Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans praktisch en theoretische kaders
1. K I N D E R E N , J O N G E R E N E N G E Z I N N E N U I T B A L A N S
I L S E M A R I Ë N
Theoretische modellen
2. P R A K T I S C H E A F S P R A K E N
E N
T H E O R E T I S C H E K A D E R S
Kinderen, jongeren en gezinnen
uit balans
3. Praktisch
Module die geclusterd is: F1 en H2
Voor wie de hele module volgt:
9 lesdagen en twee dagen afstandsonderwijs
Examen op 18/6, schriftelijk, paper indienen
Wie alleen F1 moet volgen:
eerste vier lesdagen en een dag afstandsonderwijs
30/4 komt er spreker in de voormiddag: optioneel
Ook examen op 18/6, maar helft van de tijd beschikbaar
Ook paper maken
4. PRAKTISCH: Examen
Examen: Schriftelijk, max. 3u (1,5u voor wie alleen
F1 volgt)
Paper: wordt op dinsdag 18 juni ingeleverd voor
het examen start. Indien men de paper niet
inlevert, kan men niet deelnemen aan het examen.
5. PRAKTISCH: mindmap
De mindmap is een visueel hulpmiddel om inzicht te verkrijgen in en
overzicht te behouden over de organisatie van de integrale
jeugdhulpverlening, met het oog op een grondige analyse van concrete
casuïstiek.
Wat kan wel in de mindmap?
De benaming van de verschillende sectoren van integrale jeugdhulpverlening
De doelgroep
De werkvormen
De toegangspoort
geformuleerd met steekwoorden!
Wat kan niet in de mindmap?
Definities
Inhoudelijke toelichting
Geen doorlopende tekst of volzinnen!
6. PRAKTISCH:Paper
Opdracht: pas de kaders en inzichten uit de module
toe op een casus uit je werk/stage-ervaring
1. Schets het gezin
2. Situeer het gezin volgens
Belsky, Bakker, systemisch kijken naar gezinnen
3. Beoordeel ouderlijk functioneren (cfr. Opvoeding en
gedrag)
4. Stel TGI-model voor dit gezin en bespreek het
thema en de onderlinge verbindingen
5. Stel mogelijke hulpverleningsintenventies op:
thema, attitude en structuur
7. Opbouw lessen
Hoofdstuk 1: theoretische kaders
Systeemdenken
Ecologisch model van Belsky
Balansmodel van Bakker
TGI-model van Ruth Cohn
Hoofdstuk 2: factoren die het gezinssysteem kunnen
beïnvloeden nader bekeken
Hoofdstuk 3: Hulpverlening aan gezinnen
8. Systeemtheorie
“Een systeem is geheel dat bestaat uit
elementen of delen en de samenhang tussen
deze elementen. Deze elementen vormen een
systeem wanneer ze in een bepaald opzicht
meer samenhangen met elkaar dan met
andere elementen.”
9. Systeemtheorie
“Een systeem wordt gekenmerkt door een
geheel van elementen die samengehouden
worden door een vorm van centrale
regulatie die de integratie in stand houdt.
Het systeem is georganiseerd door de aard
van de relatie tussen de elementen, wat we
verder concretiseren door
grenzen, hiërarchie en heelheid.”
10. Gezinsrelatiepatronen
Systeemtheorie
Homeostase
‘wenselijke toestand van evenwicht binnen een systeem’
Grens
‘regels die aangeven wie aan welke interactie deelneemt’
Macht of hiërarchie
‘ de relatieve invloed van elk gezinslid op het resultaat van een activiteit
11. Kluwengezinnnen
Zwakke en vage grenzen
Het gezin is volledig in zichzelf gekeerd
Iedereen wordt bij alles betrokken
De communicatie met elkaar en zorg voor elkaar
neemt toe
De onderlinge afstand vermindert
12. Los zand-gezinnen
Rigide en sterke grenzen
Overtrokken gevoel van zelfstandigheid
Gebrek aan samenhorigheid en loyaliteit
Emotionele afstand en gebrek aan wederzijdse
emotionele steun, verzorging en bescherming
13. Alliantie en coalitie
Alliantie:
Verbond tussen gezinsleden
Niet tegen een derde persoon gericht
Coalitie:
Verbond tussen gezinsleden
Gericht tegen een derde persoon
14. Parentificatie
Kind vervult de ouderrol van een of beide ouders
Verlangens en behoefte van het kind worden aan de
kant geschoven
15. Zondebok
Functie: ont-zondigen, bliksem afleiden
Patronen:
Hardnekkige afleidingsmanoeuvers naar een kind toe
Bijna dwangmatig volhouden dat er geen andere conflicten zijn
Verwijten van beide ouders aan het adres van het genoemde
kind
Meedoen van het kind aan dit patroon
16. Echtscheiding
Gezinsleven wordt grondig verstoord
Kinderen worden soms de speelbal
Verband tussen relatieproblemen en
opvoedingsproblemen
18. het ecologisch model van Belsky
Drie centrale determinanten:
Eigenschappen en kenmerken van de opvoeder
Eigenschappen en kenmerken van het kind
Contextuele bronnen van stress en ondersteuning
Opvoeding is produkt van de wisselwerking tussen
deze clusters
19. Eigenschappen en kenmerken van de
ouders
Ontwikkelingsgeschiedenis
Pedagogisch besef
Persoonlijkheid = centrale cluster
= buffer: mogelijke negatieve/positieve invloeden van andere
clusters kunnen worden beïnvloed door persoonlijkheid van
de ouder
22. Balansmodel van Bakker
Draagkracht = geheel van competenties en
beschermende factoren waarmee ouders en kinderen
met draaglast omgaan
Draaglast geheel van taken dat kinderen en ouders
te vervullen hebben (primaire behoeften
verzekeren, sociale taken, opvoeding,…)
23. Balansmodel van Bakker
Microniveau
Ouder-, kind- en gezinsfactoren
Mesoniveau
Sociale factoren, gezins- en buurtfactoren
Macroniveau
Maatschappelijke achtergrondfactoren