Албан татвар ногдуулах аргачлал, практик хэрэгжилтийн тухай

1. АШИГТ МАЛТМАЛЫН ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ,
ГАЗРЫН ЭРХ ШИЛЖҮҮЛСНИЙ ОРЛОГОД
АЛБАН ТАТВАР НОГДУУЛАХ АРГАЧЛАЛ
(ПРАКТИК ХЭРЭГЖИЛТ)
Бэлтгэсэн: Э.Эрдэнэцэцэг
Ц.Мөнхзул
2018-04-27

2. АГУУЛГА
1. АЛБАН ТАТВАР НОГДУУЛАХ ОРЛОГЫГ
ТОДОРХОЙЛОХ
2. ПРАКТИК ХЭРЭГЖИЛТ

3. Сангийн сайдын 2017-12-25-ны өдрийн 379,
380 дугаар тушаалын хавсралт
•“Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлийн
үнэлгээ тооцох, тусгай зөвшөөрөл
шилжүүлсний орлогод албан татвар ногдуулах
аргачлал”
•“Газар эзэмших, ашиглах эрх борлуулсны
орлогод албан татвар ногдуулах, татварын
ногдлыг тодорхойлох аргачлал”
2018-01-01

4. ТАТВАР НОГДОХ ОРЛОГО
АШИГТ МАЛТМАЛЫН
ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ
ШИЛЖҮҮЛЭХ
ШУУД
Хуульд заасан
хэлбэрээр бусдад
шилжүүлэх /Ашигт
малтмалын тухай
хуулийн 49.1-49.3/
ШУУД БУС
Хувьцаагаа бусдад
шилжүүлэх замаар
шилжүүлэх
30%
Компанийн эцсийн
эзэмшигч өөрчлөгдөнө
Тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч өөрчлөгдөнө

5. ТАТВАР НОГДОХ ОРЛОГО
ГАЗРЫН ЭРХ /ГЭРЧИЛГЭЭ/
ШИЛЖҮҮЛЭХ
ШУУД
Хуульд заасан
хэлбэрээр бусдад
шилжүүлэх
ШУУД БУС
Хувьцаагаа бусдад
шилжүүлэх замаар
шилжүүлэх
30%
Компанийн эцсийн
эзэмшигч өөрчлөгдөнөЭрх эзэмшигч
өөрчлөгдөнө
ИРГЭН
10%
ХУУЛИЙН
ЭТГЭЭД
30%

6. ШУУД ШИЛЖҮҮЛЭХ ХЭЛБЭР
АШИГТ МАЛТМАЛЫН
ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ
• нэгдэх, нийлэх хэлбэрээр
өөрчлөн байгуулагдах
• хараат, охин компани нь
толгой компанидаа ТЗ
шилжүүлэх
• Хайгуулын тусгай
зөвшөөрөл эзэмшигч нь
эрэл, хайгуулын талаархи
анхдагч материал, тайланг
худалдах
• Ашиглалтын тусгай
зөвшөөрөл эзэмшигч нь
уурхайг техник хэрэгсэл,
тоног төхөөрөмж, баримт
бичгийн хамт худалдах
ГАЗРЫН ЭРХ
• газар эзэмшүүлэх тухай
шийдвэр гаргасан
этгээдийн
зөвшөөрөлтэйгээр
эрхийн гэрчилгээгээ
бусдад шилжүүлэх;
• ГЭРЭЭНИЙ ҮНДСЭН
ДЭЭР
• Газрын эрх худалдах
• Үнэ төлбөргүй
шилжүүлэх
• Өөр төрлийн хөрөнгө,
үйл ажиллагаагаар
харилцан солилцох

7. ГАЗРЫН ЭРХ БОРЛУУЛСНЫ ҮНЭЛГЭЭ
ТООЦОХ
• Газрын тухай хуулийн 38.6.
• Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг бусдад
шилжүүлсэн бол орлого олсон гэж үзэж,
орлогын хэмжээг дуудлага худалдааны
анхны үнээс багагүй байхаар тооцно.
• Аргачлалын 2.1
• Газрын эрх борлуулсны үнэлгээг
тооцохдоо дуудлага худалдааны анхны
үнээс багагүй байх зарчим баримтална.

8. • ОРЛОГО ОЛСОН, ОЛООГҮЙ ЭСЭХ НЬ
ХАМААГҮЙ
• ОРЛОГО ОЛСОН ГЭЖ ҮЗНЭ

9. • ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ АНХНЫ
ҮНИЙГ ХЭРХЭН ТОГТООХ ВЭ?

10. ТАТВАР НОГДОХ ОРЛОГЫГ
ТОДОРХОЙЛОХ
Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2018 оны 01 дүгээр
сарын 25 -ны өдрийн 15 дугаар тушаалаар батлагдсан
“Газар эзэмших, ашиглах эрхийн дуудлага худалдааны
анхны үнийг тодорхойлох аргачлал”
 Нийслэлд газар эзэмших, ашиглах эрхийн дуудлага
худалдааны анхны үнийг тодорхойлох итгэлцүүр
 Газрын үнэлгээний бүсчлэл

11. Нийслэлд газар эзэмших, ашиглах эрхийн дуудлага
худалдааны анхны үнийг тодорхойлох итгэлцүүр
Хү
снэгт 1
Д/д
Газар
эзэмшил,
ашиглалтын
төрөл
1-р бүс 2-р бүс 3-р бүс 4-р бүс 5-р бүс
1-1
дэд
бүс
1-2
дэд
бүс
1-3
дэд
бүс
2-1
дэд
бүс
2-2
дэд
бүс
2-3
дэд
бүс
3-1
дэд
бүс
3-2
дэд
бүс
3-3
дэд
бүс
Налайх,
Багануур,
Багахангайгаас
бусад
Налайх
дэд
бүс
Багануур
дэд бүс
Багахангай
дэд бүс
Налайх,
Багануур,
Багахангайгаас
бусад
Налайх
дэд
бүс
Багануур
дэд бүс
Багахангай
дэд бүс
1 Орон сууц 1.5 0.75 0.25 0.1 0.1 0.09 0.025 0.075 0.075 0.06 0.02
2
Иргэний гэр
бүлийн
хэрэгцээний
газар
/амины
сууц,
зуслан,
хашаа
байшин/
1.5 0.8 0.25 0.175 0.16 0.14 0.125 0.075 0.075 0.07 0.02 0.05 0.05 0.04 0.015
3
Худалдаа
бүх
төрлийн
үйлчилгээ
3 2.5 2 1.5 1.0 0.75 0.5 0.35 0.25 0.2 0.2 0.15 0.125 0.1 0.1 0.085 0.08

12. ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ
АНХНЫ ҮНЭ БОДОХ
• Жишээ 1. Нийслэлийн газрын үнэлгээний 2 дугаар бүсэд
үйлчилгээний зориулалтаар эзэмшүүлэх 500 м
2
газрын
эзэмших эрхийн дуудлага худалдааны анхны үнийг тогтоовол:
• Засгийн газрын 1997 оны 152 дугаар тогтоолын 2 дугаар хавсралтад заасны
дагуу нийслэлийн 1 м
2
газрын суурь үнэлгээ 44000 төгрөг
• Тухайн газрын байршил нь 2 дугаар бүс дотроо аль дэд бүсэд хамаарч
байгааг тогтооно. Хэрэв 2 дугаар бүсийн 1 дүгээр дэд бүсэд хамаарч байна
гэж бодвол:
• Энэхүү аргачлалын Хүснэгт 1-ийн “Худалдаа бүх төрлийн үйлчилгээ”
гэсний 2-р бүсийн дэд бүс 1-д харгалзах “1.5” гэсэн итгэлцүүрийг сонгоно.
• в/ 500 м
2
газрын эзэмших эрхийн дуудлага худалдааны анхны үнэ нь:
• 44000 төг/м
2
х 1.5 х 500 м
2
= 33,000,000

13. АЛБАН ТАТВАР НОГДУУЛАХ ОРЛОГО НОГДУУЛАХ
/ГАЗРЫН ЭРХ БОРЛУУЛСНЫ ҮНЭЛГЭЭ/
• ШАЛГАРСАН ҮНЭ
• ГЭРЭЭНИЙ ҮНЭ
ДУУДЛАГА
ХУДАЛДААГААР
ОЛГОГДСОН
• ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ АНХНЫ
ҮНЭ
• ГЭРЭЭНИЙ ҮНЭ
*ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР
ОЛГОГДООГҮЙ
*ӨӨР ТӨРЛИЙН ХӨРӨНГӨ,
Ү/А-ГААР СОЛИЛЦСОН
• ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ АНХНЫ
ҮНЭД ҮНДЭСЛЭН:
• БОДИТ ҮНИЙН АРГА
• ЖИШИГ ҮНИЙН АРГА
ҮНЭ ТӨЛБӨРГҮЙ
АВСАН
ХУВЬЦААГАА
ШИЛЖҮҮЛЭХ ЗАМААР
ЭЦСИЙН ЭЗЭМШИГЧЭЭ
ӨӨРЧИЛСӨН
• ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ АНХНЫ
ҮНЭ
ХУВЬЦААНД НОГДОХ ХЭМЖЭЭГЭЭР

14. 1. ГЭРЭЭНИЙ ҮНЭ
2. Адил төстэй хэд хэдэн хайгуулын болон ашиглалтын
тусгай зөвшөөрлийг харьцуулалтын шалгуур
үзүүлэлтүүдээр үнэлсэн дүн
/АЛЬ БАГААС НЬ 20%-Р БАГА БОЛ АЛЬ БАГААР/
• Хайгуулын тусгай
зөвшөөрөл
• 3. Хайгуулын үе шатуудад
гарсан хайгуулын үйл
ажиллагаатай холбоотой
бүх зардлуудын нийт
дүнгээр;
• Ашиглалтын тусгай
зөвшөөрөл
• 3. Уурхайн ашиглалтын
хугацаанд уул уурхайн
үйлдвэрлэлээс орж ирэх
мөнгөн урсгалд эрсдэл
болон цаг хугацааны үнэ
цэнийг харгалзан өнөөгийн
үнэ цэнийг тооцох замаар.
ТАТВАР НОГДОХ ОРЛОГЫГ
ТОДОРХОЙЛОХ

15. АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА