Hipertensioni(HTA) Nje semundje me shtrirje te gjere ne shoqerine tone moderne , e atashuar me stilin e jetes sedetare dhe me kequshqyerjen.Ne prezantimin paraqiten faktoret predispozuese,te riskut, llojet e HTA-se dhe mjekimi i tij si nga ana farmaceutike dhe jo-farmaceutike.

1. Punoi : MSc
Zajmira Thanasi
Semundja e hipertensionit

2. Çfarë është ΗΤΑ?
 Hipertensioni apo tensioni i lartë i gjakut ,është
gjëndja me e zakonshme qe prek me shume te
moshuarit.Presioni i gjakut është forca që ushtron
gjaku kundër mureve të arterieve.Kur është
shumë i lartë,zemra shton punën e saj dhe mund
të shkaktohen demtime serioze tek arteriet.
Gjithashtu ,mos kontrollimi i hipertesionit shton
riskun për sëmundje kardiovaskulare, renale dhe
cerebrale

3.  Presioni normal i gjakut është 120/80
Numri i parë tregon presionin sistolik(120) i cili
tregon presionin kur zemra rreh.
Numri i dytë tregon presioni diastolik(80) i cili
mat presionin midis 2 rrahjeve të zemrës dhe kur
zemra mbushet me gjak.

4. VLERAT E HIPERTENSIONIT

5. Simptomat e hipertensionit
Hipertensioni shpesh herë quhet “vrasës
silencioz” sepse nuk ka simptoma te dukshme
për vite.
Ne fakt.1/5 njerëz nuk e dinë që e kanë atë.

6. Dëmtimet nga HTA
 Ai mund të shkaktojë dëmtime:
1. zemër: angina pectoris,infarkt i miokardit deri
në insufiçience
2. pulmonet
3. vazave të gjakut
4. trurin : hemorragji cerebrale dhe goditje
encefalike
5. veshkat: prishje e aftësise së filtrimit
6. sytë : dëmtime të vizionit dëri në verbim

7. FAKTORËT QË NDIKOJNË NË HIPERTENSION

8. Kush ka më shumë predispozita të
vuajë nga HTA ?
 Mbi moshën 45 vjec, më shumë burra kanë
hipertesion sesa femrat.Por në ditët e sotme këto po
barazohen dhe femrat ne moshen 65 vjec mund te
vuajne nga HTA.
 Predispozita risku me të shumta kanë:
a) Ata që kanë histori familjare me hipertension
b) Diabetikët
c) Obezët
d) Alkoolistët
e) Marrja në sasi të mëdha e kripës
f) Mungesë e aktivitetit fizik
g) Stresi psikologjik

9.  Hipertensioni Gestational është një lloj hipertensioni
që prek gratë në tremujorin e dytë të shtatzanisë, i cili
po nuk u mjekua jep një gjëndje serioze që quhet
preeclampsia dhe ve ne rrezik dhe nënën dhe fetusin.
 Kjo gjëndje bën që vetëm një sasi e limituar e gjakut
dhe O2 të shkojë tek fetusi gjithashtu prek veshkat
dhe trurin e nënës.Pas lindjes së fëmijës ,presioni i
gjakut të nënës zakonisht kthehet në vlera normale.

10. Hipertensioni
dhe Raca
 Afriko-Amerikanët kanë më shumë predispozicion të
vuajnë nga hipertensioni edhe në moshe të re.Nga
të dhënat gjenetike ka rezultuar që janë shumë të
ndjeshëm ndaj kripës. Tek njerëzit që kanë një gjen
që i bën të ndjeshëm nga kripa,vetëm me gjysëm
luge caji atyre i rritet tensioni i gjakut me 5
mmHg.Dieta dhe pesha trupore luajnë një rol të
rëndësishëm gjithashtu.

11. Hipertensioni dhe Mjekësia
I. Ftohja dhe gripi mund tju rrisin tensionin arterial
si pasojë e mjekimit që ju merrni për ti kuruar
ato.
II. Gjithashtu perfshihen medikamente të cilat
 ulin dhimbjet(analgjeziket)
 steroidet
 pilula për dietë
 pilula për kontrollin e shtatzanisë
 disa nga antidepresivët

12. Ca njerëz kanë tension të lartë vetëm tek zyra e
doktorit,sepse ata janë nervoze,disa nga ata kanë
nivele sporadike ta larta të tensionit. Me sa kanë
treguar studimet, këta njerëz kanë mundësi të
shfaqin hipertension.
Për këtë sugjerohet që këta njerëz të masin
tensionin e tyre në shtëpi dhe më vonë ta
raportojnë tek mjeku sepse kështu janë më të
qetë dhe rezultatet janë më të sakta.
Hipertensioni i
bluzës se bardhë

13. Hipertensioni tek
fëmijët
Hipertensioni zakonisht është sëmundje më
shumë e të rriturve por mund të vuajnë edhe të
rrijntë nga ai.
Presioni “normal” i gjakut bazohet në moshën,
gjatesine dhe seksin e femijës.Femijët janë në
rrezik më të madh në qoftë se janë
mbipeshë,kanë histori familjare për këtë
sëmundje dhe në qoftë se jane Afriko-

14. Mjekimi jo farmaceutik perfshin:
 Dieta DASH(Dietary Approaches to Stop
Hypertension) bazohet ne marrjen e 2000
kalorive në ditë
 Ushtrime fizike
 Ndalimi i konsumimit të alkoolit,kafeinës dhe të
sasive të larta të kripës

15. Mjekimi farmaceutik perfshin:
Trajtimi me :
 Diuretikët antihipertensive:
(hidroklortiazidi, spironolaktoni,furosemidi etj.)
 Antihipertensivet simpatolitike:
1. Aktivizuesit e sistemit qendror:metildopa
,klonidina,guanabezi
2. Beta-adrenobllokuesit:propanololi,atenololi
3. Alfa-adrenobllokuesit:prazosina ,phentolamina
4. Bllokuesit e përzierë alfa+beta:labetaloli
5. Neurosimpatolitiket :rezerpina,guanetidina
6. Gangliobllokuesit :trimetaphani

16. Mjekimi farmaceutik perfshin:
Vazodilatatoret periferike:
1. Hydralazina,diasoxidi
2. Nitroprusidi I Na+
3. Bllokuesit e kanaleve ta Ca2+
:verapamili,diltiazemi,nifedipina
4. Nitrodilatatoret :nitroglicerina
 ACE inhibitoret:kaptopril ,enapril,lisinopril etj.
 Frenuesit e angiotensines II (ARB) :
losartan,valsartan etj

17. Rezultatet e pyetesorit
 Pyetësori me 16 pyetje mbi semundjen e HTA
 Pjesmarësit ishin dy grupe të Mjekësisë të UAT-
së:
Stomatologji & Farmaci
 Rezultatet nuk u bazuan tek mosha dhe gjinia
 Qellimi ishte kontrolli i informimit të studentëve
mbi HTA

18. Rezultatet e pyetesorit
Shkalla e njohurive mbi hipertensionin në % të
Stomatologjise
95% pergjigje të sakta
5% pergjgje të gabuara

19. Rezultatet e pyetesorit
Shkalla e njohurive mbi hipertensionin në % të
Farmacisë
98% pergjigje të sakta
2% pergjigje te gabuara

20. Studimet e fundit mbi HTA të bëra
nga Medscape.
 13/5/2008 :Kombinimi i ACE-inhibitorëve është
më efektiv me kalcibllokuesit sesa me diuretikët.
 17/11/2010:“catheter-based renal denervation”
një teknikë e re qe uli 32/12 mm Hg presionin
arterial tek pacientët me hipertension rezistent
dhe diabetikët të tipit 2 pas gjasht muajsh trajtimi.
 6/5/2011 :u prodhua nje telefon-celular për
monitorimin e pacientëve hipertensive në largësi
,që gjithmonë të jenë nën kontroll.

21. Studimet e fundit mbi HTA të bëra
nga Medscape.
 13/4/2011 :pirja e tre ose më shumë kafeve në
ditë nuk është e lidhur me rritjen e rrezikut për
hipertension por është më predispozuese sesa
tek ata qe nuk pijnë.
 28/2/2011:soft drinks,lëngjet e frutave,sheqeri
dhe pijet alkoolike tregojnë se fruktoza dhe
glukoza bashkëveprojnë dhe rrisin 1.1 mmHg
presionin sistolik dhe 0.4 mmHg diastolikun.
 5/4/2011:Një ekip shkencëtarësh britanikë
mendohet se kanë identifikuar në një zonë të
trurit(bulbin) një proteinë të quajtur JAM 1 që
mund të jetë shkaku i HTA

22. Referencat:
 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000468.htmDSU&HBX_PK=hypertension&utm_source=YAHOOBING&utm_medium=cpc&utm_term=hy
pertension&utm_campaign=M_Health&360cid=SI_227349193_635496055_1/
 Aronow, WS, Fleg JL, Pepine CJ, et al. ACCF/AHA 2011 expert consensus document on hypertension in the elderly. J Am Coll Cardiol 2011;
DOI:10.1016/j.jacc.2011.01.008. Available at:http://content.onlinejacc.org
 Symplicity HTN-2 Investigators. Renal sympathetic denervation in patients with treatment-resistant hypertension (The Symplicity HTN-2 Trial): a randomised
controlled trial. Lancet 2010; DOI:10.1016/S0140-6736(10)62039-9. Available at: http://www.thelancet.com.
 Doumas M and Douma S. Renal sympathetic denervation: the jury is still out. Lancet 2010; DOI:10.1016/S0140-6736(10)62111-3. Available at:
http://www.thelancet.com.
 American Heart Association.From Heartwire(http://theheart.org )
 Blumenthal JA, Babyak MA, Hinderliter A, Watkins LL, Craighead L, Lin PH, et al. Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and
weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure: the ENCORE study. Arch Intern Med.
2010;170:126-135.
 Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure (JNC 7). Rockville, Md.
National Heart, Lung, and Blood Institute, US Department of Health and Human Services; August 2004. National Institutes of Health Publication No. 04-5230.
 Kaplan NM. Systemic Hypertension: Therapy. In: Libby P, Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, eds. Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular
Medicine. 8th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 41.
 Wolff T, Miller T. Evidence for the reaffirmation of the U.S. Preventive Services Task Force recommendation on screening for high blood pressure. Ann Intern
Med. 2007;147:787-791.
 www.medscape.com (medscape medical news)
 http://www.americanheart.org
 Stolarz-Skrzypek K, Kuznwtsova T, Thijs L et al Fataland nonfatal outcomes, incidence of hypertension, and BP changes in relation to urinary sodium
excretion. JAMA 2011; 305: 1777-1785.
 The Gale encyclopedia of medicine .Second edition :Hypertension ISBN 0-7876-5492 2(vol. 3) page :359
 “Semundjet e zemres” Shtepia Botuese e librit Universitar, Tirane, 2001 ,Kapitulli VI:hipertonia arteriale ,page 250 §Fiziopatologjia e hipertenise arteriale
paresore ,page 255§Format dytesore HTA
 Richard A.Lehne “Pharmacology for nursing care”fifth edition
 ‘Drugs for HTA’-2004 page 454§Systems that helpd regulate blood pressure. ISBN:0-72169843-3
 Norman M.Kaplan “Clinical hypertension 7=thedition”page 9-10 §Hypertension in the Population at Large. ISBN:0-683-30132-2

23. Faleminderit për vëmëndjen dhe
prezencën tuaj!!