2. LA POPULATION ESPAGNOLE (1797-2008)
1797 1821 1860 1900 1930 1940 1970 1981 2001 2008
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
50000
Evolución da poboación española -en miles de habitantes-
(1797-2008)
Anos
Faible croissance
pendant les
premières décennies:
guerres, crises
agraires et
épidémies
Croissance de la
population à cause
de l'augmentation
de la productivité
d'aliments
(révolution agraire
libérale)
Dernière crise
démographique:
guerre civile
1936-1939
Croissance
démographique
maximale
3. 1860 1900 1910 1930 1940 1950 1960 1970 1975
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Esperanza media de vida ao nacer en España
(en número de anos)
7. Les surplus de population de la périphérie maritime s'orientent vers outre-mer
(l'Amérique et le Nord de l'Afrique), pendant que ceci des provinces de l'intérieur
va vers quelques villes espagnoles en croissance
Émigration vers
l'Algérie, dès
Alacante, Murcia
et Almería. En
1881 il y a avait
114.000 espagnols
en Algérie
Émigration vers
l'Amérique, dès
la Galice, les
Asturies,
Cantabrie et Pays
Basque, la Catalogne
et les Canaries
Émigration vers
la France
11. «Ademais do clero, os fidalgos campesíos siñificaban entón a gran reserva tradicional de fartura e
d´enerxia. Eles seguían igoales a si mesmos. Algús, os mais sonados, botábanse â loita politica e
facian toladas por un partido, un amigo, unha ideia. Os do pazo da Seara de Trasouto non eran
d´istes. Rematadas as compras na vila, salferidas as onzas, visitadas unhas cantas amizades
voltaban âs suas fartas casas, onde recibíand e lonxe en lonxe, as visitas d'amigos soparados por
légoas de andadura. Pra iso estaban os criados e as bestas. Os froitos chegaban ô seu tempo,
mainamente, en cicros litúrxicos seguindo a decorrer das sazóns. No setembre cobraban as rendas
do pan. O largo de moitos días as riolas de carros de bestas e de xente, cruzaban
pol-os logares carregando as fanegas de limpo centeio. Cada foro compría co´as obrigas da sua
constitución ben precisada nas cartas forales e nos propietarios».
OTERO PEDRAYO, «Romance de alento histórico: os camiños da vida»).
12. «Seulement dans quelques régions on a envisagé le type de
bourgeois occidental, parmi elles la Catalogne en tête. Dans le
reste du pays, c'est plus importante ce qu'on appelle la haute
classe moyenne, avec des intérêts matériaux et mentaux qui on
peu de différence respect de la bourgeoisie proprement
nommée. La faiblesse de cette classe sociale explique la fragilité
de la majorité des solutions publiques et économiques qu'on a
pris entre 1812 et 1936. (...) Pendant la Restauration, la
bourgeoisie prend conscience de son entité comme classe sociale
(...) abandonne ses velléités progressistes et elle se réfugie dans
les confortables bras de la Restauration, laquelle, avec la
protection de l'armée, lui permettait atteindre ses idéaux
politiques et sociaux. À côté de la bourgeoisie catalane naît la
structure de la bourgeoisie basque. La grande époque
bourgeoise est caractérisée, aussi, par l'aristocratie, bien avec
l'anoblissement royal, bien par des liens de mariage directs. À
cause de cela, même Madrid devient une ville bourgeoise, si bien
dans la capitale continue à être plus important le binome
politique/ grande propriété foncière.»
Vicens Vives, “Historia social...”
14. Étapes du mouvement ouvrier
Luddisme
Mutualisme
(ordre de 1839)
Les sociétés
ouvrières deviennent
ilégales (1844)
Soulèvement
des paysans
(Loja, 1861)
AIT
(Sexennat démocratique)
Socialisme et
Anarchisme
(Restauration)
Syndicalisme
catholique
(Restauration)
Les conflits au
début du XXème
s. :
grève générale de
1917
15. SITUATION DES FEMMES
ET FÉMINISME
« Desde “muller casada, a perna crebada”, son innumerables os
refráns españois que limitan a actividade da muller ao círculo dos
quefaceres domésticos, e, na nosa clase media, esta idea está
profundamente arraigada (...) a preparación da muller para algo
que non sexa estritamente o matrimonio, aparece aínda á
maioría das xentes como unha cousa insólita e que, non só non
debe ser tomada en consideración, senón que debe ser
severamente reprobada ou -o que é peor- ridiculizada »
NELKEN, Margarita. A condición social da muller .1919.
Emilia Pardo Bazán Concepción Arenal
Il y a une faible présence
et influence du féminisme
en Espagne, à cause de la
prédominance d'une société
retardée
16. «O luns 7 do actual houbo un pronunciamento de mulleres na fábrica da Palloza desta cidade.
Parece que en lugar dos cigarros que se facían antes nesta fábrica están agora ensaiando a
construción doutros de diferente feitura e cunhas follas que van engomadas, suprimíndollelas
virxinias ou comúns e os de capa habana ou mixtos; e en vez destes crearon un obradoiro de pitillos
cunha máquina para picar tabaco. Como ámbalas dúas operacións son novas, non se prestan nin se
axeitan a elas as cigarreiras, porque non saben facelos, tardando tanto en elaboralos que a penas
sacan a terceira parte do xornal a que estaban afeitas. Isto, e o pouco satisfeitas que están co
director da fábrica, alporizounas en termos que o expresado día 7, sobre a unha da mañá,
alborotáronse aquelas 4.000 mulleres, arremeteron contra os xefes e empregados do
establecemento, destruíron todo o tabaco picado, pitillos e folla que tiveran a man, e o que había
tempo que estaban elaborando, pisándoo e botándoo ao mar, rompendo en mil anacos as máquinas
novas para picar o tabaco, e que din que custaron 14.000 pesos, botándoas ao mar, o mesmo cós
mobles, papeis, libros de caixa e efectos que atoparon nas habitacións do director.»
(Xornal El Pais, Pontevedra, nº 16, 13/12/1857)
La majorité des femmes
travaillent dans les
usines textiles et de
tabacs
Contrôle tardif du
travail des femmes: en
1892 on pormulgue une loi
afin d'interdire le
travail des femmes
enceinte dans l'industrie
et dans les mines
La population
active des femmes,
dnviron 10 % en
1877, est d'environ
30 % en 1930
À égal travail,
une femme touche
50-60 % du salaire
d'un homme
17. Participation très
faible des femmes
aux syndicats
MOUVEMENT
OUVRIER ET
CONSCIENCE
FÉMINISTE
Principales
revendications:
droit à l'éducation
et au travail
Origines du
féminisme :
autour des krausistas
et l'Institución Libre
de Enseñanza
Les années 1920, le
féminisme espagnol prend
une plus importante dimension.
1918: Création de l'Asociación
Nacional de Mulleres Españolas,
présidée par María Espinosa.
4. Considérer la femme éligible pour les charges publics.
6. Précis étude des droits de la femme dans l'atuel Code Civil pour
montrer sa condition précaire et demander à la Commission des
Codes la réforme des articles du Code Civil concernant
spécifiquement le mariage, la puissance paternelle et l'administration
des biens conjugales.
7. Demander pour la femme le droit de faire partie du Jury, surtout
dans les cas des délits commis par celles de son sexe ou dans ceux qui
soit victime.
Programme de l'Association de Femmes Espagnoles, 1918
18. L'AGRARISME GALICIEN
Principales revendications
Suppression du
système foral
Mettre solution au
problème de la
petite propriété
Organisations agraristes
Sociétés
agraires Syndicats
agricoles
Étapes de l'agrarisme
Jusqu'à 1912-13.
« Solidariedade
Galega » (1907) et le
Directorio antiforista de Teis
1917-23:
Radicalisation,
autour du rachat
des foros
Dictature de
Primo de Rivera:
Plus de
syndicats
catholiques
«Un día advertiron (os labregos galegos) que o chan que fecundaban
coa suor da súa fronte íase das súas mans, porque
o señor cos seus foros, e o prestamista coa usura, e o cacique con
tributos e mil alimañas máis coas súas rapinas, eran
uns homes de insaciables tragadeiras e de tan pouco pudor que non
sabían outra cousa que reducir a vida a este só
problema: a emigración. Pero este día, feliz e ventureiro, déronse
conta de que o seu número era enorme e de que na
unión residía a forza. E asociáronse. E aquel día, na metade do campo
galego, escoitouse un canto de redención basto e
rudo como un alarido celta, que estremeceu a terra e sacudiu as
almas de todos os explotados, fundidas nunha soa e
tremenda aspiración: ¡Liberémonos!»
Basilio Alvarez (1911)