Individuele houtverwarming - pratische gids

PRAKTISCHE GIDS
INDIVIDUELE HOUTVERWARMING

3
Zich met hout verwarmen levert onweerlegbare milieu- en energievoordelen op:
• als het hout afkomstig is uit een duurzaam beheerd bos, is het hernieuwbaar en zonder impact op
de klimaatopwarming (CO2
-neutraal)
• we zijn voor onze energie minder afhankelijk van landen die petroleum of aardgas produceren
• het is weinig verwerkt en wordt in het algemeen lokaal verbruikt, zodat de energie voor de
productie en transport ervan kan worden beperkt
• geschikt bosbouwbeheer verzekert het behoud en onderhoud van natuurlijke omgevingen met
grote biodiversiteit, met betrekking tot de bosbouw zoals kreupelhout, heggen, bomenrijen...
Als de verbranding van hout niet in goede omstandigheden wordt uitgevoerd kan deze de
oorzaak zijn van luchtverontreinigende stoffen die een impact kunnen hebben op de gezondheid
vanmensenenophetmilieu.Deverbrandingvanhoutverspreidtookfijnstofwaarindemediavaak
over wordt gesproken. Dit komt omdat meetcampagnes de laatste jaren hebben aangetoond dat
houtverbranding mogelijk een belangrijke rol speelt in de bijzonder hoge concentraties van deeltjes
in de winter.
Om op duurzame wijze te kunnen profiteren van de talrijke voordelen van het gebruik van hout,
moet de emissie van luchtverontreinigende stoffen zo veel mogelijk worden beperkt. Dat kan alleen
als de gebruikers beschikken over een correct geïnstalleerd kwaliteitsvol apparaat dat ze zo goed
mogelijk gebruiken. Een toestel van hoge kwaliteit welke correct is geïntalleerd in de beste condities
gebruiken. Dat is met name zoals ze de goede praktijken toepassen, die in het algemeen eenvoudig
maar onvoldoende bekend zijn. Zowel de objectieve en kwalitatieve informatie alsook de sensibi-
lisering van de burgers zijn sleutelbegrippen van een effectief beleid om de fijnstof emissies van
individuele houtverwarming te verminderen.
Niettemin is het niet alleen de publieke overheid die deze aanpak hanteert. Een noodzakelijke
samenwerking tussen de economische sectoren, verenigingen, overheden en gebruikers kan
voor een context zorgen om dit doel te halen. Wij ondersteunen ten volle deze publicatie die het
gevolg is van de samenwerking tussen de sector van de individuele houtverwarming en de bevoegde
overheden.

5
INLEIDING - ZICH MET HOUT VERWARMEN.............................................................................................6
OVERSTAPPEN OP HOUT...................................................................................................................................12
DE BRANDSTOF....................................................................................................................... 14
Houtblokken.....................................................................................................................................19
Houtbriketten .................................................................................................................................21
Houtpellets......................................................................................................................................22
DE INDIVIDUELE HOUTVERWARMINGSSYSTEMEN........................................................................ 24
De houtkachel.........................................................................................................................26
Geïntegreerde systemen................................................................................................... 27
De pelletkachel.......................................................................................................................29
De grondoven of accumulatiekachel..........................................................................30
WARMTEDISTRIBUTIE.............................................................................................................. 31
Vermogen van de haard......................................................................................................31
Warmtedistributiesysteem via lucht...........................................................................32
Warmtedistributiesysteem via water..........................................................................33
ROOKAFVOERSYSTEMEN........................................................................................................... 35
GEBRUIK EN ONDERHOUD......................................................................................................... 41
REGLEMENTERING................................................................................................................... 47
BOUWKENMERKEN VAN LUCHTDICHTE GEBOUWEN....................................................................51

6
DE ZUINIGE ENERGIE! DE MILIEUVRIENDELIJKE ENERGIE!
DE HERNIEUWBARE ENERGIE! DE WARME ENERGIE!
INLEIDING

7
ZICHMETHOUTVERWARMENINLEIDING
ZICH MET HOUT
VERWARMEN
De wereld begint nu de ogen te openen voor de impasse waarin we zitten door energieverbruik
dat de voorraden van per definitie uitputtelijke fossiele energieën danig doet slinken. Eén
vaststelling lijkt vanzelfsprekend: we moeten absoluut overstappen naar «energiesoberheid»
op basis van een gematigd verbruik van hernieuwbare energie om het voortbestaan van onze
planeet te verzekeren!
EN WAAROM NIET MET HOUT?
De sector voor individuele houtverwarming wordt vaak als bijkomstig beschouwd maar die verwarming komt in onze
woningen heel vaak voor. Bijna een derde van de Belgische haarden is met dit soort systeem uitgerust. Het actuele
verbruik van houtenergie in België1
dekt meer dan 10% van de totale verwarmingsbehoefte van woningen in ons land.
Alsdezehernieuwbareenergieoptimaaleninperformantesystemenwordtgebruikt,dankanzede CO2
-uitstootvan
gezinnen aanzienlijk beperken.
De sector voor individuele verwarming heeft niet alleen een ecologisch belang, ze zorgtookvoorheelwatlokaleen
niet-delokaliseerbare jobs. Door de bosberoepen, handwerksnijverheid, metaalnijverheid, high tech... te valoriseren,
levert deze keten diverse vaardigheden en draagt ze dus voor een groot deel bij aan de economische dynamiek van
onze regio’s.
Voor de gebruiker is houtverwarming een aanzienlijk voordeel, want zijn energiefactuur daalt aanzienlijk en hij
kan zijn bevoorrading en verbruik van brandbaar materiaal beter beheren! Naast energie bieden houthaarden in
woningen ook welbehagen en een niet te evenaren gezelligheid.
1
«Eindrapport: Emissies door houtverbranding – Sectoren gebouwverwarming en landbouw; Vito, Nele Renders, Yves De Weerdt, Kaat Jespers, Leen
Van Esch, Mai Wevers», studie uitgevoerd voor de Vlaamse Milieumaatschappij, November 2011.

8
HET HOUT: VAN ALLE TIJDEN
De houthaard is al een hele tijd een van de eenvou-
digste manieren om biomassa als hernieuwbare
energie te valoriseren. De houthaard was aanvan-
kelijk de enige warmtebron in onze woningen, werd
vervolgens voornamelijk een goedgekeurd element
in tijden van energieovervloed, en vormt vandaag een
van de relevantste onderdelen van de verwarmings-
systemen in onze huizen.
EEN LOKALE ENERGIE!
In de ondergrond van ons land zitten geen energiebronnen zoals petroleum, aardgas of uranium. Om elektriciteit
te produceren, kunnen we hooguit wind- en zonne-energie gebruiken. Het gebruik van hout heeft veel minder
bijkomende grijze energie nodig dan fossiele brandstoffen (aardgas en stookolie), die steeds dieper en in steeds
koudere en meer afgelegen gebieden moeten worden geput.
GRIJZE ENERGIE IN % VAN DE ENERGIE-INHOUD
HOUT IN STUKKEN
EN BLOKKEN
PLATEN-
SNIPPERS
PELLETS STOOKOLIE AARDGAS VLOEIBAAR GAS
1-2 1,5-3 2,5-12* 12-17 10-15 15-20
* Met inbegrip van de energie die nodig is voor kunstmatig drogen
Grijzeenergieisdehoeveelheidenergiedienodigisvoordeverzameling,voorbereiding en het transport van
een energiebron. De productie van houtenergie is niet alleen hernieuwbaar, maar ontziet ook het
milieu, in tegenstelling tot fossiele brandstoffen.

9
MINDER CO2
Zowel in Vlaanderen als in Wallonië blijft de productie van hout, pellets en «spaanders» groeien en is ze van goede
kwaliteit. In deze diverse vormen wint hout opnieuw aan kracht om ons de warmte te bieden die we nodig hebben.
Bij correct gebruik kan houtverwarming onze milieu-impact aanzienlijk verminderen. De CO2
die de boom
absorbeert voordat hij wordt omgehakt compenseert de uitstoot van CO2
tijdens de verbranding. Dekoolstofbalans
is dus neutraal.
In het zuiden van België is het bosbestand in de laatste 100 jaar met ongeveer 25% toegenomen. De bossen
beslaan 545.000 hectaren, ofwel bijna 31% van het landoppervlak. In sommige delen van de Ardennen stijgt
dit percentage tot zelfs 50% en kunnen we dus echt van een «groene long» spreken. Ook in Europa bewijst de
voortdurende groei van de bosoppervlakken dat het gekapte bos op ons grondgebied wordt herbeplant en dat
deze bron permanent wordt hernieuwd. Houtverwarming uit lokale productie maakt dus integraal deel uit
van een «natuurlijke cyclus» die onze impact op de klimaatopwarming sterk beperkt.

10
ENERGIE DIE KAN WORDEN OPGESLAGEN
In vergelijking met andere in België beschikbare hernieuwbare energie biedt houtenergie het grote voordeel dat ze
heel eenvoudig kan worden opgeslagen. Het gaat eigenlijk om een door de zon geproduceerd energiereservoir
dat, in functie van onze behoeften, via verbranding in warmte kan worden omgezet. Dit specifieke karakter
maakt van houtenergie een van de onmisbare schakels voor elke bevoorradingsstrategie van duurzame energie.
Bovendien kunnen bepaalde houthaarden werken zonder elektriciteit. Dit is een niet te verwaarlozen element van
«energiezekerheid» wanneer het koud is en de bevoorrading onderbroken is.
IN SAMENWERKING MET DE LIDBEDRIJVEN VAN AGORIA-CIV | EN COOPÉRATION AVEC LES MEMBRES DE AGORIA-CIV
HET STOKEN VAN HOUT EN PELLETS (BIOMASSA) :
BIJDRAGE TOT DE PRODUCTIE VAN HERNIEUWBARE ENERGIE
LA COMBUSTION DU BOIS ET DES PELLETS (LA BIOMASSE) :
CONTRIBUTION À LA PRODUCTION DE L’ÉNERGIE RENOUVELABLE
JAARVERBRUIK VAN
m3
BRANDHOUT
5
JAARVERBRUIK VAN
TON PELLETS
2
JAAROPBRENGST VAN
m2
PV-PANELEN
76
JAAROPBRENGST VAN
PRIVATE WINDMOLENS
37
OPSLAGCAPACITEIT VAN
BATTERIJEN VAN 10 kW
922
GEBASEERD OP EEN ENERGIEWAARDE VAN +/- 9000 kWh
BASÉ SUR UNE VALEUR ÉNERGÉTIQUE DE +/- 9000 kWh
5 x 540 kg x 4,27 kWh/Kg x 80%
= 9223 kWh
76 x 120 kWh/jaar
= 9120 kWh
13 x 540 Kg x 4,27 kWh/Kg x 30%
= 8993 kWh
923 x 10 kWh
= 9220 kWh
37 x 250 kWh/jaar
= 9250 kWh

11
DE FACTUREN DALEN OOK
Op economisch vlak is houtverwarming een doeltreffende manier om de energiefactuur van een woning te
verminderen. De prijs van houtenergie is in het algemeen lager en stabieler dan die van fossiele brandstoffen:
Bron en bijgewerkte gegevens: http://www.apere.org/fr/observatoire-des-prix
HET SCHEPPEN VAN LOKALE WERKGELEGENHEID
De houtenergie valoriseert de bosberoepen en ondersteunt de lokale werkgelegenheid. Ze zorgt tegenwoordig voor
de ontwikkeling en energieonafhankelijkheid van onze regio’s. Ze zorgt voor veel meer jobs dan andere energieën
voor eenzelfde geproduceerde hoeveelheid energie:
Houtenergie 4 tot 5 gecreëerde jobs
Petroleum 1,4 gecreëerde jobs
Gas 1,2 gecreëerde jobs
Aantal gecreëerde jobs per 1000 ton geproduceerde warmte door het equivalent van petroleum - Bron: Ademe
Elek. enkelvoudig uurtarief (3500 kWh) Brussel
Elek. enkelvoudig uurtarief (3500 kWh)Vlaanderen
Elek. enkelvoudig uurtarief (3500 kWh) Wallonië
Aardgas (23260 kWh) (gross) België
Stookolie (2000 l) (gross)
Houtpellets (bulk) (net)
Houtblokken (1 jaar gedroogd) (net)
Houtsnippers (30% RV) (net)
Propaan (tank) (gross)
Propaan (fles) (net)

OVERSTAPPENOPHOUT
13
VOORDATUERMEEAANDESLAGGAAT
VOORDAT U ERMEE AAN DE SLAG GAAT
Vanhetgoedgekeurdeproducttotdehoofdverwarmingvaneenwoningbestaanerdiversetechnologieënwaarmee
aan verschillende behoeften wordt voldaan. Dankzij deze gids leren de eigenaars hun houtverwarmingssysteem
op een optimale manier gebruiken. Wie op zoek is naar een verwarming voor zijn woning, leert de verschillende
bestaande alternatieven kennen.
ENKELE VRAGEN DIE MEN ZICH MOET STELLEN ALVORENS EEN KEUZE TE MAKEN
ZIJNAANALLEVOORWAARDENVOLDAANOMEENHOUTVERWARMINGSSYSTEEMTEPLAATSEN?
• Bestaand rookkanaal of mogelijkheid om dat te installeren
•Voldoenderuimteomhetapparaatteinstallerenenzijnbrandstofopteslaan
Aanvullingbijdebelangrijkste
verwarmingsbron
Apparaat verbonden met
de centrale verwarming,
die uiteindelijk warm water
produceert
De schoorsteen uitrusten met een ingebouwde kachel of
een gesloten haard of een kachel installeren. Opgelet:
een open haard is geen geschikt middel om te verwarmen:
ze verontreinigt uw woning en is weinig doeltreffend.
Een handmatige kachel-verwarmingsketel, met blokken of
automatisch, met snippers of pellets
WELKE ZIJN MIJN BEHOEFTEN?
WAT IS MIJN OPSLAGRUIMTE?
De opslagplaats moet droog en verlucht zijn en zich vlakbij de plaats van verbruik bevinden.
BLOKKEN
BRIKETTENOF
SPAANDERS
PELLETS
IN EEN ZAK IN BULK
Buiten Beperkte ruimte Kleinhoutopslagplaats X
Beperkte ruimte Pelletsilo X
Voldoenderuimte Grote houtop-
slagplaats
X
Binnen Beperkte ruimte Technische ruimte
of woonruimte
X X
Voldoenderuimte Opslag van blokken,
silo voor snippers of
pellets
X X X X

OVERSTAPPENOPHOUTDEBRANDSTOF
15
DE BRANDSTOF
Blokken, spaanders, briketten of pellets? Elk type brandbaar materiaal beschikt over eigen
bijzonderheden, die in deze brochure worden uiteengezet. Om een goede keuze te kunnen maken,
moet de gebruiker met deze kenmerken rekening houden.
Om de prestaties en veiligheid van een installatie te kunnen garanderen, moet brandbaar
materiaal worden gekozen dat aan het verbrandingssysteem is aangepast en moeten
de gebruiksvoorschriften van de fabrikanten worden nageleefd.
SAMENSTELLING, VOCHTIGHEID, DICHTHEID, KOSTPRIJS
DE SAMENSTELLING
Het brandbaar materiaal mag uitsluitend uit zuiver hout
bestaan.
Het gebruik van niet-aangepast brandbaar materiaal
heeft wegens de verhoogde emissies nadelige gevolgen
voor het milieu... en leidt tot klachten van buren. De
voortgebrachte schadelijke stoffen kunnen bovendien
uw welzijn en schoorsteen schade toebrengen en dus
tot kosten leiden om alles in zijn oorspronkelijke staat te
herstellen.
VERBODEN MATERIAAL VOOR UW HAARD!
•Bewerkthout/houtafval:
Hout bewerkt met houtbeschermingsproducten
Geverfd, gelakt of geplamuurd hout
Multiplex, spaanplaten of elk ander gelijmd hout
•Schorsbriketten
•Allemogelijkesoortensynthetischmateriaal
•Allevormenvanafval!

16
5X
55UUR
Een kilo hout dat perfect droog is, heeft een energetische waarde (of NCW)
dat min of meer gelijk is aan die van om het even welke gekozen brandstof
Ze bedraagt ongeveer 5 kWh/kg, wat overeenstemt met de elektriciteit die
verbruikt wordt door 5 wasbeurten met een A+++
-machine of met de arbeid die
een topsporter gedurende 55 uur verricht!
GOED OM TE WETEN
Gevolg van de vochtigheid van het hout op de energie die door een kilo hout bij verbranding wordt geproduceerd
DE VOCHTIGHEID
Elke vorm van houtenergie bevat een deel vocht.
Deze vochtigheid wordt in het algemeen uitgedrukt als
een percentage van de totale massa of vochtige massa
(hout + water). Afhankelijk van het brandbaar materiaal
en de mate waarin het droog is, kan deze vochtigheid
schommelen van 50% tot enkele procenten.
Door een deel van de warmte voor de verdamping te
gebruiken, zorgt het water in het hout ervoor dat:
• de verbrandingstemperatuur daalt
• de verbranding onvolledig is
• erverontreinigendestoffenwordenuitgestoten.
60 %50 %40 %30 %20 %10 %
0
1
2
3
4
5
6
Pellets
Droge blokken
Vochtige blokken
NCW(kWh/kg)
Vochtigheid (% van vochtige massa)

17
Vochtigheids-
graad
NCW
(KJ/kg)
NCW
(kWh/kg)
Onderstaande tabel geeft de
calorische waarde (NCW) weer van
een houtblok van 1 kg in functie van
zijn vochtigheidsgraad.

10% 16.393 4.6
15% 15.344 4.3
20% 14.296 4.0
25% 13.248 3.7
30% 12.199 3.4
35% 11.151 3.1
In deze tabel merkt u dat het
verbranden van houtblokken
met 30% in plaats van 10%
vochtigheid een energiever-
lies van 25% oplevert, ofwel
1 houtblok op 4!
Een deel van de energie gaat verloren
aan verdamping van het water
De warmteproductie
is lager. Het vuur is minder actief.
Het rookafvoersysteem,
de kachel en de verschillende
mechanismen worden vuil.
De verbranding is onvolledig
(een deel van de energie
gaat verloren in de rook).
De temperatuur in de
haard is onvoldoende
hoog.
ALS HET HOUT TE VOCHTIG IS...
Het is dus belangrijk dat de vochtigheidsgraad van uw hout lager is dan 20% voordat u het verbrandt.
Om de vochtigheidsgraad van uw hout te kennen (voordat u het koopt en/of brandt), bestaan er gebruiksvrien-
delijke en goedkope elektronische vochtigheidstesters. Deze worden online en bij alle goede handelaars van
haarden verkocht. Merk op dat de vochtigheid binnenin het houtblok moet worden gemeten en dit na het te
hebben doorgezagen.

18
BLOKKEN VAN 1 M
Een stère (niet-officiële eenheid) stemt overeen met een volume ingenomen door een stapel blokken van 1 m lang, gerangschikt over
een breedte van 1 m en een hoogte van 1 m.
1 STÈRE = 1 M3
³ 1 STÈRE = 0,8 M3
³
BLOKKEN VAN 50 CM
1 STÈRE = 0,7 M3
³
BLOKKEN VAN 33 CM
DE KOSTPRIJS
Het is mogelijk om de prijs te berekenen die moet worden betaald voor eenzelfde hoeveelheid energie in elk
brandbaar materiaal. De referentie-eenheid die gebruikt wordt om de kosten van verschillende brandbare
materialen te vergelijken, is de eurocent per kilowattuur energie (€c/kWh)
BRANDBAAR MATERIAAL
KOSTPRIJS VAN HET
BRANDBAAR MATERIAAL
RENDEMENT
KOSTPRIJS VAN DE
GELEVERDE WARMTE
Houtblok € 65/stère 80% €c 4,5/kWh
Pellets € 3,5/zak van 15 kg 90% €c 5,5/kWh
Briketten € 300/ton 80% €c 8,0/kWh
DE DICHTHEID
Bepaald brandbaar materiaal zoals een houtblok, wordt
verkocht in volume-eenheden. Het echte volume hout
in bulk hangt af van de doorsnede en rechtheid van de
houtblokken, die worden uitgedrukt als de stapelfactor,
die altijd tussen 0 (100% leeg) en 1 (100% hout) ligt.
In het geval van houtblokken, is stère de referentie-
eenheid. Voor relatief regelmatige blokken van 1 m lang,
mogen we aannemen dat de stapelfactor ongeveer
0,6 bedraagt, wat betekent dat een stère hout ongeveer
0,6 m3
hout bevat. Als de blokken zijn verzaagd in
lengten van 50 of 33 cm, nemen ze minder volume in.

19
HOUTBLOKKEN
IDENTITEITSKAART VAN DE BRANDSTOF
•Oorsprong: bosbouw met hout van weinig waarde (kruinen, top en takken na ontginning, kreupelbos en
onderbegroeiing)
•Verpakking: stères (van 1 m), 50 cm, 33 cm, ingekort of niet, droog of koel
•Energie-inhoud: 1600 - 2000 kWh/stère
VOORDELEN VAN HOUTBLOKKEN
•Houtblokken zijn in het algemeen goedkoop, vooral op het
plattelandwaargemakkelijkeenproducenttevindenis.
• Hun verbranding in de haard combineert gezelligheid
en warmte.
NADELEN VAN HOUTBLOKKEN
Houtblokken zijn heel heterogeen (vochtigheid, types
brandstof, schorsgehalte). Er is dus een minimum aan
ervaring nodig om de kwaliteit van een bevoorrading te
beoordelen.
GOED OM TE WETEN
Voor hout dat niet te vochtig en niet te droog is
Tevochtigoftedrooghoutzorgtvooronnodigeemissies.Omeenideaalwatergehaltevan15tot20%teverkrijgen,moet
uervoorzorgendat:
•deblokkenopgeslagenzijnineentegenderegenbeschermdeengoedverluchteruimte
•zezogestapeldzijndatdeluchtdoordehoutstapelkancirculeren
•datzenietrechtstreeksincontactkomenmetdegrond
•datzetenminsteeentottweejaargestapeldblijven,infunctievanhethouttypeendeverluchtingvandeopslagplaats.
Als wordt vastgesteld dat het hout nog te vochtig is, moet het enkele weken extra in een goed verluchte ruimte worden
opgeslagen.

20
BRANDSTOF CALORISCHE WAARDE VERBRANDING OPMERKINGEN
Hardhout: haagbeuk,
beuk, eik, es
Hoog Heel trage verbranding Uitstekend brandhout
Gemiddeld hout:
kastanje, kersenboom,
fruitbomen
Matig Trage verbranding Droog verliest de kastanje zijn
grote dichtheid niet gebruiken
in een open schoorsteen wegens
risico op vonken
Zachthout: berk, els,
populier
Laag Snelle verbranding Elkzachtofgemiddeldrondhoutkan
wordengebruiktvoorhetaansteken
vandehaard.Decalorischewaarde
vandeberkiseenvandebelangri-
jksteinzijncategorie.
Zachthout: harsboom Laag Snelle verbranding Deze staan erom bekend dat ze
de rookkanalen vervuilen.
BEREKENING VAN DE ENERGIEKOSTEN VAN EEN HOUTBLOK
De energiekosten van een houtblok kunnen eenvoudig worden berekend.
Vb.: Hardhout dat gekocht is voor € 65 per stère, dat gedroogd is om een vochtigheidsgraad van 15% te verkrijgen en
in een haard met een rendement van 80% wordt verbrand, kost €c 4,5/kWh aan geleverde warmte aan de gebruiker.

21
HOUTBRIKETTEN
•Oorsprong: samengedrukt haksel van divers hout (ontginning en houtverwerking)
•Verpakking: in een zak of op een palet
•Energie-inhoud: 4500-5000 kWh/ton
De houtbriketten van verdicht hout zijn een gestandaardiseerd product. Ze bevatten geen lijm of chemisch additief.
Het is de warmte die vrijkomt bij de druk die zorgt voor de cohesie van het geheel.
VOORDELEN VAN HOUTBRIKETTEN
• Ze zijn dichter en droger (10%) dan natuurlijke blokken.
•Ze nemen minder opslagruimte in maar bieden dezelfde
hoeveelheidwarmte.
• Minder last van stof of stukjes schors en hout.
NADELEN VAN HOUTBRIKETTEN
• Ze zijn duurder dan blokken.
• Met een gelijkwaardig volume is de energie-inhoud van
houtbriketten ongeveer twee keer hoger dan die van
traditionele blokken. Als houtbriketten in een apparaat
voor traditionele blokken worden verbrand, moet het
worden aangepast om het risico op oververhitting te
voorkomen.
•De houtbriketten moeten verplicht binnenshuis worden
opgeslagen!
BEREKENING VAN DE ENERGIEKOSTEN VAN BRIKETTEN
De energiekosten van briketten en spaanders kunnen eenvoudig worden berekend.
Vb.: Briketten die voor € 300 per ton zijn gekocht, met een energie-inhoud van 4,7 kWh/kg en verbrand in een haard
met een rendement van 80%, kosten ongeveer €c 8,0/kWh aan geleverde warmte aan de gebruiker.

22
DE HOUTPELLETS
•Oorsprong:samengepakt zaagsel uit zagerijen en de sector van de houtverwerking
•Verpakking: in bulk (per ton) of in een zak (15, 20, 30 kg)
•Energie-inhoud: 4500-5000 kWh/ton
Net als briketten bevatten pellets geen chemisch additief en is het de warmte die vrijkomt bij de druk die werkt op de
lignineinhethoutdiezorgtvoordecohesievandepellet.Demeeste,inBelgiëverkochte,pelletszijngeproduceerdop
basis van naalhout, maar er zijn er ook op basis van loofhout.
VOORDELEN VAN PELLETS
• Standaardisatie: een norm beschrijft de kenmerken
van een kwaliteitsvolle pellet en certificatiesystemen
garanderen het respect hiervoor
• Vloeibaarheid: voor een grote automatisering van
verwarmingsapparaten
• Grotere dichtheid dan de houtblokken: dus minder
opslagruimtenodigvooreenzelfdehoeveelheidenergie
• Hanteerbaarheid: levering in zakken van 10, 15 of 20 kg,
die gemakkelijk worden gestapeld, of in bulk voor de
centrale verwarming of in een «pellets box» van 300 tot
1000 kg
• Praktische bewaring: in de kelder, de garage of een
beschutte plaats
NADELEN VAN PELLETS
De pellets zijn zodanig samengedrukt dat ze nagenoeg
ongevoelig zijn voor luchtvochtigheid. Ze mogen echter
ingeenenkelgevalincontactkomenmetvloeibaarwater.

23
CERTIFICATIE VAN PELLETS
De gecertificeerde houtpellets voldoen aan een heel strikte specificatie op het gebied van grondstoffen, fysieke
en chemische eigenschappen, calorische waarde… In België zijn de twee meest verspreide certificatiesystemen
DINplus en ENplus.
HET SYSTEEM DINPLUS HET CERTIFICAAT ENPLUS
DINplus is een Duits certificaat uit 2008 en bepaalt
de kenmerken die de pellets moeten respecteren,
conformdeEuropesekwaliteitsnormEN14961-2.Het
houdt rekening met de kenmerken van het product,
evenals met het fabricageproces. Het certificaat
wordt toegekend door de instelling DIN CERTCO.
Het certificaat ENplus werd in 2012 gecreëerd
en ontwikkeld door de European Pellet Council,
een instelling die de nationale verenigingen in de
pelletssector verenigt, en is in voortdurende ontwik-
keling via met name het «PellCert»-project. Naast het
respect voor de criteria van Europese norm 14961-2
garandeert ENplus het respect voor andere criteria
zoals de smelttemperatuur van as. ENplus telt twee
specifieke klassen voor thuisgebruik: A1 en A2. Klasse
A1 bepaalt de striktste kwaliteitscriteria. Klasse A2
onderscheidt zich met name door een hogere
tolerantie voor het asgehalte.
Tegenwoordig vereisen de meeste technische instructies van
verwarmingsketels of kachels het gebruik van gecertificeerde
pellets.Bijgeschillenopeeninstallatieisdegarantievandefabrikant
nietvantoepassingalsdegebruiktepelletnietgecertificeerdis.
GOED OM TE WETEN
LABELS
De PEFC- of FSC-labels garanderen dat het voor de pellets gebruikte hout uit bossen komt die duurzaam worden
beheerd.
BEREKENING VAN DE ENERGIEKOSTEN VAN PELLETS
De energiekosten van pellets kunnen eenvoudig worden berekend.
Vb.: Pellets die voor € 3,5 per zak van 15 kg zijn gekocht, met een energie-inhoud van 4,9 kWh/kg en verbrand in een haard
meteenrendementvan90%,kostenongeveer€c5,3/kWhaangeleverdewarmteaandegebruiker.Pelletsdieinbulkvoor
€225pertonzijngekochtenindezelfdehaardwordenverbrand,kostenongeveer€c5,1/kWhaangeleverdewarmte.

DEINDIVIDUELEHOUTVERWARMINGSSYSTEMEN
25
OVERSTAPPENOPHOUT
DE INDIVIDUELE
HOUTVERWARMINGS-
SYSTEMEN
MODERNE TECHNOLOGIEËN DIE TEN DIENSTE STAAN VAN HET
COMFORT, PRESTATIES EN HET MILIEU
Met de huidige technologieën kunnen de prestaties van de systemen en het comfort van de gebruikers worden
geoptimaliseerd. Met name door:
• de vermindering van de uitstoot van niet verbrande elementen en fijnstof, dankzij het geoptimaliseerde
verbrandingsproces: de controle over de hoeveelheid en de plaats in de verbrandingskamer van de verse lucht,
de selectie van het materiaal van de verbrandingskamer dat de temperaturen garandeert die nodig zijn voor een
goede verbranding, de regeling van de hoeveelheid verse lucht in functie van het gebruik van het apparaat
• de real-time bijregeling van de verbrandingsparameters
•Het optimale beheer van de door het apparaat geproduceerde energie: distributie en valorisatie van de warmte in
functievanhetdiversegebruikervan(verwarming,warmwater,warmteopslag,«ondemand»verdelingvandewarmte…)
• de maximale integratie van de systemen in het algemene verwarmingssysteem van het gebouw.
Bij correct gebruik doen de moderne technologieën de uitstoot door houtverbranding heel drastisch dalen.
Onderstaand schema vergelijkt de uitstoot van één oude open haard met de uitstoot van de best presterende
producten.
HET STOKEN VAN HOUT EN PELLETS (BIOMASSA):
DE MODERNSTE TOESTELLEN PRODUCEREN DE LAAGSTE FIJNSTOFEMISSIES
LA COMBUSTION DU BOIS ET DES PELLETS (LA BIOMASSE) :
LES APPAREILS LES PLUS MODERNES DONNENT LES PLUS BASSES ÉMISSIONS
GEBASEERD OP DE REËLE UITSTOOT VAN TOESTELLEN VAN 5 kW GEDURENDE 1 UUR STOKEN
BASÉ SUR L’ÉMISSION RÉELLE D’APPAREILS DE 5 kW PENDANT 1 HEURE DE CHAUFFE
OPEN HAARD
1 VEROUDERDE
HOUTKACHELS
4 VAN DE MODERNSTE
HOUT- OF PELLETKACHELS
278HOUTKACHELS
VERKOCHT VANAF 2017
35
FIJNSTOF
(PM10) +/- 3000 mg
PM10/MJ
+/- 700 mg
PM10/MJ
+/- 80 mg
PM10/MJ
+/- 10 mg
PM10/MJ
50g

26
DE HOUTKACHEL
BIJZONDERHEDEN
• Een houtkachel wordt geplaatst voor de opening van de schoorsteen en is een kant-en-klaar systeem waarvan de
installatie relatief snel gebeurt.
• Dehoutkachelswordenvoornamelijkgeproduceerdinstaalplaatofgietijzer.Dezematerialenkunnenopverschillende
manieren worden afgewerkt.
• Een houtkachel wordt tegenwoordig als een echt woonkamermeubel beschouwd. Naast de nog steeds trendy
traditionele kachels zien we modernere modellen verschijnen, met veel glas vooraan en aan de zijkanten. Resultaat:
een optimaal zicht op de vlammen.
• Afhankelijk van de producten vinden we haarden met heel verschillende vermogens om ons zo goed mogelijk aan te
passen aan de behoeften van de gebouwen waarin ze worden geplaatst.
HUN VOORDELEN
• Stralings- en convectieverwarming
• Geen ventilator nodig
• In het geval van een kachel dat langs boven is
aangesloten, optimale warmteterugwinning
dankzij extra straling van de buis
• De mogelijkheid om bepaalde kachels uit
te rusten met een warmterecuperator
om het rendement te verhogen, of met
een warmteopslagsysteem dat de warmte
geleidelijk in het gebouw verdeelt
• Mogelijkheid om bepaalde houtkachels aan te
sluitenopeenwarmwatercircuitomdewarmte
verder in de woning te verspreiden

27
OVERSTAPPENOPHOUT
GEÏNTEGREERDE SYSTEMEN
BIJZONDERHEDEN
• Er zijn twee grote types geïntegreerde systemen: de ingebouwde kachels en de te integreren haarden.
- Een ingebouwde houtkachel is een compacte oplossing die in een bestaande schoorsteen vervat kan zitten.
Daarmee kan met relatief weinig werk van een oude schoorsteen een goed presterende en veilige haard
worden gemaakt.
- De te integreren haarden vereisen meer werk om te worden geplaatst. Maar ze bieden meer mogelijkheden
voor integratie en personalisering.
• Ze bestaan in alle stijlen: van klassiek tot hedendaags, in meerdere formaten, in gietijzer, in staal...
• De binnenwanden zijn bedekt met vuurvast materiaal (steen, gietijzer, panelen in vermiculiet...) waarvan
de accumulatie- en stralingseigenschappen kunnen wisselen.
• De buitenwanden van de verbrandingskamer zijn bedekt met een dubbel metalen omhulsel zodat de
geproduceerde energie kan worden teruggewonnen en het rendement van het apparaat wordt gemaximaliseerd.
HUN VOORDELEN
• Hoger rendement dan bij traditionele open haarden dankzij hun werking met gesloten deur en hun zigzag-
doorgangen die de rookafvoer vertraagt zodat bepaalde niet-verbrande gassen toch worden verbrand.
• De in het dubbele omhulsel van het apparaat vrijgekomen warme lucht kan op verschillende manieren worden
verspreid. De verspreiding kan op natuurlijke manier of geforceerd gebeuren, afhankelijk of de ingebouwde kachel
geïnstalleerd is met of zonder ventilatiesysteem.
• Mogelijkheid om op bepaalde modellen een afneembare deur te plaatsen om te wisselen tussen de sfeer van een
«open vuur» en optimale werking
• Heel zichtbare vlammen dankzij de deur in keramisch glas

28
DE BEKLEDING VAN INGEBOUWDE KACHELS
Om elk brandrisico uit te sluiten, moeten niet-brand-
bare materialen worden gebruikt en moet een veilige afstand
(en/of isolatie) worden behouden tussen de warme delen van
deingebouwde haard (en van het rookkanaal) en de brandbare
materialen. Om te vermijden dat het apparaat door overver-
hitting beschadigd raakt, is het ook nodig om lucht te laten
circuleren (met een lage ingang en een hoge uitgang) tussen het
apparaat en het bekledingsmateriaal (of de inbouw).
CONVECTIELUCHT
Met deze lucht kan de bekleding en het apparaat worden afgekoeld om zo de door het apparaat geproduceerde
warmte over te brengen naar de verwarmde ruimtes. Deze luchtcirculatie kan op twee manieren gebeuren: natuurlijk
(natuurlijke convectie) of met behulp van een ventilator (gedwongen convectie).
Bij minder krachtige apparaten die met een convectieventilator uitgerust zijn, is de kans op oververhitting lager. Het
zijn in het algemeen de modellen voor inbouw in bestaande schoorstenen waarbij het niet mogelijk is om lucht op
natuurlijke wijze rond de haard te laten circuleren.
Bij bepaalde inbouwhaarden is de aanvoer van lucht voor de convectieventilator geen onderdeel van het apparaat.
In dat geval moet in de bekleding een opening worden gemaakt voor de aanvoer van omgevingslucht (geen koude
of vochtige lucht) naar de ventilator. De minimum afmetingen wordt door de fabrikant aangegeven en moet worden
nageleefd.
Bij onvoldoende aanvoer van convectielucht raakt die convectielucht oververhit en verslijt de ventilator sneller. Met
ofzonderventilatorkandeuithetapparaatkomende(warme)convectieluchtvialeidingenderuimteofinbepaalde
gevallen een ruimte in de buurt verwarmen.
Wanneer de kanalisatie van warme lucht mogelijk is en voorzien wordt om een naburige ruimte te verwarmen,
moet u weten dat de hoeveelheid warmte aan het uiteinde van de kokers afhangt van hun lengte, hun isolatie en
de drukverliezen wegens veranderingen van richting (voorzie zo groot mogelijke bochten als ze onvermijdelijk zijn).
Om drukverschillen te vermijden, wordt in de woning afgeraden om lucht uit een ruimte naar een andere ruimte te
voeren zonder een retour te voorzien.

29
OVERSTAPPENOPHOUT
DE PELLETKACHEL
BIJZONDERHEDEN
• De pelletkachel is een kant-en-klare kachel waarvan de installatie relatief snel
gebeurt.
• Ze vormt een duurzaam alternatief ter aanvulling van centrale verwarming
op stookolie of gas.
• Het vermogen van pelletkachels bedraagt 4 tot 20 kW, maar bevindt zich
meestal tussen 7 en 10 kW.
• De meeste kachels beschikken over een interne ventilator die warme lucht
in de ruimte blaast. Bepaalde kachels werken met natuurlijke convectie, die
dankzij een specifiek ontwerp zonder convectieventilator de warme lucht in
de ruimte brengt.
• Depelletswordenmechanischvaneenreservoirnaardeverbrandingskamer
overgebracht waar ze automatisch ontsteken met behulp van een verwar-
mingsweerstand en een gecontroleerde luchtaanvoer. Het vuur ontsteken
duurt 5 tot 10 minuten.
• Met een vulling pellets kan gedurende 10 tot 100 uur worden verwarmd,
afhankelijk van diverse factoren: de isolatie van het huis, de buitentempera-
tuur, de gewenste binnentemperatuur en de omvang van de pelletvoorraad.
Vergelijk altijd de capaciteit van het reservoir in kg, sommige fabrikanten vermelden de inhoud in liter.
1 kg pellets = 1,5 liter
GOED OM TE WETEN
HUN VOORDELEN
• Geoptimaliseerd rendement (80 tot 95%) dankzij een elektronische regeling
• Groot gebruikscomfort dankzij automatisch ontsteken en doven, en de aanwezigheid van een geïntegreerde
thermostaat met diverse programmeringsmogelijkheden
• Grote waaier aan oplossingen voor rookafvoer. Leidingen met kleinere diameter dan die voor houtkachels voor een
gelijkwaardig vermogen
• Optioneelopbepaaldemodellen:meteenwekelijksprogrammawordthetautomatischontstekenofdovenvande
kachel ingesteld, soms via gsm of wifi (nuttig voor een tweede verblijf)

30
DE GRONDOVEN OF ACCUMULATIEKACHEL
BIJZONDERHEDEN
•Dehoutkachelmetwarmteopslagstaatookbekendals«grondoven».Zewordtgemaaktvanspeksteen(ofserpentijnsteen),
kleisteen of vuurvast beton.
• Ze hoeft slechts enkele uren per dag te branden. De warmte wordt opgeslagen in een steenmassa van 1 tot 3 ton
en wordt tijdens de dag beetje bij beetje afgegeven.
• Ze produceert voornamelijk stralingswarmte.
• Ze is veel groter dan een normale houtkachel en verwarmt iets trager. In dit verband zijn de kachels in speksteen de
meest compacte modellen die het snelst verwarmen.
HUN VOORDELEN
• Aangename warmte die koude voeten
tegengaat en de lucht niet droogt, de muren
van het huis verwarmt dat op zijn beurt een
warmteaccumulator wordt
• Beperkte verwarmingsperiode. Minder tijd en
aandacht nodig in vergelijking met een gewone
houtkachel
• Energiebesparing dankzij de geleidelijke vers-
preiding van warmte
•Uitersthogeverbrandingstemperatuur,vooreen
optimaleverbrandingeneenschoonvenster
• Deoppervlaktetemperatuurvaneengrondoven
schommelt tussen 30 en 100 °C. Het stenen
oppervlak is dus niet gevaarlijk voor kinder-
handen en het is heel aangenaam om in de
buurt te zitten. Deze kachels zijn dan ook vaak
uitgerustmetverwarmdebanken,eenhoutbak
enz.
• Bestelling op maat, aangezien dit soort kachels
ter plaatse wordt gebouwd

31
OVERSTAPPENOPHOUTWARMTEDISTRIBUTIE
WARMTE-
DISTRIBUTIE
VERMOGEN VAN DE HAARD
Hetverwarmingsvermogenvandegekozenhaardmoetovereenstemmenmetdeteverwarmenruimte.Menmoetdus
dehaardkiezendiezovaakmogelijkophoogvuurzalwerken,datwilzeggendiehetzuinigstenmilieuvriendelijkis.
Het vermogen van een haard wordt in kW uitgedrukt en geeft de hoeveelheid nuttige warmte (die dient om het huis
te verwarmen) aan die deze haard kan voortbrengen. Deze warmte moet zo precies mogelijk de warmte compen-
seren die het gebouw op natuurlijke wijze verliest.
Het nodige vermogen voor de verwarming van een ruimte schommelt al naargelang:
• de buitentemperatuur
• het volume van deze ruimte
• zijn blootstelling
• de geografische ligging
• de mate waarin het gebouw is geïsoleerd
•...
Er moet ook rekening worden gehouden met de bezettingsgraad:
• In een huis met centrale verwarming wordt een minder krachtige haard geïnstalleerd die regelmatig op optimale
manier werkt en die in de tussenseizoenen volstaat, waarbij de centrale verwarming alleen helpt bij koud weer.
• Omgekeerd ligt het vermogen hoger voor een tweede verblijf dat bij het begin van het weekend snel moet worden
verwarmd. Een te kleine haard kan een ruimte bij koud weer niet verwarmen (en nog minder opwarmen).
• Een te krachtige haard werkt vaak op halve kracht, dus in weinig gunstige omstandigheden. Soms - zelfs op halve
kracht - maakt ze de ruimte te warm. Een haard van 20 kW kiezen wanneer 10 kW volstaat, is dus slecht gerekend!
HET NODIGE VERMOGEN BEREKENEN IS NIET EENVOUDIG. HET IS DAN OOK VAAK
AANGEWEZEN EEN BEROEP TE DOEN OP HET ADVIES VAN DE INSTALLATEUR.

32
Voorbeeldvandeplaatsingvandekachel:
Ruimte 1: de woonkamer
Ruimte 2: de eetzaal/keuken
Ruimte 3: de slaapkamer
WARMTEDISTRIBUTIESYSTEEM VIA LUCHT
Om meer dan één ruimte met een hout- of pelletkachel te verwarmen, moet worden gekozen voor een kachel met
kanalisatie, waarbij rekening wordt gehouden met de volgende aspecten:
• Het vermogen dat naar andere ruimten kan worden «afgeleid» is beperkt. Lucht is immers een slechte warmte-
geleider en de hoeveelheid verplaatste lucht is vaak beperkt. In het algemeen kan 20 tot 40% van het vermogen van
de kachel naar andere ruimten worden geblazen.
• Het naar andere ruimten getransporteerde vermogen gaat verloren voor de ruimte waar de kachel staat.
• De verplaatste lucht moet naar de kachel kunnen terugkeren.
• Er moeten luchtkanalen worden gelegd om de te verwarmen ruimten met elkaar te verbinden. Daar moet rekening
mee worden gehouden bij het ontwerp en de keuze van materialen.
• De ventilator voor de kanalisatie maakt lawaai. Bij een model waarbij de ventilator kan worden uitgeschakeld, kan
wordengekozenwanneereninwelkematedeandereruimtenwordenverwarmdomzoonnodiglawaaitevermijden.
DE WARMTERECUPERATOR
De verdeling van de door het apparaat voortgebrachte warme lucht kan gebeuren vanaf het convectiesysteem van het
apparaat of worden «overgebracht» naar de schoorsteenbuis. In dit geval wordt een warmtewisselaar op het rookkanaal
enzodichtmogelijkbijdeaansluitleidinggeplaatst.Metbehulpvaneenventilatorwordtergematigdeluchtingeblazenom
eendeelvandewarmtevanderookterugtewinnen.Zodraopgewarmdwordtdezeluchtverdeeldindenaburigeruimten.
Met dit systeem kunnen 2 tot 4 ruimten worden verwarmd en wordt een interessante aanvullende verwarming voor de
tussenseizoenenaangeboden.
Opgelet:Ermoetwordengeletopdecompatibiliteitvandehaardmetdittyperecuperator.

33
OVERSTAPPENOPHOUTWARMTEDISTRIBUTIE
WARMTEDISTRIBUTIESYSTEEM VIA WATER
Er bestaan tegenwoordig installaties waarmee tegelijkertijd van het design en het vlammenspel van een kachel of
ingebouwdehaardkanwordengeprofiteerd,waarbijeenheelhuiswordtverwarmdenvoorhethelegezinwarmwater
wordt geproduceerd. Deze apparaten zien er hetzelfde uit als de individuele verwarmingsapparaten, maar zijn
uitgerust met een innoverende en onzichtbare interne structuur van rookafvoerkanalen en leidingen.
PRINCIPE
• Inplaatsvandewarmtevandedoordeverbrandingvoortgebrachtegassenviadeschoorsteenaftevoeren,lopenze
via een watermantel of warmtewisselaar zodat deze kan worden opgewarmd.
• In het geval van een houtkachel met warmteopslag met centrale verwarming wordt eerst een steenmassa
opgewarmd die op zijn beurt het water opwarmt.
• Hetwarmewaterwordtopgeslagenineenbuffervat
en levert de nodige warmte voor de verwarming via
vloer of muren en voor warm water.
AANDACHTSPUNTEN
• De kant-en-klare houtkachels voor centrale verwarming brengen gemiddeld een lager percentage warmte naar het
water over dan een ingebouwde en goed geïsoleerde haard voor centrale verwarming die tot 80% van de warmte
naar het water overbrengt.
• In goed geïsoleerde huizen beperken haarden met deuren met dubbel glas het risico op oververhitting door de naar
het water overgebrachte hoeveelheid energie te maximaliseren. Het dubbel raam kan ook bijdragen aan een betere
verbranding en voor het behoud van een schoner venster.
• Bij het kiezen van een apparaat moet u weten welk vermogen nodig is om aan de verwarmingsbehoeften te voldoen:
- Opdekoudstedagenkaneenpassiefhuiszichtevredenstellenmeteendagelijkseproductievanbijvoorbeeld20kWh
voordeverwarmingvanderuimtenenhetnodigesanitairewarmwater,watovereenstemtmet6kghoutperdag.
- Een traditionele nieuwbouw heeft een krachtiger apparaat nodig dat bijvoorbeeld 25 kg hout brandt, ofwel het
equivalent van 90 kWh.
- Inslechtgeïsoleerdehuizenisdebehoefteaanwarmtezogrootdatermeteenapparaatophoutmoeilijkaankan
worden voldaan.
• In het geval dat alleen de haard voor warm water zorgt, vormt de combinatie met zonnepanelen een interessante
aanvullende oplossing die in de zomermaanden voor warm water zorgt. Een elektrische weerstand in het buffer-
vat kan het beetje extra warmte leveren dat nodig is op dagen waarop de gecombineerde productie van haard en
panelen niet volledig voldoet aan de behoefte aan warm water in de woning.

34
ESTHETISCH
Bij dit systeem moet de verwarmingsketel in de woonkamer staan. Hoe ze eruit ziet is dus belangrijk. De beste
apparaten lijken op gewone kachels: strak design, verfijnde afwerking, hoekmodellen, transparant…
Om de houtreserve niet in de woonkamer te moeten plaatsen, kan een model worden gekozen dat langs achter vanaf
een aangrenzende ruimte wordt gevuld. Bepaalde pelletkachels zijn uitgerust met een automatisch laadsysteem
waarmee de pellets vanuit een reservoir in een technische ruimte tot aan de haard worden gebracht.

35
OVERSTAPPENOPHOUTROOKAFVOERSYSTEMEN
ROOKAFVOERSYSTEMEN
Het rookgaskanaal is een essentieel element van de installatie van uw individuele verwarmingsoplossing. Ze dient om
de verbrandingsgassen zo snel mogelijk en in alle veiligheid uit het huis af te voeren.
EEN GECERTIFICEERD
KANAAL
CONCENTRISCH
+10tot15% rendement
LUCHTDICHT
EEN HOUTVERWAR-
MINGSSYSTEEM MET
HOOG RENDEMENT
LUCHTDICHT EN
GETEST
KWALITEITSVOL
BRANDBAAR
MATERIAAL
GETEST IN
EEN LABORATORIUM
RENDEMENTS-
GARANTIE
BETROUW-
BAARHEIDEN-
LUCHTDICHTHEID
VERBETERING
VAN DE
VERBRANDING
ENERGIE-
PRESTATIE
samenmethetkanaal
Onderhoud
eninstallatie
dooreen
opgeleide
professional
Onderhoud eninstallatie
dooreenopgeleide
professional

36
WERKING
Een rookgaskanaal werkt met:
• «Natuurlijketrek»
In dit geval veroorzaakt het verschil in de temperatuur van de rook en die van de buitenlucht de opwaartse beweging
van de natuurlijke trek.
• «Evenwichtigetrek»
Hier is het de thermische uitwisseling tussen een leiding voor luchttoevoer en een afvoerleiding voor verbrandings-
gassen die in bepaalde omstandigheden de opwaartse beweging van rook en neerwaartse beweging van verse lucht
veroorzaakt. We spreken dan over een «concentrisch» kanaal.
Met de evolutie van de prestaties van verwarmingstoestellen is het absoluut noodzakelijk om een rookgaskanaal te
voorzien in functie van het gekozen toestel en dit zowel bij nieuwbouw als renovatie.
AANDACHTSPUNTEN:
• De trek van de schoorsteen wordt beïnvloed door diverse parameters: hoogte, doorsnede, bouwmateriaal, afwijkingen,
type en positie van de schoorsteenbasis, klimatologische factoren, nabijheid van gebouwen die hoger zijn dan de
schoorsteenbasis…
• Bepaalde systemen zijn uitgerust met regelbare voorzieningen waarmee de natuurlijke trek van de schoorsteen kan
wordenaangepast,maaralleentotopzekerehoogte.Daaromishetbelangrijkomeenapparaattekiezendataangepast
is aan een bestaande schoorsteen (of de noodzaak om de schoorsteen om te vormen als hij onvoldoende trekt:
buizen, bekleding, wijziging van de schoorsteenbasis…).
• Om te zorgen voor een goede werking van het apparaat, moet de schoorsteenbuis beschermd zijn tegen
temperatuurschommelingen om een snelle afkoeling van de rook te voorkomen (risico op condensatie), en
moet hij ook volledig kunnen worden schoongemaakt.
• Horizontale rookgaskanalen zijn niet verboden maar ten stelligste afgeraden, want ze vertragen de rookafvoer
aanzienlijk (dergelijke kanalen moeten ook worden uitgerust met een voorziening zodat inspectie en schoonmaak
mogelijk zijn).In het algemeen moeten de aansluiting en buis zo verticaal mogelijk zijn zodat de rook maximaal wordt
afgevoerd.

37
1. De afvoer 2. De eigenlijke leiding 3. De aansluiting op het apparaat
Belangrijksteonderdelenvanhetrookgaskanaal:
Zowel op de technische plannen als normatief bestaat het rookgaskanaal met natuurlijke trek uit drie onderdelen die
aan bepaalde bouwvereisten moeten voldoen:
DAKUITGANG
LUCHTDICHTE BASIS
ROOKGASKANAAL
ISOLATIESCHELP
EN LUCHTDICHTE
PLAAT
AANSLUITINGS-
KANAAL

38
DE ROOKUITGANG
• Of ze nu uit metselwerk of metaal bestaat, de uitgang van een schoorsteen moet geïsoleerd zijn en ten minste
40 cm boven de top van het dak uitsteken (min. 2 m voor platte daken).
• De schoorsteenbasis moet ook alle garanties bieden voor de stabiliteit en dichtheid van de dakdoorgang.
• Hoewel er geen regel voor bestaat, is het angeraaden om het rookanaal uit te rusten met een regenkap.
HET ROOKGASKANAAL
Het gedeelte «kanaal» is dat tussen de uitgang op het dak en het plafond of de muur van de ruimte waar het apparaat
is geïnstalleerd. Het rookgaskanaal moet bij natuurlijke trek, onafhankelijk van de materialen waarmee het is gemaakt,
de volgende kenmerken hebben:
• geïsoleerd over de hele hoogte
•bestandtegendetemperaturenvanverbrandingsgassen
• zorechtmogelijk(maximaal2bochtenvan45°indienvan
metaal, 2 x 20° indien gemetst)
• voldoende hoog (minimaal 4,5 m bij hout)
• voldoende verwijderd van de brandbare materialen die
het rookkanaal passeert (houten vloer en geraamte)
• kan worden schoongemaakt
• luchtdicht
• een doorsnede hebben die aangepast is aan het
apparaat waarvoor het dient
• CE-markering: de CE-markering van het kanaal geeft
de nodige informatie met betrekking tot de eigenschap-
pen van het geïnstalleerde kanaal op het gebied van
bestendigheid tegen temperaturen, corrosie, interne
dichtheid evenals tegen het materiaal waaruit het
bestaat.

39
DE AANSLUITING
• De aansluiting tussen het apparaat en de leiding wordt het vaakst uitgevoerd in een buis met enkele wand en kan een
decoratieve rol spelen als ze zichtbaar blijft. Ze moet de doorsnede van het apparaat respecteren en «toegankelijk»
zijn als ze ingebouwd is (zoals bij ingebouwde haarden).
• Ze moet een afstand van 3x haar diameter houden van een brandbare aangrenzende muur, luchtdicht verbonden
zijnmetdekanalenwaaropzeisaangeslotenen,indienmogelijk,kunnenwordenverwijderdvooronderhoudswerken.
Renovatievandeschoorsteenmetnatuurlijketrek:
• Als men een oude schoorsteen opnieuw wil gebruiken, in metselwerk bijvoorbeeld, moet haar luchtdichtheid,
stabiliteit en doorsnede worden nagegaan om te controleren dat haar staat conform de vereisten van het
nieuwe apparaat is.
• Meestal wordt een buis voorzien om het gebrek aan luchtdichtheid en temperatuurbestendigheid op te vangen.
Daarbij wordt in de bestaande schoorsteen een buis met stevige of flexibele enkele wand in roestvrij staal ingevoerd
of, in bepaalde gevallen, een thermohardende koker in polymeer.
• Vooraf moet u er zeker van zijn dat de onvermijdelijke kleinere doorsnede de werking van het apparaat niet in de weg
staat.
Concentrischerookgaskanaal:
• Een zogenoemde «concentrische» rookgaskanaal
bestaat uit twee leidingen waarvan de ene in de andere
is ingevoerd. Het centrale kanaal dient voor de rook-
gasafvoer. In het geval van hout als brandbaar materiaal,
is ze thermisch geïsoleerd. Met de buitenste leiding wordt
verse lucht aangebracht.
• De concentrische kanalen zijn aangesloten op hiertoe
voorziene toestellen en zijn voldoende luchtdicht om de
goede werking van de thermische uitwisseling tussen de
twee leidingen te verzekeren, rekening houdend met de
gewenste configuratie. Om deze reden geeft de fabrikant
de configuratiegegevens die voor elk van zijn apparaten
zijn toegestaan.
• Het concentrisch kanaal die «in gesloten circuit» werkt,
is met name geschikt in het geval van woningen waar
de toevoer van verse lucht moet worden geregeld
(passiefhuizen of lage-energiewoningen) zonder de
luchtdichtheid van de woning in het gedrang te brengen.

40
Horizontaleofverticaleuitgangen:
• De concentrische kanalen zijn verboden bij natuurlijke trek en zijn dus voorbehouden aan evenwichtige trek.
Ze dienen in sommige gevallen om de rookafvoer te beperken bij een horizontaal eindpunt in de gevel met respect
voor bepaalde voorwaarden op het vlak van veiligheid en oplossing van de rook. In alle gevallen moet een horizontale
uitgang door de fabrikant van het apparaat zijn goedgekeurd.
• Ook al is de praktijk wijdverbreid voor gastoestellen, ze kan niet worden gebruikt voor apparaten voor houtblokken
die altijd een verticale uitgang nodig hebben. Voor pelletkachels moet de horizontale uitgang worden voorbehouden
aan renovatie en onder voorbehoud van het voorschrift van de fabrikant van het apparaat of elk ander (eventueel
plaatselijk) regelgevend voorschrift. In alle gevallen moet worden gecontroleerd of er geen risico is op binnendringen
vanrookdoorbepaaldeopeningeninhetgebouwmetdeschoorsteenofindenaburigegebouwen(deuren,vensters,
luchtinlaten...)
Gebruikvaneenrookgasafzuiger:
Bij een rookgaskanaal met problemen met de afvoer van verbrandingsgassen, moet de buis eerst conform worden
gemaakt om het probleem te proberen oplossen. Bijvoorbeeld, een rookgasafvoer onder de nok loopt het risico
verstopt te raken. Als dit kanaal kan worden verhoogd, is het probleem eenvoudig opgelost.
Niettemin leren de ervaring en de verschillende situaties ons dat het soms sneller of goedkoper is om een beroep te
doen op een rookgasafzuiger om het probleem op te lossen.
Weonderscheidendriesoortenafzuiginstallaties:
• De «statische» voorzieningen: hun vormen zijn bestudeerd
om een luchtafbuiging of «venturi»-effect op de rookafvoer
te creëren. Ze kunnen de af en toe voorkomende problemen
van zwakke tegendruk oplossen.
• De «mechanische» voorzieningen: bewogen door de kracht
van de wind oefenen ze in het kanaal een zuigkracht uit
die groter is dan de kracht van de uitgevoerde tegendruk
(de wind), wat het beoogde effect is. Merk op dat ze zonder
wind als statische afzuigtoestellen werken.
• De «elektrische» rookgasafzuigers: het gaat om echte elektrische ventilatoren die op de uitlaat van het kanaal zijn
geplaatst en via een snelheidsregelaar de rook naar buiten afvoeren. Ze worden met name aanbevolen in het
gevalvantekleinekanalenofbijdrukverliezendietegrootzijnvooreennormaletrek.Zemoetendejuisteafmetingen
hebben voor het volume te verwijderen rook en de berekende drukverliezen. Zodra geïnstalleerd moeten ze altijd
ingeschakeld zijn wanneer het apparaat werkt.
In alle gevallen moeten deze apparaten ontworpen zijn voor een gebruik bij «hoge temperatuur» en voor dit gebruik
«CE»-gemarkeerd zijn.
Voorbeeld van statische afzuigers in beton

41
OVERSTAPPENOPHOUTGEBRUIKENONDERHOUD
GEBRUIK EN
ONDERHOUD
ADVIES VOOR EEN UITSTEKEND GEBRUIK VAN UW HOUTVERWARMINGSSYSTEMEN
Voor het optimaliseren van de prestaties (rendement, warmte, uitstoot, schone ramen) en het verzekeren van de
veiligheid bij het gebruik van een houthaard zijn er drie basisvoorwaarden:
• de volledige verbranding van het brandbaar materiaal
• de valorisatie van een maximum aan door de verbranding geproduceerde energie
• de afvoer van overblijvende verbrandingsrook via de schoorsteenbuis.
ENKELE NUTTIGE TIPS
• Gebruik kwaliteitsvol brandbaar materiaal (vochtigheid, brandstof) dat aan het apparaat is aangepast
• Pas de hoeveelheid brandbaar materiaal en luchtaanvoer aan (soms afstelbaar met de thermostaat):
- De ideale hoeveelheid brandbaar materiaal hangt af van de grootte van de aard en het type toestel. Bij drie kilo
hout geplaatst in een apparaat dat voorzien is voor het dubbele daarvan, loopt de temperatuur mogelijk
onvoldoende op om de ramen schoon te houden en om voldoende op te warmen met een correct rendement.
- Omgekeerd, als er te veel hout wordt gebruikt en de temperatuur te hoog wordt, dan kan het toestel en/of zijn
bekleding vervormd raken.
• Om handmatige haarden aan te steken, moet de temperatuur snel stijgen om de trek van de schoorsteen te starten.
Dat kan soms moeilijk zijn wegens zacht en vochtig weer.
• Een goede verbranding heeft voldoende lucht nodig en neemt deze uit de ruimte waar de kachel staat opgesteld.
Voorzie een verse luchttoevoer in de buurt van de haard of , hoewel eerder afgeraden, via de gaten in deuren en
vensters.
• Controleer de trek van het rookgaskanaal voor de afvoer van verbrandingsgassen:
- Te zwak: het apparaat krijgt onvoldoende lucht, het vuur begint niet te branden of is te klein De verbranding
is onvolledig, het rendement beperkt, de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen hoog, het apparaat wordt
zwartgeblakerd (zwarte ramen en binnenwanden met op termijn brandrisico voor de schoorsteen) en de rook
hoopt zich op.
- Te sterk: het vuur is heel groot, moeilijk te beheersen en er wordt veel hout verbruikt (een groot deel van de
geproduceerde calorieën raakt «verloren» in de schoorsteenbuis).

42
• De vereiste hoeveelheid verbrandingslucht hangt af van de grootte van de verbrandingskamer. Hoe groter
het apparaat, des te groter de verbranding die het kan genereren en hoe meer lucht het dus nodig heeft, en hoe
meer het rook moet afvoeren.
• As wordt ofwel handmatig verwijderd of met een aslade. Voor het onderhoud van het apparaat moet de gebruiker de
instructies van het apparaat raadplegen.
• Om een optimaal zicht op de haard te geven, zijn de meeste moderne systemen uitgerust met een schoon-
maaksysteem voor het raam. Het gaat om een luchtlaag die terugkeert naar de bovenkant van het raam, aan
de binnenkant van de haard. Daarmee kan het raam gedurende 1 tot 5 dagen schoon worden gehouden.
•Omdatwoningensteedsbetergeïsoleerdenluchtdichtzijnenuitgerustzijnmetsystemenomdeinterneluchtstromen
te regelen, werken vele systemen met een luchtaanvoer die rechtstreeks aangesloten is op een leiding die van buiten
het gebouw komt.
GOED OM TE WETEN
VOORDAT U EEN HOUTVUUR AANSTEEKT
DE LUCHTTOEVOER
• Zorg ervoor dat er voldoende lucht in het huis wordt aangevoerd. Een houtvuur verbruikt heel wat verbrandingslucht.
Soms moet de mechanische ventilatie en de afzuigkap van de keuken worden uitgeschakeld. Ideaal is natuurlijk dat
het apparaat aangesloten is op een externe luchttoevoer.
• Zorgervoordatnietsdeluchttoevoernaarhetvuurindekachelindewegkanstaan.Wanneerzichonderhetvuureen
rooster voor de luchtaanzuiging bevindt, moet vóór het aansteken alle as eruit worden verwijderd. De aslade moet
worden gecontroleerd: als ze te vol is, kan de as tijdens het verbranden niet meer door het rooster vallen.
HET ROOKGASKANAAL
• Zorg ervoor dat ze droog en schoon is, voldoende hoog is en, indien nodig, beschermd is tegen dalende stromingen
• Controleer of het rookgaskanaal voldoende trekt door er uw hand in te steken en er een lucifer of klein propje
papierinteverbrandenomerzekervantezijndatereenopwaartseluchtstroomis.Inhettussenseizoenisdebuiten-
temperatuur soms hoger dan de binnentemperatuur, en zelfs in het beste rookgaskanaal kan een inversie of
neerwaartse luchtstroom voorkomen. De schoorstenen die buiten het huis zijn geplaatst en slecht geïsoleerd zijn,
hebben vaker problemen met de trek.
• Als de haard of de schoorsteen een klep bevat, dan moet die uiteraard worden geopend.

43
EEN HOUTVUUR AANSTEKEN
• Gebruik natuurlijk materiaal voor het aansteken: gezaagd hout, berkenbast of natuurlijke aansteekblokjes. Vermijd
krantenpapier,wantdatisweinigmilieuvriendelijkdoorzijnkleureninkt,evenalsbrandbaarmateriaaluitdepetrochemie
(brandalcohol, paraffineblokken)
• Orden alle blokken goed: Gewoonlijk wordt het materiaal dat het beste brandt onderaan geplaatst en de grotere
houtblokken erbovenop. De omgekeerde methode wordt echter steeds meer gebruikt omdat ze minder vervuilt.
Dit systeem heet TOP-FIRE, werkt heel goed en geeft aanzienlijk minder schadelijke rook af. Wanneer het vuur langs
onder wordt aangestoken, ontwikkelt het hoger geplaatste hout veel rook voordat het begint te branden. Met het
TOP-FIRE systeem ontsnappen de rookgassen pas wanneer het hout al brandt en worden de gassen perfect
verbrand door het vuur erboven.
• Het belangrijkste is dat de verbrandingslucht overal aan kan. Daartoe hoeft niet noodzakelijk elk klein stukje hout
afzonderlijk worden toegevoegd, maar let er niettemin op er geen te dichte stapel van te maken.
• Hoe fijner het hout wordt gezaagd, hoe beter het brandt.
• StopdeverbrandingskamernooithelemaalvolVulbijhetaanstekenmaximaaldehelftvandeverbrandingskamer.
Maak hem nadien nooit voller dan twee derde.
• Steek vervolgens het materiaal aan dat het beste brandt. Houd de deur van het apparaat eventueel enkele
ogenblikken halfopen.

44
EEN HOUTVUUR BIJVULLEN EN BEHEERSEN
ENKELE NUTTIGE TIPS
• Verminderdeluchttoevoereenbeetjewanneerhetvuurgoedbrandt:teveelluchtdoetdeverbrandingstemperatuur
zakken.Voordehoutkachelsmetopslagdienogwarmzijn,kanditnaongeveer5minuten.Wachtbijdeanderekachels
15 tot 30 minuten.
• De methoden om de lucht af te stellen, verschillen sterk tussen de modellen onderling. Volg goed de aanbevelingen
van de fabrikant. Als de intensiteit van de vlammen vermindert wanneer er minder lucht wordt aangevoerd, dan is de
gebruiker gewoonlijk te ver gegaan. Bepaalde kachels regelen hun luchttoevoer automatisch.
• Plaats hout in de kachels en haarden voordat de vlammen verdwijnen en wacht niet tot er alleen nog houtskool is.
Plaats ten minste twee houtblokken per keer.
• Probeer nooit het gloeiende houtskool door het rooster te duwen. Verwijder de echte as pas wanneer het rooster
afgedicht is. Daartoe maakt u best enkele gaten in de aslaag met een tang of pook.
• Belangrijke regel: alle hout in de verbrandingskamer moet branden. Als de blokken damp of rook afgeven, dan zijn ze
te ver van het centrum van het vuur verwijderd of krijgen ze onvoldoende lucht. Voor de kachels en haarden met een
deur, pook niet voortdurend in het vuur: door de deur te openen daalt de temperatuur van de verbranding.
• Om de verbranding te controleren, kijkt u naar de rook die uit de schoorsteen komt: lichtgrijze rook = goede
verbranding, donkergrijze of zwarte rook = te veel niet-verbrande deeltjes.
• Om te controleren of er niet te veel warmte wordt verloren, plaatst u een thermometer in de schoorsteen.
De temperatuur van de rookgassen die in de schoorsteen komen moet ten minste 150 tot 200 °C bedragen,
anders is het risico op condensatie in de schoorsteen te groot.
• Een kachel of haard dient om een maximale hoeveelheid hout doeltreffend te verbranden, evenredig met zijn
capaciteit in kW. Als te veel hout op te korte tijd wordt verbrand, kan de kachel de warmte onvoldoende absorberen
en wordt er meer verlies geleden in de schoorsteen. Dit gaat ten koste van het rendement. Onderstaande tabel geeft
aan hoeveel hout kan branden in functie van de capaciteit van het apparaat.
CAPACITEIT VAN HET APPARAAT IN KW VERBRUIK VAN HOUT PER UUR
3 1,0 kg
4 1,3 kg
5 1,6 kg
6 1,9 kg
7 2,3 kg
8 2,6 kg
9 2,9 kg
10 3,2 kg
11 3,5 kg
12 3,8 kg

45
EEN HOUTVUUR DOVEN
• Als er alleen nog houtskool rest, verlaag dan de luchttoevoer verder. Maar niet tot op het punt dat het houtskool
zichtbaar begint te roken.
• Verzamel het gloeiende houtskool voor een betere verbranding.
• Wacht tot alle houtskool is verbrand voordat u de luchttoevoer volledig afsluit.
• Voor de houtkachels met opslag, sluit de klep zodat de opgehoopte warmte goed in de kachel blijft.
GEBRUIK HET HOUTAS
• Het houtas bevat waardevolle mineralen en voedingsstoffen, zoals kalium en magnesium. Alleen of, nog beter,
gemengd met compost, kan as dienen als meststof in de tuin of in de moestuin.
• Het is niet mogelijk om de as zelf te composteren. Laat dat over aan het composteringsbedrijf dat de ideale
proporties zal bepalen. Normaalgezien is het mogelijk om het as te verwijderen in een stortplaats voor grofvuil.
• Bewaar de as altijd in een vuurbestendige gesloten bak.
HET TOESTEL ONDERHOUDEN
Zoals elke technische installatie in een huis moeten de individuele houtverwarmingssystemen worden onderhouden:
• De schoorsteen moet regelmatig en ten minste een keer per jaar worden schoongemaakt.
• Daarbij moeten ook de dichtingen en de verontreiniging van de voorziening voor toevoer van verse lucht van
het apparaat worden gecontroleerd.
• Wat het apparaat betreft, moeten de instructies en de door de fabrikant vermelde frequentie van onderhouds-
beurten worden gevolgd, om de veiligheid en optimale prestaties van de installatie te verzekeren.

46
Het onderhoud van pelletkachels is beperkt maar uiterst belangrijk voor de goede werking van
het apparaat.
NA 15 TOT 45 KG PELLETS:
NA 1500 TOT 2500 KG PELLETS:
• Maak de branderkorf schoon (kan afhankelijk van het model automatisch gebeuren)
• Maak de aslade schoon
• Maak het raam van de kachel schoon
• Maak de interne rookgaskanalen schoon
• Controleer de dichtingen
• Test de goede werking van de veiligheidscomponenten

47
OVERSTAPPENOPHOUTREGLEMENTERING
REGLEMENTERING
Elk apparaat dat op de Belgische markt wordt verkocht, moet voldoen aan een reeks
regels om de prestaties van de producten en de veiligheid van de gebruikers te
verzekeren. De Europese regelgeving legt op dat elk verkocht apparaat moet voorzien
zijnvaneenCE-markeringenvergezeldzijnvaneenprestatieverklaringmetdaarin
de voornaamste kenmerken van de verwarmingssystemen zoals vermogen, rende-
ment,uitstoot,natelevenveiligeafstandenmetbetrekkingtotbrandbaarmateriaal,te
gebruiken type brandbaar materiaal … Deze informatie is onontbeerlijk om te bepalen
of het product geschikt is om aan de behoeften en beperkingen van de toekomstige
gebruikertevoldoen.
Anderzijds legt de Europese Richtlijn EcoDesignde niveaus voor energetischeen
milieuprestaties vast waaraan de op de Europese markt verkochte producten
moeten voldoen: vanaf 1 januari 2020 voor de houtverwarmingsketels, vanaf
1 januari 2022 voor de individuele verwarmingssystemen. Binnenkort wordt het
ook verplicht om de energiegegevens te vermelden zodat de energiepresta-
ties van verwarmingstoestellen gemakkelijker kunnen worden vergeleken: deze
verplichting gaat in op 1 januari 2018 voor de individuele houtverwarmings-
systemen en op 1 januari 2017 voor de houtverwarmingsketels.
DOOR ECODESIGN VASTGELEGDE GRENSWAARDEN VOOR PRESTATIES:
SEIZOENS-
GEBONDENENER-
GIERENDEMENT*
KOOLSTOF-
MONOXIDE (CO)
DEELTJES
(PM)
VLUCHTIGE
ORGANISCHE
STOFFEN(VOS)
STIKSTOFOXIDE
(NOX)
Handmatige
houtverwarmingsketels
75% 700 mg/Nm3
60 mg/Nm3
30 mg/Nm3
350 mg/Nm3
Automatische
houtverwarmingsketels
75% 500 mg/Nm3
40 mg/Nm3
20 mg/Nm3
200 mg/Nm3
Open vuren 30% 2000mg/Nm3
50 mg/Nm3
120 mg/Nm3
200 mg/Nm3
Gesloten kachels en
ingebouwde kachels
65% 1500mg/Nm3
40 mg/Nm3
120 mg/Nm3
200 mg/Nm3
Pelletkachels en ingebouwde
pelletkachels
79% 300 mg/Nm3
20 mg/Nm3
60 mg/Nm3
200 mg/Nm3
Accumulatiekachels 65% 1500mg/Nm3
40 mg/Nm3
120 mg/Nm3
200 mg/Nm3
Keukenfornuizen 65% 1500 mg/Nm3
40 mg/Nm3
120 mg/Nm3
200 mg/Nm3
*Het seizoensgebonden rendement wordt berekend op basis van het nominale rendement dat door de fabrikant werd gemeten en van corrigerende
factorendieafhangenvanhetregelsysteemendeverspreidingvandewarmte.Hetligtinhetalgemeen5tot10%lagerdanhetnominalerendement.

48
MINIMALE RENDEMENTSVEREISTEN
Om het op de markt brengen van krachtige en weinig verontreinigende producten te stimuleren, heeft België
besloten op de Europese regelgeving vooruit te lopen door op 12 oktober 2010 een koninklijk besluit te publiceren
dat de minimale rendementsvereisten en de uitstoot van verontreinigende stoffen door verwarmingsapparaten
met vast brandbaar materiaal bepaalt. Deze vereisten werden geleidelijk in drie fasen toegepast. De vereisten van
fase 3 zijn van toepassing sinds 24 november 2016. Alleen de apparaten die voldoen aan de geldende fase van het
koninklijk besluit mogen op de Belgische markt worden verkocht. Deze producten moeten boven geregistreerd
zijn in de databank van de federale overheidsdienst. Een bijgewerkte versie van de lijst met in deze databank
geregistreerde producten kunt u raadplegen op de website: www.energieuithout.be.
De grenswaarden die fase 3 van het koninklijk besluit van 12 oktober 2010 oplegt, staan in onderstaande tabellen
vermeld: https://www.lne.be/sites/default/files/atoms/files/kb-verwarmingsapparaten.pdf
TABEL MET HOEVEELHEID RENDEMENT, UITSTOOT VAN KOOLSTOFMONOXIDE EN
UITSTOOT VAN DEELTJES ZOALS GEMETEN VOLGENS TS 15883
APPARATEN
MINIMAAL
RENDEMENTSNIVEAU
CONFORM MET DE NORMEN
MAXIMALE
UITSTOOTWAARDEN VAN
KOOLSTOFMONOXIDE
CONFORM MET DE NORMEN
MAXIMALE
UITSTOOTWAARDEN
VAN DEELTJES
FASE III FASE III FASE III
continu
niet-
continu
continu
niet-
continu
continu
niet-
continu
Kachel
NBN EN 13240
≥ 65% ≥ 75% ≤ 0.8% ≤ 0.1%
≤ 150 mg/
Nm3
≤ 40 mg/
Nm3
Ingebouwde kachel
NBN EN 13229
≥ 65% ≥ 75% ≤ 0.8% ≤ 0.1%
≤ 150 mg/
Nm3
≤ 40 mg/
Nm3
Huishoudelijk apparaat
met vaste brandstof
met trage afgifte van warmte
NBN EN 15250
≥ 75% ≤ 0.1% ≤ 40 mg/Nm3
Houtpelletapparaat
NBN EN 14785
≥ 85%
met nominaal vermogen
≤ 0.02%
≤ 30 mg/Nm3
Verwarmingskachel
NBN EN 12809
≥ 75%
≤ 0.1%
≤ 150 mg/Nm3
Verwarmingsketel
NBN EN 303-5
≥ 75%
≤ 1,5 gr/Nm3
≤ 100 mg/Nm3
Open haard
NBN EN 13229
≤ 0.8% ≤ 0.8% ≤ 300 mg/Nm3

49
OVERSTAPPENOPHOUTREGLEMENTERING
In het kader van de Europese certificeringsprocedure van installateurs van systemen voor hernieuwbare energie
bestaat sinds 2014 een opleidingsprogramma voor installateurs die gespecialiseerd zijn in het plaatsen
van houtverwarmingsketels. De installateurs die deze opleiding hebben gevold, beschikken over de vaardigheden
die de gebruiker advies en een kwaliteitsvolle dienst verzekeren. De lijst met installateurs is beschikbaar op
https://rescert.be/nl/list?res_category=1. In de loop van 2017 werd ook een soortgelijk opleidingsprogramma
voor installateurs van individuele houtverwarmingssystemen ingevoerd. De eerste opleidingen worden gegeven
in de loop van 2018. De lijst met installateurs zal beschikbaar zijn op de site: www.energieuithout.be.

BOUWKENMERKENVANLUCHTDICHTEGEBOUWEN
51
BOUWKENMERKEN VAN
LUCHTDICHTE GEBOUWEN
De vereiste van luchtdichtheid van gebouwen om energetische redenen verplicht bijzondere zorg aan
het beheer van de toevoer van verbrandingslucht van het houtverwarmingstoestel.
Deze bijzondere aandacht moet op twee niveaus een concrete vorm aannemen:
• Luchttoevoer aan het apparaat: deze verloopt meestal via
een luchttoevoerleiding die op een kruipkelder of op een
buitenmuur aangesloten is of, als het apparaat voldoende
luchtdicht is, via een concentrisch rookkanaal dat met een
«gelijkmatige stroom» werkt.
• Rookkanaal doorheen een wand of het dak: Om thermische
barsten in de isolatie van de muren of het dak te vermijden en
de luchtdichtheid van het gebouw te behouden en dit in alle
veiligheid, is het onontbeerlijk geworden om bij het plaatsen
van een rookkanaal de specifieke accessoires te voorzien die al
deze functies vervullen (dichtingsmembranen, isolatieschelp enz.).
Deze vereisten zijn verplicht bij nieuwbouw maar ook bij renovatie waar de regels van energieprestaties
van gebouwen (EPG) van toepassing zijn.

Vuur is al duizenden jaren de metgezel van de mens en ligt aan de oorsprong van het gemeenschaps-
leven en de gezinsband. Het wordt tegenwoordig beheerst met geavanceerde technologieën die
ontwikkeld zijn in performante kachels en haarden.
De sector van individuele houtverwarming is trots op de kwaliteit en ecologische relevantie van de
«Made in Belgium»-oplossingen die onze ondernemingen hebben ontwikkeld en spant zich al jaren
in voor de professionalisering en promotie van alle spelers in de bedrijfstak. Deze brochure is een
nieuwe fase in dit proces en is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de federatie en
de institutionele actoren die verband houden met de sector.
WWW.ENERGIEUITHOUT.BE

Individuele houtverwarming - pratische gids

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à Individuele houtverwarming - pratische gids

Similaire à Individuele houtverwarming - pratische gids (20)

Plus de Cluster TWEED

Plus de Cluster TWEED (20)

Individuele houtverwarming - pratische gids