Lancering handleiding voor FM‘ers op vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer. Anders dan de schoonmaakbeurs Clean Expo van vorig jaar, richtte de vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer zich op de bredere doelgroep van facility Managers. De schoonmaakbranche was goed vertegenwoordigd met een druk bezocht schoonmaakseminarie en de lancering van de Handleiding Schoonmaak. Proper Magazine was erbij.
1. 4140
Begin september werd de eerste vakbeurs Facilitair
& Gebouwbeheer gehouden in Antwerp Expo, de
Belgische editie van de al jaren populaire Vakbeurs
Facilitair in Den Bosch. Directeur van de beurs Kris
Pattyn: ‘Meer dan tien jaar geleden hebben we ook
al een poging gedaan om een facilitaire vakbeurs te
ontwikkelen, maar toen was de markt er nog niet
klaar voor. Het vak was nog verdeeld, het was de
huismeester of de conciërge of de gebouwbeheerder.
De facility manager heeft nu een duidelijker profiel,
het is meer een vak. Met IFMA is het volwassen
geworden en we kregen uit de markt en van stand-
houders van de Nederlandse beurs signalen.’
Pattyn erkent dat de beurs in Antwerpen een vest-
zakformaat is van de Vakbeurs Facilitair in Den
Bosch, maar – zo redeneert hij –: ‘die is ook ooit met
één hal begonnen en 1500 bezoekers. De beurs in
Antwerpen is verder identiek. Het gevoel moet zijn
dat je in de huiskamer wordt ontvangen om zaken
te doen. Er is ingespeeld op de wisselwerking tussen
de markten in Nederland en België. Nederlanders
die de Belgische markt op willen en Belgen die zaken
willen doen met Nederlanders. Antwerpen is immers
in de achtertuin van Noord-Brabant.’
Na het event zijn we serieus gaan nadenken over een
werkgroep Schoonmaak binnen IFMA. Er was al een
werkgroep Energie dus waarom niet?’
Samen met Sven Aerts, werkzaam bij ISS, penning-
meester bij IFMA en nu ook secretaris van de Werk-
groep Schoonmaak, stelde Nys de werkgroep samen,
die september 2013 compleet was. Elke maand kwam
de groep bij elkaar om te spreken over de handleiding.
‘We maakten de bijeenkomst interessant door steeds
op een andere locatie te vergaderen, bij VRT of Stad
Gent. En steeds met een rondleiding in het bedrijf
of een bezoek aan het gebouw.’
Schoonmaak niet sexy
In werkgroep zitten verschillende specialisten: ie-
mand van een schoonmaakbedrijf, een leverancier,
een vertegenwoordiger van een adviesbureau, een
facility manager, aankoper, producent, et cetera. Al-
lemaal schreven ze een onderdeel voor de handleiding.
Nys: ‘Het doel is kennisoverdracht. Facility managers
weten weinig van schoonmaak, ze vinden het niet
sexy. Het tweede doel van de handleiding is daarom
interesse wekken. Raken ze geïnteresseerd, dan kun-
nen ze een betere structuur aanbrengen en de manier
van aanbesteden verbeteren. Als je duidelijke struc-
tuur in je offerte aanbrengt heb je minder problemen.’
De werkgroep is, nu de handleiding af is, even op
non-actief:‘Wewachteneerstdereactiesafendangaan
we weer een stap verder. In de toekomst willen we
schoonmaak ook op managementniveau naar een ho-
gerniveaubrengen.Maareersthoopikdatdezehand-
leiding gebruikt kan worden in de opleiding facility
managementenvoormensenuitdeschoonmaaksector.’
Voor Nys is de uitgave meer dan alleen een handlei-
ding. Het is de invulling van een van de drie missies
in haar carrière. Behalve het publiceren van een hand-
leiding schoonmaak (dat is nu dus gelukt), zet zij zich
in voor een officiële opleiding met examen en de
erkenning van schoonmaak als een echt vak. ‘Voor
veel mensen zal het hun enige diploma zijn, ik heb in
Nederland gezien wat dat doet met medewerkers als
zij hun diploma krijgen, dat is zo mooi om te zien.’
Schoonmaakseminarie
Op donderdag 4 september organiseerde IFMA het
schoonmaakseminarie. Daar bleek het onderwerp
schoonmaakweldegelijkinteressetewekken.Metruim
130 aanmeldingen zat de zaal vol en moesten mensen
Handleiding Schoonmaak
Op de Vakbeurs Facilitair was de redactie van Proper
Magazine bij de lancering van de Handleiding
Schoonmaakbeheer, een uitgave van IFMA Belgium,
het Belgische chapter van de International Facility
Management Association. ‘Ik ben er enorm fier op!’,
vertelt Els Nys, voorzitter van de IFMA Werkgroep
Schoonmaak en oprichter van schoonmaakadvies-
bureau Atir België. Nys nam het initiatief voor de
handleiding: ‘Er is in de markt veel kennis over
schoonmaak maar deze werd nergens samengebracht.
België heeft geen wetenschappelijk instituut (Ver-
eniging Schoonmaak Research (VSR), red.), zoals
Nederland.’
Nys, die ook docent is bij de schoonmaakopleider
uit Nederland SVS Opleidingen, strijdt voor profes-
sionalisering van het schoonmaakvak in België. Zij
pleit voor een officiële opleiding met examen en hoopt
dat er met de handleiding serieuzer naar het vak
gekeken zal worden.
Nys over het voortraject: ‘In 2012 hielden we namens
IFMA het eerste schoonmaakevent, daar was VSR
ook bij. VSR en SVS Opleidingen vertelden toen over
kwaliteitcontrole – meten is weten – en over opleiden.
Tekst: Inga van
Uchelen
Anders dan de schoonmaakbeurs Clean Expo van vorig jaar, richtte de vakbeurs
Facilitair & Gebouwbeheer zich op de bredere doelgroep van facility managers.
De schoonmaakbranche was goed vertegenwoordigd met een druk bezocht
schoonmaakseminarie en de lancering van de Handleiding Schoonmaak.
Proper Magazine was erbij.
Lancering handleiding voor FM‘ers op vakbeurs
Facilitair & Gebouwbeheer
Nieuw: Handleiding
Schoonmaak
IFMA
Vlnr: Tamara
Bruning, Klara Van
Schoorisse, Pieter
Sanders, Sofie van
Hove, Loic Rydant,
Els Nys, Freek
Veneman, Mieke
Loncke, Tom
Vanoverberghe,
Sven Aerts
2. 4342
Le premier salon professionnel Facilitair & Gebouw-
beheer s’est tenu début septembre à l’Antwerp Expo.
Il s’agissait de l’édition belge du Vakbeurs Facilitair
de Den Bosch, qui connaît un grand succès depuis
plusieurs années. Nous avons rencontré Kris Pattyn,
Directeur du salon : « Nous avons déjà tenté il y a
plus de dix ans de développer un salon professionnel
facilitaire, mais le marché n’y était pas encore prêt à
l’époque. La profession était encore divisée, il y avait
le gardien d’immeuble, le concierge ou le gestionnaire
du bâtiment. Le Facility Manager présente désormais
un profil plus clair, il s’agit plus d’une profession.
L’IFMA l’a fait évoluer et nous avons reçu des signes
de la part du marché et des exposants du salon néer-
landais. »
M. Pattyn reconnaît que le salon d’Anvers est un
« format de poche » du salon Facilitair de Den Bosch,
mais il nuance en ajoutant : « Le salon de Den Bosch
a aussi commencé dans un hall unique, avec 1.500
visiteurs. Le salon d’Anvers est identique. Il faut que
le visiteur ait l’impression d’être reçu dans un salon
pour faire des affaires. On y répond à l’interaction
entre les marchés hollandais et belge : les Hollandais
qui veulent pénétrer sur le marché belge, et les Belges
qui veulent faire des affaires avec les Hollandais.
Anvers se trouve en effet à un jet de pierre de la
province du Brabant du Nord. »
Manuel du Nettoyage
La rédaction de Proper Magazine était présente au
salon Facilitair pour le lancement du Handleiding
Schoonmaakbeheer (Manuel sur la Gestion du Net-
toyage, ndt), une publication d’IFMA Belgium, le
pendant belge de l’International Facility Management
Association. « J’en suis très fière ! », déclare Els Nys,
présidente du Groupe de travail Nettoyage de l’IFMA
et fondatrice du bureau de conseil en nettoyage Atir
Belgique. C’est Els Nys elle-même qui a pris l’initia-
tive de ce manuel : « Le marché regorge de connais-
sances sur le nettoyage, mais elles n’étaient rassem-
blées nulle part. La Belgique ne dispose d’aucun
institut scientifique comme c’est le cas aux Pays-Bas
Nouveauté : Manuel
du Nettoyage
Lancement du manuel pour les FM au salon professionnel
Facilitair & Gebouwbeheer
Contrairement au salon du nettoyage Clean Expo de l’an dernier, le salon
professionnel Facilitair & Gebouwbeheer visait le groupe cible plus large
des Facility Managers. Le secteur du nettoyage était bien représenté, avec
un séminaire sur le nettoyage très populaire et le lancement du Manuel du
Nettoyage. Proper Magazine y était.
Texte : Inga van
Uchelen
IFMA
staandhetseminarievolgen.DirecteurvanIFMAMie-
keLonckeverwelkomdedegastenenintroduceerdede
sprekers.FreekVeneman,onderanderebestuurslidvan
VSR lichtte een Nederlands onderzoek toe naar ge-
zondheidvandewerkplekinhetkantoorgebouwende
rol van schoonmaak daarin (zie pagina 12).
Jan Oostens, facility manager bij Acerta, vertelde
over de manier waarop de organisatie – die gespeci-
aliseerd is in het advies, de informatisering en de
verwerking van administratieve processen rond
loonverwerking, sociale zekerheid, kinderbijslag en
vestigingsformaliteiten – voor haar 38 kantoren in
heel België (ruim 1300 medewerkers) de schoon-
maakdienstverlening heeft uitbesteed. Filip Willocx,
Science & Techology manager en inventor Metatec-
ta Biotechnology, van Bioorg legde uit hoe micro-or-
ganismen in gebouwen een gezond binnenmilieu
kunnen creëren. Het seminarie werd met een panel-
gesprek en de officiële presentatie van de Handleiding
Schoonmaak afgesloten.
Volgende editie
In drie dagen bezochten 1225 bezoekers de vakbeurs,
op dat aantal had de organisatie ook ongeveer inge-
zet. Pattyn: ‘Het idee is niet om grote aantallen be-
zoekers te trekken, maar wel gevarieerd. Er waren
een kleine 100 standhouders en de kwaliteit van het
bezoek was goed. Grote aantallen bezoekers is geen
doel op zich. In Den Bosch is het percentage decisi-
on maker onder de bezoekers al jaren zeventig pro-
cent en dat doel hebben we hier ook. We kunnen dus
tevreden terugblikken op deze eerste editie. Uiteraard
volgt er – in samenspraak met de standhouders – een
grondige evaluatie om de Belgische versie van de
vakbeurs te verfijnen. Maar dat er een volgende edi-
te komt, dat staat buiten kijf!’ •
WERKGROEP SCHOONMAAK
• Sven Aerts (IFMA en ISS)
• Tamara Bruning (Stad Gent)
• Klara Van Schoorisse (Stad Gent)
• Elke Deflem (GOM)
• Loic Rydant (Stad Gent):
• Pieter Sanders (Alpro)
• Sofie van Hove (Alpheios)
• Tom Vanoverberghe
(ISS, voorheen Diversey)
• Freek Veneman (VSR)
• Peter Verschueren (Thimax, voorheen VRT)
• Els Nys (IFMA en Atir)
3. 4544
(Vereniging Schoonmaak Research (VSR), ndlr). »
Mme Nys, qui est aussi enseignante pour les forma-
tions de SVS Opleidingen aux Pays-Bas, vise la pro-
fessionnalisation du secteur du nettoyage en Bel-
gique. Elle plaide pour une formation officielle, avec
examen, et espère que le secteur sera considéré avec
plus de sérieux grâce au manuel.
Elle nous en dit plus sur la préparation de celui-ci :
« Nous avons tenu en 2012 au nom de l’IFMA le
premier événement du nettoyage. VSR y était aussi.
VSR et SVS Opleidingen y parlaient du contrôle de
la qualité (mesurer, c’est savoir) et des formations.
Après cet événement, nous avons sérieusement ré-
fléchi à l’idée d’un groupe de travail Nettoyage au
sein de l’IFMA. Il y avait bien un groupe de travail
Energie, alors pourquoi pas ? »
Els Nys a composé le groupe de travail avec Sven
Aerts, collaborateur d’ISS, trésorier de l’IFMA, et à
présent secrétaire du Groupe de Travail Nettoyage.
Le groupe était complet en septembre 2013. Le groupe
s’est réuni tous les mois pour parler du manuel.
« Nous avons rendu la réunion intéressante en nous
retrouvant à chaque fois à un autre endroit, à la VRT
ou à la Ville de Gand. Il y avait toujours une visite
de l’entreprise ou du bâtiment. »
Le nettoyage n’est pas sexy
Le groupe de travail compte plusieurs spécialistes :
une personne travaillant dans une entreprise de net-
toyage, un fournisseur, un représentant d’un bureau
Séminaire sur le nettoyage
Le jeudi 4 septembre, l’IFMA a organisé un séminaire
sur le nettoyage. Le thème du nettoyage a visiblement
suscité un grand intérêt. Plus de 130 personnes
étaient présentes dans la salle et certains participants
ont dû suivre le séminaire debout. Mieke Loncke,
Directrice de l’IFMA, a accueilli les invités et pré-
senté les orateurs. Freek Veneman, entre autres
membres du comité de VSR, a commenté une étude
hollandaise sur la santé sur le lieu de travail dans les
immeubles de bureaux et sur le rôle du nettoyage
dans ceux-ci (cf. page 12).
Jan Oostens, Facility Manager chez Acerta, a expliqué
comment l’organisation (spécialisée dans les conseils,
l’informatisation et le traitement des processus admi-
nistratifs liés au traitement des salaires, à la sécurité
sociale, aux allocations familiales et aux formalités
d’établissement) a sous-traité les services de nettoyage
pour ses 38 bureaux répartis dans l’ensemble de la
Belgique (plus de 1.300 collaborateurs). Filip Willocx,
Science Techology manager et inventor Metatecta
Biotechnology, de Bioorg, a expliqué comment les
micro-organismesprésentsdanslesbâtimentspeuvent
créer un environnement intérieur sain. Le séminaire
s’est clôturé par une discussion de panel et la présen-
tation officielle du Manuel du Nettoyage.
Edition suivante
En trois jours, 1.225 visiteurs ont franchi les portes du
salon. C’est plus ou moins sur ce chiffre que l’organi-
sationavaitmisé.M.Pattyn:« L’idéen’estpasd’attirer
de grands nombres de visiteurs, mais un public varié.
Une petite centaine d’exposants étaient présents et
proposaientunevisited’excellentequalité.Enregistrer
un grand nombre de visiteurs n’est pas un but en soi.
A Den Bosch, le pourcentage de decision makers par-
mi les visiteurs atteint depuis plusieurs années 70%, et
c’estégalementlebutquenousvisonsici.Nouspouvons
donc être satisfaits de cette première édition. Une éva-
luation approfondie sera évidemment réalisée (en
concertationaveclesexposants)afindepouvoiraffiner
la version belge du salon. Mais il ne fait aucun doute
qu’il y aura une prochaine édition ! » •
de consultance, un facility manager, un acheteur, un
producteur, etc. Ils ont tous écrit une partie du ma-
nuel. Els Nys : « L’objectif, c’est de transmettre les
connaissances. Les facility managers ne connaissent
pas grand-chose au nettoyage, ils ne trouvent pas
cela sexy. Le second objectif du manuel est donc de
susciter l’intérêt. S’ils sont intéressés, ils peuvent
développer une meilleure structure et améliorer la
manière de sous-traiter. Si vous disposez d’une struc-
ture claire dans votre offre, vous avez moins de pro-
blèmes. »
Le groupe de travail a poursuivi son action une fois
le manuel terminé. « Nous attendons d’abord les
réactions, puis nous passerons à l’étape suivante.
Nous voulons à l’avenir faire passer le nettoyage à
un niveau supérieur, également au niveau de la ges-
tion. J’espère d’abord toutefois que ce manuel pour-
ra être utilisé dans le cadre de la formation en facility
management et pour les personnes actives dans le
secteur du nettoyage. »
Els Nys considère cet ouvrage comme bien plus qu’un
simple manuel. Il vient réaliser l’une des trois mis-
sions de sa carrière. Outre la publication d’un manuel
sur le nettoyage (c’est à présent chose faite), elle vise
la mise en place d’une formation officielle avec exa-
men et la reconnaissance du nettoyage en tant que
véritable profession. « Ce sera l’unique diplôme de
beaucoup de personnes. J’ai vu aux Pays-Bas ce que
cela faisait aux travailleurs d’obtenir leur diplôme.
C’est tellement beau à voir. »
IFMA
GROUPE DE TRAVAIL NETTOYAGE
• Sven Aerts (IFMA et ISS)
• Tamara Bruning (Ville de Gand)
• Klara Van Schoorisse (Ville de Gand)
• Elke Deflem (GOM)
• Loic Rydant (Ville de Gand)
• Pieter Sanders (Alpro)
• Sofie van Hove (Alpheios)
• Tom Vanoverberghe
(ISS, auparavant Diversey)
• Freek Veneman (VSR)
• Peter Verschueren
(Thimax, auparavant VRT)
• Els Nys (IFMA et Atir)
De gauche à
droite debout :
Pieter Sanders,
Klara Van Schooris-
se, Loic Rydant,
Sofie van Hove,
Freek Veneman,
Mieke Loncke, Tom
Vanoverberghe, et
de gauche à
droite : Tamara
Bruning, Els Nys,
Sven Aerts