.1
3.Japonya 33,937.0 3.ABD 40,691.2
4.Almanya 32,317.8 4.Suudi Arabistan 26,650.9
5.İngiltere 25,106.2 5.Japonya 26,245.5
6.İsviçre 21,272.7 6.Iran 22,109.7
7. Hollanda 18,389.7 7.İngiltere 21,393.5
8.Hindistan 17,873.3 8.Fransa 16,579.3
142. GÜNEY AFRIKA -KÜRESEL BAKIŞ
• Güney Afrika en gelişmiş ve gelecek vadeden pazarlardan biri olup aynı
zamanda yükselen piyasa ekonomisi ile de dünya ekonomisine de olumlu
katkıda bulunmaktadır
• Güney Afrika dünyanın sanayileşmiş 26 ülkesinden biridir
• Ülke ayrıca Afrika kıtasına giriş kapısı olarak kabul edilir
• Güney Afrika, Afrika Kıtasının GSYİH‘nın yaklaşık % 25 ‘ini karşılayan kıtanın
en büyük ekonomisine sahiptir
• Dünya Bankası'na göre, 2010 yılında Güney Afrika iş yapma kolaylığı açısından
dünyadaki 183 ülke arasında 34.sırada yer almıştır
• JSE Menkul Kıymetler Borsası Afrika'nın en büyük ve en gelişmiş Menkul
Kıymetler Borsası olup dünyanın 20 borsasından biridir
• Güney Afrika dünyanın en büyük altın, platin, rodyum, krom, manganez ve
vanadyum gibi minerallerin en büyük üreticisi olmaya devam etmektedir.
• Güney Afrika küresel manganez rezervlerinin %80‘inin, kromun % 72‘sinin,
platin grubu metallerinin %88’inin, altının %40’ının ve vanadyumun % 27’sinin
sahibidir
143. GÜNEY AFRIKA’NIN YATIRIM ORTAMI
İstikrarlı siyasi ortam ve doğru
Zengin doğal kaynaklar ve makro ekonomik politikalar
hammadde
Gelişmiş ulaşım Rekabetsel sektörler/Sanayiler
ve lojistik altyapısı
Beceriler
Dünya standartlarında
finansal sistem
Uygun maliyetli ticaret
144. Güney Afrika - Küresel Ekonomik
Yeteneği
• Financial Times verilerine göre Güney Afrika, bölgesel yatırımda Afrika
kıtasında lider olduğunu gösterir.
• Afrika'daki Ar-Ge yatırımı için 1 numaralı ülke
•Afrika'daki çevre teknolojisi yatırımı için 1 numaralı ülke
•Afrika'daki ICT ve Elektronik yatırımı için 1 numaralı ülke
•Afrika'daki finansal hizmetler yatırımı için 1 numaralı ülke
•Afrika'daki yaratıcı endüstriler yatırımı için 1 numaralı ülke
•Afrika'daki ulaşım araçlarının yatırımı için 1 numaralı ülke
•Afrika'daki yaşam bilimleri yatırımı için 1 numaralı ülke
145. Endüstriyel kümelerin varlığı
• Çevre Teknolojilerinin Bölgesel lideri
• Dünya çapında Bilgi İletişim Teknolojileri(ICT) sektörünün lideri
• Bölge için en Büyük Finansal Hizmetler Merkezi
• Afrika'nın en Büyük Nakliye Ekipmanları sahibi
• En büyük Yaratıcı Endüstri Merkezi
• Bölgedeki en Büyük Bilim Yaşam Merkezi
146. YATIRIM OLANAKLARI (1)
SEKTÖR ALT SEKTÖR
Tarımsal- Balıkçılık ve Su ürünleri, Çiçekçilik, Meyve ve Sebze işleme tesisleri, Meyve suları, Et
işleme, Organik yiyecekler, Şekerleme, Yerli çaylar ve doğal elyaf (organik pamuk, keten
İşleme ve tiftik).
Otomotiv ve Motor parçaları / bileşenleri, Yedek parça, elektronik şanzıman parçaları, katalitik
Bileşenleri konvektör, alüminyum dövme ve döküm, dizel filtreleri ve deri ürünleri
Kimyasallar ve Üretimler: Titanyum dioksit pigment , Fluoro kimyasalları, Polipropilen dönüşüm, Ambalaj,
ilaç maddeleri, reaktifler ve aşılar
plastik imalatı
Dış kaynağı İş .Çağrı Merkezleri, Ofis İşleme ve paylaşılan Kurumsal Hizmetler
süreci ve Bilgi . Kurumsal çözümler ,Filo yönetimi, Bilgi yönetimi, varlık yönetimi çözümleri
Teknolojisi Etkin . Yasal Dış kaynaklar
Hizmetler
Elektro teknik Yazılım Uygulamaları, mobil uygulamalar, akıllı ölçümleme,
yazılım, radyo frekansı tanımlama, süreç kontrolü, ölçme ve
enstrümantasyon, güvenlik ve izleme çözümleri ve finansal yazılım ..
147. YATIRIM OLANAKLARI (2)
SEKTÖR ALT SEKTÖR
Giyim, Tekstil, . Polyester kullanılarak Sanayi Tekstil İmalatı
Deri ve . Keten gibi diğer doğal elyaf tekstil üretimi
. Yün ve tiftik üretimi - iplik, triko ve kumaş…
Ayakkabı
Metal üretimi, . Metal imalatı, boru, tüp ve döküm ürünleri ,Çelik halat gibi ürünler dönüşümü,kablo ve
mücevher
ulaşım araçları . İmalat ve madencilik, tarım ve inşaat ekipmanları montajı
. Boru hatları üretimi
. Takım tezgahları (otomatik, ambalajlama, madencilik ve uzay sanayi)
. Elektrik motorları
. Mühendislik hizmetleri, inşaat sektörleri
. Liman , inşaat ve ekipmanları
. Gemi ve petrol platform inşa ve bakım
. Demiryolu Üretim ekipmanı, köprü, Demiryolları ve istasyonlarındaki sinyal hatları
148. YATIRIM OLANAKLARI (3)
SEKTÖR ALT SEKTÖR
Turizm .Otel ve selfservis tatil köyleri, Macera-, Eko-Spor-Konferans ve kültür turizmi, oyun gibi
altyapıları geliştirme,
.Eğlence tesisleri ve dünya standartlarında golf sahaları, liman ve sahil gibi altyapıları
geliştirme,
.Sınır ötesi koruma alanları ve ulaşım gibi altyapıları geliştirme
Havacılık . Havacılık ile ilgili hizmetler, Bakım, onarım ve revizyon (MRO) dahil
. Döner ve sabit kanatlı bileşenleri
. Havacılık eğitim hizmetleri
. Sağlık kullanımını izleme sistemleri dahil olmak üzere havacılık elektroniği ve özel
imalat
. Uçak yapısal bileşenleri, kompozit ve metal levha (alüminyum ve titanyum)
. Uydu bağlantılı hizmetler (izleme ,kontrol ve uygulama geliştirme)
. Gelişmiş tasarım uzmanlığı
. İnsansız araçlar (İHA)
150. Diğer teşvikler…
Teşvikler Yararlar Ana Koşullar
Kurumsal EIP (üretim), yeni bir üretim tesisi EIP imalat ve turizm içinde
kurmak için var olan bir tesis yatırımları teşvik etmesi için
Yatırım Programı genişletme ya da giyim ve tekstil kullanılacak, aynı zamanda
(EIP) sektörlerinde mevcut bir tesisi öncelikli sektörlerin yanı sıra, IPAP
yükseltmek isteyen yerel tabanlı anahtar performans alanlarında
üreticiler için nakit bir hibe da bazı önerilerde bulunacak.
Yabancı Yatırım Hibe Yurtdışından Güney Afrika ‘ya yeni Sadece Yabancı yatırımcılar
makine ve ekipmanlar getiren
yatırımcıların maliyeti için telafi
edilmektedir
Sanayi Geliştirme Bölgesi Güney Afrika gümrük bölgesinde Olası IDZ operatör şirketleri IDZ
hammaddenin ithalatı, mal ve diğer geliştirmek ve işletmek için izin
hizmetlerin ihracat KDV’si muaf almalıdır.
olarak tutulmaktadır
152. DTI‘ nın yatırım hizmeti
• Sektör
Bilgisi
• Güney Afrika'da yatırım fırsatlarını araştırmak için finansal destek
• Hükümete doğrudan destek verilmesinden dolayı teşekkürler :
-Güney Afrika’da İş yapma ortamı hakkında bilgi
- Ayrıntılı yatırım teşvikleri
- Yatırımın kolaylaştırılması
- Bakım sonrası - temaslar
155. BULUŞ VE TEKNOLOJİ
YENİ TEKNOLOJİLERİN
•
GELİŞTİRİLMESİ VE İHTİYAÇ
DUYULAN TEKNOLOJİLERİN
TRANSFERİNİ DESTEKLEMEYE
YÖNELİK BİR TEŞVİK
PROGRAMIDIR
156. ŞİRKET KURMAK
* Sermaye Limiti: Yoktur.
* 100% yabancı sermaye izni. GA’lı
hissedar zorunluluğu yoktur
* Hızlı ve saydam bürokrasi
157. VERGİLER
GELİR VERGİSİ (KURUMLAR)
Vergi Türü Vergi Oranı
Kurumlar vergisi 30%
Küçük işletmeler için
R0 - R150 000 ($25 000) %15
R150 001 ve üzeri için %30
Yabancı şirketlerin şubesi %35
GELİR VERGİSİ (BİREYLER) %18-%40
158. DİĞER VERGİLER
KDV : %14
İhracat ve bazı gıda maddeleri ve mallarda KDV sıfırdır
Sermaye Gelirlerinin Vergilendirilmesi
•Bireyler: %10
•Şirketler: %15
Diğer Vergi ve Harçlar
•Beceri Geliştirme Harcı: İşçi maaşı üzerinden işveren %1
•İşsizlik Sigorta Katkısı: İşçi maaşı üzerinden, işveren %1, işçi %1
159. DTI‘ nın yatırım hizmeti
İletişim Bilgileri
. Çağrı Merkezi : 0861 843 384
. Telefon Santrali: +27 12 394 0000
. Yatırım Promosyonu : +27 12 394 1339
. Web Site: www.thedti.gov.za
. E-Posta: investmentsa@thedti.gov.za
. Address: Private Bag X 84, Pretoria 0001
South Africa
160. TEŞEKKÜRLER
• Tamer Taşkın
• DEİK/Türk-Afrika İş Konseyleri Başkanı
• Güney Afrika İzmir Fahri Başkonsolosu
Son yıllarda ağırlaşan küresel rekabet koşulları ve ülkeler tarafından yeni piyasa arayışlarının etkisiyle özellikle Uzakdoğu, Hindistan ve Afrika yatırımların yöneldiği hedef bölgeler olarak ön plana çıkmaktadır. Ancak bu bölgeler içinde hala en bakir olanı Afrika’dır. Ayrıca sanayi ve dış ticaret yapısı Afrika ekonomilerini tamamlayıcı özellikler taşımakta olan Türkiye’nin özellikle KOBİ’leri için bu bölge hedef pazar konumunda yer alıyor.
Türkiye’nin Afrika ülkeleriyle ticareti 2001 yılında 4,3 milyar dolar düzeyinden 2008 yılında 16,8 milyar dolara yükselmiş olup bu rakam Türkiye’nin toplam ticaret hacminin yaklaşık %5’ine karşılık gelmektedir. 16,8 milyar doların 9,4 milyar doları yalnızca Kuzey Afrika ülkeleriyle gerçekleşmiş olup geri kalan Sahra altı Afrika ülkeleriyle dış ticaretimiz 6,3 milyar düzeyinde kalmıştır. Afrika ülkelerine genel olarak demir-çelik, elektrikli makinalar, inşaat malzemeleri, gıda ve tekstil ürünleri ihraç ederken, Afrika’dan petrol, çeşitli hammadde, altın ve mineraller ithal etmekteyiz.
Türk müteahhitlik firmalarının 2008 yılında Afrika’da üstlendikleri projelerin bedeli 3,7 milyar dolara ulaşmıştır. Türk müteahhitlerinin 2008 yılında üstlendikleri projeler içinde Afrika ülkelerine yönelik projelerin payı %15,8’dir.
Bugüne kadar Afrika’da üstlenilen projelerin toplam bedeli ise 24 milyar 662 milyon dolardır. Yurtdışı müteahhitlik sektörünün bugüne kadar üstlendiği projeler içindeki payı %22’dir. Libya ve Cezayir ilk sıralarda yer almakta, onları Fas, Sudan ve Tunus takip etmektedir.
Bugüne kadar Afrika’da üstlenilen projelerin toplam bedeli ise 24 milyar 662 milyon dolardır.
Afrika ülkeleri elbette potansiyelleri açısından homojen bir yapı sergilemiyor. Nüfus, ekonomik büyüklük, GSYIH ve kişi başına düşen milli gelir rakamları açısından ülkeler arasında büyük farklılıklar görülebiliyor. Kuzey Afrika ülkeleri inşaat başta olmak üzere pek çok ürün çeşidinde Türk firmaları için Sahraaltı Afrika’ya açılan kapı olma özelliği taşıyor. Bunun yanında Sudan gibi petrol ve Nijerya gibi zengin doğal gaz rezervleri olan ülkelerle yine Sudan, Güney Afrika, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika, Gine gibi altın başta olmak üzere önemli yer altı madenlerine sahip veya Uganda, Tanzanya, Sudan, Etiyopya, Burkina Faso gibi tarımsal üretim veya hayvancılıkta yatırım imkanları sunan ülkeler mevcut. Özellikle gıda sorunuyla mücadele çerçevesinde tarımsal üretim alanında bir devrim gerçekleştirmesi gereken Afrika’nın tarımsal üretim ve ekipman alanlarında ihtiyaç duyduğu teknoloji transferini Türkiye’den sağlaması mümkün. Bunun dışında Afrika kıtasının bütünü için altyapı ve üstyapı inşaatı başta olmak üzere enerji, telekomünikasyon ve liman işletmeciliği gibi alanlarda Türk firmalarına yönelik yatırım olanakları var. Sömürge döneminde Batılı ülkelerin uyguladığı ithalat politikaları Afrika’nın ihracat performansını olumsuz etkilemiş ve uzun yıllar Batı ülkelerinin ekonomilerine uygun hammadde ihracatçısı olarak yaşamış olan Afrika’da imalat sanayinin çok bakir olması ve üretim kapasitesinin artırılması en önemli ihtiyaç olarak ortaya çıktığından bölgenin her türlü imalat yatırımına da açık olduğunu sözlerimize ekleyelim.
Türk firmalarının Afrika’da yaşadıkları sorunların başında ulaşım sorunu geliyor. ECOWAS, COMESA, SADC gibi alt-bölgesel ekonomik bütünleşme hareketleri dış yatırımcılar için fırsatlar sunsa da, Afrika ülkeleri arasındaki ulaştırma altyapısının yetersizliği ve maliyetlerin yüksekliği ekonomik bütünleşmenin önünde olduğu gibi yatırımcılar açısından da dezavantaj olarak karşımıza çıkıyor. Bunun dışında Türkiye ile ilişkilerde bankacılık hizmetleri, akreditif ve teminat mektupları ve özellikle karşılıklı olarak vize ve çalışma izni temininde yaşanan sorunlar da üzerinde durulması gereken noktalar.
Afrika kıtası ile siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi son yıllarda Türkiye’nin uluslararası stratejisinde önemli bir tutmaktadır. Bilindiği üzere Afrika’ya Açılım Eylem Planı’nın kabul edildiği 1998 yılından itibaren ciddi bir dönüşüm sürecine giren Türkiye ile Afrika ülkeleri arasındaki ilişkiler, 2003 yılında T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından Afrika ile Ekonomik ve Ticari İlişkileri Güçlendirme Stratejisi’nin kabul edilmesi, 2005 yılının Türkiye’de Afrika Yılı olarak ilan edilmesi ve 2008 Afrika Birliği tarafından stratejik ortak olarak ilan edilerek yine aynı yıl Afrika Kalkınma Bankası üyesi olmasıyla önemli aşamalar kaydetmiştir. Bu stratejiye paralel olarak DEİK de Afrika ülkeleriyle ilişkileri geliştirmeyi ve Türk şirketlerinin Afrika pazarından aldıkları payı artırmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede organizasyonel yapı açısından 1990 yılından bu yana Fas, Tunus ve Cezayir İş Konseylerini bünyesinde barındıran Türk-Kuzey Afrika İş Konseyleri ile müstakil konseyler olan Türk-Güney Afrika ve Türk-Libya İş Konseyleri ve 2008 yılında önce Türk-Ortadoğu İş Konseyleri çatısı altında faaliyet gösteren Türk-Mısır İş Konseyini bir araya getirerek Türk-Afrika İş Konseylerini kurduk. Yine 2008 yılında Türk iş dünyasından gelen talepler doğrultusunda kurulan Türk-Etiyopya ve Türk-Sudan İş Konseylerinin de eklenmesiyle bugün için 8 adet İş Konseyi Başkanı olduğum Türk-Afrika İş Konseyleri çatısı altında faaliyet göstermektedir.
Öneriler Afrika’ya açılmak isteyen işadamlarımızın bu pazarların sunduğu yatırım cazibesine kendilerini çok fazla kaptırmayıp uzun vadeli düşünerek harekete geçmeleri, hem kendileri hem de Türkiye için yararlı olacaktır. Özellikle yatırım yapılması düşünülen bir ülke pazarını ufak çaplı ticari ilişkilerle tanıyıp bölgeye düzenlenecek ziyaretler vesilesiyle ilgili makamlarla temaslar kurulması ilk aşamada büyük önem taşımakta. Pazarı iyice inceleyen ve yatırım yapmaya karar veren firmaların da yine ilk etapta mümkünse yatırımlarını kendi sermayeleri ve ortaklık yapıları ile gerçekleştirmelerinde fayda var. Başta müteahhitlerimiz olmak üzere Afrika’da yatırım yapmak isteyen işadamlarımızın buralarda Türkiye’yi temsil ettiklerini ve en ufak hatalarının Türkiye için uzun vadeli ağır bedelleri olabileceğini unutmamaları gerekiyor. Yine ihracatçılarımızın da özellikle Çin gibi bölgedeki rakiplerle uzun vadede rekabet edebilmek amacıyla kaliteli ve markalı mal üretimi ve ihracatına yönelmeleri önemli. Ancak bu hususlara dikkat edilmesi koşuluyla Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında güçlü ve sürdürülebilir iş ilişkileri tesis edilebilir.