Digital Age Dergisi Aralık Sayısı'nda çıkan, Toplum sağlığı ve dijital medya konulu yazım.

1. Konuk yazar
Konu toplum sağlığı ise, internette ürünleriyle ilgili (prospektüs bilgisi hariç) içerik
paylaşamadığı bir ortamda, kullanıcıları yönlendiren içeriği
ihtimali bulunan bulaşıcı hastalıkları saptamak. Saptama
anından itibaren de bunu tüm diğer verilerle birleştirip, olası
neresinde?
dijital medya bunun
kim oluşturuyor? bir salgını öngörmek. MappyHealth, Twitter API sayesinde,
anlık olarak, 26 bulaşıcı hastalığı, bu hastalıklarla ilgili 229
İnternetten erişilen sağlık bilgisinin terimi takip ederek saptıyor. Anlık güncellenen grafikler
kişilerin kararlarına olan etkisi sayesinde, hastalığın yayılımı hakkında son 24 saat, 4 saat
İkinci grafiğin anlattıklarına geçmeden önce, internet ve son 2 saatte nasıl bir trend oluştuğunun bilgisini sunuyor.
ortamındaki bilginin satın alma kararları üzerine etkisini Buna lokalizasyon detayı da dâhil. MappyHealth, hayat(lar)
hatırlayalım. Ortalama bir kullanıcının herhangi bir Google kurtarabilecek bir uygulama. İfade edildiği kadarıyla, takip
araması sonunda yaklaşık yüzde 80 oranında ilk 3-4 linkte sistemi sayesinde, kıtalar arası salgınları (pandemi) geleneksel
tıklayıp sonrasına bakmadığı, bilinen bir istatistik. Karşımıza yöntemlerden yaklaşık 7 gün önce saptayabiliyorlar. Bulaşıcı
çıkan içeriğin anonim olması ya da oluşturanın belli olması hastalıkların kimilerinin ölümcül olabildiğini de dikkate
kararlarımıza ne kadar etkili, onu bilmiyoruz. Alınacak ürün alırsak, 7 gün, binlerce -belki de milyonlarca- insanın
bir eşya ise, kullanıcı yorumlarına göre kişinin karar alması hayatının korunması için çok önemli bir süre. Kişilerin özel
çoğu zaman hayatı ilgilendiren bir davranış olmayabilir. bilgi ve durumlarını sosyal medyada paylaşması yıllardır
Yalnız, eğer bu ürün ilaç ise durum değişir. İkinci grafik, bu tartışılagelen bir konu. Buradaysa ne kadar çok kişi, bahsi
İlaçların düzgün, dozunda, zamanında ve gerektiği açıdan çok çarpıcı bir gerçeği ortaya koyuyor. 10 kullanıcıdan geçen hastalıklarla ilgili sosyal medyada konuşursa, sistem o
süre kadar kullanılması çoğu zaman sadece kişisel 4’ü, ilaçlarla ilgili yaptığı bir aramada karşısına çıkan içerik kadar hızlı ve net saptama yapabiliyor.
sağlıkla değil, aynı zamanda toplum sağlığıyla da dolayısıyla en az bir kez ilacı kullanmaktan vazgeçtiğini
belirtmiş. Bu tam anlamıyla “çok sert” bir gerçek! Düşünün 1 tweet, 90 bin sivrisinek kapı teli,
ilgili. İlaç endüstrisi, başka hiçbir sanayinin elinde
olmayan bir servis (IMS Health) sayesinde, gün ki, senelerini tıbbi eğitime vermiş, hastayı muayene edip, bazı kurtulan binlerce hayat
gün, ay ay, hangi ilacın ilaç deposundan ileri test ve tetkikler yaptırmış (ciddi bir harcama kaleminden
Bir başka başarılı ve hayat kurtarıcı sosyal medya kampanyası
eczaneye satıldığı bilgisine erişebiliyor. bahsediyorum) doktorun vardığı karar doğrultusunda reçete da Malaria No More. Afrika’nın en ciddi sağlık problemlerinden
İlaç endüstrisi, ilaçların eczaneden kaç ettiği bir ilaç, internet ortamında rastlanan, doğruluğu olan sıtma (malarya), bilindiği gibi sivrisinekler tarafından
kutu satıldığını da otomatik yöntemlerle doğrulanmamış bir içerik dolayısıyla kullanılmayabiliyor. taşınıp bulaştırılıyor. Malaria No More (Daha fazla sıtma
olmasa da manuel olarak hesaplayabiliyor. olmasın) kendisine hedef olarak 2015 itibariyle sıtmanın
Hesaplanamayan tek şey, hasta tarafından
Sosyal medya, bulaşıcı hastalıkların Afrika’dan silinmesini koymuş bir oluşum. 2009 yılında,
satın alınan ilaçların ne kadarının düzgün sebep olacağı salgınları önleyebilir mi? 25 Nisan Dünya Sıtma Günü’nde, Twitter’ın çok ünlü ismi
kullanıldığı, ne kadarınınsa çöpe gittiği. Veri madenciliği, semantik teknoloji, sosyal medya ve Ashton Kutcher’ın CNN’i de işin içine katarak destek verdiği
tıp biliminin bir araya gelerek yürüttüğü bir proje olan kampanyada attığı tweet, o günün tüm dünyada en çok retweet
Türk internet kullanıcılarının sağlık MappyHealth bu pazar açısından iyi bir örnek. Twitter API edilen tweet’i olmuş. Bu kampanyanın sonunda Senegal’e
bilgisi arama alışkanlıkları desteğini arkasına alan bu projenin tüm hedefi, yeryüzünde 90 bine yakın sivrisinekten koruyucu kapı teli bağışlanması
Toplum sağlığı; sosyal medya iletişimi Eylül 2012 içerisinde Social Touch, bin 289 kişiyi kapsayan herhangi bir lokasyonda artışa geçme, dolayısıyla salgın sağlanmış. Hali hazırda Twitter hesabının (@malarianomore)
ve dijital teknolojinin akıllı kullanımı ile bir araştırma gerçekleştirdi. Bu araştırmada yer alan çoktan yapma ihtimali olan ve hatta pandemi (kıtalar arası salgın) 170 bin takipçisi, Facebook sayfasının ise 200 bin hayranı var.
çağ atlayabilir seçmeli (bazı sorulara birden fazla cevap verilmesine izin
84 289
Sertaç DOĞANAY verildi) sekiz soru, doktorsitesi.com kullanıcılarına yöneltildi. RAKAMLARLA
Her konuda olduğu gibi, sağlık bilgisi ve hizmetine ulaşmak
90
için de Google kullanıyor olmamız bir sürpriz değil; ama
2012 senesinin son düzlüklerini koştuğumuz bu
araştırma sonuçlarından bir kısmı oturup tekrar düşünmeyi %83.9 90
günlerde Google, toplum sağlığını yönlendiren
gerektiren türdendi. Bahsi geçen araştırma, doktor tarafından 60 %60.5
başlıca platformlardan biri konumunda. Gerek İnternette
doktorlar, gerekse hastalar artık aradıklarını orada reçete edilen (muhtemelen önemli bir kısmı eczaneden satın 60
%39.5
ilaçlarla bilgi
bulacaklarını bildiklerinden, bazen de umduklarından, sağlık alınan) ilaçların hasta tarafından kullanımı aşamasında arıyorsanız,
%16.1
30
internetten edinilen bilgilerin ne kadar etkili olduğunu da karşınız
konularıyla ilgili başvuru aracı olarak Google’ı ilk sırada 30 çıkan bilgiler
düşünüyorlar. Sağlıktan konu açılınca olmazsa olmaz bir ortaya koyuyor. Birinci grafikte de görüldüğü gibi, ankete sebebiyle bir ilacı
Ankete katılanların yüzde 84’ü Social Touch Eylül 2012 içerisinde kullanmaktan
şekilde düşünmemiz gereken ilaç sektöründe ise kanundaki katılanların yüzde 84’ü interneti, ilaçlarla ilgili bilgi almak interneti, ilaçlarla ilgili bilgi almak bin 289 kişiyi kapsayan bir 0 EVET HAYIR vazgeçtiğiniz
değişikliklerle birlikte gerek tüketici gerekse üretici tarafında için kullandığını belirtmiş. Bu aşamada sorumu soruyorum: için kullandığını belirtmiş araştırma gerçekleştirdi İlaçlarla ilgili bilgi 0 EVET HAYIR oldu mu?
kafa karışıklıkları mevcut. İlaçları geliştiren, üreten, pazarlayan ilaç firmalarının, almak için internete
başvuruyor musunuz?
86 ARALIK 2012 • DIGITALAGE.COM.TR ARALIK 2012 • DIGITALAGE.COM.TR 87