Spektrum autystyczne – szerokie pojęcie, obejmujące różne typy osób o cechach autystycznych, wykazujących odmienne mechanizmy lub przyczyny powodujące trudności rozwojowe i mające często odrębne wymagania wobec środowiska. Wszystkie one charakteryzują się znacznymi zaburzeniami interakcji społecznych i komunikacji, jak również znacznie ograniczonymi zainteresowaniami i bardzo powtarzalnym zachowaniem.
4. Spektrum autystyczne – szerokie pojęcie,
obejmujące różne typy osób o cechach
autystycznych, wykazujących odmienne
mechanizmy lub przyczyny powodujące
trudności rozwojowe i mające często odrębne
wymagania wobec środowiska. Wszystkie one
charakteryzują się znacznymi zaburzeniami
interakcji społecznych i komunikacji, jak również
znacznie ograniczonymi zainteresowaniami i
bardzo powtarzalnym zachowaniem.
5. DO CHORÓB ZE SPEKTRUM ZALICZAMY:
F 84.0 autyzm dziecięcy
F 84.1 autyzm atypowy
F 84.5 zespół Aspergera - AS, ASD
F 81.9 upośledzenie zdolności niewerbalnego
uczenia się - NLD
F 84.9 całościowe zaburzenie rozwoju nie
zdiagnozowane inaczej - PDD-NOS
autyzm wysokofunkcjonujący - HFA
zaburzenie semantyczno-pragmatyczne - SPD
zespół wielu złożonych zaburzeń rozwojowych -
McDD
hyperleksja
6. Zespół Aspergera – jest jednym z kręgu
autyzmu całościowych zaburzeń rozwoju, które
łączą objawy w kilku podstawowych sferach:
kontaktów społecznych, komunikacji, zachowań i
zainteresowań, jak również nadwrażliwości
sensorycznej.
7. ZESPOŁY LUB SYNDROMY WSPÓŁPRACUJĄCE Z
ZESPOŁEM ASPERGERA:
ADHD/ADD
Dysgrafia
Dysleksja
Dyspraksja lub rozwojowe zaburzenia koordynacji (DCD)
Echolalia
Pozawerbalne zaburzenia uczenia się (NLD)
Obsesyjne zaburzenia kompulsywne (OCD)
Zespół Turett’a
9. Uczciwość
Kreatywność
Zainteresowania szczególne (fascynacje/obsesje)
Lubi rutynę
Trudności w odczytywaniu społecznych sygnałów i
języka ciała
Wysoki poziom stresu
Trudności w wyrażaniu/ modulowaniu emocji
Trudności w odczytywaniu emocji innych ludzi
Mocny kodeks moralny i poczucie sprawiedliwości
Trudności w zakresie teorii umysłu
Kontrolowana zabawa
Myślenie dosłowne
10. Pamięć wizualna
Wyjątkowa pamięć długoterminowa
Trudności w myśleniu perspektywicznym
Sztywne myślenie
Trudności w uogólnianiu
Perfekcjonista
Niezdarność motoryczna
Wrażliwość sensoryczna
Bodźce wizualne, słuchowe, węchowe
Słaby zmysł przestrzeni
Kłopoty z koordynacją bilateralną
Trudności z percepcją wizualną
Problemy z percepcją słuchową
Wysoki próg bólu
13. ORGANIZACJA:
Stwórz organizator wizualny
Uprzedzaj o zmianach
Listy i plany
Zrób mapę szkoły
Zorganizuj je (dziecko) tak, by przychodziło do szkoły
wcześniej
Starannie wybierz mu miejsce do siedzenia w klasie.
PRACA W KLASIE:
Wszystko wzrokowe
Rób coś wtedy, kiedy mówisz
Wykorzystaj specjalne zainteresowania dziecka
Używaj czasomierza
14. Pozwól dziecku na stosowanie swoich własnych metod
Mówiąca piłeczka
Alternatywne metody robienia notatek
Grupy dobrane przez nauczyciela
Strategie wspólnej nauki
Bądź cierpliwy, zadając pytania
Udzielaj wskazówek
Zachęcaj do popełniania błędów
Utwórz kod proszenia o pomoc
Kontroluj swój sposób mówienia
Powtarzanie poleceń
Szeptanie myśli
Komunikacja w szkole i w domu
15. WRAŻLIWOŚĆ SENSORYCZNA:
Słuch
Wzrok
Dotyk
Zapach
Smak
Otoczenie szkolne
i problemy sensoryczne
LĘK / NAPADY ZŁOŚCI:
Panuj nad emocjami
Piłka na stres
Naucz panowania nad gniewem
Bezpieczne miejsce
16. Terapia głębokiego ucisku
Bezpieczny przedmiot
Rozładowanie niepokoju
Odwracanie uwagi
Notes rzeczy niezrozumiałych
Regularna rejestracja
Ponoszenie właściwych konsekwencji
Systemy nagród (1. Czas podawania nagrody.
2. Konsekwencja. 3. Liczba wzmocnień. 4. Jakość
wzmocnienia. 5. Nowość. )
Uwaga.
18. Wspieraj ucznia z ZA w kontaktach społecznych
Ucz reguł właściwego postępowania społecznego
Naucz dziecko zwrotów, które mogą być zastosowane w
różnych sytuacjach społecznych
Reguluj dystans społeczny ucznia z ZA wobec innych
osób
Objaśniaj, co mogą czuć, myśleć, chcieć inne osoby
Pokazuj i ćwicz z dzieckiem różne style wypowiedzi
Pomagaj w kształtowaniu się u dziecka odpowiednich
umiejętności
Chroń ucznia z ZA przed drażnieniem i dokuczaniem
Przygotuj zespół klasowy na współistnienie w nim
dziecka z ZA
Dobieraj osoby spokojne, tolerancyjne, życzliwe, ale nie
uległe, jako sąsiadów z ławek dla ucznia z ZA i
partnerów w grupie zadaniowej
Korzystaj z systemu „kumpli”
20. Zidentyfikuj, usuń lub zminimalizuj zewnętrzne bodźce
rozpraszające uwagę
Posadź ucznia z ZA z przodu sali
Walcz o uwagę dziecka
Ustal razem z uczniem niewerbalne sygnały, które
można zastosować, gdy dziecko nie uczestniczy w lekcji
Podczas lekcji zwracaj się do ucznia z pytaniami
dotyczącymi tematu
Na początku lekcji daj uczniowi z ZA plan aktywności
Akcentuj najważniejsze zagadnienia
Gdy zauważysz, że uczeń się wyłączył, przywołaj jego
uwagę, po czym poproś inne dziecko o powtórzenie
ostatnich treści
Kontroluj i uzupełniaj notatki dziecka z lekcji, dopilnuj,
aby uczeń zapisał lub sam zapisz polecenia pracy
domowej.
21. PRZYJMIJ ZASADĘ, ŻE NAUCZYCIEL
ODPOWIEDZIALNY JEST ZA ZAPISANIE
INFORMACJI, DZIECKO, ZA WYKONANIE
TEGO, CO ZAPISANE, A RODZIC, ZA
DOPILNOWANIE WYKONANIA ZADANIA !!!
23. Maja dobrą pamięć
Mogą przyswoić wiele informacji
Myślenie konkretne – wysoki poziom
Problemy z przyswajaniem treści abstrakcyjnych
Rozwiązują zadania w sposób niekonwencjonalny
Są bardzo skoncentrowane na swoich
zainteresowaniach
Nie generalizują zdobytej wiedzy
Są specjalistami w swojej dziedzinie
Odmawiają wykonania „bezsensownych” dla nich zadań
Występuje u nich dużo „dys-”
25. Zadawanie szczegółowych pytań
Formułowanie prostych poleceń
Kontrolowanie, aby dziecko miało jedno zadanie na raz
Prace pisemne/ sprawdziany należy dzielić na mniejsze
części
Więcej czasu na odpowiedź
Upewnić się czy zrozumiało polecenie
Dostosować materiał do możliwości ucznia
Stosować karty pracy
Dać możliwość wykonywania pracy pisemnej na
komputerze
Określić czas na wykonanie zadania.
27. Ocenę poziomu wiedzy i umiejętności ucznia należy
skorelować z dostosowaniem wymagań edukacyjnych
W przypadku ucznia o specjalnych potrzebach
edukacyjnych ocenia się jego osiągnięcia w aspekcie
rozwoju a nie w porównaniu z innymi uczniami
Nie jest to ocena obiektywna czyli przekrojowa
Jest to ocena sprawiedliwa dla ucznia
Ocena nie może prowadzić do regresu w nauce
Najważniejsze jest docenianie wysiłku ucznia,
wzmacnianie jego sukcesów, motywowanie do rozwoju.
28. Dziecko z Zespołem Aspergera powinno uczęszczać do
klas integracyjnych, ponieważ jest w nich zawsze dwóch
nauczycieli – prowadzący lekcje i wspomagający, który
nadzoruje naukę dzieci z zaburzeniami rozwoju.
W prawidłowym rozwoju dziecka z Z.A. bardzo ważna
jest współpraca nauczycieli pracujących z dzieckiem.
Niezwykle istotne jest aby zarówno rodzice jak i
nauczyciele w ten sam sposób reagowali na trudne
zachowania dziecka i rozwijali te same sfery
deficytowe.
35. LITERATURA
MATT WINTER „Zespół Aspergera. Co nauczyciel
wiedzieć powinien” – poradnik. Wyd. Fraszka Edukacyjna
ANNA BUDZIŃSKA, MARTA WÓJCIK „Zespół Aspergera.
Księga pytań i odpowiedzi”. Wyd. Harmonia
JOANNA ŚWIĘCICKA „Uczeń z Zespołem Aspergera.
Praktyczne wskazówki dla nauczyciela”. Wyd. Impuls
ANNA BORKOWSKA, BEATA GROTOWSKA
„Codzienność dziecka z Zespołem Aspergera”. Wyd.
Harmonia
LUCYNA BABKOWICZ-LEWARTOWSKA „ Autyzm
dziecięcy” Wyd. Impuls.
CAROL GREY „Nowe historyjki społeczne” Wyd.
Harmonia.