Өвөрхангай аймгийн томуу, томуу төст өвчин (ТТӨ)-ий 52 дугаар долоо хоногийн мэдээ, дүгнэлт

1. Өвөрхангай аймгийн томуу, томуу төст өвчин (ТТӨ)-ий 52 дугаар долоо
хоногийн мэдээ, дүгнэлт
2016.01.04
Аймгийн хэмжээнд
2015 оны 12 дугаар сарын 19-нөөс 12 сарын 25-ныг дуусталх 52 дугаар долоо
хоногт аймгийн хэмжээнд 4626 хүн амбулаториор үйлчлүүлсний 479 (10,3%) нь ТТӨ-
тэй гэж оношлогдон, өмнөх 7 хоногоос 4,9%-иар их, өнгөрсөн оны мөн үеэс 2,1%-иар
бага, 10,000 хүн амд 42,5 тохиолдол бүртгэгдэн, өмнөх 7 хоногоос 20,4 тохиолдлоор
нэмэгдсэн, өмнөх оны мөн үеэс 18,1 тохиолдлоор буурсан байна. Томуу, томуу төст
өвчин толерант дээд босгоос өндөр байгаа тул аймгийн хэмжээнд томуу, томуу төст
өвчний дэгдэлт болж байна гэж үзэж байна. (Зураг 1).
Зураг 1. Аймгийн хэмжээнд бүртгэгдсэн ТТӨ-ий өвчлөлийн байдал
(10,000 хүн амд)
Аймгийн хэмжээнд ТТӨ-өөр өвчлөгсдийн 85%-ийг 15 хүртэлх насны хүүхдийн
өвчлөл, үүн дотроос 69%-ийг 4 хүртэлх насны хүүхдийн өвчлөл дийлэнх хувийг эзэлж
байна.
25.7
39.5
26.0
21.722.5
16.0
5.1
2.0 3.4
0.6 1.5
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
45.0
0-11сар
1нас
2-4нас
5-9нас
10-14нас
15нас
16-24нас
25-44нас
45-49нас
50-64нас
65дээш
Амбулаторийн үзлэгээс ТТТӨ-ний
эзлэх хувь, насны ангилалаар
0-11 сар
16%
1 нас
18%
2-4 нас
25%
5-9 нас
14%10-14 нас
9%
15 нас
3%
16-24 нас
5%
25-44 нас
5%
45-49 нас
3%
Томуу, томуу төст өвчин, насны
ангилалаар

2. АЙМГИЙН ХЭМЖЭЭНИЙ ТҮРГЭН ТУСЛАМЖИЙН ДУУДЛАГА:
Аймгийн БОЭТ, Хархорин сумын нэгдсэн эмнэлэг, Есөн зүйл сум дундын
эмнэлэг, сум, өрхийн ЭМТ-ийн түргэн тусламжийн нийт дуудлагын 29,4%-ийг ТТӨ-ий
дуудлага эзэлж, өмнөх долоо хоногоос 13,2%-иар, өмнөх оны мөн үеэс 6,6%-иар тус тус
их байна.
АЙМГИЙН ТӨВД:
Амбулаторийн нийт үзлэгт ТТӨ 9,4%-ийг эзэлж, өмнөх 7 хоногоос 7,04%, түргэн
тусламжийн дуудлаганд ТТӨ-ий шалтгаант дуудлага 40,6%, өмнөх долоо хоногоос
23,1%-иар тус тус ихэссэн байна.
СУМЫН ХЭМЖЭЭНД:
18 сумын амбулаторийн нийт үзлэгт ТТӨ 10,8%-ийг эзэлж, өмнөх 7 хоног болон
өмнөх оны мөн үеэс 3 хувиар ихэссэн, түргэн тусламжийн дуудлаганд ТТӨ-ий
шалтгаант дуудлага 13,7%-тай байж, өмнөх долоо хоногоос 0,3%-иар буурсан байна.
Сум, өрхийн
нэр
Амбулаторын
үзлэг
ТТӨ Эзлэх хувь
Өмнөх долоо хоногтой
харьцуулбал
ББ Улаан 36 0 0,0
Бат-Өлзий 106 23 21,7 8,8
Баянгол 79 2 2,5 -2
Баян-Өндөр 72 5 6,9 -1,9
Богд 65 15 23,1 10,2
Бүрд 29 3 10,3 0,8
Гучин-Ус 55 5 9,1 0,9
Зүйл 42 0 0,0 0
З/б/Улаан 44 6 13,6 9,1
Н/тээл 209 28 13,4 2,2
Өлзийт 40 0 0,0 -8,9
Сант 79 6 7,6 2,1
Тарагт 60 9 15,0 0,3
Төгрөг 55 10 18,2 5,7
Уянга 254 55 21,7 -6,6
ХДулаан 49 17 34,7 18,7
Хархорин 349 12 3,4 1,7
Хужирт 256 18 7,0 -0,2
Энэрэл
Хархорин
180 0
0,0
Арвайхээр сум
Амбулаторын
үзлэг
ТТӨ Эзлэх хувь
Өмнөх долоо
хоногтой
харьцуулбал
Уянсэтгэл 521 66 12,7 7,8
Энхийнхүрд 297 57 19,2 16,7
Түшигдөлгөөн 300 48 16,0 12,4
Нарны дөш 491 57 11,6 8,8
БОЭТ 1138 37 3,3 1,9

3. Амбулаторийн үзлэгээс томуу, томуу төст өвчний эзлэх хувь Бат-Өлзий, Богд,
Бүрд, ЗБУ, Нарийнтээл, Тарагт, Төгрөг, Уянга, Хайрхандулаан сумд 10 дээш байна.
Өмнөх долоо хоногоос Бат-Өлзий, Богд, Бүрд, ЗБУ, Нарийнтээл, Тарагт, Төгрөг,
Хайрхандулаан сумдын томуу, томуу төст өвчин ихэссэн байна.
ЭМНЭЛЭГТ СУУРИЛСАН ТАНДАЛТ:
Томуугийн тандалтын нэгж БОЭТ, Хархорин сумын нэгдсэн эмнэлэгти уушгины
үрэвсэл, амьсгалын замын хүнд халдварын шалтгаантай эмнэлэгт хэвтэгсэд нийт
хэвтэгсэд (269)-ийн дотор 24 буюу 8,9%-ийг эзэлж, өмнөх долоо хоногоос 0,4 хувиар
ихэссэн байна. Уушгины үрэвслийн шалтгаантай нас баралт бүртгэгдээгүй байна.
ЛАБОРАТОРИЙН ТАНДАЛТ
1.ХӨСҮТ-ийн Вирүс судлалын лабораторид Улаанбаатар хот болон Дорноговь,
Сэлэнгэ, Ховд аймгууд, Замын-Үүд сумын томуугийн харуулдан тандалтын нэгжүүдээс
нийт 120 сорьц хүлээн авч томуугийн A, B, A(H3N2), цартахлын A(H1N1) вирүсийн
геном (РНХ) илрүүлэх бодит хугацааны полимеразын гинжин урвал (бх-ПГУ)-ын
шинжилгээ хийхэд 54(45%) сорьцонд томуугийн цартахлын A(H1N1) вирүс илрэв.
Сорьцуудаас түүвэрлэн сонгосон 15 сорьцонд томуугийн А ба В вирүс, цартахлын
A(H1N1) вирүс, иж томуу 1, 2, 3, 4 вирүс, риновирүс, коронавирүс (NL63, OC43, 229E,
HKU1), респиратор-синцитиаль вирүс, хүний метапневмовирүс, аденовирүс, бокавирүс,
энтеровирүс, парэховирүс болон Mycoplasma pneumonia зэрэг амьсгалын замын цочмог
халдвар үүсгэгчдийн өвөрмөц геном (ДНХ/РНХ) илрүүлэх мультиплекс бх-ПГУ-ын
шинжилгээ хийхэд 4(26%) сорьцонд аденовирүс, 1(6%) сорьцонд бокавирүс тус тус
илэрсэн.
2. Дорнод аймгийн БОЭТ-ийн Вирүс судлалын салбар лабораторид нийт 9 сорьц хүлээн
авч томуугийн A, B, вирүсийн РНХ илрүүлэх бх-ПГУ-ын шинжилгээ хийхэд 5(55,5%)
сорьцонд томуугийн А(H1N1)v вирүс, 1(11%) сорьцонд томуугийн A(H3N2) вирүс тус тус
илэрсэн байна.
3. Ховд аймгийн БОЭТ-ийн Вирүс судлалын салбар лабораторид нийт 9 сорьц хүлээн
авч томуугийн болон амьсгалын замын цочмог халдвар үүсгэгчдийн өвөрмөц геном
(ДНХ/РНХ) илрүүлэх мультиплекс бх-ПГУ-ын шинжилгээ хийхэд 2(22%) сорьцонд
аденовирүс, 2(22%) сорьцонд риновирүс, 2(22%) сорьцонд иж томуу вирүс тус тус
илэрсэн.

4. 4. Орхон аймгийн БОЭТ-ийн Вирүс судлалын салбар лабораторит нийт 21 сорьц хүлээн
авч томуугийн A, B, вирүсийн РНХ илрүүлэх бх-ПГУ-ын шинжилгээ хийхэд 16(76%)
сорьцонд томуугийн А(H1N1)v вирүс илэрсэн байна.
5. Дархан-Уул аймгийн Вирүс судлалын салбар лабораториос мэдээ ирүүлээгүй болно.
ГАДААД МЭДЭЭ
Евро-Азийн шувууны томуугийн вирүстэй төстэй томуугийн H1N1 вирүс хүний
томуугийн дараагийн цартахлыг үүсгэж болзошгүй хэмээн айдас төрүүлж байна
Хүн амын дунд томуугийн цартахлыг үүсгэж болзошгүй гахайн томуугийн
вирүсийн удам болох нэгэн төрлийн вирүсийг нээн илрүүлсэн байна. Судлаачид хүний
биед үхлийн аюултай гахайн томуугийн H1N1 вирүс, SIV, Евро-Азийн шувууны
томуугийн вирүс төст H1N1 вирүс болон EAH1N1 SIVs вирүсүүдийг гахайнаас
илрүүлсэн байна. Урт хугацааны хувьсан өөрчлөлт нь тус омгууд нь хүн амын дунд
томуугийн вирүс үүсгэх чадвартай болгосон байна. Одоогоор EAH1N1 SIVs вирүс нь хүн
амын дунд идэвхтэй дамжин тархаж байгаа юм байна.
Хятад улсын Шувууны томуугийн үндэсний лавлагаа лабораторын эрхлэгч Чэн Хуалан
Шинхуа агентлагт EAH1N1 вирүс нь хүний томуугийн дараагийн цартахлыг үүсгэх бүрэн
боломжтой хэмээн мэдээлсэн байна. Хятад улсын томуугийн тандалтын сүлжээгээр
36,000 гаруй сорьцноос 228 томуугийн вирүсийн омгийг илрүүлсэн бол 139 сорьцонд
EAH1N1 вирүсийн омгийг тодорхойлсон байна.
Эх үүсвэр: http://www.rttnews.com/2595133/eurasian-avian-like-h1n1-virus-feared-to-
cause-next-flu-pandemic-in-humans.aspx
ЗӨВЛӨМЖ
Томуу, томуу төст өвчин ихсэж, толерант дээд богоос өндөр байгаа тул томуу,
томуу төст өвчинтэй тэмцэх, сэргийлэх үйл ажиллагааг эрчимжүүлж ажиллахыг зөвлөж
байна. Үүнд:
1. Томуу, томуу төст өвчинтэй тэмцэх, сэргийлэх төлөвлөгөө гарган хэрэгжүүлж,
үр дүнг тооцох
2. Томуу, томуу төст өвчний мэдээнд дүгнэлт хийж, орон нутгийн удирдлагад
танилцуулж, хариу арга хэмжээг төлөвлөн хэрэгжүүлэх, шийдвэр гаргах
3. Эмнэлгийн тоног төхөөрөмж, ор, эм, тариа, халдваргүйтгэлийн бодис,
хамгаалах хувцасны нөөцийг бүрдүүлэх, бэлэн байдлыг хангах
4. ЭМС-ын 2014 оны 358 дугаар тушаалын дагуу томуу, томуу төст өвчний
дэгдэлтийн үед авах арга хэмжээг эрчимжүүлэх
5. Томуугийн эрдсэлт бүлгийн хүн амыг тодорхойлж, тэдэнд тавих эрүүл мэндийн
хяналтыг сайжруулах
6. Хүн амд мэдээлэл сургалт сурталчилгааг тасралтгүй хийж, мэдээллээр хангах
7. Эмнэлгийн халдвар хамгааллын дэглэмийг чангатгаж, эмнэлгийн ажиллагсдын
хувийн хамгаалах хэрэгслийг бүрэн өмсүүлж хэвшүүлэх
Эрүүл мэндийн газар, НЭМХ
Томуугийн үндэсний төв