14 M-CARE: Preventie van het burn-out-syndroom bij de professionele verzorger

Mobiele Training voor Thuis- en
Gezondheidsverzorgers Voor Personen met
Beperkingen en Ouderen
539913-LLP-1-2013-1-TR-LEONARDO-LMP
Module: Preventie van
het burn-out-syndroom
bij de professionele
verzorger

Deel 1
• Burn-out bij de professionele verzorger
• Kenmerken van stress en burn-out
• Verschillen tussen stress en burn-out

Burn-out
De taken van de verzorgers kunnen erg
uitputtend zijn. Vooral als u het gevoel hebt dat
u beperkte controle over de situatie hebt of dat
ze buiten uw vaardigheden en competenties
vallen.
De foto is eigendom van http://www.nfcacares.org/who_are_family_caregivers/

Indien de stress van de
zorgverlening
onbehandeld blijft, kan
dit een grote impact
hebben op uw
gezondheid en
uiteindelijk tot een
burn-out leiden.
De foto is eigendom van Interprojects

• Wanneer u als verzorger met
een burn-out te maken
hebt, is het erg moeilijk om
iets te doen of zelfs ook
maar voor iemand anders te
kunnen zorgen.
• Daarom is het erg belangrijk
dat men de tijd vrij maakt
om rust te nemen, te
ontspannen en de batterijen
opnieuw op te laden: dit is
geen luxe maar een
noodzaak.
De foto is eigendom van
http://seniorcarepartners.wordpress.com/our-
caregivers/

• Wanneer u door de
verzorging gestresseerd
wordt of zelfs een burn-out
ontwikkelt, brengt dit ook uw
eigen gezondheid in gevaar.
Dit kan een grote impact
hebben op u en op de
persoon die u verzorgt.
• Dit zal tenslotte uw
vermogen beïnvloeden om
kwalitatieve zorg aan te
bieden.
• Hoe je zal omgaan met deze
stress is erg belangrijk
De foto is eigendom van
http://www.nfcacares.org/who_are_family_caregivers/

Omgaan met burn-out bij de professionele verzorger:
De aanpak
• Herkennen – Kijk uit voor de
waarschuwingssignalen van een
burn-out.
• Terugdraaien – Draai de schade
terug door het beheer van
stress en het zoeken van steun.
• Versterken – Bouw versterking
op tegen stress door het
verzorgen van uw lichamelijke
en emotionele gezondheid.

Kenmerken van stress
Opvallende lichamelijke kenmerken (verschijnselen/symptomen):
• Voortdurende en aanhoudende moeheid, zich futloos ervaren, geen energie meer hebben
• Slaapproblemen (vooral slapeloosheid en moe wakker worden)
• Pijnlijke spierklachten, rug- en hoofdpijn
• Maag- en darmklachten, verminderde eetlust, eten smaakt ook niet meer
• Verminderde weerstand tegen infecties
• Hartklachten (kloppingen, soms overslagen), verhoogde bloeddruk, verhoogde cholesterolwaarden
Opvallende psychische kenmerken (verschijnselen/symptomen):
• Geïrriteerde en prikkelbare, gejaagde gevoelens
• Geen rust vinden en ook niet meer tot rust kunnen komen
• Zich regelmatig somber voelen (huilbuien), lusteloosheid (niet meer kunnen genieten van gewone
dingen
• Voortdurend piekeren, angstgevoelens
• Moeite met concentreren en het nemen van besluiten en soms vergeetachtigheid
• Zich onzeker voelen, minder zelfvertrouwen, zich soms waardeloos voelen en eenzaamheid
Opvallende gedragsveranderingen:
• Meer roken, drinken, drugs en/of kalmeer- en slaapmiddelen gebruik
• Minder presteren en meer fouten maken
• Steeds meer vermijden van sociale contacten, zich isoleren
Bron: http://angstcentrum.be/

Kenmerken van burn-out
Lichamelijke symptomen:
• Slaapproblemen
• lusteloosheid, geen energie
• verminderde weerstand, sneller ziek
• Hoofdpijn
• spanningspijn in spieren
• verkrampte spieren
• Verteringsproblemen
• oorsuizen
• zicht wordt wazig
• maagzuur of –pijn
• Misselijkheid
• Darmproblemen
• gevoel van uitputting
Mentale symptomen:
• Concentratieproblemen
• Vergeetachtigheid
• besluiteloosheid en moeite om hoofd- en
bijzalen van elkaar te onderscheiden
• Verstrooidheid
• piekeren
• snel overprikkeld
Emotionele symptomen:
• grotere emotionaliteit dan vroeger: sneller teleurgesteld,
ontroerd, blij of verdrietig
• lichtgeraakt, opvliegend en weinig geduld met anderen
• grotere onzekerheid, twijfelen aan jezelf, weinig
zelfvertrouwen
• spanning en angst ervaren
• opgejaagd gevoel
• Onrust
• Pessimisme
• achterdochtig zijn
• verveling
Veranderingen op vlak van gedrag:
• soms verbale of fysieke agressie
• Cynisme
• meer werkuren presteren
• minder motivatie voor werk
• vermindering creativiteit
• minder aandacht voor je sociaal netwerk of vrije tijd

Verschillen tussen stress en burn-out
Stress Burn-out
• meestal korter dan 12 weken. • kan langer duren dan 1 jaar en er is
sprake van volledige uitputting
• teveel engagement of inzet • geen engagement of inzet meer
• emoties zijn versterkt • emoties zijn gedempt
• brengt drukte en hyperactiviteit teweeg• brengt hulpeloosheid en hopeloosheid
teweeg
• verlies aan energie • verlies aan motivatie, idealen, hoop
• leidt naar angst • leidt naar gevoelloosheid, depressie
• gevolgen vooral lichamelijk • gevolgen vooral emotioneel
• kan leiden naar vroegtijdige sterfte • kan leiden naar uitzichtloosheid

Deel 2
• Preventie tips

Wat kan u zelf doen?
Tijdig ingrijpen bij overbelasting is het allerbelangrijkste. Zo vermijd u dat u in een situatie belandt
waarin u niets meer kunt. Heeft u vaak last van stress, dan zijn deze tips een hulp:
• Neem altijd voldoende tijd om te bekomen van stressvolle situaties.
• Zet op een rij wat bij u stress veroorzaakt. Wat kost u veel energie en wat kan u daaraan
veranderen?
• Stel prioriteiten en hou in uw tijdsplanning ook altijd ruimte vrij voor onverwachte
gebeurtenissen.
• Ga na of het realistisch is wat u van uzelf verwacht. Praat hierover met anderen.
• Handel kleine zaken zo snel mogelijk af. Zo vermijdt u dat ze een berg vormen waar u enorm
tegenop ziet.
• Doe één ding tegelijk en neem daar de tijd voor. U haasten is erg vermoeiend en vaak kosten
zaken u daardoor net meer tijd.
• Stel grenzen en zeg ‘neen’ wanneer u teveel hooi op uw vork heeft.
• Maak voldoende tijd vrij voor zaken die u energie geven zoals hobby’s en vriendschappen.
Bewegen is een goede uitlaatklep voor stress, maar zorg ook hier dat u niet overdrijft.
• Zoek uit wat u het meeste ontspanning en rust brengt; zet dat regelmatig in uw agenda.
• Gezond leven verhoogt uw draagkracht: zorg dat u voldoende beweegt en slaapt, eet gezond,
drink niet te veel alcohol of koffie en rook niet.

Begin de dag met een ontspannend ritueel.
In plaats van uit bed te springen van zodra u
wakker wordt, besteed u beter ten minste vijftien
minuten om te mediteren, om in uw dagboek te
schrijven, of iets te lezen dat u inspireert.

Maak er een gewoonte van om gezond te eten,
alsook er goede slaapgewoonten op na te houden.
Als u goed eet en regelmatige fysieke activiteit
heeft, alsook genoeg uitrust, zal u de kracht en
energie hebben om beter om te gaan met de
dagelijkse strijd en eisen van het leven.
De foto is eigendom vanhttp://seniorcarepartners.wordpress.com/our-
caregivers/

Stel grenzen.
Leer hoe u “nee” kunt zeggen op een
positieve manier wanneer u
verzoeken krijgt.
Als u dit moeilijk vindt, herinner dan:
• dat u “nee” kunt zeggen, maar ook
“ja” bij de dingen die u echt wilt
doen.
• door grenzen te stellen, krijgen
anderen uiteindelijk een beter
resultaat.
• een ‘nee’ is geen afwijzing.
• ‘nee’ zeggen is niet het weigeren
van de persoon, het is het weigeren
van de situatie.
De foto is eigendom
vanhttp://seniorcarepartners.wordpr
ess.com/our-caregivers/

Neem dagelijks een pauze van technologie
Stel elke dag tijd beschikbaar waarbij u zich
volledig los kan koppelen van technologie.
Zet uw laptop en telefoon af en stop met het
checken van e-mails.
De foto is eigendom vanhttp://seniorcarepartners.wordpress.com/our-
caregivers/

Voed uw creatieve kant.
Creativiteit is een krachtig tegengif tegen burn-
out.
Probeer iets nieuws, start een leuk project of
hervat een favoriete hobby.
Kies activiteiten die niets met het werk te maken
hebben (bv. uitgaan met vrienden of dansen).

Bron: zorgnetvlaanderen.be

Bron:zorgnetvlaanderen.be

Bibliografie:
• Administration on Aging. (n.d.). Respite: What caregivers need most-
administration on aging fact sheet Biegel, D., & Schulz, R. (1998). Caregiving and
caregiver interventions in aging and mental illness. Family Relations, 48, 345-354.
• Coon, D. W., Gallagher-Thompson, D., & Thompson, L. W. (Eds.). (2003).
Innovative interventions to reduce dementia caregiver distress: A clinical guide.
New York: Springer Publishing Company, Inc.
Leeswijzer
• Omgaan met burn-out: preventie, behandeling en re-integratie. – C. Karsten –
ISBN 9789021551869
• Burn-out: een nieuwe benadering. – C. Leijten – ISBN 9789461051660
• In de juiste versnelling: een doe-boek voor meer energie en minder stress. – J.
Knijn – ISBN 9789058714169
• Eerste hulp bij stress en vermoeidheid. 50 signalen om een burnout te
herkennen, 51 tips om hem te voorkomen. – F. Schaper – ISBN 9789055945078
• Burn-out voor dummies. – A. Urban – ISBN 9789043026420

14 M-CARE: Preventie van het burn-out-syndroom bij de professionele verzorger

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

En vedette

En vedette (20)

Similaire à 14 M-CARE: Preventie van het burn-out-syndroom bij de professionele verzorger

Similaire à 14 M-CARE: Preventie van het burn-out-syndroom bij de professionele verzorger (20)

Plus de Karel Van Isacker

Plus de Karel Van Isacker (20)

14 M-CARE: Preventie van het burn-out-syndroom bij de professionele verzorger