Marie Ryantová (University of South Bohemia in České Budějovice, CZ) on "Relace Use of the digital copies in university teaching: parsons´ reports of Prague Archdiocese from the year 1677 and their edition" held on 29.04.2015 at the international conference "Archival Cooperation and Community Building in the Digital Age" within the panel "Learning the past to build the future: education in the Digital Age" at Břevnov Archabbey in Prague (CZ).
Relace Use of the digital copies in university teaching: parsons´ reports of Prague Archdiocese from the year 1677 and their edition
1. Using Digital Copies inUsing Digital Copies in
Teaching:Teaching:
The 1677 Parson’s ReportsThe 1677 Parson’s Reports
of the Prague Archbishopricof the Prague Archbishopric
and Their Editionsand Their Editions
Doc. PhDr. Marie Ryantová, CSc.Doc. PhDr. Marie Ryantová, CSc.
Filosofická fakultaFilosofická fakulta
Jihočeské university v Českých BudějovicíchJihočeské university v Českých Budějovicích
2. Preconditions: Re-catholicisation
a major phenomenon, not just in terms of Czech history
an important role in the political plans of the Habsburg
dynasty
- the ideology integrating all the disparate parts
of the monarchy
- the lay foundations for the gradual forming of a solid
and centralised absolutist state
3. The Czech lands
since the Hussite revolution (15th century): most of the
population were non-catholic
Utraquist
Moravian Brethren
dissemination of the reformation: Lutheranism, Calvinism
= the complicated religious condition
- culmination = the Rising of the Czech Estates in 1618
- the Battle of the White Mountain 1620
4.
5. Re-catholicisation
beginnig: arrival of the Jesuits in Prague 1556
renewal of the Prague Archbishopric 1561
new phase: after 1620
after the Peace of Westphalia 1648
(cuius regio, eius religio)
means:
– a strengthening of church administration
and organisation
– a intensive operation of sufficient numbers of spiritual
administrators
6. Parson’s Reports fromParson’s Reports from 1677
(relationes)
reflection of the successes of the Re-catholicisation
= answers to 42 questions which was ordered by the
Archbishop’s Consistory, in Latin
assignment: so-called autumn patents (patentes
autumnales) - Archbishop Johann Friedrich von
Waldstein (1675–1694), 18th November 1676
working out: parsons (administrators of the parish)
submision: vicars (administrators of the districts)
National Archives Prague, „Zprávy farářů (Relationes
parochorum ad 42 rubricas propositas) 1677“ (APA I,
B 11/7 – B 13/4)
7. 42 questions
1. Nomen loci in quo Parochum agit?
2. Nomen seu Patronum Ecclesiae Parochialis, et quot in
illa Ecclesia sint Sacella et Altaria?
3. Quis sit Patronus seu Collator sui Beneficii?
4. An habeat plures Parochiales Ecclesias, et quantum a se
distantes?
5. An habeat Filiales, quot et quales, et quis sit Patronus, et
quantum distent a Parochiali Residentia?
6. Quot Pagi spectent ad quamvis Ecclesiam, et quot
animae circiter, quibus Sacramenta debent
administrari, in quovis Pago?
8. 7. Quos Reditus habeat quaevis Ecclesia, et in qua re
consistant, an in fundis stabilibus, an in Censibus
pecunariis, an in pecoribus?
8. Quis illos reditus administret, quis administratorem
constituat, an cum assensu Parochi Ordinarii, et
quomodo illi reditus asserventur, et ubi?
9. An tales oeconomi seu administratores reddant rationem
de acceptis et expensis, an singulis annis, ubi et coram
quo, et an Parochus interveniat?
10. An fundi Ecclesiae soleant elocari, a quo, pro quanto
tempore, et quibus conditionibus, an interveniat
consensus Parochi?
9. 11. Quis habeat curam fabrica Ecclesiae, ut sarta tecta
conserventur?
12. An praeter Ecclesias Parochiales, et Filiales inveniantur
alia Sacella publica, seu privata, quae et ubi, et quis
habeat curam conservandi, et an in iis Divina
aliquando administrentur, et quando, et an ex aliqua
stabili fundatione, quis talium Sacellorum Dominus
temporalis?
13. An in Parochiali Ecclesia asservetur Venerabile, an in
loco decenti, et tuto, an lampas ardeat ante illud? an
soleat etiam in filialibus asservari, ubi, ex qua causa?
14. Quis habeat Clavim Tabernaculi, et quamdiu soleant
Hostiae consecratae asservari?
10. 15. An penes Ecclesiam sit Sacristia, et quam bene munita,
et quis habeat illius immediatam curam? quis illum
constituat, et an a Parocho dependeat?
16. An quaevis Ecclesia necessariis paramentis ad usum
cultus Divini sit instructa? apponatur inventarium
paramentorum et mobilium cuiusvis Ecclesiae?
17. An Ecclesiae vel Altaria in ea sint consecrata, aut an
tantum celebrari soleat in portatili?
18. An Ecclesia habeat contiguum Coemiterium, et an
muris cinctum?
19. An apud quamvis Ecclesiam sint Campanae, quot et
quales?
11. 20. An extent Xenodochia? quis illa administret, quod
personae pauperes alantur? an conformiter fundationi
et currentibus reditibus? an sint adiunctae Ecclesiae et
quis illarum habeat curam et administratorem?
21. An sint piae Confraternitates, sub quo titulo, et cuius
authoritate erectae, et quis illarum sit Director?
22. An in Ecclesiis sive Parochialibus, sive Filialibus, sive
Sacellis, sint aliquae particulares fundationes, cum quo
onere, et quis illas perficit?
23. Quot et qualia, et quando perficienda inveniantur
Anniversaria in quavis Ecclesia?
12. 24. An notentur pia legata, qua fiunt Ecclesiis, quis exigat
illa, et quomodo impendentur?
25. An in Ecclesiis sint Imagines Miraculosae, quales, et a
quo tempore, et quando maior solet esse concursus?
26. An soleant fieri processiones quo tempore, et ex quibus
locis?
27. An inveniantur Concessae Indulgentiae et quales?
13. 28. Quales habeat Parochus reditus fixos, ex Decimis,
Agris Parochialibus, pratis, pecorum fructibus? et hoc
separatim, respective ad quamvis Ecclesiam, quam
administrat.
29. An antehac non fuerint reditus maiores, unde diminuti?
et qua via posset remedium adferri?
30. An fundi Parochiales sint a Laicis occupati, a quibus et
quando?
31. An inveniantur Registra sive Inventaria redituum ad
Ecclesias et Parochos spectantium et illorum
transsumptum apponatur, si nulla inveniantur, quilibet
curabit curatus, ut quanto cuius fiant?
14. 32. An inveniantur Ecclesiae omnino desertae, quales, ubi,
et quis fundi Dominus?
33. An ad tales desertas Ecclesias nulli spectent fundi, et
reditus, et quis illos colligat?
34. An penes quamvis Parochialem Ecclesiam sit Domus
Parochialis? qualis, et an Parochus habeat decens
Cubiculum a familia separatum, quam procul sit ab
Ecclesia?
15. 35. An in quavis Parochiali Residentia sit Schola pro
instruenda iuventute?
36. Quis constituat Ludimagistrum? an dependenter, et
saltem cum consensu Parochi?
37. An sint aliqui reditus stabiles pro conservanda eiusmodi
Schola, et Ludimagistro, quis Administrator, et cui
reddantur rationes, et quando?
38. An tales Ludimagistri soleant facere professionem fidei
in principio sui Officii?
39. An Parochus soleat Scholas visitare, et quam saepe, et
quo fructu?
40. Quot sint alias Ministri penes quamvis Ecclesiam quis
illos constituat, et unde accipiunt salarium?
16. 41.An, et quot et quales adhuc inveniantur Acatholici in
quavis Parochia?
42. An publice scelerati, Concubinarii, Coniuges sine
legitimo divortio separatim viventes, blasphemi, et
similes scandalosi?
17. Relationes
= the very peak of the development of visitation
documents
a very interesting source:
- study of the development of church administration
as such and individual benefices, material situation
of the churches…
- historical demography (the number of people
in the parish villages)
- art history and preservation of monuments (answers
to questions of constructional-historical aspect)
- cultural history, anthropology or ethnology
- history of the education (parish schools)
18. Responsae 1700
„Odpovědi farářů“ (Responsa ad 42 puncta a consistorio
archiepiscopali proposita, APA I, B 13/5 – B 14/17)
= analogy
assignment: so called jarní spring patents (patentes
vernales) – Archbishop Jan Josef Breuner (1694–1710),
31th May 1700
19. Teaching
MA Programme Archival Science, Faculty of Philosophy,
University of the South Bohemia in České Budějovice
course „Editorial work“ – target: learn to edit various
sources, written in different languages and from different
periods
konwlege of the paleography, old Czech, old German,
Latin
project is supported by the Grant Agency of the
University of South Bohemia
22. Prague Archbishopricbishopric
Region
Number
of the districts
Bechyně 5
Boleslav 2
Čáslav 2
Chrudim 2
Kladsko/Gkatz 1
Kouřim 3
Loket/Elbogen 2
Plzeň/Pilsen 4
Podbrdsko 1
Prácheň 3
Rakovník 1
Sláný 1
Vltava 1
Žatec 2
23. Edition of the relationes
Bechyně region – districts:
1. České Budějovice/Budweis
2. Jindřichův Hradec/Neuhausen
3. Soběslav
4. Chýnov
5. Český Krumlov/Krummau
25. České Budějovice
Děkanství ČESKÉ BUDĚJOVICE
České Budějovice, 30. července 1677, latinsky, přitištěná pečeť,
fol. 2 – 7.
Přílohy:
1. Inventář chrámového pokladu a kostelního mobiliáře farního
kostela Sv. Mikuláše v Českých Budějovicích (značeno Lit. A.,
německy, fol. 9 – 17)
2. Inventář chrámového pokladu a kostelního mobiliáře
v kostelech Sv. Jana a Sv. Prokopa v Českých Budějovicích
(Lit. A., německy, fol. 18)
3. Fundace farního kostela Sv. Mikuláše (Lit. B., latinsky, fol. 20 –
27)
4. Přehled stálých ročních příjmů budějovického děkana (Lit. C.,
německy, fol. 28)
26.
27. [Fol. 2]
Relatio genuina De Ecclesia Parochiali Budvicensi super sequentia, a
Venerabili ArchiEp[iscopa]li Consistorio emanata, puncta.
1. Locus Boëmo-Budvicium vocatur, est Civitas Regia et libera montana.
2. Nomen et Patronus Ecclesiae in Civitate est Sanctus Nicolaus Episcopus,
Sacella in eadem sub uno tamen Ecclesiae tecto sunt duo, unum B[eatae]
V[irginae] Mariae, alterum S[ancti] Auratiani Martyris, ubi eiusdem S[anctus]
Corpus, a R[everendissimo] Patre Ludovico a Rosenhaim Capucino Roma
allatum, reconditum habetur, Altaria cum dictis Sacellis et summo Altari, in
universum sunt sex.
3. Est Amplissimus Magistratus Budvicensis.
4. Nulla est alias Eccl[es]ia Parochialis, nisi illa in suburbio. S[ancti] Joannis
Baptistae, qua olim antequam Civitas erecta fuisset, Parochialis erat, de in
extructa Civitate cum Eccl[es]ia et Domo Parochiali, et Parochia extra
demolita, illius proventus ad Civitatis Ecclesiam translati sunt, hinc modo
utraq[ue] Ecclesia quasi pro una Parochiali habetur, in antiqua tamen
defacto omnibus diebus Dominicis et festivis Divina Boëmis peraguntur, id
circo etiam specialiter pro hac Ecclesia Boëmicus Capellanus hic servari
debet.|
5. Nulla est hic annexa Filialis Ecclesia.
28. Jindřichův Hradec
Farnost JINDŘICHŮV HRADEC
Jindřichův Hradec, 10. ledna 1677, latinsky, fol. 1r – 24r.
Přílohy:
1. Přehled stálých příjmů farního kostela Nanebevzetí Panny Marie
v Jindřichově Hradci tj. z fundací, desátků, železných krav apod.
(značeno Lit. A., latinsky, fol. 6r-7r)
2. Inventář chrámového pokladu a kostelního mobiliáře farního kostela
Nanebevzetí Panny Marie v Jindřichově Hradci (Lit. B., latinsky-
česky, fol. 8r – 15v)
3. Přehled stálých příjmů vikáře v Jindřichově Hradci tj. z fundací,
desátků, železných krav apod. (Lit. C., latinsky, fol. 18r-21r)
4. Inventář chrámového pokladu a kostelního mobiliáře filiálního
kostela svatého Václava v Jindřichově Hradci (latinsky-česky, fol.
21v – 22v)
5. Inventář chrámového pokladu a kostelního mobiliáře filiálního
kostela svaté Alžběty v Jindřichově Hradci (latinsky-česky, fol. 23v)
29. 6. Inventář chrámového pokladu a kostelního mobiliáře filiálního
kostela svaté Alžběty v Jindřichově Hradci (latinsky-česky, fol. 23v)
7. Přehled stálých příjmů jednotlivých kaplí ve farnosti (latinsky, fol.
24r)
8. Výčet kaplí a oltářů ve farním kostele a okolí (latinsky, fol. 3r)
9. Přehled zvonů a jejich umístění na farním kostele a v ostatních
kostelích a kaplích ve farnosti (latinsky, fol. 3r)
10. Přehled institucí, které se starají o chudé a nemocné (latinsky, fol.
3v)
11. Výčet zbožných bratrstev ve farnosti (latinsky, fol. 3v-4r)
12. Fundace pro farní a filiální kostely a okolní kaple (latinsky, fol. 4r)
13. Přehled výročních a jiných slavností ve farnosti (latinsky, fol. 4r-4v)
14. Výčet osob sloužících ve farním kostele a jejich příjem (latinsky, fol.
5v)
30.
31.
32. [Fol. 2r]
1. Locus in quo Parochum, simulas Praepositum insulatu[s] ago, vocatur
Novadomus. Civitas nemse in Bohemia, spectans ad Ill[ustrissi]mus et
Excel[entissimus] D[ominus] D[ominus] Comites Joachimum Slavata /titul/.
2. Ecclesia eius Parochialis et sub titulo Assumpsionis B[eatae] V[irginae]
M[ariae] altaria in ea sunt numero 15. Maius in choro B[eatae] V[irginae]
M[ariae] Assumptae non consecratu. In Medio sine pictura vel icone [n]ullo
alteru[m], in consecratu. A dexeus est Capella S[anctis] Trinit[atis], altare
S[anctis] Crucis, B[eatae] V[irginae] M[ariae] Dolorosa, S[anctae]
Elisabettae, S[anctae] Barborae, S[anctis] Joannis Bapt[istae], Sanctae
Magdalenae. A Sinistris[?] Capella Mortavis et S[anctis] Michaelis, S[ancti]
Nicolai, Sanctorum omniu[m], S[ancti] Hipoliti, S[ancti] Josephi altaria.
3. Patron[us] seu habens in patronatus (in proprie dict[us] Colator) huius
beneficii sunt Patres Societatis, nove[?] achalis pro tunc P[ater] Rector
Colegii Novodomensis.
4. Nullas alias Parochiales habet Ecclesias.
5. Nullas etiam habet filiales.