1. บทท่ี 14
การค้าระหว่างประเทศ
การค้าระหว่างประเทศ (International Trade)
การค้ า ระหว่ า งประเทศ (International Trade) คื อ
กิจกรรมท่ีมีการซ้ือขายแลกเปล่ียน (Exchange) สินค้าและบริการ
ระหว่ า งประเทศ อาจเป็ นการแลกเปล่ีย นส่ิง ของกั น โดยตรง
(Barter System) หรือการค้าโดยใช้เงินเป็ นส่ ือกลาง ทำา ให้มีก าร
เคล่ ือนย้ายเงินทุนและวิทยาการเทคโนโลยีต่างๆ ระหว่างประเทศ
การค้าระหว่างประเทศจะต้องมีการตกลงว่าจะใช้เงินสกุลใดในการ
ค้านั ้ น แล้ วจึ งมี การแลกเปล่ีย นเงิน ตามอั ตราการแลกเปล่ียนของ
สกุลท่ีตกลงกันแล้วจึงนำ ามาชำาระค่าสินค้าตามท่ีตกลงกัน
สาเหตุท่ีต้องมีการค้าระหว่างประเทศ
การค้าระหว่างประเทศเกิดขึ้นเน่ ืองจากปั จจัยต่อไปนี้
ขาดวัตถุดิบในประเทศ เน่ ืองจากทรัพยากรในแต่ละประเทศไม่
เหมือนกัน ในกรณี ท่ีประเทศขาดวัตถุดิบสำาหรับใช้เป็ นปั จจัยการผลิต
จึงจำาเป็ นต้องซ้ือวัตถุดิบจากต่างประเทศมาเพ่ ือใช้ในการผลิตสินค้านั ้น
จำา นวนของพลเมือง ในกรณี ท่ีประเทศมีพลเมืองหนาแน่ นและ
ผลผลิตของประเทศไม่เพียงพอต่อความต้องการของประชาชน รัฐบาล
จำา เป็ นต้ อ งสั ง ซ้ือ สิ น ค้ า จากต่ า งประเทศเพ่ ือ ให้ เ พี ย งพอกั บ ความ
่
ต้องการนั ้น
ก า ร เ ลี ย น แ บ บ ก า ร บ ริ โ ภ ค (Demonstration Effect)
ประเทศท่ีมีมาตรฐานการครองชีพสูง ย่ิงประชาชนมีรายได้มากขึ้นก็จะ
ต้องการสินค้าท่ีมีคุณภาพสูงและสินค้าฟ่ ุมเฟื อยมากขึ้นด้วย ทำาให้ต้อง
มีการนำ าเข้าสินค้าบางชนิ ดจากต่างประเทศ
การประกอบอุตสาหกรรม ถ้าประเทศมีอุตสาหกรรมมากขึ้นก็
จะมีการนำ าเข้าปั จจัยการผลิตมากด้วยเช่น ประเทศไทยต้องมีการนำ าเข้า
ชินส่วนอะไหล่เคร่ ืองยนต์เพ่ ือประกอบขายภายในประเทศและส่งออก
้

2. -2-
ความสำาคัญของการค้าระหว่างประเทศ
การค้าระหว่างประเทศก่อให้เกิดผลดีต่อประเทศคู่ค้าและ
ประเทศอ่ ืนๆ ดังนี้
1. ประเทศคู่ค้ามีสินค้าให้เลือกบริโภคจำานวนมากขึ้นและหลาก
หลายชนิ ด
2. ประเทศผู้ผลิตมีความชำา นาญในการผลิตสินค้ามากขึ้น เกิด
การปรับปรุงและพัฒนาการผลิตเพ่ ือให้สามารถผลิตได้มากขึ้นรวมทัง
้
ขยายการผลิตสินค้าเพ่ ือส่งออกด้วย
3. ทำาให้มีการพัฒนาเทคโนโลยีในการผลิต เน่ ืองจากการติดต่อ
ค้าขายระหว่างประเทศความรู้และเทคโนโลยีในการผลิตต่างๆ จะมีการ
ถ่ า ยทอดไปยั ง ประเทศต่ า งๆ เป็ นผลดี ต่ อ การพั ฒ นาความรู้ แ ละ
เทคโนโลยีในการผลิต มีการพัฒนาปรับปรุงวิธีการผลิตในประเทศให้ดี
ขึ้น
4. ช่วยให้ผู้บริโภคในประเทศท่ีไม่สามารถทำา การผลิตสินค้าได้
หรือผลิตได้แต่ต้นทุนการผลิตสูงมีสินค้าเพ่ ือการบริโภค
ผลดีของการค้าระหว่างประเทศ
ผลดีของการค้าระหว่างประเทศท่ีประเทศต่างๆ ได้รบคือ
ั
การจัดสรรทรั พยากร การค้าระหว่า งประเทศจะทำา ให้ป ระเทศ
ต่ า ง ๆ ส า ม า ร ถ จั ด ส ร ร ท รั พ ย า ก ร ข อ ง ต น ไ ด้ อ ย่ า ง เ ต็ ม ท ่ีแ ล ะ มี
ประสิทธิภาพมากขึ้น
การผลิ ต สิ น ค้ า การค้ า ระหว่ า งประเทศนอกจากจะผลิ ต เพ่ ือ
บริ โ ภคภายในประเทศแล้ ว ยั งมี ก ารผลิ ตเพ่ ือ ส่ งออกด้ ว ย การผลิ ตท่ี
จำา นวนมากขึ้นจะส่งผลให้ต้นทุนการผลิตลดลง ประเทศผู้ผลิตมีราย
ได้เพ่ิมขึ้น การจ้างงานเพ่ิมขึ้น และประชากรมีรายได้สูงขึ้น
มาตรฐานการครองชีพของประชาชนดีขึน เน่ ืองจากการจ้างงาน
้
ภายในประเทศเพ่ิมขึ้นทำาให้ประชาชนมีรายได้เพ่ิมขึ้น

3. -3-
ประโยชนของการค้าระหว่างประเทศ
์
การค้าระหว่างประเทศก่อให้เกิดประโยชน์ทางด้าน
เศรษฐกิจแก่ประเทศคู่ค้าดังนี้
การผลิตสินค้า ประเทศคู่ค้ามีโอกาสเลือกผลิตสินค้าท่ีตนถนั ด
และชำานาญ ทำาให้ประสิทธิภาพการผลิตสินค้าดีขึ้น สินค้ามีมาตรฐาน
สูงขึ้น การใช้ทรัพยากรเป็ นไปอย่างประหยัดและได้ประโยชน์สูงสุด
การบริโภค การค้าระหว่างประเทศทำาให้ประชากรทัวโลกมี
่
โอกาสได้บริโภคสินค้าและบริการต่างๆ ท่ีไม่สามารถผลิตเองได้และได้
รับความพอใจจากการบริโภคเต็มท่ี
การให้วิทยาการใหม่ (Know-How) การค้าระหว่างประเทศ
ทำาให้เกิดการกระจายวิทยาการใหม่ๆ ไปทัวโลก การพัฒนาเป็ นไป
่
อย่างรวดเร็วทังทางด้านการบริหาร การปกครอง เศรษฐกิจ และสังคม
้
การกระจายรายได้ การค้าระหว่างประเทศจะช่วยให้การกระจาย
รายได้ดีขึ้น เม่ ือมีการผลิต การจ้างงานจะเพ่ิมขึ้น ประชาชนมีงานทำา มี
รายได้ ทำาให้รายได้ประชาชาติและมาตรฐานการครองชีพสูงขึ้น
การตลาด การค้าระหว่างประเทศช่วยให้ตลาดของสินค้าและ
บริการขยายตัว ส่งผลให้ปริมาณการผลิตเพ่ิมขึ้น อุปสงค์รวมทัวโลก
่
เพ่ิมขึ้น เศรษฐกิจโดยทัวไปดีขึ้นด้วย
่
ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศ (International Trade Theory)
ท ฤ ษ ฎี ก า ร ค้ า ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ส มั ย ค ล า ส สิ ค (Classic
Theory)
ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศในสมัยของคลาสสิคนี้จะถือว่า
แรงงานเป็ นปั จจัยการผลิตท่ีสำาคัญในการกำาหนดมูลค่าของสินค้า
ทฤษฎีท่ีน่าสนใจคือ ทฤษฎีการได้เปรียบโดยเด็ดขาดและทฤษฎีการ
ได้เปรียบโดยเปรียบเทียบ ซ่ ึงทังสองทฤษฎีจะทำาการเปรียบเทียบ
้

4. ต้นทุนการผลิตของแต่ละประเทศ และเลือกผลิตในสินค้าท่ีประเทศ
ของตนมีความได้เปรียบในการผลิตมากกว่า หรือประเทศจะเลือกผลิต
สินค้าท่ีตนถนั ดโดยเปรียบเทียบระหว่างกัน การแลกเปล่ียนจะมี
ขอบเขตอยู่ระหว่างปริมาณสินค้าท่ีผลิตได้ โดยเปรียบเทียบของ
ประเทศทังสอง
้
-٤-
ทฤษฎี ก ารค้ า ระหว่ า งประเทศสมั ย นี โอคลาสสิ ค (Neo-
classic Theory)
ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศในสมัยนี โอคลาสสิค ได้นำา
ทฤษฎีในสมัยคลาสสิคมาปรับปรุงแก้ไข ทฤษฎีท่ีน่าสนใจคือ ทฤษฎี
การค้าแบบต้นทุนค่าเสียโอกาส (Opportunity Cost) โดยต้นทุนค่า
เสียโอกาสจะถูกนำ ามาเป็ นหลักในการพิจารณาเน่ ืองจากต้นทุนค่าเสีย
โอกาสในการผลิตสินค้าในแต่ละประเทศสามารถวัดได้จากมูลค่าสูงสุด
ของสินค้าอ่ ืนท่ีประเทศนั ้นไม่ได้ผลิต ดังนั ้น ประเทศจะได้รับ
ประโยชน์ท่ีสามารถระบายสินค้าท่ีผลิตได้มากและซ้ือสินค้าท่ีตนผลิต
ได้ไม่พอกับการบริโภคเข้าประเทศ และทฤษฎีการค้าท่ีพิจารณา
ปริมาณทรัพยากรธรรมชาติโดยใช้แนวคิดเส้นความเป็ นไปได้ในการ
ผลิต ซ่ ึงในประเทศต่างๆ จะแตกต่างกันไปตามปริมาณทรัพยากรการ
ผลิตท่ีมีอยู่ในประเทศ
ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศสมัยใหม่ (Modern Theory)
นั กเศรษฐศาสตร์ได้ศึกษาและแก้ไขปรับปรุงทฤษฎีการค้า
ระหว่างประเทศสมัยคลาสสิคโดยเพ่ิมข้อสมมุติฐานในการพิจารณาคือ
มีปัจจัยการผลิตหลายชนิ ด การทดแทนกันของปั จจัยไม่สมบูรณ์ การ
โยกย้ายปั จจัยการผลิตจะเกิดต้นทุนเพ่ิม และมีต้นทุนค่าเสียโอกาส
(Opportunity Cost) เกิดขึ้น การโยกย้ายปั จจัยการผลิตแยกได้ 3
ลักษณะ คือ ต้นทุนคงท่ี ต้นทุนเพ่ิมขึ้น และต้นทุนลดลง
นโยบายการค้าระหว่างประเทศ (International Trade
Policy)
นโยบายการค้าเสรี (Free Trade Policy) เป็ นนโยบายท่ี
ดำาเนิ นการค้าโดยปราศจากการกีดกันทางการค้าจากประเทศท่ีมีอำานาจ
ในการวางกฎเกณฑ์ ลดอัตราภาษี การค้า และอัตราภาษี ศุลกากรเพ่ ือ
ลดอุปสรรคทางการค้าระหว่างประเทศรวมทังไม่มีการเข้าแทรกแซง
้

5. ของรัฐบาลในการค้าระหว่างประเทศด้วย โดยยึดหลักการแบ่งงานกัน
ทำา การให้สิทธิพิเศษท่ีเท่าเทียมกัน การเก็บภาษี อากรของรัฐไม่เก็บใน
อัตราสูง
นโยบายการค้าแบบคุ้มกัน (Protective Trade Policy)
เป็ นนโยบายการค้าท่ีต้องการให้ประเทศของตนส่งออกสินค้าได้มาก
ขึ้นรวมทังการกีดกันการนำ าเข้าสินค้า รัฐบาลจะเข้ามาแทรกแซงในการ
้
ค้าระหว่างประเทศโดยวิธีการต่างๆ เช่น
การตังกำาแพงภาษี ศุลกากร (Tariff) เป็ นการเก็บภาษี จากสินค้า
้
นำ า เข้าในอัตราท่ีแตกต่างกันตามความสำา คั ญของสิน ค้า และคำา นึ งถึ ง
ประโยชน์หรือผลกระทบท่ีจะเกิดขึ้นต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศ
-5-
การจำา กั ด สิ น ค้ า เข้ า (Import Quota) เป็ น การกำา หนดโควต้ า
ด้านปริมาณหรือมูลค่าของสินค้าท่ีจะนำ าเข้าจากต่างประเทศ
การจำา กั ด สิ น ค้ า ออก (Export Restriction) เป็ นการกำา หนด
โควต้าด้านปริม าณหรือ มูล ค่าของสิน ค้า ท่ีจ ะส่ งออกเพ่ ือ ป้ องกั นมิ ให้
เกิดการขาดแคลนภายในประเทศและราคาสินค้าในตลาดโลกลดลง
การทุ่ ม ตลาด (Dumping) เป็ นการขายสิ น ค้ า ในตลาดต่ า ง
ประเทศในราคาท่ีตำ่า กว่า ราคาในตลาดในประเทศหรื อตำ่ ากว่า ต้น ทุน
การผลิต ซ่ ึงจะทำาให้ได้ส่วนแบ่งการตลาดเพ่ิมขึ้นหรือทำา ลายคู่แข่งใน
ตลาดการค้า
การให้เงิ น อุ ด หนุ น สิ น ค้า ออก (Export Subsidy) เป็ นการให้
เงินอุดหนุนแก่ผู้ผลิตหรือเพ่ิมราคาสินค้าให้แก่ผู้ผลิตเพ่ ือส่งเสริมให้ผู้
ผลิ ต ผลิ ต สิ น ค้ า และสามารถส่ ง สิ น ค้ า ออกไปแข่ ง ขั น ในตลาดต่ า ง
ประเทศได้รวมทังสามารถขยายปริมาณการผลิตได้มากกว่าเดิม
้
การเงินระหว่างประเทศ
ในการทำา การค้าระหว่างประเทศ จำา เป็ นต้องมีเงินเป็ นส่ ือกลาง
ในการแลกเปล่ียนเช่นเดียวกับการค้าภายในประเทศ แต่งเน่ ืองจากทุก
ประเทศต่างก็มีเงินเป็ นสกุลของตนเอง ในทางปฏิบัติการชำา ระเงินจะ
ต้ อ งชำา ระด้ ว ยเงิ น สกุ ล สำา คั ญ ๆ ท่ีน านาชาติ ย อมรั บ ว่ า เป็ น ส่ ือ กลาง
ของการแลกเปล่ียนได้ ในปั จจุบันท่ีมีการยอมรับกันมากท่ีสุดในโลก
ได้แก่ เงินปอนด์ ดอลล่าร์สหรัฐ เงินเยน เงินมาร์ก และเงินฟรังค์

6. อัตราแลกเปล่ียนเงินตราต่างประเทศ
หมายถึงราคาของเงินสกุลหน่ ึงท่ีคิดเทียบอยู่ในหน่ วยของเงิน
อีกสกุลหน่ ึง
เช่น ١ US$ = 42.50 บาท
อัตราแลกเปล่ียนเงินตราระหว่างประเทศในทางปฏิบัติจะมีดังนี้
١. อัตราซ้ือ หมายถึง อัตราแลกเปล่ียนท่ีธนาคารพาณิ ชย์ใช้รับ
ซ้ือเงินตราต่างประเทศ
٢. อัตราขาย หมายถึง อัตราแลกเปล่ียนท่ีธนาคารพาณิ ชย์ใช้
ขายเงินตราต่างประเทศ
* โดยปกติ อัตราขายจะสูงกว่าอัตราซ้ือ
٣. อั ต ราแลกเปล่ีย นทางการ หมายถึ ง อั ต ราแลกเปล่ีย นท่ี
ธนาคารกลางกำาหนดในการซ้ือ
ขายเงินตราต่างประเทศ
-6-
٤. อัตราแลกเปล่ียนตลาด หมายถึงอัตราแลกเปล่ียนดุลยภาพ
ท่ีกำาหนดโดยอุปสงค์และอุป-ทานของเงินตราต่างประเทศ
P(บาท)
S
E
42.25
D
Q (US$)
20,000
Ѡ і ѥѰј д ѯю ѕ ь
Ѥ
ш јѨ
ѷ
50.00
45.00
40.00
э ѥъ Ѡ ј ѥі ҙ
35.00
30.00
/ч ј
25.00
20.00
15.00
10.00
5.00
0.00
1/
25 1/
25 P
25 P
38
41
22
23
24
26
27
28
30
31
32
35
36
39
40
25 42
25
29
33
34
37
43
44
46
45
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
25
ю5

7. ปั จจัยสำาคัญท่ีทำาให้อัตราแลกเปล่ียนเคล่ ือนไหว นอกจาก D &
S เงินตราต่างประเทศแล้ว ยังมีปัจจัยอ่ ืน ๆ ดังนี้
١. D สินค้าจากต่างประเทศ
ถ้า Import $ ไหลออก
ค่าเงินบาทอ่อนตัวลง
٢. Y สูงขึ้น Import $ ไหล
ออก ค่าเงินบาทอ่อนตัวลง
٣. Cost สูงขึ้น Export
รับ $ ค่าเงินบาทอ่อนตัวลง
٤. Export รับ $ หรือ
I จากต่างประเทศ
รับ $
ค่าเงินบาทอ่อนตัวลง
ค่าเงินบาทแข็งตัวขึ้น
ระบบการเงินของโลก
ระบบอัตราแลกเปล่ียนเงินตราต่างประเทศ เป็ นระบบการเงิน
ระหว่างประเทศท่ีประเทศต่าง ๆ ถือปฏิบัติอยู่ ٣ ระบบใหญ่ ๆ คือ
-7-
١. ระบบการเงิน ซ่ึงมีอัตราแลกเปล่ียนแบบเสรี (Flexible
Exchange Rate System) เป็ นระบบท่ียอมให้อัตราแลกเปล่ียนสูง
ขึ้น หรือตำ่าลงได้อย่างเสรี ปราศจาก G เข้าไปแทรกแซงในระบบนี้
٢. ระบบอัตราแลกเปล่ียนคงท่ี (Fixed – Exchange Rate
System) ระบบนี้จำาแนกได้ ٢ ระบบย่อย คือ
٢.١ ระบบมาตรฐานทองคำา
กำาหนดอัตราแลกเปล่ียนของเงินสกุลนั ้น กับทองคำาเป็ น
ค่าท่ีแน่ นอน เรียกว่า ค่าเสมอภาค (Par Value) เช่น
١ ปอนด์ = ทองคำาบริสุทธิหนั ก ٠.٠٦٨
์
เอานช์
١ ดอลลาร์ = ทองคำาบริสุทธิหนั ก ٠.٠٠٢٨٧
์
เอานช์
١ ปอนด์ = 2.40 ดอลล่าร์
٢.٢ ระบบมาตราปริวรรตทองคำา (Gold Exchange
Standard)
เป็ นระบบท่ีประเทศต่าง ๆใช้กันอยู่ในปั จจุบันโดยจะ
ต้องเป็ นสมาชิก IMF และ กำาหนดเงินตราของตน ١ หน่ วยให้มีค่า

8. เทียบกับทองคำาจำานวนหน่ ึงหรือกำาหนดค่าเงินตราของตนเทียบเท่ากับ
เงินตราสกุลท่ีสามารถแลกเปล่ียนเป็ นทองคำาได้ เช่น ไทยกำาหนด
อัตราแลกเปล่ียนโดยฝ่ ายทองคำาได้ ١ $ = 20 ฿ “ ค่าเสมอภาค “ ซ่ ึง
เป็ นอัตราแลกเปล่ียนทางการ (Official rate) ท่กำาหนดตายตัว IMF
ี
กำาหนดไว้ให้สูงกว่าค่าเสมอภาคได้ไม่เกิน ٢.٢٥ %
٣. ระบบการเงินซ่ึงอัตราแลกเปล่ียนถูกควบคุม (Exchange
Control)
เป็ นระบบท่ีรัฐบาลใช้อำานาจผูกขาดควบคุมอัตราแลกเปล่ียนเงิน
ตราต่างประเทศ การซ้ือขายเงินตราต่างประเทศตกอยู่ภายใต้กฎเกณฑ์
ท่ีรัฐบาลกำาหนดขึ้น
ในระบบนี้ Y ท่ีเป็ นเงินตราต่างประเทศทังหมดจากการส่งออก
้
และอ่ ืน ๆ จะต้องส่งมอบให้ธนาคารกลางเพ่ ือมิให้มีการรัวไหล หรือ
่
หลีกเล่ียงโดยได้รบเงินตราของประเทศไป
ั
เม่ ือได้รบเงินตราต่างประเทศเข้ามา รัฐบาลจะแบ่งขายให้แก่ผู้
ั
ต้องการเงินตราต่างประเทศส่งสินค้าเข้า โดยพิจารณาว่าสินค้าท่ีส่งเข้า
นี้มีความจำาเป็ นต่อประเทศเพียงใด
การควบคุมอัตราแลกเปล่ียนเงินตราต่างประเทศมีวัตถุประสงค์
พอสรุปได้ ดังนี้
١. เพ่ ือจำากัดการนำ าเงินทุนเข้าประเทศหรือการส่งเงินทุนออก
٢. เพ่ ือรักษาค่าภายนอกของเงินตราของประเทศให้มี
เสถียรภาพ
٣. เพ่ ือรักษาทุนสำารองเงินตราท่ีเป็ นทองคำาของประเทศไว้
٤. เพ่ ือให้ประชาชนมีความเช่ ือถือในความมังคงของเงินตรา
่
٥. เพ่ ือสงวนเงินตราต่างประเทศสำาหรับส่งสินค้าเข้ายามวิกฤต
٦. เพ่ ือใช้เงินตราต่างประเทศชำาระเงินต้นและดอกเบียคืน ้
-٨-
โครงสร้างสินค้าออกของไทย
1. สินค้าออกดังเดิม - ข้าว, ยางพารา, ไม้ และดีบก
้ ุ
٢. สินค้าออกชนิ ดใหม่ - ข้าวโพด, มันสำาปะหลัง, นำ ้ าตาล
٣. สินค้าอุตสาหกรรม - สินค้าอุตสาหกรรมแปรรูปท่ีใช้
ผลผลิตทางเกษตร หรือสินค้าขันปฐม อ่ ืน ๆ เป็ นวัตถุดิบ เช่น
้
อัญมณี , ผ้าไหมของไทย, ชินส่วนอิเลคทรอนิ กส์ ปั จจุบันมีการกระ
้
จายในการส่งออกสินค้ามากขึ้นสินค้าดังเดิมค่อย ๆ ลดลง
้
โครงสร้างสินค้านำ าเข้า
١. สินค้าอุปโภคบริโภค อาหาร, เคร่ ืองด่ ืม, ผลิตภัณฑ์

9. มีแนวโน้ ม
٢. สินค้าก่ ึงสำาเร็จรูปและวัตถุดิบ เพ่ ือนำ าไปใช้ประกอบอุต ฯ
ภายในประเทศ
มีแนวโน้ ม
การขยายตัวอุต ฯ
٣. สินค้าประเภททุน เคร่ ืองจักร, เคร่ ืองมือ, เคร่ ือง
ทุ่งแรง ฯลฯ
มีแนวโน้ ม
ดุลการค้าและดุลการชำาระเงิน
ดุลการค้า (Balance of Trade) หมายถึง บันทึกมูลค่าส่ง
ออกและนำ าเข้าของประเทศหน่ ึงกับประเทศ อ่ ืน ๆ ซ่ ึงเป็ น บ/ช แสดง
เฉพาะรายการสินค้าเท่านั ้น ตามปกตินิยมคิดเป็ นระยะเวลา ١ ปี
ดุลการค้าแบ่งออกเป็ น ٣ กรณี กล่าวคือ
١. ดุลการค้าเกินดุล EX > IM
٢. ดุลการค้าขาดดุล EX <
IM
3. ดุลการค้าสมดุล EX = IM
ดุ ล ก า ร ชำา ร ะ เ งิ น (Balance of Payment) ห รื อ
ดุ ล ก า ร ชำา ร ะ เ งิ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ (Intemation : Balance of
Payment) หมายถึง บัญชีบันทึกยอดรับ รายจ่ายทางด้านการค้าและ
การลงทุ น ทั ง สิ น ท่ีป ระเทศได้ จ่ า ยให้ ห รื อ รายรั บ จากต่ า งประเทศใน
้ ้
ระยะเวลา ١ ปี
-9-

10. ดุลการชำาระเงิน ประกอบด้วยบัญชีย่อย ٤ บัญชี คือ
1. บัญชีเดินสะพัด (Current Account) ประกอบด้วย
- ดุลการค้า
- ดุลบริการ หมายถึงบัญชีท่ีแสดงถึงการค้าระหว่าง
ประเทศในด้านบริการ เช่น
ค่าระวางประกันภัย ค่าขนส่ง รายได้จากการท่องเท่ียว รายได้จากการ
ลงทุน รายได้จากแรงงานและบริการอ่ ืน ๆ
2. บัญชีทุนเคล่ ือนย้าย (Capital Movement Account)
การเคล่ ือนย้ายเงินทุนระหว่าง
ประเทศ ٢ แบบ คือ
1. การลงทุนโดยตรง เช่นญ่ีปุ่นเข้ามาลงทุนสร้างโรงงาน
ประกอบรถยนต์ใน
ประเทศไทย เป็ นต้น
٢. การลงทุนโดยทางอ้อม เช่น การนำ าเงินไปซ้ือ
หุ้นหรือฝากธนาคาร พาณิ ชย์ ผลตอบแทนท่ีได้ คือ เงินปั นผลหรือ
ดอกเบีย้
٣. บัญชีเงินบริจาคหรือเงินโอน (Transfer Payment)
เป็ นบัญชีท่ีบันทึกรายการเก่ียวกับเงินบริจาค เงินช่วยเหลือ และเงิน
โอนต่าง ๆ ท่ีได้รับหรือท่ีประเทศโอนไปให้ต่างประเทศ
٤. บัญชีเงินทุนสำารองระหว่างประเทศ (Intemational
Reserve Account)

11. -10-
ประกอบด้วย ทองคำา เงินตราต่างประเทศ และสิทธิพิเศษ
ถอนเงิน (Special
Drawing Right : SDR) ท่ีได้รับจาก IMF เพ่ ือใช้เป็ นทุนสำารอง
ระหว่างประเทศ เป็ นบัญชีท่ีแสดงให้เห็นถึงฐานะของดุลการชำาระเงิน
เป็ นการเคล่ ือนไหวของทุนสำารองระหว่างประเทศเพ่ ือชดเชยความ
แตกต่างระหว่างยอดรวมของเงินตราต่างประเทศท่ีได้รับกับเงินตรา
ต่างประเทศท่ีต้องจ่ายในบัญชีเดินสะพัดบัญชีทุนและบัญชีบริจาคใน
ระยะเวลา ١ ปี
****************