Onderzoek in opdracht van de Onderwijs Consumenten Organisatie (OCO) laat zien dat ouders die actief zijn bij de medezeggenschap op Amsterdamse scholen hun invloed als bescheiden ervaren. OCO is voor deze groep ouders het platform Raadgevers gestart om infor- matie te verstrekken en organiseert Ronde Tafel bijeenkomsten zodat ouders kennis en ervaringen kunnen uitwisselen.

1. 14 MR magazine, nummer 2, maart 2020
Een nieuwe aanpak om ouders in (g)mr te ondersteunen
RONDE TAFELS
MEDEZEGGENSCHAP
Onderzoek in opdracht van de Onderwijs Consumenten Organisatie
(OCO) laat zien dat ouders die actief zijn bij de medezeggenschap op
Amsterdamse scholen hun invloed als bescheiden ervaren. OCO is
voor deze groep ouders het platform Raadgevers gestart om infor-
matie te verstrekken en organiseert Ronde Tafel bijeenkomsten zodat
ouders kennis en ervaringen kunnen uitwisselen. Frederik Smit
D
e Onderwijs Consumenten Or-
ganisatie (OCO) is voortgeko-
men uit acties van oud-politica
en schrijfster Karina Schaapman tegen
de gemeente Amsterdam over het onder-
wijsniveau van de school van haar kinde-
ren. Het geschil tussen de gemeente Am-
sterdam en Schaapman werd in 1999 in
hoger beroep door de rechter in het
voordeel van Schaapman beslecht. De
uitspraak leidde ertoe dat alle ouders bij-
leskosten vergoed kregen en alle kinderen
bijgespijkerd werden. In 2004 diende
Schaapman als gemeenteraadslid voor de
PvdA in Amsterdam een amendement in
waarin ze pleitte voor één plek waar ou-
ders en leerlingen terecht kunnen met
hun vragen, problemen en klachten.
Twee jaar later nam het College van
B&W het besluit zo’n onderwijsloket
voor ouders in Amsterdam mogelijk te
maken. Datzelfde jaar nog ging de On-
derwijs Consumenten Organisatie
(OCO) van start. OCO is een stichting
die subsidie ontvangt van de gemeente
Amsterdam in het kader van het ouder-
betrokkenheidsbeleid van de gemeente.
Dankzij deze subsidie kunnen alle Am-
sterdamse ouders kosteloos gebruik ma-
ken van de informatie en diensten van
OCO. De stichting werkt samen met de
gemeente Amsterdam en de Amsterdam-
se schoolbesturen waar het kan en is kri-
tisch waar het moet om de belangen van
Amsterdamse ouders te bewaken.
Onderzoek naar invloed
Strategieconsultant Mira Huussen heeft
op verzoek van OCO een verkennend
kwalitatief onderzoek verricht naar de in-
vloed van ouders bij de medezeggen-
schap op Amsterdamse scholen. Huus-
sen, oud-voorzitter van de gmr bij de
Stichting Openbaar Onderwijs aan de
Amstel, constateert op basis van het on-
derzoek dat het goed gaat op veel scholen:
ouders waarderen het om in gesprek te
zijn, er wordt door de bestuurder geluis-
terd en is een goede sfeer. Desalniettemin
vinden veel ouders dat de invloed toch
nog bescheiden is. Uit het onderzoek ko-
Mira Huussen
Ouders zijn vaak niet op de
hoogte van wettelijke
mogelijkheden en hulpbronnen

2. 15MR magazine, nummer 2, maart 2020
men een aantal knelpunten naar voren, in
lijn met de bevindingen uit reeds eerder
uitgevoerde landelijke onderzoeken en de
evaluaties van deWet medezeggenschap
op scholen:
• Inhoud. Ouders denken en beslissen
graag mee over de kwaliteit van het on-
derwijs, maar personeelsonderwerpen en
administratief-bestuurlijke kwesties do-
mineren de agenda: denk aan het forma-
tieplan, personeelsbeleid, uitbesteden van
de arbodienst, vervangingsfonds, cao-
onderhandelingen, stakingen, werkdruk-
gelden en nieuwe functieomschrijvingen.
Ouders constateren dat zo’n 70 tot 80
procent van de onderwerpen in de mr
niet direct over het onderwijs gaan en
zouden hier liever vaker over praten.
• Informatievoorziening. Een ander
knelpunt is de informatievoorziening:
Het komt toch regelmatig voor dat de in-
formatievoorziening vanuit de bestuurder
onduidelijk, onvolledig of zo laat is, dat
ouders het gevoel hebben dat ze – om het
proces niet te verstoren - alleen nog kun-
nen instemmen met de voorgelegde be-
leidsvoorstellen. Dus dat kan beter.
• Wettelijke mogelijkheden. Daarnaast
is uit de interviews het beeld ontstaan dat
ouders meer gebruik kunnen maken van
de mogelijkheden die deWet medezeg-
genschap op scholen biedt, een grotere
inbreng kunnen hebben bij de besluitvor-
ming en om zo hun invloed te vergroten.
Denk aan het (meer) informatie of tijd
vragen, zelf zaken agenderen, voorstellen
doen, (ongevraagde) adviezen geven en
experts inroepen.
• Hulpbronnen. Ook is opgevallen dat
ouders weinig gebruik maken – zelfs wei-
nig op de hoogte zijn – van de hulpbron-
nen die zij kunnen aanboren: scholings-
cursussen, de diverse helpdesks en
experts.
• Expertise. Uit de gesprekken met de
medezeggenschapsouders kwamen on-
derwerpen ter sprake die ouders soms
lastig vinden zoals: Hoe kan ik de infor-
matie goed beoordelen? Hoe vergroot ik
als mr-voorzitter de inbreng van de ou-
ders in de raad? Hoe pakken we het als
constructieve oudergeleding in de mr aan
als we het ergens echt niet mee eens zijn?
Hoe komen we te weten wat onze achter-
ban eigenlijk vindt?
Meer ondersteuning voor
ouders
OCO heeft naar aanleiding van deze be-
vindingen voor ouders die in Amsterdam
zitting hebben in een medezeggenschaps-
raad het online en offline platform Raad-
gevers gestart. Een groot aantal geïnter-
viewde ouders heeft behoefte aan
ondersteuning bij hun functioneren in de
raad. Specifiek benoemen ouders de be-
hoefte om te leren van andere ouders. Als
Amsterdamse organisatie voor en door
ouders richt OCO zich vooral op hen, de
ouders in Amsterdamse medezeggen-
schapsraden die de ambitie hebben om
hun inbreng te versterken. Daarvoor is
Raadgevers bedoeld. Op basis van erva-
ringen van andere raadsleden en verha-
len uit de praktijk geeft OCO inzicht in
‘hoe-vragen’: hoe pak je specifieke kwes-
ties aan als ouder-raadslid? Als onderdeel
daarvan organiseert ze RondeTafel bij-
eenkomsten medezeggenschap.
Verschillende locaties
De RondeTafels vinden plaats op ver-
schillende locaties in de stad van 19.30
– 21.30 uur. Huussen: ‘Samen met een
aantal collega’s bij OCO organiseren we
deze bijeenkomsten over actuele thema’s.
De eerste RondeTafel vond plaats in juli
2019 met als thema: Hoe is het school-
jaar in jouw (g)mr verlopen? Bij de twee-
de RondeTafel in oktober 2019 waren
rond vijftien ouders present. Aan de orde
kwam de rol van de mr in de beleidscy-
clus en de documenten waarmee ze te
maken krijgen, zoals het schoolplan, het
jaarplan, de begroting en het jaarverslag.
Er is een overzicht gepresenteerd bij wel-
ke beleidsonderwerpen ouders advies- en
instemmingsbevoegdheden hebben. Er is
met elkaar besproken hoe je als ouder het
beleid kunt beïnvloeden. Op de derde
bijeenkomst, in januari 2020, konden we
maar liefst 25 ouders verwelkomen. De
gespreksthema’s waren: wat is de rol van
de (g)mr bij maatregelen in verband met
het lerarentekort? En wat vinden ouders
van de maatregelen die nu op tafel lig-
gen, onder andere in het noodplan voor
de grote steden.’ De bijeenkomsten wor-
den afgesloten met een borrel waarbij
ouders uitgebreid de tijd nemen om er-
varingen uit te wisselingen. ‘Ons netwerk
groeit en het aantal deelnemers aan de
RondeTafels neemt toe. Daar zijn we blij
mee.Want elk jaar opnieuw staan ze op,
ouders die enthousiast en gedreven een
rol pakken in de bestuurszaken van hun
school of stichting. Dat is belangrijk,
voor goed onderwijs en goede scholen.
Fijn als zij zich ondersteund weten in
hun werk door OCO,’ aldus Huussen. <
De uitnodiging voor de RondeTafel over het
lerarentekort (tekening Ruben Steeman).
Dr. Frederik Smit is onderzoeker
en adviseur onderwijs, https://
frederiksmit.net.
• www.onderwijsconsument.nl
• K. Schaapman (2000). School-
strijd. Ouders op de bres voor
beter onderwijs, SWP