"J’ai fait des études supérieures en design, et je ne serai pas designer"
Radionuklidet ne infeksionet dhe inflamacionet
1. DIAGNOSTIKA RADIONUKLIDE NE
INFEKCIONE / INFLAMACIONE
Universiteti Hasan Prishtina ne Prishtine
Fakulteti I Mjekesise ne Prishtine
Prof ass. dr. sc. Rame Miftari
Sherbimi I Mjekesise nukleare
Qendra Klinike Universitare e Kosoves
Katedra e Radiologjise
Fakulteti I Mjekesise ne Prishtine
_______________________________________________________________________
Prishtine, Maj 2013.
2. Cka eshte inflamacioni / infeksioni
Inflamacioni: reakcion ose pergjigje e indit te gjalle ne lendim,
kurse perfshine nje varg ndryshimesh te rrjetes perfundimtare
enore , gjakut dhe indit lidhor.
Te gjitha keto ndryshime jane te drejtuara ne largimin e faktorit te
demshem dhe sherimin e indit te demtuar.
Shenjat e inflamacionit jane: enjtja, te skuqurit, dhembja ,
temperatura dhe humbja e funksionit
Infekcioni demtimi I indeve si rezultat I veprimit te
mikrorganizmave
3.
4. Detektimi I infekcionit- inflamacionit
Tradicionalisht dijagnostika radionuklide ofron disa metoda te
ekzaminimit:
Me se shpeshti shfrytezohen 67Ga-citrati,
leukocitiet e markuara me 99mTc-pertehnetatin apo 111In si dhe
imunoglobulinet ne forme te antitrupave monoklonik
antigranulocitar te markuara 99mTc-pertehnetat.
5. Radiofarmaket
Per zbulimin e inflamacioneve ne mjekesine nukleare shfrytezohen::
67Ga-citrati
Leukocitet e markuara me 99mTc-pertehnetat , 99mTc-HMPAO apo
111In
Imunoglobuliniet ne forme antitrupave monoklonik dhe poliklonik te
markuara me 99mTc - imunoscintigrafia!
18FDG-PET
6. 67Ga-citrat
67Ga-citrati akumulohet ne vendin e inflamacionit/infeksioni per
shkak te:
1. Rritjes se leshueshmerise se kapilareve, rritjes se volumit te
lengut ekstravaskular dhe rritjes se qarkullimit te gjakut.
2. Lidhja per receptoret laktoferinik ne siperfaqe te limfociteve B,
makrofageve dhe granulociteve ( kan afinitet te larte lidhjeje per 67Ga-
citrat)
3. Lidhjes se drejtperdrejte ne siderofore (proteinet me peshe molekulare
te vogel) ne siperfaqe te bakterieve dhe kepurdhave (te cilat kan
mekanizmin e transportit te Fe dhe lehtesojne bartjen e galiumit ne qelize ne
formen e kompleksit Ga-sideroforik – nje nga shkaqet se perse pacientet
neutropenik mund te akumulojne ende Ga brenda apcesit)
7. Indikacionet Klinike
Indikacionet kryesore per scintigrafine me 67Ga jane:
- infeksionet torakale
- ngritjet e pa shpjegueshme te temperatures
- te semurit me sistemin imunitar te kompromituar
- sarkoidoza
- osteomijeliti I unazave
9. Temperaturat me burim te pa njour
Semundja febrile e cila zhvillohet brenda tri jave me tre apo me
teper here temperature te larte mbi 38.3ºC dhe diagnoze ta pa
sigurte pas perpunimit spitalor nje javor
Rreth 20% te pacienteve te tille kane neoplazme okulte
Apceset e meshehur ende jane pergjegjes ne mbi 30-40% te
rasteve me temeparatura te larta me burim te panjohur
10. Scintigrafija me 67Ga-citrat
(Pneumocystis carinii pneumonia - PCP) te pacienti me imunitet te
kompromituar
Ndjeshmeria e scintigrafise me
67Ga-citrat per zbulimin e PCP
ne pacientat me HIV arrine ne
90-95% te rasteve.
Ekzaminimet me metodat e
radiologjise konvencionale CXR
jane normale ne me teper se
40% te rasteve.
11. Scintigrafia me 67Ga-citrat
- sarcoidosis
Sarkoidoza e cila eshte nje semundje sistematike me shpeshe
atakon mushkerite ne me teper se 90% te pacienteve.
Ndjeshmeria e metodes se scintigrafise me 67Ga-citrat per zbulimin e
lezioneve ne parenkimen e mushkerise eshte rreth 70%, derisa per
zbulimin e adenopatise hilare rreth 95%
14. Scintigrafia me leukocite te markuara me 99mTc-
HMPAO apo 111In
Leukocitet e e markuara ruajne funksionin e vet dhe jane shume te
ndjeshem dhe specifik per infeksionet akute
Ndjeshmeria eshte dukshem me e ulur ne infeksionet kronike
15. Markimi i leukociteve me 99mTc-pertehnetat,
99mTc-HMPAO apo 111In-oksin
Leukocitet vetanake te markuara ruajne aftesine e migrimit drejt
vendit te inflamacionit edhe pas markimit me radionuklide
Leukocitet izolohen nga perafersisht 50 ml gjak te pacientit te
ekzaminuar me sedimentimin dhe centrifugimin e gjakut (eliminimin e
eritrociteve)
Markimi I leukociteve me 99mTc-perteknetat eshte me I lire dhe
shfrytezohet me shpeshe ( doze e ulte e rrezatimit te absorbuar)
99mTc-HMPAO per shkak te formes se vet lipofile hyne ne leukocitet e
ndara dhe konvertohet ne formen hidrofile ( I cili mbetet I mbyllur brenda
leukocitit)
Leukociteve te ndara u shtohet 111In-oksini I cili difundon ne menyre
pasive neper membranen e leukociteve ( brenda qelizes 111In do te ndahet
nga oksina dhe do te lidhet per komponente te citoplazmes se leukociteve)
16. Indikacionet per scintigrafine
me leukocite te markuara
Leukicitet e markuara shfrytezohen ne dg.:
- osteomielitit
- infekcionet pastraumatike
- infekcionet e protezave artikulare
- shputave dijabetike
- infekcionet e transplanteve te eneve te gjakut
- semundjeve inflamatore te zorreve
22. Antitrupat monoklonal te markuara me 99mTc-
perteknetat
Leukocitet mund te markohen me metoden in vivo me ndihmen e
antitrupave monoklonik antigranulocitar (At) te cilet paraprakisht jane te
markuar me 99mTc-pertehnetat.
Me se shpeshti shfrytezohen At e markuara intakte me prejardhje nga miu,
te cilat hyjne ne reaksionin jo specifik te kryqezuar me NCA 95, antigjenin I
cili ndodhet ne granulocitet e pjekura dhe format zhvillimore te
granulociteve (promijelocitet, mijelocitet, metamijelocitiet)
Pas lidhjes per granulocite, nuk ndikojne ne funksionin e tyre
Scintigrafite e fituara me 99mTc-AGAt jane shume kualitative derisa doza e
absorbuar eshte e vogel
Indikacionet jane te ngjashme sikur ne rastin e leukociteve te markuara
Pervec At te plota, ne treg jane te shfrytezueshem edhe Fab fragmentet
(pjeset e domosdoshme te At) IgG1, te cilet lidhen per antigjenin NCA 90)
23. Granulocitiet, promijelocitet
dhe mijelocitet – te gjitha
shprehin antigjenin NCA 95
Rreth 10% te At te
radiomarkuara te injektuara
lidhen per granulocitet ne
qarkullim
At monoklonal te markuara me 99mTc-pertehnetat
26. Antitrupat Monoklonal
1. BW 250/183 (Granuloscint; CISBio International) - IgG1 At monoklonale e
miut e cila lidhet per antigjenin NCA 95 ne leukocite(95 kDa)
2. Sulesomab (Leukoscan; Immunomedics) - 50 kDa -antigjen-fragmenti
lidhes (Fab') I klases IgG1 te At monoklonal te miut I cili lidhet per
antigjenin NCA 90 ne leukocite
Intact Antibody
Intaktno
At
Intact Antibody
Fragment
F(ab’)2
Fab' Fragment
Fragment
Fab’
27. 3. 99mTc-Fanolesomab (NeutroSpec; Palatin Technologies) eshte I klases se
At IgM me origjine nga miu te cilat lidhen ne antigjenin CD 15 I cili
ndodhet ne neutrofile, euzinofile dhe limfocite
Eshte treguar I mire ne diagnostikimin e apendicitisit dhe osteomijelitit, dhe me
2004. . Eshte lejuar te perdoret ne SHBA
Pese here eshte me I madh se IgG (rreth 500 kDa), por shume me shpejte
pastrohet ne melqi dhe shpretke
Per shkak te disa komplikacioneve kardiopulmonale dhe dy vdekjeve te
shkaktuara, per momentin eshte larguar nga perdorimi nga viti 2005
Perdorimi I 99mTc-fanolesomabit eshte ende I pa qarte.
Antitrupat Monoklonal
28. 18FDG-PET
Perveq metodave te permendura ne diagnostikimin dhe qartesimin e
temperaturave te larta te pa shpjeguara perdoret edhe PET
18FDG grumbullohet me teper ne qelizat malinje por poashtu edhe ne
qelizat me aktivitet metabolik te shtuar sic eshte rasti te inflamacionet
dhe infeksionet
Studimet e veqanta perspektive tregojne qe procedura e 18FDG-PET
do te jet metode e linjes se dyte ne diagnostikimin e burimit te pa
zbuluar qe shkakton temperaturen
33. 18FDG-PET
Ne krahasim me scintigrafine me leukocite te markuara ,18FDG-PET
mundeson diagnostikimin e nje numeri me te madhe te semundjeve
Ne krahasim me scintigrafine me 67Ga-citrat, 18FDG-PET eshte
metode dg me e ndjeshme per infeksione dhe ofron scintigrafi me
kualitet me te larte.
Incizimi I te semureve me 18FDG-PET-in kryhet me shpejte pas
dhenjes se radiofarmakut dhe dg vendoset me shpejte krahasuar
me metodat tjera imazherike
35. Indikatoret tjere te infekcionit/inflamacionit
Indikatoret tjere per detektimin e inflamacionit:
Liposomet
Nanokoloidet
Interleukinet
Antibiotiku i radiomarkuar I (99mTc-ciprofloksacin)
Te gjitha se bashku kane nje mangesi ne mos mundesi te veqimit te
infeksionit nga inflamacioni, e qe eshte celsi per aplikimin e terapise
me antibiotik.
36. Chantal P, Bleeker R. et al. 99mTc-Labeled Interleukin 8 for the Scintigraphic Detection of
Infection and Inflammation: First Clinical Evaluation. J Nucl Med 2007;48(3):337-43.
Interleukin 8, proteine e vogel (8.5 kDa), ka rendesi ne forcimin e
qelizes gjate inflamacionit akut.
Neutrofilet eksprimojne 2 tipe IL-8 receptoresh (CXC1 i CXC2) ne te
cilet IL-8 lidhet me afinitet te larte
Interleukinet
39. 99mTc-Interleukin 8
- apces I endoprotezes ne pjesen femorale
Fistula nen gju pas endoprotezes
totale te gjurit (M 76 g.)
Shtim "uptake" ne fistule dhe
pjesen femorale te endoprotezes
Operimi: drenimi I nje apcesi te
madh rreth pjese femorale te
endoprotezes
4 h
24 h
40. 99mTc-Interleukin 8
- apces I melqise
Pacijenti me temperatur
dhe dhembje ne bark(M
21 g.)
A) Scintigrafia me 99mTc-
interleukin 8 pas 4 h
tregon akumulim fokal te
radiofarmakut ne melqi
B) Shume me qarte pas 24
h
C) CT abdomenit verteton
nje apces te madh ne
melqi
41. Peptidet antimikrobial
Vitet e fundit punohet me te madhe ne markimin e peptideve
antimikrobial
Jane keto peptide te cilat jane pjese perberese te imunitetit
natyror te organizmit nga bakteriet dhe kepurdhat e ndryshme
Gjinden ne gjitare, zogje, lloje te amfibieve, insekte dhe bime
(jane shume te vogela PM 1-2 kDa)
Lidhen per bakterie per shkak te ngarkeses se ndryshme dhe
sjellin asgjesimin e saj
42. Peptidet Antimikrobik
Per here te pare ka pasur sukses sinteza e nje fragmenti peptid
antimikrobik UBI 29-41 (PM 1.693 Da) I cili fillimisht eshte izoluar nga
makrofaget e miut
99mTc-Ubiquicidin 29-41 ka afinitet te lidhet por jo edhe te vras
bakterien dhe per kete mund te prezantoj infeksionin
Nuk jane regjistruar komplikacione
Nuk paraqet rrezik per infeksion gjate punes me gjakun e infektuar
Eshte I aplikuar te pacientet me leukopeni
Zhvillimi I rezistences se bakterieve ndaj petideve eshte e vogel
Rezultatet e para klinike jane inkurajuese
43. Peptidet Antimikrobike
Dallojne infeksionin bakterial nga
inflamcioniu
85% e radiofarmakut te injektuar lirohet
permes veshkave brenda 24 h
44. Akhtar MS et al. 99mTc-Ubiquicidin 29–41 as Human Infection-Imaging Agent: Clinical Trial.
J Nucl Med 2005;46:567-73.
Scintigrafija me 99mTc-Ubiquicidin 29-41
- infekcioni
45. Vlera Prediktive Pozitive=
92%
VPN ( negative )= 100%
saktesia e metodes = 94.4%
Scintigrafija me 99mTc-Ubiquicidin 29-41
- infekcioni