2. A ruta de A es morga OURENSE Habitantes de Ourense a comenzos do século XIX: 3.000 En 1849: 4.849 “ Había un porto en Ourense (PORTOVELLO) onde un barqueiro pasaba xente e mercancía ao outro lado do río.”
3. A ruta de A esmorga PORTAS NA MURALLA DE OURENSE “ As portas da muralla servían sobre todo para pagar impostos. As veces cerrábanse, agás algunha, en casos de epidemias, como a peste. Nalgún ano a poboación de Ourense se diezmou por esta enfermidade e chegaron a cerrar todas as portas.”
4. A ruta de A esmorga PORTAS NA MURALLA DE OURENSE PORTA DA AIRA : Ó comenzo da rúa X. Prieto Nespereira ( o millor grabador que deu Ourense) na esquiña do Posío. Por ela saían os galegos a seitura de Castela. Moitas veces non voltaban polos atracadores dos camiños. PORTA DA FONTE ARCADA : Na praza de San Cosme. Houbo un hospital alí e o ciruxán do mesmo pagou a capela de San Cosme e San Damián onde se expón o famoso Belén de Arturo Baltar.
5. A ruta de A esmorga PORTAS NA MURALLA DE OURENSE POSTIGO DE SAN FRANCISCO : Ao final da rúa Pena Corneira. CIMA DA VILA: Era a porta máis alta da Cidade. Era a entrada de Pereiro, Trives, Castro Caldelas. raza de San Cosme. PORTA DA PÍA DA CASCA PORTA DO REGUEIRO PORTA DA HORTA DO CONCELLO: levada dende as hortas do concello (hoxe a alameda do Concello) ata a Praza Maior)
6. A ruta de A esmorga PORTAS NA MURALLA DE OURENSE PORTA DA CORREDOIRA: Estaba xunto a Facenda, na rúa Sto Domingo. Era a entrada de Lugo e Santiago. Había ferradores dende esta porta ata a praza do Ferro, para reparar as rodas e facer apeiros de labranza. PORTA DA FONTE DO BISPO: Era a entrada de Celanova e o ribeiro. Estaba cerca do Edificio Simeón.
7. A ruta de A esmorga PORTAS NA MURALLA DE OURENSE PORTA DA RÚA NOVA: Alí pagaban impostos para entrar na cidade os que querían vender productos. Estaba na entrada da rúa Nova (hoxe Lamas Carvajal). PORTA DA BURGAS: As Burgas estaban extramuros antigamente.
8. A ruta de A esmorga PORTAS NA MURALLA DE OURENSE PORTA DO VILAR: Unha rúa das máis antigas de Ourense. PORTA DO CONCELLO: Estaba ao final da rúa Dr. Marañón e comunicaba ca Praza Maior (antigamente Praza do Campo). Alí pagaban impostos para poder vender os seus productos na praza.
9. A ruta de A esmorga Prazas e rúas de ourense “ O seu nome fai referencia aos productos que nelas se vendían ou se reparaban.”
10. A ruta de A esmorga PRAZA DO FERRO: A fonte veu do Mosterio de San Estevo de Ribas de Sil (hoxe Parador Nacional) na desamortización de Mendizábal. Naceron nesta praza e nas rúas de La Paz os seguites autores galegos: Otero Pedraio, Risco, Xocas, Blanco Amor e Cuevillas. PRAZA DO TRIGO: A fonte veu do Mosteiro de Oseira. Prazas e rúas DE OURENSE
11. A ruta de A esmorga PRAZA DO SAL: Hoxe praza Manuel Sueiro, cerca da Igrexa da Trinidade PRAZA DOS ZAPATOS: Pegada a anterior. Prazas e rúas DE OURENSE
12. A ruta de A esmorga PRAZA DO CAMPO: Hoxe praza Maior. Nos soportais estaban os ciruxáns, eran barbeiros e facían as operacións máis comúns da época. ¡¡sen anestesia!! PRAZA DO COIRO: Pegada a anterior. Prazas e rúas DE OURENSE
13. A ruta de A esmorga PRAZA DO MAGDALENA: Foi un cemiterio na antigüedade (aínda quedan lápidas), e tamén se vendía alí froita, polo que se chamaba Praza das Froitas PRAZA DO CORREXIDOR: Era o enviado da Coroa (reis Católicos) para pór freo áos desmáns da Igrexa e dos nobles. Prazas e rúas DE OURENSE
14. A ruta de A esmorga RÚA DOS CARNICEIROS: Hoxe é a rúa de Hernán Cortés. RÚA DO PELOURIÑO: Hoxe é a rúa de Colón. Estaba nesta rúa a cárcere da Coroa. Prazas e rúas DE OURENSE
15. A ruta de A esmorga RÚA NOVA: É a rúa máis antiga de Ourense. Alí vivían os xudeos que eran médicos e comerciantes, ata que foron expulsados polos Reis Católicos. A Inquisición celebraba Autos de Fe e aforcaba xente baixo a Ponte Romana. Hoxe Lamas Carvajal. RÚA DAS TENDAS: É unha das rúas máis citadas en toda a literatura que trata de Ourense. Nela está a tenda máis antiga de Ourense (unha sombrereiría). Prazas e rúas DE OURENSE
16. A ruta de A esmorga FRANCISCANOS: Primeiro estaban na praza do Correxidor e máis tarde en San Francisco. Foron moitos deles asasinados por orde do Bispo De Ourense. ORDES RELIXIOSAS EN OURENSE
17. A ruta de A esmorga DOMINICOS: Na rúa da Corredoira. ORDES RELIXIOSAS EN OURENSE JESUITAS: Estaban en Santa Eufemia.